|
InleidingBeste lezer, Na drie weken weer een nieuwsbrief en er staan al artikelen voor de volgende nieuwsbrief klaar... Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2018/nieuwsbrief-464/ De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 17 oktober verschijnen. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- Het meerjarige beleidsplan en het jaarplan 2018 van het Kenniscentrum Waterlinies is openbaar gemaakt en te downloaden.
|
Militair Historisch puzzelen 2: Stelling-locatiesTekst en foto's: René Ros. In 2013 bezocht ik het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) om 25 dossiers in hun archieven '406 Kazernes, Legerplaatsen, Gebouwen' en '407 Verdedigingswerken' te raadplegen. Omdat het zoveel kleine dossiers betreft, is het een meerdaagse puzzel om uit te zoeken. In 2016 werden de dossiers nogmaals geraadpleegd en de aantekeningen aangevuld maar steeds kwam het er niet van om te puzzelen, Nu dan eindelijk de resultaten! In deze nieuwsbrief deel 2 van 3: Stelling-locaties.
Over Muiden is een dossier te vinden met een plattegrond en gebouwindelingen, helaas zonder jaartallen, voor het "Hulpmagazijn Voertuigonderdelen te Muiden". Aangegeven zijn zowel de bomvrije kazerne, caponnière, remise E en de blauwe loods bij de Keetpoort. Een brief van 6 november 1957 beschrijft de bouw van een munitiewerkplaatsgebouw op Fort aan de Jisperweg. Het zou een van vier zijn voor mobiele renovatieploegen. Als locaties worden "Hoenderloo, Loon op Zand, Jisperweg/Purmerend" maar ook Fort bij 't Hemeltje (NHWL, Houten) genoemd.
De Militaire Drinkwatervoorziening bij Amsterdam werd vanaf circa 1960 gebruikt door 504-1 Genie Depot en Verzamelplaats Compagnie, Detachement Nieuwe Meer voor de opslag van onder andere camouflagenetten, gasmaskers, chemicaliën, verkeersregeling-uitrusting, waterzuiveringsartikelen en hout. Een opmerkelijk overzicht betrof de waardebepaling van forten en magazijnen ten zuiden van Amsterdam van 1 januari 1959. Een paar voorbeelden, met op consumentenprijsindex omgerekende bedragen in euro, uit de lijst zijn: De WOZ-waarden van de fortwachterswoningen zijn openbaar raadpleegbaar en liggen tussen de 250.000 en 1 miljoen euro. Wat zouden de huidige waarden van de forten zijn? Fort benoorden Spaarndam
|
Gaande en komende medewerkers Kenniscentrum WaterliniesTekst en foto's: Kenniscentrum Waterlinies.
Chris Will, medewerker van het Kenniscentrum Waterlinies van het eerste uur, is per 1 augustus met pensioen gegaan. Daarmee heeft hij ook zijn werk voor het Kenniscentrum beëindigd. Met zijn vrijwel onuitputtelijke kennis over waterlinies en de Nieuwe Hollandse Waterlinie in het bijzonder, heeft Chris de basis gelegd voor het Kenniscentrum. Dankzij die basis zijn we nu in staat het KCW verder te ontwikkelen. We wensen Chris veel plezier als pensionado en de komende maanden veel genoegen met een vakantie en heuglijke familie-aangelegenheden. Daarna hopen we opnieuw van zijn deskundigheid gebruik te kunnen maken, wellicht als vrijwilliger.
Het Kenniscentrum Waterlinies is een centrum voor onderzoek, studie en informatie met betrekking tot het erfgoed van de waterlinies in Nederland. De bezetting bestaat verder uit Myriam de Jong (coördinator), René Ros (specialist Stelling van Amsterdam) en een aantal vrijwilligers.
|
Inspectietocht Vechtstreek & HaarlemmermeerTekst en foto's: René Ros.
Het startpunt was in Weesp en alhoewel ik er woon is het er de afgelopen jaren niet meer van gekomen om even over de bastions te wandelen. Bij zonnig weer zien de bastions er mooier uit maar de kringenwetwoningen en het voormalige rioolgemaal met gedenkplaat zijn altijd bijzonder om te zien. De ondergrondse remise, G-kazemat en onvoltooide groepsschuilplaats zijn er volgens ons allemaal nog en die laatste is zelfs beter zichtbaar geworden. Het Fort aan de Ossenmarkt was nog in voorbereiding van de Open Monumentendag-opening maar we konden al een rondje(!) lopen. In de kelder was ik nooit eerder geweest maar het is een mooie plek voor de Kreatieve Groep Weesp. In de waterkelder is een heel leuk café met bar ingericht terwijl de kenmerkende bruin geglazuurde tegels nog tegen de muren zitten.
Toen liep het tegen lunchtijd en keken Otto en ik elkaar aan: "Hoe lang is het geleden dat jij een bunker-burger hebt gegeten?". Dus reden we naar Fort bij Vijfhuizen waar de burger met een dikte van een fortmuur wordt geserveerd. De vriendelijke gastvrouw en idem beheerder maken een bezoek aan het fort altijd tot een genoegen.
