Sluit [X]   
 

Kampcommandant Schalk in 1907: geboren te Nieuw-Vennep, Noord-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 143

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 143
Thema: Verslag SME dagexcursie
(6de jaargang, 28 april 2004)

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA); een onafhankelijk particulier initiatief zonder winst-oogmerk.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

SME Excursie

Het weer was redelijk en zowel de deelnemers - waaronder opvallend meer vrouwen dan voorgaande jaren - als gastheren waren in opperbeste stemming. De jaarlijkse dagexcursie van afgelopen zaterdag was volgens mij een groot succes. Maar als de organisator dat zegt klinkt het weinig objectief. Ik vroeg daarom enkele personen of een van hen een verslagje van maximaal 500 woorden te wilde schrijven. Gevolg was dat ik drie complete verslagen kreeg maar met geheel andere invalshoeken. Moeilijk te combineren zonder veel afbreuk te doen aan het werk van de schrijvers. Hieronder volgen dan ook de drie ontvangen verslagen in hun geheel. De eerste is meer toeristisch, de tweede meer historisch en de derde zal ik maar 'sociaal' betitelen.

Zoals ik tijdens de afsluiting van de excursie aan de deelnemers vertelde, is er een achterliggende reden voor de excursie. Om zelf de forten te bezoeken en foto's te maken doe ik diverse contacten op. Maar om praktische redenen kan ik niet alle belangstellenden meenemen. Daarom organiseer ik eenmaal per jaar een dagexcursie. En dan gaat het vooral om de belevenis van de praktijk, de theorie komt maar uit boeken of van websites.

Nog twee maal en we hebben een rondje Stelling gedaan. Het voornemen van Stichting Militair Erfgoed en mijzelf is om dan het rondje wederom te doen voor andere deelnemers. Ook zal er gestart gaan worden met soortgelijke dagexcursies in de Nieuwe Hollandse Waterlinie.
<http://www.militair-erfgoed.nl/>

Voor mij begon de dagexcursie met de eerste voorbereiding in oktober vorig jaar. De excursie zelf was het culminatie-punt van al die voorbereidingen. Met een stress-volle eindsprint omdat twee dagen van tevoren bleek dat een van de contactpersonen al enkele weken ziek was en zijn collega's nog niets wisten van de gemaakte afspraak.
De deelnemers hadden gevochten om chauffeur te mogen zijn en Hans Baas had mijn foto camera weer gegapt. Ik had dus weinig meer te doen dan de weg te wijzen en wat toelichting te geven. Zou mijn handtekening trouwens ook rechtsgeldig zijn voor in het Stellingpaspoort?
Na het terugbrengen van de busjes was het al laat en hebben een aantal chauffeurs en ikzelf nog heerlijk en gezellig in een chinees restaurant zitten wokken. Na 36 uur werken kwam zelfs bij mij het beton en baksteen uit mijn neus maar een paar manschappen wilden nog het Sectorpark 1800 Roeden en een Koude Oorlog schuilkelder bekijken...

Tijdens de excursie ving ik op dat er diverse voorstellen voor gebruik van Fort bij de Liebrug en Fort benoorden Spaarndam zijn ingediend. Voor het laatste fort bijvoorbeeld één van Artis en een reptielen-club.
Ook bleek dat de unieke woning van het Groepsdepot Halfweg gesloopt gaat worden. Wegens de slechte staat of omdat de snelweg A9 verbreed moet gaan worden?

Bij deze dank aan alle gastdames en gastheren, Hans Baas en de chauffeurs voor hun medewerking.

Zie het foto-verslag op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/>

<https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/activiteiten/dagexcursie/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/liede/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/liebrug/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/penningsveer/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarnwoude/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/groepsdepots/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-noord/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-zuid/>

 

Traditie geworden

(door Eddy de Haes)

Het lijkt een traditie te zijn geworden: de jaarlijkse excursie van de Stichting Militair Erfgoed onder leiding van René Ros naar de Stelling van Amsterdam. Deze keer 47 deelnemers in vijf busjes en een Landrover Discovery als bezemwagen. Gezien de conditie van sommige wegen geen slecht idee.

Na een prima kopje koffie bij aankomst in Restaurant de Zoete Inval en een welkomstwoord door René vertrokken we richting het eerste fort: Fort aan de Liede. In de verste verte geen gebouw te ontdekken, alleen enige ongeordende hobbels, een bergplaats voor grof vuil en een als schuurtje verstopte kazemat. Nog heel veel graafwerk voor fortofielen.
De restanten van het torenfort bleken op een enkel stuk metselwerk na verder aan het oog onttrokken. Het grondprofiel was nog enigszins herkenbaar.
Aan de schaapachtige blik van de deelnemers bij het zien van deze bovenmaatse molshopen moet de plaatselijke schaapskudde gedacht hebben dat er familie in aantocht was.

