Sluit [X]   
 

Korporaal Lüsschen in 1908: terug voor deelname oefening

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 23-7-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 413

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
15de jaargang, nummer 413, 4 september 2013

Een nieuwsbrief van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Om te beginnen een, denken wij, niet te versmaden aanbieding voor de aanschaf van de luchtfoto's. Lees vooral ook het tweede artikel omdat ongeveer 70 nieuwe foto's van niet eerder gefotografeerde forten zijn toegevoegd.
Ten derde over de extra openstelling van Fort bij Hoofddorp. En een boekbespreking van een mogelijk standaardwerk over de Kazematten op de Afsluitdijk.
En lees zeker ook het laatste artikel over het hak- en breekwerk op Fort bij Uithoorn dat je deze maand zelf kan komen bekijken.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2013/nieuwsbrief-413/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/
Reageren kan door het contact-formulier te gebruiken. Openbaar reageren met een artikel is ook mogelijk.

De volgende nieuwsbrief zal op 11 september verschijnen. Bijdragen graag ruim van tevoren toezenden.

Veel leesplezier!
René Ros

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

Een paar bouwbestekken van forten nagekeken en de inhoud van de ontijzeringsinrichtingen berekend. Ik moet daardoor terugkomen op mijn eerdere beweringen dat er in de metalen torens van de ontijzeringsinrichtingen niets zat. Van de forten waarvan ik de bestekken heb bekeken waren deze torens voor de helft gevuld met cokes.
Waterzuivering

Weken tegenaan gehikt, maar de uitvoering viel uiteindelijk mee en kostte maar één middag en twee avonden...
De informatie-pagina's van de forten, kazernes, bunkers en dergelijke begonnen met 'historie', een opsomming van gebeurtenissen. Die opsomming was vaak te lang geworden om leuk te zijn en dat is nu gewijzigd.
De opsomming is vervangen door een link, lager op de pagina, naar de 'Historische kalender'. De link opent een pagina met de gebeurtenissen over het betreffende fort.
Historische kalender

Eindelijk is de eigen website over het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam gereed! Een website is natuurlijk nooit echt af en er zijn nog wel dingen aan te verbeteren. Maar informatie over het documentatiecentrum is geen onderdeel meer van de website over de Stelling van Amsterdam.
De nieuwe website geeft een volledig beeld van de publicaties, het onderzoek, de activiteiten en het team van het documentatiecentrum.
Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam

Op verzoek is er ook een PDF Lite versie van het iBook 'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' verschenen van 27 Mb groot.
iBook 'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam'

 

Speciale Stellingmaand-actie luchtfoto's!

Ter gelegenheid van de Stellingmaand bieden we de luchtfoto's van de forten van de Stelling van Amsterdam tijdelijk aan met 50% korting! Waaronder de nieuwe foto's van het zuidwestelijke deel van de Stelling, zie daarover het volgende artikel.

De foto's zijn door Otto Bodemeijer en René Ros gemaakt en geven een fantastisch zicht op de forten en hun directe omgeving. Een zicht waar u zich op de grond weinig bij kan voorstellen.
Door de luchtfoto's is het mogelijk om dat zelf achter de computer te ervaren en de foto's bijvoorbeeld als bureau-achtergrond te gebruiken. Bovendien draagt u bij aan de kosten die nodig waren om de foto's te maken.

Luchtfoto Kustbatterij bij Durgerdam.

Een digitale download van een luchtfoto voor persoonlijk gebruik kost deze maand 4,95 in plaats van 9,95*. Ook de prijzen voor webgebruik en rechtenvrij** hebben tijdelijk een korting van 50%.
Deze actie start om middernacht 1 september en eindigt om middernacht 1 oktober. In de online fotowinkel is het ook mogelijk om een afdruk, canvas, mok en muismat met een van de luchtfoto's te bestellen (hierop is de korting niet van toepassing).

* De prijzen zijn incl. BTW.
** Het is ook mogelijk om eerst een foto te downloaden voor persoonlijk gebruik en vervolgens te upgraden naar webgebruik of rechtenvrij. Neem daarvoor rechtstreeks contact met ons op.

Luchtfoto's Stelling van Amsterdam
Thema-nieuwsbrief 'De Stelling van boven'

Luchtfoto Fort bij Veldhuis.Luchtfoto Fort Uitermeer.
Luchtfoto Fort bij de Liebrug.Luchtfoto Fort aan de Drecht.

