Nieuwsbrief 255Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 255 Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam. Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op: Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.
|
InleidingHet is alweer een nieuwsbrief met veel informatie over de provincie Noord-Holland. Om te beginnen een verslag van een dag om meer ondernemers te interesseren in het ontwikkelen van een fort. Daarop volgen een samenvatting van het jury-rapport over de keuze van het bezoekerscentrum en een apart artikel met een aanvulling mijnerzijds. Toch ook een paar leuke eigen artikelen: over een bezoek aan de commandopost Bescherming Bevolking in Amsterdam. En een supergeheime luisterpost in Amstelveen. Volgende keer meer van dit soort artikelen, ik beloof het. En noteer alvast in je agenda: waarschijnlijk op 28 april 2007 komt er toch nog een dagexcursie. Deze keer naar Vesting Muiden en Fort aan het Pampus. Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/ René Ros P.S. Er staan nog twee nieuwsbrieven voor dit jaar gepland. De laatste op 11 december waarna tot 3 januari een kerstreces volgt. Bijdragen zijn zoals altijd welkom.
|
Ondernemen in een fort een heel gevechtTekst: Peter Schat, voorzitter Stichting Mega Van de ruim vijftig aanwezigen staken er acht de vingers in de lucht: ondernemers (in spe) die het plan koesteren in een fort een bedrijf te beginnen. Precies de doelgroep waarvoor de provincie Noord-Holland samen met de Liniecommissie Nieuwe Hollandse Waterlinie symposia organiseerde op 1 en 2 november. MEGA woonde de eerste, in Fort bij Vijfhuizen, bij. De tweede was in Fort bij Honswijk nabij Houten. Acht is een klein clubje, als om hen op te zoeken de bijeenkomsten voor ‘stellingnemende ondernemers’ waren bedoeld. Veel groter was daarentegen de groep ervaringsdeskundigen en die ventileerden maar al te graag hun mening: ondernemen in een fort is een heel gevecht. De vijand? De provincie, de gemeente en de fiscus. Wijnhandelaar P. Jansen, met Victory Wines een van de gebruikers van Fort bij Edam, vroeg Kruisinga wat te doen aan ‘de ongelooflijke tegenwerking’ van de overheid. Zij verdedigde zich met zeggen dat de provincie geen forten in bezit heeft en het niet als haar taak ziet alle partijen achter één loket te persen voor fortgerelateerde zaken. Als een ondernemer iets in een fort wil gaan doen, zijn daar (grote) sommen gemeenschapsgeld mee gemoeid. Procedures zijn nu eenmaal nodig om daar op een te controleren wijze mee om te kunnen gaan. In de speech waarmee ze de bijeenkomst in Vijfhuizen opende, wees Kruisinga op het belang van het verhaal van de forten. Het zijn bijzondere plekken, die zichzelf ‘verkopen’ omdat ze tot de verbeelding spreken van het publiek. Zij roemde in dat verband het werk van de vrijwilligers, die veel kennis hebben verzameld en het verhaal op alle forten ‘vaak heel leuk’ vertellen. Dat ze zelf ook wat had opgestoken, bleek uit de zin 'welkom in het Fort bij Vijfhuizen’. 'Want forten van de Stelling van Amsterdam liggen altijd ergens bij, of aan, of benoorden of bezuiden.' Zie ook 'Wonen of werken in een Stellingfort' met te downloaden voorbeeldboekje 'Economisch hergebruik van forten': <http://www.noord-holland.nl/thema/nieuws/actueel/Wonen_of_werken_in_een_Stellingfort.asp> |
Jury-rapport Bezoekerscentra samengevatNa de haalbaarheidsstudie naar bezoekerscentra heeft de provincie een twee-sporenbeleid ingezet. Enerzijds meerdere bezoekerscentra en anderzijds informatiepunten bij alle forten (zie ook Nieuwsbrief 243). Over de bezoekerscentra riep de provincie in april 2006 per brief op om plannen in te dienen om kans te maken op ondersteuning en medefinanciering door de provincie. Daarop zijn negen plannen ingediend die door een jury van bestuurders en toerisme-deskundigen zijn gewogen op in de brief gestelde criteria: concept (toeristische