De volgende bestemming, Fort bij de Liebrug, zag er totaal anders uit en is ingrijpend aangepast om als verdeelcentrum voor verzending van geld te kunnen dienen. Het fort is recent verlaten en verkeert in uitstekende staat. Kan zo ingericht worden als bezoekerscentrum voor de Stelling van Amsterdam.

Vervolgens werd even verderop de lunch verzorgd in het Fort bij Penningsveer dat eveneens op een geslaagde manier is aangepast tot conferentie-oord c.q. jeugdherberg. Daarbij hebben de slaapvertrekken voor een deel weer hun oorspronkelijke bestemming teruggekregen.

Daarna op doorreis via een als luxe villa gecamoufleerd kruitmagazijn, enkele Teutoonse overblijfsels waaronder een tweetal unieke communicatiebunkers richting groepsdepot Halfweg.
De bewoner was zich van de belangstelling voor de opstallen niet bewust totdat er vijf busjes voor de deur stopten om even te kijken.

Via het schitterend gelegen dijkdorp Spaarndam richting Fort benoorden Spaarndam. Dit is een nog in originele staat verkerend fort. Een leek zou zeggen "sterk vervallen".
De beheerders hadden zich uitgesloofd met waxinelichtjes op strategische plaatsen. De meeste deelnemers waren echter goed voorbereid en konden eindelijk hun schijnwerpers en overige uitrusting gebruiken om zich een beeld van het interieur te vormen. Daar kom je toch voor!
Buiten staan nog enige Duitse bouwwerken die wijzen op een stelling voor licht luchtdoelgeschut. Wellicht zijn er onder de lezers experts die meer details kennen en weten waar een dergelijke opstelling deel van heeft uitgemaakt.

Langs de liniewal met een ontelbaar aantal scherfvrije onderkomens naar een uitzicht punt uitkijkend over de Voorstelling met idem granaatvrije onderkomens, gelegen in het nog vrijwel onaangetaste landschap.

Het Fort bezuiden Spaarndam is een prachtig voorbeeld van een in vrijwel oorspronkelijke staat gerestaureerd fort waarvoor een uitstekende herbestemming is gevonden.
Wij sloten in dit fort de dag in passende omgeving af: een kinderdagverblijf waar we ons tegoed deden aan de nodige hartige hapjes en drankjes.

Een fantastische dag dankzij de goede organisatie van René die met Hans Baas het nodige voorwerk deed en niet in de laatste plaats de chauffeurs die het gezelschap heelhuids over de hobbelwegen loodsten. Het zal niet meevallen volgend jaar deze trip te overtreffen.

Teu·toons (bn.)
1 eigen aan de Teutonen [oorspronkelijk een West-Germaanse volksstam]
2 [pej.] Duits

 

Enthousiastelingen

(door Ron Erhardt†)

Op een wat grijze zaterdagmorgen 24 april 2004 verzamelden ruim 40 enthousiastelingen zich in een van de zalen van Restaurant De Zoete Inval in Haarlemmerliede. Op het programma stond een bezoek aan het westelijk deel van de Stelling van Amsterdam.

Na een korte inleiding door René Ros, de gids voor deze dag, en het uitreiken van enige achtergrondinformatie over de te bezoeken forten, liet het gezelschap zich comfortabel in een vijftal busjes naar het eerste object vervoeren. De voorzitter van de organiserende Stichting Militair Erfgoed, Anne Visser, kon door persoonlijke omstandigheden helaas niet aanwezig zijn.

In de ochtend werden achtereenvolgens het Fort aan de Liede en het Fort bij de Liebrug bezocht, die allen deel uitmaakten van de Positie bij De Liede.

Het Fort aan de Liede was oorspronkelijk een torenfort, waarvan de toren tijdens de Eerste Wereldoorlog vrijwel geheel gesloopt is, de restanten liggen waarschijnlijk nog onder het zand. Nog wel te zien was een kazemat en een deel van de wallen. Een deel van de oorspronkelijke liniewal naar het Fort bij de Liebrug was naast het terrein te zien.

De volgende stop was het Fort bij de Liebrug, op de oorspronkelijke locatie van een van de Posten van Kraijenhoff. Het uit 1894 -1900 daterend fort was bewapend met twee 6cm kanonnen in hefkoepelgebouwen. Het unieke van dit kleine fort is het ontbreken van de tweede keelkazemat, niet noodzakelijk geacht vanwege de nabijheid van het Fort bij Penningsveer. Het fort was tot vorig jaar in gebruik als geld-distributiecentrum. Ondanks een grondige zoektocht werd helaas geen achtergelaten geld gevonden !