 

Avontuur in de lucht

Het wilde dit jaar niet vlotten met de luchtfoto's. In april hadden we een tijdelijke luchtopnamevergunning bij de MIVD aangevraagd maar ondanks hoopvolle telefoontjes ontvingen we die niet. Gelukkig kenmerkte de maand mei zich door een gebrek aan mooi weer alhoewel de laatste week een paar mogelijkheden bood.

Per 1 juni is er geen luchtopnamevergunning meer nodig en waren er nog 'maar' vijf factoren die allemaal goed moesten gaan: weer, vliegtuig, piloot en 2x fotograaf. Maar omdat we de forten dichtbij Schiphol wilden fotograferen kwam er een factor bij: luchtverkeersleiding oftewel baangebruik. De gehele maand juni zijn op dagen met mooi weer aanvragen gedaan maar die werden allemaal geweigerd. Eindelijk, op 26 juni kwam er toestemming maar viel het weer toch wat tegen en konden zowel de tweede als derde fotograaf niet mee. Toch ben ik (René dus) op Vliegveld Hilversum in het vliegtuig gestapt...

Startend vliegtuig op Kaagbaan van Vliegveld Schiphol.Luchtfoto Schiphol-Centrum.

De verkeersleider gaf per radio aan dat niet alleen het tracé Hoofddorp - Beverwijk mogelijk was, maar ook Uithoorn - Hoofddorp. Na een paar forten werden we toch weggestuurd omdat de Kaagbaan werd gebruikt voor vertrekkende vliegtuigen. We werden over de startende vliegtuigen en Schiphol geleid om, met een scherpe bocht, naar Hoofddorp te sturen. Geen tijd om bij te komen want veel te snel en onverwachts zaten we boven Fort bij Hoofddorp en werd het hele tracé naar Beverwijk gevlogen.

Behalve Fort bij Kudelstaart, Fort bij Aalsmeer en de Batterij aan de Sloterweg hebben we alle forten nu fotografisch vastgelegd. Voor zover bekend is er geen partij met een dergelijke complete collectie luchtfoto's van de Stelling.
Deze keer werden gefotografeerd: Fort aan de Drecht, Fort bij De Kwakel, Fort bij Hoofddorp, Batterij aan de IJweg, Fort bij Vijfhuizen, Fort aan de Liede, Fort bij de Liebrug, Fort bij Penningsveer, Fort bezuiden Spaarndam, Fort benoorden Spaarndam, Fort Zuidwijkermeer en Fort bij Velsen.

Luchtfoto van Spaarndam met haar twee forten en liniewal.

Ik had me vooral verheugd op het overzicht van de Positie van Spaarndam met haar twee forten, liniewal, voorstelling en munitiemagazijn. Met Haarlem of Spaarndam in de achtergrond viel dat zeker niet tegen. Verrassender was het mooie ensemble van Fort aan de Liede en Fort bij de Liebrug met de auto-, trein- en waterwegen. Ook Fort Zuidwijkermeer is van bovenaf mooi gelegen aan het Noordzeekanaal en de liniewal. Op Fort bij Velsen mag niemand komen zodat ik me een Duitse spion in een luchtschip voelde.

Vanaf Beverwijk terug naar Vliegveld Hilversum vlogen we over Amsterdam hetgeen een schitterend gezicht was. Nog even een rondje rond de Sarphatistraat gevlogen met haar kazernes en rijksmagazijnen. Radarstation Seeadler en de nog onbebouwde Bloemendalerpolder van boven kunnen bekijken. En na de Koude Oorlog bunker in de Horstermeer moesten we gereed maken voor de landing. Het was weer erg leuk en mooi om ons land en haar forten van bovenaf te bekijken. Alhoewel tegelijk foto's maken en de piloot de weg wijzen niet gemakkelijk was.
Ook deze foto's zijn, als afdruk of download, te verkrijgen in de fotowinkel waarbij de opbrengst wordt gebruikt om de kosten van deze en de vorige vluchten te dekken.