Tenslotte gingen we op bezoek bij de mensen van CRASH in Fort bij Aalsmeer voor een warm drankje. Het voornemen van de gemeente Haarlemmermeer om CRASH het fort uit te krijgen heeft natuurlijk effect op de vrijwilligers. Sommige zien het niet meer zitten maar anderen zijn heel strijdvaardig. Laten we hopen op het beste voor CRASH en de maatschappij. Vesting Weesp
|
Combinatie 'Hollandse Waterlinies'Tekst, afbeelding en film: Project Nieuwe Hollandse Waterlinie.
Als we het over beide linies hebben, gebruiken we vanaf nu een nieuw logo. De logo’s van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam blijven wel gewoon bestaan. N.B van René Ros: In mei 2017 was er een bijeenkomst over de koepelnaam met 19 betrokkenen. De briefkaarten met hun eerste ideeën bevinden zich in ons archief. Slechts twee personen stelden 'Hollandse Waterlinies' voor en niemand de gekozen Engelse naam. Video 'Ontstaan Logo Hollandse Waterlinies'
|
De Stellingkaart van Van NijnattenTekst: René Ros. Toen de nalatenschap van Antonius van Nijnatten wederom werd verdeeld ging een kaart van de Stelling van Amsterdam naar een achterkleinkind omdat die in de buurt van een fort woonde. Die kaart is onlangs aan het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam geschonken. De vraag is natuurlijk: waarom zat die kaart in zijn nalatenschap?
Als 2e Luitenant begon Van Nijnatten zijn carriere bij het 6e Regiment Infanterie in Breda (1902-1905, 1915-1927) en daarna het 8e Regiment Infanterie in Arnhem e.o. (1905-1909). Vervolgens was hij van 1909-1914 gedetacheerd in Nederlands-Indië bij de Koloniale Reserve. In bovenstaande paragraaf is geen functie te vinden die enig verband met de Stelling houdt. Dan blijft alleen de periode 1899-1902 over waarin Van Nijnatten cadet aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda was. De kaartondergrond uit 1895 past daar ook goed bij. De kaart zal dan geen officieel plan geweest zijn maar onderdeel van een studieopdracht. Genieofficier Van Dooden
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 464
Uit de dossiers blijkt onder andere dat er in juni 1976 een plan was voor 'brugslag' over de noordelijke gracht van Fort benoorden Spaarndam, nabij de tweede toegang van het Magazijn Spaarndam. De brug in de plannen voor het bungalowpark was wellicht historisch te verantwoorden geweest. Het fort en de wachterswoning blijken in december 1988 verkocht te zijn aan de Directie Beheer Landbouwgronden.
In een dossier over de Geniedijk Haarlemmermeer werd een besluit van de Generale Staf uit 1959 genoemd (CGS59.2017A) dat de Geniedijk - en mogelijk de gehele Stelling - geen militaire waarde meer had. In het archief van de Generale Staf in het Nationaal Archief werd het helaas niet aangetroffen zodat aangenomen moet worden dat dit interessante dossier is vernietigd.
Onlangs vond er in het Kenniscentrum Waterlinies een wijziging in de bezetting plaats door het vertrek van een medewerker en de komst van zijn opvolger.
Natuurlijk zijn we op zoek gegaan naar een vervanger van Chris als specialist Nieuwe Hollandse Waterlinie. Die hebben we gevonden in de persoon van Jeroen van der Werf. Jeroen is als bouwhistoricus verbonden aan de Stichting Monumentenbezit en organiseert voor die stichting het onderhoud en beheer van de vestingwerken van Naarden. Al meer dan 15 jaar is Jeroen professioneel en privé zowel in Nederland als daarbuiten actief met onderzoek en publicaties over vestingwerken. Jeroen is ondermeer lid van de Stichting Menno van Coehoorn en de International Fortress Council (IFC). Vanuit de Stichting Menno van Coehoorn adviseert hij de Provincie Utrecht over het UNESCO-Nominatiedossier van de NHWL. Jeroen is inmiddels begonnen bij het KCW. We kijken uit naar een lange en prettige samenwerking met hem.
De maand september is toch niet meer wat het was zonder Fortenmaand en Stellingmaand. Eigenlijk is wat vroeger alleen in september op de forten te doen was, tegenwoordig het hele jaar mogelijk. Op 8 september jl. waren er nauwelijks bijzondere activiteiten maar Otto Bodemeijer en ikzelf maakten toch een aangename inspectieronde.
De volgende stop was de Kustbatterij bij Diemerdam waar een gids de eerste rondleiding van de dag ging beginnen. Na een gezellig praatje liepen we onze eigen ronde maar dat werd beperkt omdat restaurant, fortwachterswoning en een deel van het terrein ontoegankelijk was vanwege een bruiloft.
Alhoewel de gerenoveerde Batterij aan de Sloterweg pas is opgeleverd was Open Monumentendag niet aangegrepen om publiek binnen te laten kijken. We zagen alleen dat de deur- en raamluiken een groen kleurtje hadden gekregen en er een bordje met een huisnummer hangt.
In 2020 hopen de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam samen een groot Werelderfgoed te worden. Dan heten de linies samen de ‘Hollandse Waterlinies’. In het Engels: ‘Dutch Water Defence Lines’.