Rond het middaguur streek het gezelschap neer op het Fort bij Penningsveer. Op dit fort werd, naast het bezoek, een uitstekend verzorgde lunch genoten.
Na de lunch stond een bezoek aan de Positie van Spaarndam op het programma. Op weg naar Spaarndam werd nog even een drietal foto-stops bij interessante objecten gemaakt.

Het Fort benoorden Spaarndam is gebouwd in de periode 1897 -1901. Tijdens de Tweede Wereldoorlog is er door de Duitsers een zoeklichtremise op het rechter terreplein gebouwd. Na enig zoeken waren er op het dak van het hoofdgebouw nog resten van een mogelijke Duitse luchtafweer batterij (FLAK) te zien. Na 1945 werd het fort door de Koninklijke Marine gebruikt voor het opslaan van scheepsmunitie. Het fort is vervallen, maar toch waren er binnen nog aardig wat delen van het interieur in de originele staat aanwezig. Vooral de 'privaten' (toiletten) trokken veel belangstelling.

Het laatste fort van deze goed gevulde dag was het Fort bezuiden Spaarndam. In tegenstelling tot het Fort benoorden Spaarndam was dit fort geheel gerestaureerd en in gebruik als kantoor en kinderdagverblijf. Vanaf dit fort kon ook een goed overzicht worden verkregen van de inrichting van de voorstelling, waar enkele tientallen betonnen schuilplaatsen nogsteeds aanwezig zijn.
In dit fort werd onder het genot van drankjes en hapjes deze zeer informatieve dag afgesloten. Aan het eind van de excursie klonk dan ook een welverdiend applaus voor René Ros, die deze dag had georganiseerd en bovendien ook nog als gids was opgetreden.

 

Een bijzonder genoegen

(door "soldaat" Co Wies†)

Om na de verslagen van het eminente gezelschap nog een verslagje te schrijven lijkt me uilen naar Athene dragen. Wel wil ik even kwijt dat voor mij een dagje doorbrengen met dit gezelschap op zich een bijzonder genoegen is geweest.

Je kunt je dan nauwelijks voorstellen dat er zoveel oorlogen zijn gevoerd en nog aan de orde zijn. Dat de diverse verdedigingsprojecten slechts een gering deel uitmaken van een gigantisch totaal hetgeen nodig is geweest om have en goed in het verleden proberen veilig te stellen. Genoeglijk in nostalgische overpeinzing verzonken en be-indrukt rondwandelend in en rond de bouwwerken en genietend van natuur is het bijna onvoorstelbaar dat op zoveel plaatsen in de wereld tegelijkertijd nog zovele situaties van oorlogsdreiging en -activiteiten aan de orde zijn. Oh oh, stoppen met dit traject. Dit worden weer veel meer dan 500 woorden.

Diverse personen maakten van de gelegenheid gebruik om enige stempels aan hun Stellingpaspoort toe te voegen. In dit verband bevond er zich zelfs reeds een "Paspoort-Generaal" in ons midden.
Naast de hoeveelheid parate kennis, van de deelnemers in het algemeen, is er zo'n dag de mogelijkheid van directe raadpleging van de wandelende encyclopedieën. Zoals de beide heren Ros en Ross. En zonder de organisatorische talenten van René gesecondeerd door een aantal uitstekende chauffeurs is een dergelijk geslaagde dag nauwelijks denkbaar. Ik verdenk hem er zelfs van invloed te hebben bij de weergoden.

Wat zou de Stelling van Amsterdam als erfgoed aan uitstraling hebben zonder de promotionele inbreng van René Ros? Ik stel voor deze top-ambassadeur maar te benoemen tot "Opperbevelhebber van de Stelling". Zou het Stichtingsbestuur te bewegen zijn een dergelijke geste van erkenning en eindelijk ook eens wat waardering ooit gestalte te doen geven?

Sapperloot waarom toch weer zoveel woorden. Ik wilde eigenlijk alleen maar kwijt:
Een geweldige dag.
Prima georganiseerd.
Heb me prima geamuseerd.
Opperbevelhebber bedankt !!!!

 

Bezoekerscentrum

Voorlopig in elke nieuwsbrief een stukje over het bezoekerscentrum. Ook als er niets te melden is...

Een probleem en wens uit de praktijk: een fort waar voldoende gidsen op een doordeweekse dag groepen van busarrangementen kunnen ontvangen. Dat pleit ook voor een bezoekerscentrum dat doordeweeks open is met enkele betaalde krachten.

Je kan het hele voorstel lezen of downloaden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/diversen/bezoekerscentrum/>

 

Overig

- In het Noordhollands Dagblad: 'Omwonenden weten niets van belegering' over een geheime anti-terreur oefening op het Hembrugterrein. <http://www.hdc-i.nl/a.php?/Pagina/0,7106,15-1-1--1963416-1322-723605-,00>

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)