Fotowinkel Stelling van Amsterdam (aangevuld)
Thema-nieuwsbrief 'De Stelling van boven'
Fotoalbum 'Recente Luchtfoto's' (aangevuld)
Duits Luchtschip Viktoria Luise

 

Rondleidingen in het Fort bij Hoofddorp

Tekst: Gijs Dirkzwager.
Deze aankondiging betreft een extra openstelling van de Stellingmaand die niet in de gedrukte folder staat.

Rondleiding op Fort bij Hoofddorp.Tijdens de Stellingmaand en Open Monumentendag is ook het Fort bij Hoofddorp te bezichtigen.
Op 14 september is het fort onder begeleiding van een deskundige gids te bezoeken. De rondleiding duurt ongeveer één uur.

U dient goed ter been te zijn i.v.m. trappen, het fort is niet goed toegankelijk voor kinderwagens. Kinderen mogen het fort alleen bezoeken onder begeleiding van een volwassene.
Een gedeelte van het fort is momenteel niet in gebruik, dat gedeelte kan stoffig zijn. U dient hiermee met uw kleding rekening te houden. Ook werkt uw mobiele telefoon in het fort niet en is de temperatuur in het fort koel.

U wordt bijgepraat over de Stelling van Amsterdam en het bijzondere van het Fort bij Hoofddorp, dit fort wijkt namelijk behoorlijk af van de andere één en veertig forten van de Stelling.
Verder heeft u de gelegenheid het voorlopig ontwerp van Serge Schoemaker Architects te bekijken ten behoeve van de toekomstige herbestemming van het fort.
In de directe nabijheid kunt u ook molen de Eersteling bezoeken.

Datum: zaterdag 14 september 2013
Tijden: van 10.00 tot 16.00 uur, 16.00 uur start laatste rondleiding.
Locatie: Fort bij Hoofddorp, Hoofdweg 739. Hoofddorp
Entree: gratis

Fort bij Hoofddorp

 

Boek over Kazematten op de Afsluitdijk

Boek over Kazematten op de AfsluitdijkAls verdedigingswerk zijn de Kazematten op de Afsluitdijk werkelijk uniek voor ons land. Ontworpen vanaf 1925 werd de vorm van het eenheidsfort verlaten en werden de functies in meerdere, kleine bomvrije gebouwen ondergebracht. Dit was geïnspireerd op de Maginot-linie en zou door de Duitsers in de West-Wall en Atlantikwall nog verder worden doorgevoerd.
Maar wat ze ook bijzonder maakt is het feit dat er daadwerkelijk strijd is gevoerd.

Het in april jl. verschenen boek 'Kazematten op de Afsluitdijk' door John Verbeek† gaat chronologisch uitgebreid in op de geschiedenis van de kazematten. Het ontwerp en de bouw van de kazematten bij Kornwerderzand en de Wonsstelling maar ook de vaak vergeten delen Breezanddijk en Den Oever.
Het langdurige verblijf tijdens de mobilisatie en uiteraard de Meidagen van 1940 komen goed aan bod. Ook de periode direct na de capitulatie. Een apart hoofdstuk gaat over de rol die de kazematten in de loop van de oorlog voor de Duitse bezetter kregen. En tenslotte een hoofdstuk over de aanpassingen en functie tijdens de Koude Oorlog als sluitstuk op de IJssellinie.

Er zijn ook een paar verwijzingen naar geschut uit de Stelling van Amsterdam. Bovendien kwam de Stelling ook door deze kazematten in de tweede linie te liggen en verloor het verder haar belang voor de landsverdediging.
Opmerkelijk vond ik om wederom de naam van Genie-officier C.W. van Dooden aan te treffen. Vermoedelijk was hij ook in 1917 de Chef (detachement?) van het Verlichtingspark. Na de oorlogsdagen van mei 1940 werd hij in de Vesting Holland belast met het ontmantelen van verdedigingswerken en de overdracht aan de Duitse bezetter. Na 1945 werd hij hoofd van het Bureau Registratie Verdedigingswerken. Voor al die drie functies hield hij kantoor in Amsterdam.

Het verhaal is prettig geschreven en leest goed met uitzondering van een onvermijdelijke opsomming van Koninklijke Besluiten. De vele tekeningen van de diverse kazematten zijn een fraaie toevoeging. Helaas is de spellingscontrole niet optimaal benut.
Al met al een aan te bevelen boek dat wellicht beschouwd zal gaan worden als het standaardwerk over de Kazematten op de Afsluitdijk. Het boek is online uitsluitend te verkrijgen via de website Forten Info, evenals veel eerdere uitgaven van John Verbeek†.

