|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
|
InleidingBeste lezer, Met deze nieuwsbrief wordt het tiende jaar van de website 'Stelling van Amsterdam - Een stadsmuur van water' afgesloten. Op 3 januari 1999 ging de website 'de lucht in'. Evenals bij het vorige lustrum kijken we eens wat langer achterom dan bij eerdere jaarwisselingen. In welke mate de website heeft bijgedragen aan de bekendheid van de Stelling is niet vast te stellen. Dat er meer aandacht voor de algemene voorzieningen (de logistieke Stelling) is gekomen was een van de hoofddoelen uit 1998 maar ook dat is moeilijk te bepalen. Evenals welke effecten er zijn voortgekomen uit het feit dat mensen via de website en de nevenactiviteiten met elkaar in contact zijn gekomen. Alleen de ontdekkingen zijn een enigszins meetbaar feit. Er zijn door uw redacteur en anderen diverse ontdekkingen in het archief en het veld gedaan - voor zover dat mogelijk is bij door mensenhanden gemaakte bouwwerken - over zaken waarvan niet bekend is dat zij eerder gepubliceerd waren. Voor uw redacteur waren ze in ieder geval nieuw en indrukwekkend genoeg. Het is alleen jammer dat ze zo traag doorsijpelen in ander informatiemateriaal. Voor de grote groep abonnees die niet alle nieuwsbrieven gelezen hebben geeft deze nieuwsbrief een overzicht van de opmerkelijkste ontdekkingen met ingekorte teksten uit nieuwsbrieven in de periode 2004-2008. In Nieuwsbrief 123 was al zo een overzicht over de periode 1999-2003 gepubliceerd. De volgende nieuwsbrief verschijnt op 3 januari 2009 en is een thema-nummer over de tiende verjaardag. Prettige kerstdagen en een goede jaarwisseling,
|
Kamp Rooswijk - Nieuwsbrief 130, 6 februari 2004
Na de vermelding in de vorige nieuwsbrief en het aanschrijven van een aantal ex-dienstplichtigen wiens e-mail adres ik in combinatie met de zoekterm 'Kamp Rooswijk' vond op veteranen-sites stroomde de informatie binnen. Twee ex-dienstplichtigen uit 1958 en 1960/1961 leverden leuke informatie over het gebruik en inrichting van het kamp. Maar ook de taken die de werktroepen moesten uitvoeren, zoals in de forten. Beide ex-dienstplichtigen waren er echter heilig van overtuigd dat het kamp gesloopt was.
Kamp Rooswijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/velsen-rooswijk/
|
Vordere Wasserstellung - Nieuwsbrief 134, 5 maart 2004
Terwijl ik al grofweg het tracé wist van de door de Duitse bezetter aangelegde Vordere Wasserstellung. Ik had me blijkbaar nooit gerealiseerd dat die waterlinie uit meer dan ondergelopen polders zou bestaan... Delen van de Geniedijk in de Haarlemmermeer en de Linie Kudelstaart - Uithoorn zijn echter ook gebruikt. Inclusief de kazematten en batterijen die daarin liggen en tevens het Fort bij Aalsmeer en Fort bij Kudelstaart.
Vordere Wasserstellung: http://www.forten.info/catalogus/duits-vorder/
|
Weer kazemat in Weesp gevonden - Nieuwsbrief 134, 5 maart 2004Op 2 maart heb ik tijdens een wandeling over de Draaierschans in Weesp een tweede G-kazemat gevonden. Door de karige begroeiing was in het gras een stuk beton zichtbaar, groter dan een straattegel. 'Toevallig' liep ik met de prikstok te sjouwen. Het bovenste deel loopt tot onder het voetpad. Het onderste deel zat te diep om te prikken maar de maten kloppen wel. Twee foto's met vooral veel gras zijn te zien op: Kazematten Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp-kazemat/
|
Nog meer kazematten bij Weesp - Nieuwsbrief 136, 16 maart 2004Gisteren heb ik het archief Bureau Registratie Verdedigingswerken (BRV) in het Centraal Archieven Depot van het Ministerie van Defensie geraadpleegd [Anno 2008 in het Nationaal Archief]. Niet gevonden wat ik zocht, maar wel gevonden wat ik niet zocht. De spectaculairste vondst was echter in de omgeving van mijn woonplaats, Weesp. Op diverse kaarten van Weesp en omgeving (vm. gemeente Weesperkarspel) staat een 'tankval' aangegeven. En op één van de kaarten staat omschreven dat deze in 1940 is gegraven. Bovendien sluit deze gracht keurig aan op tenminste twee bekende locaties van Nederlandse vechtwagenhindernissen dus het moet wel Nederlands zijn.
