Sluit [X]   
 

Fortwachter Klop in 1926: "verbonden voor den Overzeeschen militairen dienst, zoowel in als buiten...

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 23-7-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 448

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
19de jaargang, nummer 448, 19 april 2017

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Weinig dienstberichten deze keer dus vlot door naar de aankondiging van boottochten met gidsen naar het Vuurtoreneiland of, zoals wij het beter kennen, de Kustbatterij bij Durgerdam. Vervolgens twee artikelen die bij het project V6 zijn verschenen en kort over het middelpunt van de Stelling en de NHWL.
Vervolgens een langer artikel over de plannen voor trein en auto tussen Uitgeest en Heemskerk met wat bedenkingen vanuit de Stelling gezien. Tenslotte onze jaarlijkse reclame om de verkoop van de mooie en unieke luchtfoto's te stimuleren zodat we de vliegkosten er eindelijk eens uit krijgen.
Tenslotte een gastbijdrage over de verrassende zoektochten naar de graven van diverse Stelling-militairen en met name van de 1.004 die in de Beemster gemobiliseerd waren.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2017/nieuwsbrief-448/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 17 mei verschijnen. Bijdragen graag ruim van tevoren toezenden.

Veel leesplezier!
René Ros
https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

- Het organiseren van de dagexcursie bleek dit jaar nogal lastig maar er wordt aan gewerkt. Het betekent wel dat deze later zal plaatsvinden dan gebruikelijk. De datum 17 juni kan je alvast vrijhouden en meer informatie volgt binnenkort.

- De afgelopen jaren was het net een knipperlicht maar er is weer een linkuitwisseling met de officiële, recreatieve website van de Stelling van Amsterdam, www.stelling-van-amsterdam.nl. Deze wordt sinds 1 januari jl. in opdracht van de provincie Noord-Holland beheerd door Stichting Liniebreed Ondernemen. Op onze beide websites wordt op de pagina's over de forten verwezen naar de pagina over hetzelfde fort op de andere website. Voor het gemak van de bezoekers.
Recreatieve Informatie Stelling van Amsterdam

 

Met IJveer naar Kustbatterij bij Durgerdam

Tekst: Frank Hemminga (Stichting MOVE Amsterdam).
Foto: René Ros.

IJveer bij het Vuurtoreneiland.Stap op een historisch IJveer en ga mee naar het Vuurtoreneiland, een eilandje in het IJmeer net uit de kust van de polder IJdoorn bij Durgerdam

Onderweg vertelt een gids van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam veel wetenswaardigheden. Op het eiland krijgt u een rondleiding door een andere gids, die u alle bijzondere plekjes laat zien en over de historie van het eiland en het lichtbaken vertelt. Tijdens de terugweg varen we om het forteiland Pampus heen, waarover onze fortenspecialist ook graag zijn kennis met u deelt.

Deze tocht wordt dit jaar gevaren op de 1e zaterdag van de maanden maart, mei, juni, juli, september en november. Bovenstaand programma met de nadruk op het militair erfgoed met René Ros als gids word op 6 mei, 1 juli, 2 september en 4 november uitgevoerd. Op de andere data is er een gids die zich richt op de natuurwaarden.

Programma:
12.30 Amsterdam CS, steiger 14 de Ruijterkade
13.45 -14.45: Vuurtoreneiland
16.30 Aankomst Amsterdam CS

Tarieven:
Volwassenen: €19,50 p/p voor het programma zoals in arrangement genoemd incl. 2 x consumptie koffie/thee op de boot.
Stadspas + Kind 4 t.e.m. 11 jaar: €12,50.
Donateurs van het Documentatiecentrum krijgen gratis een extra consumptie. Meldt u daarvoor ter plekke bij de gids.

N.B. 25 april: de boot voor 6 mei as. is volgeboekt. Boek eventueel voor 3 juni (natuur) of 1 juli (forten).

Meer informatie en reserveren

 

Artikelen voor V6

Tekst: René Ros.

V6 ProjectVoor het V6 project in de gemeente De Ronde Venen, provincie Utrecht, heb ik een aantal artikelen mogen schrijven.

Die verhalen zijn voor een ander publiek met minder voorkennis over de Stelling. De inhoud moet wel kloppen maar ik neem de vrijheid om wat creatiever te schrijven. Ik hoop dat de lezers van deze nieuwsbrief de artikelen ook leuk en interessant vinden. En wellicht deze en andere artikelen delen op hun sociale media?

De eerste twee artikelen zijn inmiddels gepubliceerd en de komende maanden volgen er nog meer. Volg V6 of ons op de sociale media om op de hoogte te blijven.

Waterlinielandschap als onderduikadres
Een Amsterdammer en het stekelvarken
V6 op FaceBook
V6 op LinkedIn
if then is now
V6: Verhalen en kleinschalige projecten in Linie en Stelling

 

Waar ligt het middelpunt?

Fort NieuwersluisTekst en foto's: René Ros.

Wat is het middelpunt van het aanstaande, gecombineerde Werelderfgoed 'de Nederlandse Waterlinies' waarin de Stelling van Amsterdam en Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHWL) opgaan? Wat zou een centrale vergaderlocatie zijn voor de beheerders van alle forten?

