Sector Sloten

Fort bij Penningsveer

Locatie:

Het fort ligt langs de Binnen-Liede aan de Vereenigde Binnenpolder.
Het fort is onderdeel van de Positie bij de Liede.

Doel:

"Afsluiting en verdedigen van het acces gevormd door de Oude Haarlemmerweg."
Zie ook Fortmanoeuvres 1903.

Bezetting:

290 (1913), 295 (1920), 231 gevangenen (15 jan. 1947)
Zie Fortwachter Van Assema, Sergeant Pronk, Bewaker Stam, Kanonnier De Vries en Gevangene Wiegel.
Zie ook Garnizoenen.

Bewapening:

Zie Opgave der Bewapening 1910.

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

Type A, onversterkt beton met een groot frontgebouw. De houten muren en panelen zijn unieke kenmerken van het interieur. De fortwachterswoning bevindt zich aan de keelzijde van het fort.

Het is waarschijnlijk dat dit fort op last van de Minister van Defensie d.d. 16 November 1939 is ingericht voor de zogenoemde dislocatie van staatshoofd en regering.

Gedurende de laatste oorlogsjaren (vanaf 1943?) was een gemengde compagnie Russen, Polen en Duitsers in het fort gelegerd. Op 18 mei 1945 bleken zij nog aanwezig en probeerden met boten naar Emden of Bremen te vertrekken. Enkele jeeps met Canadese militairen en leden van de Binnenlandse Strijdkrachten gingen vanuit Haarlem naar het fort waar enkele schoten werden gewisseld. Twee B.S.-leden raakten gewond en de drie Canadezen konden de 80 soldaten afvoeren. De laatste bevrijdingsactie?

Van 11 november 1946 tot 29 februari 1948 had het fort een functie als Bewarings- en Verblijfkamp "Kamp Fort Penningsveer"? voor circa 225 politieke delinquenten. Twee mannen komen er door geweld om het leven.
De delinquenten werden te werk gesteld bij onder andere Van Gelder en Zonen (papierfabriek). Mede hierdoor waren er circa 110 bewakers.
De tralie-luiken voor de ramen zijn grotendeels nog aanwezig.

In gebruik als magazijncomplex vanaf onbekende datum tot na 1974 en op 1-12-1950 als buskruitmagazijn. Later als verpakkingsmagazijn (drie loodsen waarvan nog één aanwezig?).
In het fort zelf lag trotyl opgeslagen maar op de huidige grote parkeerplaats stond een voorraad blokken koper. De drie loodsen, waarvan er nog één over is, waren voor de opslag van munitie kisten. De voormalige bergloods was een werkplaats voor het herstellen en aanpassen van deze kisten. De bergloods was ooit echter gedeeltelijk afgebrand en ingekort. Tegenwoordig is de loods er helemaal niet meer.

In de jaren 1970-1980 zou de later gesloopte artillerieloods gebruikt zijn door de Binnenlandse Veiligheidsdienst (B.V.D.). Daarbij zou sprake zijn van veel ondergrondse kabels, mogelijk voor het aftappen van telefoonlijnen.

Omgeving:

De originele situatie rond het fort is behouden met uitzondering van enkele recente militaire loodsen aan de keelzijde. De sluizen buiten het fort en de nevenbatterij zijn intakt. Het open polderlandschap is teruggedrongen aan de frontzijde, tot aan de eerste Verboden Kring.

Eigenaar:

RuimteTijd?

Gebruiker:

Stichting Fort Penningsveer

Gebruik:

Recreatie en overnachting voor particulieren en (bijzondere) groepen. Tevens arbeidsvoorziening.

Monument status:

Provinciaal Monument Noord-Holland; Lijst van Werelderfgoed UNESCO