attractie, samenhang, provinciaal beleid), exploitant (ervaring, eigen financiele bijdrage), locatie (bereikbaarheid, omgeving, fort) en haalbaarheid (planning, begroting). Er werden maar liefst negen plannen ingediend die eind augustus werden beoordeeld middels een juryrapport welke eind oktober beschikbaar werd gesteld. Dit juryrapport is al een samenvatting van de ingediende plannen. Hieronder volgt per fort een verdere samenvatting en het jury-oordeel. Kustbatterij bij Diemerdam, ingediend door Stadsherstel Amsterdam NV Fort aan de Nekkerweg, ingediend door J. Bart & Zn Holding BV Fort bij Krommeniedijk, ingediend door Landschap Noord-Holland Fort bij Marken-Binnen, ingediend door Stichting RBOC "Fort Markenbinnen" Fort aan het Pampus, ingediend door Stichting Pampus Fort bij Spijkerboor, ingediend door Vereniging Natuurmonumenten Fort aan de St. Aagtendijk, ingediend door Gemeente Beverwijk Fort bij Vijfhuizen, ingediend door Stichting Kunstfort Vijfhuizen Vesting Naarden, ingediend door Gemeente Naarden Conclusie luidt dat Fort aan het Pampus en Fort bij Vijfhuizen het meest geschikt zijn voor het realiseren van twee bezoekerscentra. Voor het bepalen van de locatie van een derde bezoekerscentrum gaan Gedeputeerde Staten verder onderzoek doen. Kustbatterij bij Diemerdam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/diemerdam/>
|
Jury-rapport Bezoekerscentra onder de loepLaten we wel zijn, de procedure die de provincie volgt, zal niet noodzakelijk leiden tot de beste forten als bezoekerscentra. Het heeft wat weg van een Miss-verkiezing, waarbij de allerknapste meid die niet mee doet nooit zal winnen. Bovendien mochten de kandidaat forten niet over de provinciegrens liggen. Wat tot nu toe ontbreekt is het criterium 'inhoud' alhoewel dat soms in het juryrapport naar voren komt. De inhoud zal logischerwijs over de historie en werking van de Stelling gaan (zie Gebiedsprogramma). En minimaal ingevuld kunnen worden door het bezoekerscentrum in een representatief* fort te vestigen, de samenhang en inundatie ter plekke te tonen, met andere objecten in een interessant militair landschap en door toeristische functies zoals fietsknooppunt. Overigens is het Recreatiegebied Spaarnwoude het meest gevarieerde militaire landschap dat je in de Stelling kunt vinden. Fort aan de Nekkerweg Fort bij Spijkerboor Fort bij Marken-Binnen Fort bij Krommeniedijk Fort aan de St. Aagtendijk Fort bij Vijfhuizen Kustbatterij bij Diemerdam Fort aan het Pampus Vesting Naarden Recreatieschap Spaarnwoude heeft het Fort benoorden Spaarndam teruggetrokken omdat het niet op korte termijn beschikbaar kon komen. Ook bij andere forten bestaat de indruk dat zij de tijd nog niet rijp achtte om zichzelf naar voren te schuiven. Terwijl ze wellicht net zo ver zijn als enkele forten die dat wel deden. * in de betekenis van: "in zijn kenmerken een groep of geheel vertegenwoordigend" 'Stelling krijgt bezoekerscentra in Fort Pampus en Vijfhuizen' op Stelling Forum heeft al 35 berichten: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=62>
|
Ondergronds in AmsterdamEn zo stond vorige week de vitale 75-jarige Bauke Koudenburg uit Goes in een donkere gang een paar meter onder de grond in Amsterdam. In de jaren 1960 was hij hier ook al eens geweest voor stafoefeningen. En hij had de reis er voor over om weer eens in de commandopost van de Bescherming Bevolking aan de Memlingstraat in Amsterdam-Zuid rond te lopen. Moeizaam kwamen de herinneringen boven. Bij aankomst was het grote luik al opzij geschoven en daalden we met een trap af onder het schoolplein van het St.Ignatius Gymnasium. Tot mijn verbazing bleek het uit twee bunkers te bestaan die met een eigenaardig gangetje met elkaar verbonden zijn. Zoekende naar Filmmuseum medewerkers kwamen we diep in de tweede bunker terecht. BB Commandopost Amsterdam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/bb/amsterdam/> (NIEUW!)