Op een situatie-tekening van Weesp (februari 1949) staat bij drie bastions een blokje getekend met de tekst 'Nederl. betonnen bunker'. Er staan geen aantallen genoemd en op enkele zijn er meerdere aanwezig dus het zegt niet veel. Maar het wordt wel steeds waarschijnlijker dat er op het Bastion Rooseboom nog een G-kazemat moet zijn.
|
Openbare Schuilplaatsen in Amsterdam - Nieuwsbrief 150, 7 juni 2004 (thema-nieuwsbrief)
In het Gemeentearchief Amsterdam bleek het archief van de Dienst Bescherming Bevolking aanwezig te zijn. Kort na openingstijd van het Gemeentearchief Amsterdam liep ik met een medewerker de depots in. Uit een archief zonder inventaris kan je namelijk geen dossiers aanvragen, die moet je zelf opzoeken. Marcel Hessels was ondertussen goed besmet geraakt met het beton-virus en ging helemaal uit zijn dak: "Er ging een wereld voor me open". Als Amsterdammer en vrachtwagenchauffeur was Marcel vaker in de gelegenheid om de locaties langs te gaan. Met enthousiasme werkte hij de lijst van schuilplaatsen af. De foto's en informatie stroomde per e-mail bij me binnen. Maar het lokaliseren was niet zo eenvoudig als je zou denken. Schuilplaatsen Amsterdam: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/schuilplaatsen/
|
Schoorlse Duinen - Nieuwsbrief 155, 8 juli 2004
Op door Staatsbosbeheer beschikbaar gestelde terreinfietsen-met-veel-versnellingen
gingen we langs de Berenkuil de Mariaweg op. Deze eindigt in een zandpad
bij strandpaal 30. En wel langs de duin met de onnatuurlijke oriëntatie west-oost
terwijl de andere duinen noord-zuid liggen. Dit is wel de locatie die overeenkomt
met een originele locatie beschrijving. Een meegenomen archiefstuk is de enige precieze plattegrond van de schietdoelen
die mij bekend is. Daarop geen omgeving, geen maten, alleen hoogten t.o.v.
NAP en hellingshoeken. Dat is dus lastig meten en bovendien staan
er wat onduidelijke richtlijnen en 'rooilijn 21 cm Mortier' op. Aan de
hand van die kaart hebben we wel kunnen vaststellen dat de oostelijke
zijde van de verdachte duin overeenkomst met de eerste twee hellingen
en twee hoogten op de kaart. Naar mate je dichter bij het strand komt
wordt het onduidelijker. Volgens mij hebben we de exacte locatie gevonden maar ik zou graag een betere oude kaart hebben. Mijn theorie is dat objecten van menselijke makelij de aanzet tot duinvorming zijn geweest. Als de schietdoelen inderdaad in de oost-west duin liggen dan zijn in ieder geval de schietdoelen voor 'te maken nieuwe forten', oftewel die voor de Stelling, nog onder het zand aanwezig. Schietdoelen te Schoorl: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schoorl/
|
Batterij aan de IJweg is niet geheel verdwenen! - Nieuwsbrief 161, 30 augustus 2004(door Co Wies. Met toestemming overgenomen uit Meer-Historie, de kwartaal uitgave van de historische vereniging voor de Haarlemmermeer Stichting Meerhistorie)
Treur vermoedt dat verder ook nog diverse tussenmuren van de batterij aanwezig zijn, omdat het de Duitsers slechts om de stalen balken van de daken begonnen was. Het vrijkomende puin is tussen de muren gestort en naderhand met aarde bedekt. Ditzelfde is gebeurd buiten het gebouw met de gelijkvloerse toegangspaden naar het middengedeelte. Hier konden destijds links en rechts 2 stukken geschut worden opgesteld. Het was vandaar uit mogelijk om van de ene zijde in de richting Hoofddorp en van de andere zijde in de richting Vijfhuizen te schieten. Batterij aan de IJweg: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijweg/