Boeken John Verbeek† op website Forten Info
Verlichtingspark
Genie Vesting Holland
Bureau Registratie Verdedigingswerken

 

Fort bij Uithoorn aangevallen met drilboor

Foto's: Hans Baas en René Ros.

"Zeg René, kom eens gezellig helpen op een vrijwilligersdag." Nou dat heb ik geweten!
Zit ik normaal zachtjes op een toetsenbord te tikken, sta ik onverwachts gewicht te heffen én armpje te drukken met een zware drilboor! En terwijl ik me had voorgenomen me met de grote lijnen van de Stelling bezig te houden, zat ik op mijn knieën stukjes baksteen uit het gras te rapen.

Openbreken van de hefkoepelgang van Fort bij Uithoorn.Een steeds groter wordende groep vrijwilligers* is hard aan het werk om het Fort bij Uithoorn toegankelijker en beleefbaarder te maken. De plannen voor herontwikkeling van het fort worden steeds concreter maar het is niet aan mij om daarover te informeren.
Omdat ik al tien jaar grote voorwerpen in het fort heb opgeslagen word ik als medegebruiker geïnformeerd en betrokken bij de plannen en dat loopt uitermate plezierig**.

De twee deuren naar de rechter keelkazemat waren ergens na 1945 dichtgemetseld totdat op 10 juli jl. één ervan werd opengebroken. Over het interieur ga ik niets verklappen, dat moet je in september zelf maar komen bekijken. Er is een tekst om te voorkomen dat het Fort aan de Drecht door 'friendly fire' geraakt zou worden.

Op 12 en 13 juli zijn met grote inspanningen nog een aantal dichtgemetselde doorgangen opengebroken. In ploegjes van 2-3 personen werd afwisselend gehakt, geschept en gerust. Ikzelf werd vanzelfsprekend vooral ingezet voor de hoogste lagen baksteen...
Enkele malen is geprobeerd of een paar ferme mokerslagen genoeg waren maar dat maakte in het geheel geen indruk op de bakstenen maar de drilboor gelukkig wel. Het vrijgekomen puin en zand werd gebruikt voor verbeteringen aan de straatverhardingen.

Plaatsen van deuren in de buitenprivaten van Fort bij Uithoorn.De buitendeur van de rechter hefkoepelgang is geopend zodat het hoofdgebouw ook vanaf die kant betreden kan worden. De doorgang is wel weer stevig afgesloten en binnenkort wordt de 450 kg stalen deur, die nog keurig in de gang staat, teruggehangen. De twee smalle deurhelften die in de gang lagen, blijken van de middelste mitrailleuropstelling te zijn en worden teruggehangen zodra ze opgeknapt zijn.

Ook zijn twee privaten in de buitenmuur van het frontgebouw open gemaakt waardoor de 'poepdoos' en urinoir weer zichtbaar zijn. In het hoofdgebouw zijn de deuren ervan teruggevonden en die zijn of worden herplaatst. En tenslotte is binnen, in de poterne, de deur naar een bergplaats geopend. Dat gaf veel lawaai maar het was lekker koel werken. Op de deurkozijn werd in rode letters de tekst BENZINE VUUR HOOGST GEVAARLIJK' aangetroffen.

Tegelijk werd aan het hefkoepelgebouw zelf gewerkt door het zand af te graven dat voor de binnendeur lag. Die deur is echter ook grotendeels met baksteen dichtgezet en die moet nog opengebroken worden. Daarna kan het zand uit het intacte hefkoepelgebouw gehaald worden... En dat wordt ook vast leuk!

N.B. Fort bij Uithoorn is open op 14, 15, 28 en 29 september as. De rechter keelkazemat is alleen op 28 en 29 september te betreden!

* Meer vrijwilligers zijn altijd welkom! (Contact via website Fort Amstelhoek of reageren op deze nieuwsbrief.)
** Ik weet dat sommige personen dit zeer onwaarschijnlijk vinden, maar het is echt zo...

Fort bij Uithoorn
Fort Amstelhoek

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)
 
 
 
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)