Sluit [X]   
 

Marine-etablissement Kattenburg in 1905: oprichting en vestiging Dienst der Draadloze Telegrafie

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 14-9-2024

Kazernes, magazijnen en infrastructuur - Amsterdam

Verlichtingspark

(Verlichtingspark der Stelling van Amsterdam)

LuchtfotoLocatie:

Het bureel van de Chef was bij de demobilisatie in oktober 1918 gevestigd in het herenhuis Keizersgracht 430 te Amsterdam.
Zie de omschrijving voor overige locaties.

Doel:

Verzorgen van zoeklichten en andere elektrische verlichting voor de gehele landsverdediging.

Personeel:

werkplaats: max. 150 personen;
chef Verlichtingspark: J.J.C.P. Wilson (1914-1917);
chef Det. Amsterdam?: Genieofficier Van Dooden (<1916>)

Historie:

Zie Historische kalender.

Omschrijving:

Op de eerste mobilisatiedag van de Eerste Wereldoorlog, 1 augustus 1914, werd het 'Verlichtingspark der Stelling van Amsterdam' opgericht om zoeklichten te leveren en te bemannen.
Enkele dagen later kreeg het Verlichtingspark tot taak om zoeklichten en andere elektrische verlichting voor de gehele landsverdediging te verzorgen als onderdeel van de Genie.
De onderdelen en detachementen van het Verlichtingspark werden geplaatst bij het Veldleger, de Kustverdediging en de diverse linies en stellingen.

De hoofdzetel bleef Amsterdam, waar de Chef van het Verlichtingspark en het Detachement Amsterdam gevestigd waren. Het detachement verzorgde vooral de opleidingen.
Aanvankelijk was het Verlichtingspark in Halfweg gevestigd, waar personeel bij de burgerij was ingekwartierd, maar spoedig in Amsterdam. Daar verbleef het personeel in een troepenloods aan de Handelskade en achtereenvolgens (deels) in het Hotel Zeeburg, het Paleis voor Volksvlijt, de Oranje-Nassau Kazerne en tenslotte in de Kavalleriekazerne.
Het materieel en de werkplaats werden ondergebracht in loodsen op Kattenburg achter Werkspoor, later ook in een gebouw op de Marine-werf. Uiteindelijk werd een grote loods aan het Noordzeekanaal in gebruik
genomen, met 150 medewerkers.

Het bureel van de Chef van het Verlichtingspark is altijd in Amsterdam gevestigd geweest. Aanvankelijk alleen de chef en een soldaat als schrijver-ordonnans. In juli 1915 aan de Reguliersgracht 130, september 1916 op Prinsengracht 919 en bij de demobilisatie in oktober 1918 was het herenhuis Keizersgracht 430 bijna te klein geworden.

Na de demobilisatie werd het materieel afgebroken en verzameld. Maar ook nieuwe installaties afgemaakt of aangelegd en vele installaties bleven in gebruik. Terwijl het merendeel van de manschappen al huiswaarts was gezonden.
Op 16 mei 1919, na een zesmaandse demobilisatie-periode, waren de werkzaamheden grotendeels voltooid en werd het Verlichtingspark opgeheven. Het ging over in de Verlichtings en radiotelegraafcompagnie van het Regiment Genietroepen. Later werd het de Verlichtingsdienst van het IIIe Bataljon van het Regiment Genietroepen en werd een taak bij de luchtverdediging belangrijk.

Zie ook het volledige verslag Fortmanoeuvres 1912 waarin het gebruik van zoeklichten wordt beschreven.

Omgeving:

-

Eigenaar:

-

Gebruiker:

-

Gebruik:

-

Monument status:

Beschermd Stadsgezicht

Voorgevel

De voorgevel van het pand aan de Keizersgracht 430.
(Foto: © René Ros, 2007)

Voordeur

De toegangsdeur van het pand.
(Foto: © René Ros, 2007)

Groepsfoto

"Bezetting Verlichtingspark-Amsterdam, Commandant Kapitein De Doode.", ca. 90 personen.
(Bron: Herinneringsalbum 1916, collectie René G.A. Ros)

Handwagen

Paardenwagen

Een 60 cm zoeklicht op een handwagen...
(Bron: Nationaal Archief)
...en op een paardenwagen.
(Bron: Nationaal Archief)
Verbandmiddelenfabriek Utermöhlen & Co Marine-etablissement Kattenburg

Stelling van Amsterdam op Bluesky Stelling van Amsterdam op Facebook Stelling van Amsterdam op X / Twitter Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)