|
Empfangsfunkstelle Muiderberg - Nieuwsbrief 161, 30 augustus 2004Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het radioverkeer met de Duitse
marineschepen (hulpkruisers en ook U-boten) en handelsvaart de belangrijkste
taak van Radio Norddeich. Maar er moest wel een reserve-voorziening
zijn voor het geval Norddeich of Utlandshörn onbruikbaar zouden
worden, bijvoorbeeld door een bombardement. Men kwam bij Radio
Kootwijk uit als reserve voor zendstation Norddeich. Als reserve voor het ontvangstation Utlandshörn koos men een
locatie in... Muiderberg. De enorme kathedraal van Kootwijk is niet
alleen qua functie maar ook qua omvang de tegenpool van 'Empfangsfunkstelle
Muiderberg'. Genoeg vragen om per e-mail contact op te nemen met de auteur van een website over Norddeich Radio en tevens ex-werknemer, Hans-Jörg Pust. Hij bleek drie bronnen te hebben over Muiderberg waaronder de nu 80-jarige Klaus Goritzki en via Pust heb ik hem wat vragen over de locatie kunnen stellen. Op basis van de locatie nabij het centrum en de beschrijving van de loods had ik het terrein van Fort bij Muiderberg op een kaart aangegeven en dit per e-mail toegezonden. Want op het fortterrein is door het Nederlandse leger in 1936 een kazerne loods gebouwd. En Goritzki bevestigde de locatie!
Empfangsfunkstelle Muiderberg: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/muiderberg/
|
De Stelling tijdens de Koude Oorlog - Nieuwsbrief 173 en 175, november 2004In juni van dit jaar werd ik benadert door Dhr. Grootegoed (1926)
uit Heemstede. Hij heeft van 1958 tot zijn pensionering in 1980 gewerkt
als opzichter Brand/Veiligheid bij de staf van de Dienst Gebouwen, Werken
en Terreinen (DGWT) van het Ministerie van Defensie. Voorheen werd dit
onderdeel Genie genoemd. De nieuwsbrieven 173 en 175 waren volledig gevuld met informatie van Dhr. Grootegoed. Voor meer informatie wordt daar naar verwezen. Nieuwsbrief 173: https://www.stelling-amsterdam.nl/150-174/nieuwsbrief-173.htm
|
Regenwaterkelders - Nieuwsbrief 177, 29 november 2004Eind september vorig jaar werd ik door een medewerker van de Rijksgebouwendienst gebeld. Of ik iets wist over een regenwaterkelder voor de Stelling onder een bijgebouw van het Rijksmuseum. Pardon? Vanaf 1887 waren ze toch begonnen met proefboringen en vanaf 1899 met de bouw van de Militaire Drinkwatervoorziening? Waarom dan in 1892 geld spenderen aan regenwaterkelders?
Regenwaterkelders Rijksmuseum: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-rijksmuseum/
|
Genieofficier Dudok - Nieuwsbrief 186, 8 februari 2005
Genieofficier Dudok: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/dudok/
|
Ze zijn er nogsteeds, nabij het Fort bij Aalsmeer - Nieuwsbrief 191, 15 maart 2005Tekst en foto's: Co Wies.
Dit komt omdat, gedurende een paar jaar direct na de 2e wereldoorlog, in betrekkelijk korte tijd de meeste van de houten woningen betimmerd zijn met kippengaas en vervolgens werden aangesmeerd met specie, van cement en zand. Kringenwetwoningen Aalsmeerderdijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/kringenwet/
|
Militaire overnachtingen Hotel Spaander - Nieuwsbrief 227, 16 januari 2006Met dank aan: Hotel Spaanders, Frank van Drie en Afdeling Communicatie, De Nederlandsche Bank N.V.