Om daar achter te komen zijn in de database de gemiddelden genomen van de breedtegraad en de lengtegraad van alle forten van beide linies. Niet gebouwde forten zijn buiten beschouwing gelaten maar verdwenen forten zijn wel meegerekend.
Dan blijkt het middelpunt of zwaartepunt te liggen op de snelweg A2 tussen Vinkeveen en Maarssen. Het dichtstbijzijnde fort is Fort Nieuwersluis op twee kilometer afstand.

Het middelpunt van alleen de Stelling ligt in het Westelijk havengebied van Amsterdam en van alleen de NHWL op Kanaleneiland in Utrecht.

Middelpunt van 'de Nederlandse Waterlinies'
Fort Nieuwersluis als scharnierpunt van de beide waterlinies

 

Het schootsveld tussen Uitgeest en Heemskerk

Tekst en foto's: René Ros.

Laten we eens kijken naar de plannen die spelen in de 'Uitgeester- en Heemskerker Noordbroekpolder'. Die polder was een inundatiekom in de Stelling en is al flink aangetast maar krijgt nog meer te verwerken. Er zijn plannen met als thema 'vervoerinfrastructuur'.

Om te beginnen is er een plan voor de aanleg van een opstelterrein voor de stalling van treinen die Prorail en de NS nabij Uitgeest nodig hebben. De laatste plannen gaan uit van zeven sporen op een locatie direct ten oosten van de snelweg A9 en ten zuiden van de provinciale weg, dus precies in de inundatiekom en in het schootsveld van Fort aan den Ham. Juist met een groene camouflage valt het op in het vlakke, open polderland. Bijzonder aan dit gebied is dat vanaf drie forten een onderlinge zichtrelatie is en die zal sterk worden aangetast, iets dat niet wordt genoemd in de Heritage Impact Assessment.
Onderdeel is een dienstgebouw dat vanaf het fort op slechts 850 meter ligt en goed zichtbaar zal zijn. Maar is een opstelterrein aan de andere kant van Uitgeest niet beter, onder andere vanwege het beoogde doel "voldoende opstelcapaciteit voor de sprinters uit de richting Amsterdam met eindstation Uitgeest"?

Protestbord over de A8-A9.Een grotere ingreep is het doortrekken van de snelweg A8 vanaf Westzaan naar een aansluiting op de A9. Als je wel eens door Krommenie rijdt dan snap je dat de bewoners daar graag minder verkeer willen hebben. En als je de kaart van de snelwegen rond Amsterdam ziet dan snap je ook dat er een kort stuk mist waardoor er meer reisalternatieven zouden zijn en dat is bij calamiteiten zeker nuttig.
De aanleg lijkt een uitgemaakte zaak en je moet een Don Quichot zijn als je dat nog wilt proberen tegen te houden. Ondertussen zijn van de vijf mogelijke tracés er nog drie over.

Een mogelijk tracé zijn de bestaande wegen door Krommenie die verbreed en verbeterd zouden worden, langs Fort aan Den Ham naar de bestaande aansluiting met de A9. Dit is de 'Nul-Plus variant' en heeft de geringste impact op de Stelling maar er blijft veel verkeer langs Fort aan Den Ham gaan. En wat als die weg verdubbeld gaat worden? [Deze paragraaf is gecorrigeerd op 19-4-2017 20:50]

Bij de zuidelijker gelegen Heemskerkvariant zou de snelweg vrijwel recht doorgetrokken worden en tussen Fort aan Den Ham en Fort bij Veldhuis de inundatiekade doorsnijden. Dat doorsnijden zou gaan gebeuren met een soort aquaduct onder het watertje De Kil en de inundatiekade door. Die strook zou ook een beetje opgeleukt worden en de Communicatieweg zou een iets andere route krijgen dat in de plannen onterecht de historische route wordt genoemd.

Het derde tracé, de Golfbaanvariant, komt vrijwel overeen met het plan dat in de jaren 1960 op de topografische kaarten verscheen. Daarbij zou het tracé naar het zuiden afbuigen en op een paar honderd meter zuidelijk van het Fort bij Veldhuis met een viaduct over de St. Aagtendijk met gedekte weg en defensieve gracht gaan. Om dan een aansluiting, met viaduct en taluds, op de A9 te krijgen die vrijwel het hele gebied, dat nog een beetje open is, zou gebruiken. Het deel van de oude Zuidermaatweg ten oosten van de snelweg zou daardoor geheel verdwijnen (niet genoemd in rapport aan UNESCO/ICOMOS). Als doekje voor het bloeden zou de bijna verdwenen inundatiekade weer zichtbaar gemaakt worden.