|
Luisteren en peilen naar het oostenDe Hagenees Ronald Vrolijk stuurde onlangs informatie uit het boek 'Nederlandse inlichtingen- en veiligheidsdiensten' (1995) over de luisterposten van de Bijzondere Radio Dienst (B.R.D.) voor opname in de website Forten Info. De B.R.D. was gedurende de Koude Oorlog een onderdeel van de P.T.T. om civiele (Nederlandstalige) en militaire zenders van het Warschau Pact uit te luisteren en te peilen. Een van de genoemde posten was Post Alfa te Amstelveen maar een exacte locatie werd niet gegeven. Een foto in het boek gaf uitsluitsel dat het peilgebouw uit 1935 naast het Munitiemagazijn Amstelveen was gebruikt (zie foto rechts). In 1986 werd de post opgeheven en tegenwoordig is het gebouw als woning in gebruik. Munitiemagazijn Amstelveen en BRD Post Alfa: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/amstelveen/> (NIEUW!)
|
Sluis in Fort UitermeerOnlangs is de sluiskolk van de oude sluis in Fort Uitermeer uitgegraven. De muren lijken in goede staat behalve de bovenste 50 centimeter die angstig voorover hangen en enkele losse hoekstenen zijn maar even opzij gelegd. De deurkassen en dorpels zijn in het heldere water goed te zien. Het terreindeel met de sluis en het torenfort is vrij toegankelijk via het wandelpad dat begint bij de draaibrug langs de Vecht of links van de hoofdingang van het fort. Het torenfort zelf is niet te betreden. Fort Uitermeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitermeer/>
|
Veldstelling UitermeerHet boekwerk 'Uitvoeringsprogramma Nieuwe Hollandse Waterlinie in de Vechtstreek-Noord' bevat uitgebreide informatie over 22 projecten in die regio waarvan de meesten wel al bekend waren. Nieuw is 'het benutten van de kansen die groepsschuilplaatsen bieden' over de Veldstelling Uitermeer. Je vraagt je af wat er mis is met de huidige situatie en waarom juist hier geld aan gespendeerd moet worden. Er worden vijf mogelijke scenario's genoemd: - 'Spelen in het landschap' waarbij een aantal van observatiepost, glijbaan, klimmuur e.d. wordt voorzien; Onbekendheid met de groepsschuilplaatsen blijkt in het stuk onder meer uit enkele onjuistheden over functies, vorm en termen maar ook doordat de merendeels opgeblazen koepel- of G-kazematten als groepsschuilplaatsen worden behandeld. Simpele scenario's om bijvoorbeeld de enig intacte G-kazemat, en de oude spoorweg als acces, zichtbaar te maken ontbreekt. Veldstelling Uitermeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitermeer-veld/>
|
Overig- Enkele foto's uit 1978 en 1981 van het Fort bij Velsen, o.a. van de sloop in 1981: <http://www.forten.info/cgi-bin/fotoalbum/emAlbum.cgi?c=show_thumbs;p=Stelling_van_Amsterdam/Velsen_Sloop_-_1981> - De fundering van de uitkijktoren van het Korps Luchtwachtdienst (Koude Oorlog) op de wal van Spaarndam blijkt nog aanwezig: <http://maps.forten.info/toonkaart.php?rdx=106760&rdy=492585&name=KLD> (Met dank aan Tim de Mos.) - Nadere bestudering van de wal bij Spaarndam liet ook de fundering van de bergloods zien: <http://maps.forten.info/toonkaart.php?rdx=106850&rdy=492900&name=loodsfundering> - Nieuwsbrief 'Albert van der Lugt, oprichter en pionier, neemt afscheid' van Stichting Herstelling, inclusief tekst van twee toespraken: <http://www.herstelling.nl/algemeen/nieuws/2006/1030/> - Diamanten op Pampus: <http://www.pampus.nl/artikel/art10/showArt> - Volgens de Alexa website staat de Stelling website op de 2.497.975ste plaats van de meest bezochte websites. De rangen en de feitelijke bezoekcijfers met andere eigen websites vergelijkend, moet het met een flinke korrel zout genomen worden. <http://www.alexa.com/data/details/main?q=&url=stelling-amsterdam.nl> - Al 2,5 jaar uit maar pas recent ontdekt op Fort aan het Pampus; het boek 'Het rijke verleden van Vestingstad Muiden': <http://www.stelling-amsterdam/algemeen/boeken/> - Het oude Fort bij Pannerden verweerde zich nog kranig tegen een legerinvasie. Zie 'Fort bij Pannerden laat zich niet zomaar innemen' op Nu.nl: <http://www.nu.nl/news/877631/14/Fort_Pannerden_laat_zich_niet_zomaar_innemen.html>
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|