Afbeeldingen pagina's gastenboek: <https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/stukken/hotelspaander/>
|
"Nimmer hoorde ik grover vloeken" - Gevangen in Fort bij Penningsveer - Nieuwsbrief 231, 13 februari 2006
Paragraaf van de levensloop en de sterktestaat zijn opgenomen op de pagina Bewaringskampen Politieke Delinquenten:
|
Groep Albrecht over Seeadler - Nieuwsbrief 233, 27 februari 2006
In een rapport 'to Eagle' (Londen) van 10 maart 1944 schrijft staat onder andere dat er parabool antennes hebben gestaan. Opvallend is ook dat een "rechthoekig raam" van de Freya antenne, zoals vermeld in een rapport van oktober 1943, nu niet wordt genoemd. In het archief van de "Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden" vermeldt het "Register van de Luftvermittlung Amsterdam" dat de telefoon op 29 augustus 1943 werd aangesloten. Nieuw is de vermelding "Seeadler am 14.12.43 10.11 U abgeschaltet" want in een andere bron was 27 april 1944 genoemd. Maar de datum van 14 december 1943 komt overeen met de vermindering in manschappen die de Groep Albrecht hierboven meldde. Radarstation Seeadler: <http://www.radarstation.nl/>
|
Wereldstation - Nieuwsbrief 237, 10 april 2006
Over een locatie bij Amsterdam wordt in het dossier verder niet gesproken en om technische redenen zal men naar twee afgelegen locaties zijn gegaan. Maar het blijft toch grappig om de 'kathedraal' van Kootwijk (zie foto) te fantaseren nabij bijvoorbeeld Sloten.
|
Stoommeelfabriek 'Vrede' en de Stelling - Nieuwsbrief 242, 29 mei 2006Met dank aan Cees Kingma.
De beste bron bleek het jaarverslag 1917 van eigenaar firma C. Kamphuys: "Wij wenschen hier een woord van dank uit te spreken jegens de militaire autoriteiten, die ons in verschillende opzichten hebben gesteund met het oog op het militaire belang van een vergrooting der maalcapaciteit binnen de Stelling van Amsterdam". Stoommeelfabriek De Vrede: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zaandam-meel/>
|
Veenderij Akerpolder - Nieuwsbrief 244, 19 juni 2006
Conclusie van de proeven was dat het veen uit de omgeving van Amsterdam als turf een geschikte brandstof zou zijn en een deel van het brandstofprobleem zou oplossen. Van 1899 tot 1905 werden op het huidige Hembrugterrein vier loodsen gebouwd om een beginvoorraad turf te hebben. Nieuwe pagina over de Veenderij Akerpolder: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/akerpolder/>
|
Bunker onder het Parnas-complex - Nieuwsbrief 247, 24 juli 2006Met dank aan Dirk Tang.
Gezien de vele kleine ruimten is het zeker niet een openbare schuilplaats van de B.B. Het personeelsblad noemt het 'noodzetel Kantongerecht' maar een aanwezig stuk papier uit december 1993 noemt het 'noodzetel Amsterdam'. Nieuwe pagina over Noodzetel Amsterdam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/diversen/parnas/>
|
Forten in digitale kranten - Nieuwsbrief 250, 4 september 2006Enige tijd geleden is de Koninklijke Bibliotheek (K.B.) een pilot-project 'Historische Dagbladen in Beeld' gestart om kranten te digitaliseren en te ontsluiten. Het resultaat is dat op http://kranten.kb.nl/ van een viertal kranten de jaargangen 1918-1945 doorzocht kunnen worden (350.000 pagina's). Vooral veel artikelen over benoemingen, mededelingen voor zeevarenden over schietoefeningen, en de klachten van soldaten in de periode 1914-1918, beraadslagingen in de Tweede Kamer. Maar er zijn ook artikelen met meer leesgenoegen waarmee het menselijke verhaal zo veel beter verteld wordt dan de gebruikelijke, zakelijke archiefstukken.