Locatie van de doorsnijding voor de A8-A9 Heemskerk-variant.De 'Uitgeester- en Heemskerker Noordbroekpolder' is al flink aangetast door de aanleg en latere verschuiving van de snelweg A9. En bij Heemskerk ook door de nieuwe woonwijken, fietsbrug en industrieterrein.
Mede door de UNESCO zeggen de meeste betrokkenen de Stelling zo veel mogelijk intact te willen laten maar hoe ver ga je daar in?
Je zou op historische gronden kunnen zeggen dat een weg vlak langs een fort moet liggen. Met de huidige verkeersintensiteit en het huidige fortgebruik wil je anderzijds het geluid, de fijnstof en het aangezicht zo ver mogelijk weg hebben. Kijk hoe de Vesting Muiden opknapt door het verleggen van snelweg A1, van een brug naar een verder weg gelegen aquaduct.

Met dat in gedachte is de Heemskerkvariant wellicht niet zo'n slechte variant voor de Stelling evenals de Nul-Plus variant. Terwijl de Golfbaanvariant de grootste aantasting zou worden als die bovengronds wordt uitgevoerd. En een ondertunneling met ondergronds op/afritten zoals in de A9/Gaasperdammerweg wordt gebouwd zal hier vast niet financieel haalbaar zijn...

Heritage Impact Assessment Opstelterrein nabij Uitgeest
A8-A9 Highway Link, Spatial impact of the three route alternatives on the Defence line of Amsterdam

 

De hele Stelling van boven (H)

Tekst en foto: René Ros.
Met dank aan: Free Lancelot, Luchtverkeersleiding Nederland, Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst en Oscar Luchtvaartbedrijf.

Piloot in cockpit boven Uithoorn.Er waren vijf vluchten in drie jaar voor nodig maar we hebben daarmee de gehele Stelling van Amsterdam vanuit de lucht vastgelegd. En die delen we met u.

Een selectie van 277 foto's is in de fotowinkel te bekijken. Door aankoop van luchtfoto's, digitaal maar ook op canvas, muismat e.d., kunt u de forten van boven bekijken hoe en wanneer u dat wilt én draagt u bij in de vliegkosten.
Nieuwe donateurs krijgen één digitale luchtfoto naar eigen keuze kosteloos toegezonden.

We hebben de foto's met veel plezier gemaakt en we hopen dat u de foto's met plezier bekijkt.

Online fotowinkel
Fotoalbum 'Recente Luchtfoto's'
Doneren

'Luchtfoto's van de Stelling van Amsterdam' in Nieuwsbrief 402 (2012)
'Avontuur in de lucht' in Nieuwsbrief 413 (2013)

 

Op zoek naar de graven

Tekst en foto's: Erna en Jan Brilleman.

Toegang van de R.K. begraafplaats, Veenendaal.Op 7 februari hebben we enkele begraafplaatsen in de Gelderse Vallei bezocht. Het gaat vooral om de graven van militairen die op de lijsten van de Beemster-forten staan zoals in nieuwsbrief 445 aan bod zijn gekomen.

De eerste: R.K. begraafplaats Veenendaal voor het graf van Dominicus Lap (1881-1967, Fort aan de Middenweg). Dat is een hele zoektocht geworden, want de Nieuweweg loopt dwars door het centrum van Veenendaal en is voor een groot deel afgesloten voor motorrijtuigen. Uiteindelijk hebben we een autochtoon gevraagd en toen bleek de oorspronkelijke Nieuweweg (nu N418) nog verder door te lopen aan de noordkant van Veenendaal tot buiten de bebouwde kom, voorbij de A12, weggestopt in een bocht vlakbij de spoorlijn Utrecht-Arnhem en Fort aan de Buursteeg. De begraafplaats wordt bijna niet meer gebruikt en ziet er onooglijk uit. Maar gelukkig vonden wij wat we zochten, maar we moesten eerst de grafsteen schoonpoetsen voordat een foto gemaakt kon worden!

Het tweede graf was op Gemeentelijke Begraafplaats te Lunteren. Een grote begraafplaats met veel afdelingen, letters en nummers. Het graf moest liggen in vak B nr.35-36, maar er waren heel veel vakken B en ook met dezelfde nummers en sommige waren opgeruimd. Wij liepen drie keer in de rondte en wilden net vertrekken -want het graf zal wel geruimd zijn- toen wij totaal onverwacht voor het graf van Jan Brouwer (1886-1972, Fort aan de Middenweg) stonden!
De derde begraafplaats was Begraafplaats Ederveen. Weer een begraafplaats enkele kilometers buiten de bebouwde kom. Deze keer liepen wij direct tegen het graf aan: Marius Hupkes (1891-1966, Fort benoorden Purmerend).

Graf van Dominicus Lap.De vierde was begraafplaats de Leeuwerenk in Wageningen. Hier zochten wij naar het graf van Segenius Germans. Op deze begraafplaats, ook een behoorlijk grote, was nergens een indeling, vak of nummer te bekennen. Wij hebben er anderhalf uur lopen zoeken maar hebben niets kunnen vinden, ook al was het grafnummer bekend. Hij was een van de 22 korporaals op een Avondpermissie uit 1918.

Wij vonden het weer een interessante zoektocht, maar aan het einde waren wij wel verkleumd. Sindsdien hebben we nog meer mooie, sfeervolle begraafplaatsen bezocht.

Thema-nieuwsbrief 'Wie waren de 1.004 militairen in de Beemster?'
Segenius Germans

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)