|
Kruitmagazijn van de Marine "Kadoelen" - Nieuwsbrief 254, 30 oktober 2006
Het kruitmagazijn voor de Marine werd in april 1879 aanbesteed om gebouwd te worden "op het terrein van 's Rijks militairen post te Kadoelen, gemeente Landsmeer". Die post was Post no 2 (het bestek noemt het no 1), onderdeel van de Posten van Kraijenhoff. Een wachtlokaal uit vermoedelijk 1900 is nog aanwezig. Het nieuwe magazijn moet in de jaren 1980 zijn gesloopt maar er ligt nog een fundering met de juiste afmetingen. Kruitmagazijn van de Marine "Kadoelen": <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kadoelen/>
|
Fort slopen en kazematten bouwen voor wegen - Nieuwsbrief 256, 27 november 2006
Bijvoorbeeld het Fort aan het Schiphol (zie foto rechts). De provincie heeft daarvoor de sloopopdracht gegund aan W. Aafjes Pz, Assendelft waarna op 27 september 1934 de sloop werd opgeleverd. Elders zorgde het Provinciale Wegenplan juist voor de bouw van nieuwe kazematten en de provincie moest voor de bouwkosten opdraaien. Bijvoorbeeld de nieuwe weg Amsterdam - Hilversum moest door de kazematten Keverdijk, Uitermeer en Hinderdam worden afgesloten. Fort aan het Schiphol: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schiphol/>
|
Luchtmacht magazijnen bij Hoofddorp - Nieuwsbrief 262, 24 januari 2007 (thema-nieuwsbrief)
Op zoek naar informatie over militaire vliegbases vond Rene Dolfsma in twee van deze archieven brieven en tekeningen met het onderwerp 'Munitiedepot Schiphol'. Eindelijk een naam! En alweer een mysterie naar de ratsmodee... Geniedijk Haarlemmermeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlemmermeer/> |
Stay Behind organisaties in de forten - Nieuwsbrief 279, 27 september 2007 (thema-nieuwsbrief)
|
Koningin en kabinet naar oude forten - Nieuwsbrief 295, 13 mei 2008Met dank aan Hans Baas, Stichting Mega.
Volgens Lou de Jong zag het kabinet-De Geer bij een Duitse aanval voor Den Haag hetzelfde lot, ondanks het vele relatief moderne luchtafweergeschut rond de residentie, als Warschau al in 1939 ondervonden had: platgebombardeerd. Het Algemeen Hoofdkwartier van het leger, tevens de opsteller van de dislocatie-plannen voor de ministers, zou zelf ook Den Haag verlaten. En wel naar "een fort bij Hoofddorp, maar daar waren op 10 mei de telefoon- en telexverbindingen nog bij lange na niet gereed". 'Regering naar de forten' met teksten van De Jong: https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/stukken/regering/ (NIEUW)
|
De schilder van Spaarndam - Nieuwsbrief 3007, 5 november 2008Met dank aan: Ida Kemperman, gemeentearchief Weesp.
Familie van Louis heeft inmiddels het fort bezocht en de schilderingen bekeken en vonden de vervagende tekst "Deze kantine is versierd voor L.A. Kortenhorst en C. van S???? 1915". Biografie Soldaat Kortenhorst: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/kortenhorst/
|
De knekels van Spaarndam - Nieuwsbrief 308, 19 november 2008Tekst: Joop de Vries† (Spaarndam)
Onlangs navraag gedaan bij de heer M. Poldermans van de Archeologische Dienst van Haarlem. De politie had de skeletten voor onderzoek opgestuurd naar het Laboratorium voor Gerechtelijke Pathologie in Rijswijk. Daar kwamen ze tot de conclusie dat de skeletten van het Mongools ras waren en rond het jaar 1800 zijn overleden. Nu heeft men mij destijds verteld dat het zand voor de liniewal afkomstig was uit de duinen bij Beverwijk. Hieruit heb ik de conclusie getrokken dat het hoogstwaarschijnlijk Russen zijn geweest die in 1799 met de, bij Callantsoog gelandde, Engelsen optrokken naar Beverwijk. En daar in de duinen slag hebben geleverd met de Franse en Bataafse troepen, sneuvelden en ter plaatse begraven werden. 'Skeletten Spaarndam' in Nieuwsbrief 52: https://www.stelling-amsterdam.nl/050-074/nieuwsbrief-52.htm
|
OverigOverig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Gebruik deze link voor een overzicht van de nieuwste berichten: Sinds januari 2008 wordt hier niet meer verwezen naar berichten op het Stelling Forum. Gebruik de link hierboven om de nieuwe berichten te zien.
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|
Nieuwsbrief 310
Van Kamp Rooswijk had ik nog nooit gehoord. Tot ik het vorige week in het boekje uit 1967 over de Oranje Nassaukazerne tegen kwam. Daar kwam het aan bod omdat zowel Kamp Rooswijk als Kamp Zeeburg opgeheven zijn nadat de eenheden ervan naar de gerestaureerde kazerne waren verhuisd.
De topografische kaart stemde mij echter hoopvol. Zeker toen ik een oude foto van een aantal barakken ontving. Kort daarna liet Kees Bruins uit Zaandam weten dat hij er vorig jaar nog foto's had gemaakt. Diezelfde dag ging hij er nog eens heen om digitale opnamen te maken. Ondertussen komen er oude foto's van het kamp binnen van de twee dienstplichtigen en een van hen vroeg al hoe je er kan komen - destijds werd hij in een DAF truck gereden. Acht van de elf gebouwen staan er nog en zijn in gebruik bij een of meerdere sportverenigingen. 
De
dagen dat ik RAF luchtfoto's uit 1944 en 1945 in Wageningen zat te bekijken
vielen me een paar vreemde zaken op. Meest verbazingwekkend was een anti-tankgracht
in de Haarlemmermeerpolder nabij de plaatsjes Leimuiden en Oude-Wetering.
Wat moet dat daar nou???
Maar bovenal kan het drie bouwwerken verklaren. Ten eerste een open ronde opstelling in de frontwal van het Fort bij Aalsmeer. Volgens sommige mensen is het door de Nederlanders in 1914-1918 aangelegd. Maar door het betonsoort, de overeenkomst met bekende Duitse opstellingen en het tracé van de Vordere Wasserstellung denk ik dat het van Duitse makelij is. Evenals de met spoorrails versterkte lage schuilplaats ernaast. Het heeft maar dunne wanden maar dat klopt met het secundaire belang van de Vordere Wasserstellung (achter de Atlantikwall) en de rantsoenering van bouwmaterialen.
Het grootste deel van die gracht is waar nu de nieuwere wijk Aetsveld ligt. Maar je raadt het nooit: vrijwel de hele gracht is nog intact! Een enkel hoekje is afgesneden maar de loop is vrijwel helemaal te volgen!!!
Marcel Hessels schreef in oktober 2003 aan me:
Tijdens
een bezoek aan een vriend in Schoorl zijn we samen de duinen ingegaan
om de locatie van de Schietdoelen
te Schoorl te bezoeken. Het weer was er in ieder geval perfect voor.
De 
Het
werd nog gekker want de beste man wilde graag weer eens in Muiderberg
komen kijken. Op zondag 29 augustus reden
Klaus Goritzki en Hans-Jörg Pust 300 kilometer vanuit Norden (hemelsbreed
50 km van Delfzijl) naar het dorpje 'am See'. Daar wandelden ze met
een groepje Nederlanders door Muiderberg.
De bekende architect Dudok blijkt zijn loopbaan als genieofficier te zijn begonnen. Hij is bekend geworden met gebouwen zoals het stadhuis van Hilversum maar hij leerde het materiaal 'beton' kennen in de omgeving van Uithoorn en Purmerend.
Aan de Ringdijk van de Haarlemmermeerpolder bij het Fort bij Aalsmeer zijn nog een behoorlijk aantal min of meer soortgelijke dijkwoningen te vinden. Het betreft hier oorspronkelijke kringwetwoningen, die destijds zijn gebouwd onder de beperking van de Kringenwet van 1853. Het merendeel van deze oorspronkelijke woningen zijn nogsteeds aanwezig, zei het in een aantal situaties als zodanig minder herkenbaar.
Via de ondoorgrondelijke Volendamse contacten kon vriend-van-de-website Frank van Drie de gastenboeken van Hotel Spaander raadplegen. Hoe kom je er op? Want er staan inderdaad een paar interessante vermeldingen in de gastenboeken. 
Dankzij de digitale ontsluiting van archiefinventarissen kan je vanuit huis zoeken op de term 'fort' en onverwachte archieven vinden. Zo bezit het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (N.I.O.D.) een archief van 'C. Wiegel' waarin 'Fort Penningsveer' voorkomt.
In het archief van het N.I.O.D. zijn archieven aanwezig van verzetsgroepen met onder andere inlichtingenrapporten. Het archief van de Groep Albrecht bleek een van de zeldzame stukjes informatie over het Duitse Radarstation Seeadler te bevatten. De restanten van het station liggen in de Bloemendalerpolder tussen Muiden en Weesp.
Op 5 april 1917 brengt de 'Permanente Commissie voor de Radiotelegrafie' een advies uit: "De tegenwoordige omstandigheden wettigen aanstonds over te gaan tot de maatregelen, noodig om een wereldstation binnen de stelling van Amsterdam op te richten". Dat staat te lezen in een stuk in het archief 'Algemeen Hoofdkwartier - Chef Generale Staf 1914-1940' in het Nationaal Archief. 
Er zijn nog een aantal bouwwerken van de logistieke Stelling aanwezig maar vaak is de vraag is of ze ook gebouwd zouden zijn zonder de Stelling. Zeker als er geen directe (financiele) band met het Ministerie van Oorlog was.
Onder leiding van Kapitein-Intendant J.H. Bakker werd in mei 1892 een experiment uitgevoerd waarbij veenslik uit de Akerpolder (nu woonwijk 'De Aker' in Amsterdam, stadsdeel Osdorp) per boot naar Nieuweroord werd gebracht. Daar werd het tot turf geperst en gedroogd waarna het per boot terug naar Amsterdam ging. In oktober werden in twee meelfabrieken stookproeven genomen om de kwaliteit van het turf te beoordelen. Kapitein Bakker schreef verheugd aan Rahder dat de hele proefneming succesvol was.
Begin juli kon de bunker onder het Gerechtsgebouw aan de Parnassusweg te Amsterdam bezocht worden. Vanaf de openbare weg is er niets van te zien en als het personeelsblad er geen aandacht aan had geschonken was het bestaan in nevelen gehuld gebleven.
Onlangs kreeg ik een knipsel uit 'Noord-Holland in woord en beeld' van 20 december 1924 met een foto over het Kruitmagazijn van de Marine "Kadoelen" (zie foto rechts). Het is niet de eerste keer dat ik iets over dit kruitmagazijn vernam maar wel de eerste foto en officiële naam en daardoor vielen diverse puzzelstukjes op hun plaats.
Het kan verkeren. Tegenwoordig zegt de provincie Noord-Holland zich actief in te zetten voor het behoud van forten, liniewallen en kazematten. Archiefstukken in het Noordhollands Archief laten voorbeelden uit het verre verleden zien van heel andere houdingen.
De locatie in de Stelling die de meeste vragen oproept als je er rondloopt, is de Geniedijk Haarlemmermeer bij de snelweg A4. Daar staan maar liefst acht gebouwen waarvan niemand de naam en functie weet.
Hoe kom je aan informatie over een supergeheime organisatie? Wachten tot een streng opgeschoond archief beschikbaar komt. Of via betrokkenen en dat lijkt de KRO goed gelukt te zijn voor hun televisieprogramma 'Reporter'. Een van de betrokkenen meldde dat het Fort bij Uithoorn door hen gebruikt werd. Deze gehele nieuwsbrief gaat met meerdere artikelen dieper in op de Nederlandse Stay Behind organisaties en de drie forten, in de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie, die door hen werden gebruikt. En zet daarmee op een rij wat er bij mij over bekend is.
Onze gewaardeerde medewerker Hans Baas is energiek begonnen aan 'Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog' van Prof. dr. L. de Jong. Al in deel 2 vond hij een aantal teksten die op de Stelling van Amsterdam betrekking hebben, alhoewel die naam er niet in voorkomt (zie afbeelding rechts).
Zijn broer legt Louis Kortenhorst, op pagina 236 in het hoofdstuk 'De Zes Gebroeders' van de familiekroniek, de volgende woorden in de mond: 
Op een foto uit juni 1993 is een geknielde politieagent te zien, die kijkt naar enkele schedels en andere botten die in het noordelijke deel van de liniewal bij Spaarndam waren gevonden. Zelf had ik een drietal krantenartikelen waaronder een met dezelfde foto (zie foto links). De botten waren gevonden door een passant die koeien in de grond zag wroeten.