Sluit [X]   
 

Bureau Stellingcommandant in 1917: "Oefening in luchtwachtdienst"

Donateur worden?

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 23-7-2024

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 510

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Amsterdam.
24ste jaargang, nummer 510, 26 januari 2022

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

De vorige nieuwsbrief heeft nogal wat beroering veroorzaakt en het eerste artikel gaat dan ook weer over Fort bij Velsen. Het tweede gaat over archiefstukken over de Assendelver Zeedijk als tweede linie. Eigenlijk gaat het merendeel van deze nieuwsbrief over de Sector Zaandam.
Dan een artikel over onze ongebruikelijke werkzaamheden die deze maand hebben plaatsgevonden m.b.t. onze huisvesting. Begin van de maand zijn we ook de buitenlucht in geweest, waarvan verslag wordt gedaan. Tenslotte een lange beschouwing van het Landschapsplan A8-A9.
We hopen dat er een aantal artikelen tussen zitten die je interesse hebben. Reacties en aanvullingen zijn welkom, zoals altijd.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2022/nieuwsbrief-510/
De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 23 februari verschijnen.
Wil jij een artikel over militaire historie schrijven voor deze nieuwsbrief? Of heb je tips en wensen voor artikelen? Laat het ons dan weten!

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

- De gemeentelijke fusiegemeente Eemsdelta (GR) en de opsplitsing van de gemeenten Haaren (NB) per 1 januari jl. zijn in de database verwerkt. Dat heeft geen effect voor de Stelling, behalve het graf van Luurt Nieuwenhuis die in de mobilisatie 1914-1919 op Fort aan de Middenweg was gelegerd. In maart aanstaande fuseert de gemeente Weesp met de gemeente Amsterdam, en dat gaat wel effect op de Stelling hebben.

- Een zestal personen heeft in het kader van 'vrede op aarde' een persoonlijke, vriendelijke kerstgroet per post van ons ontvangen, met vrijkaarten voor een bezoek aan Forteiland Pampus. Vier van hen zijn om onbekende redenen gebrouilleerd met mij, meestal zonder dat ze willen zeggen wat de redenen zijn en in gesprek willen gaan. Twee anderen hebben ons ernstig benadeeld en willen dat niet herstellen. Van slechts één is een reactie ontvangen...

- Het programmabureau Stelling van Amsterdam van de provincie Noord-Holland heeft zichzelf hernoemd tot programmabureau Hollandse Waterlinies Noord-Holland. Dit is gedaan vanwege de gezamenlijke werelderfgoedstatus van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam sinds juli 2021.

- De kringenwet is terug! Het heet nu Afwegingskader Energie Hollandse Waterlinies en geldt voor zonnevelden en windmolens en heeft rode, oranje en gele zones. De afstanden verschillen door de klassificatie van de breedte van de Werelderfgoed-zone en het soort bouwwerk: zonnevelden, 3 MW en 5,6 MW windmolens.
Afwegingskader Energie Hollandse Waterlinies

 

Fort bij Velsen nog verder gesloopt II

Tekst: René Ros.
Foto's: René Ros, beeldfragment NH Nieuws, Edwin Kapitein.
Met dank aan: Kees Bruins, Simon Dekker, Edwin Kapitein, Karel Loeff (Erfgoedvereniging Heemschut), Conny van Rijn (gemeente Beverwijk).

Zuidaanzicht van het gevlakte Fort bij Velsen.In de vorige nieuwsbrief d.d. 3 januari brachten we het nieuws over verdere aantasting van het Fort bij Velsen, een Rijksmonument tegen de zin van de eigenaren. Als betrokken lezer zal je vast meer nieuws hierover hebben gezien. Bij deze een kort artikel over wat wij weten dat er sindsdien gebeurd is.

De pers pikte het nieuws vlot op. Het Noordhollands Dagblad had enkele dagen later een correct artikel. Minder positief waren we over het artikel in de Volkskrant dat een week later op papier verscheen. De werkzaamheden waren niet door gewone voorbijgangers opgemerkt en de geciteerde Kees Bruins is geen medewerker van de stichting wiens naam verkeerd genoemd werd. Een artikel in Trouw op 24 januari jl. (en identiek in Het Parool) bevat een enkel misverstandje. Maar natuurlijk wel blij met de aandacht voor het fort!

Het nieuws leidde er toe dat vanuit de gemeenteraad van Beverwijk de partij Samen Lokaal Beverwijk vragen over de werkzaamheden aan B&W heeft gesteld. De SP heeft vragen gesteld aan de Gedeputeerde Staten van Noord-Holland. Antwoorden zijn ons nog niet bekend.
Van de gemeente Beverwijk begrepen we dat er een nieuwe eigenaar zou zijn, maar later ontstond daar twijfel over en het is nog onduidelijk. Er zou een nieuwe eigenaar in beeld zijn. Dat het fort als industrieterrein zonder monumentstatus te koop stond, wil niet zeggen dat het geen monument is...

Op verzoek van de Milieupolitie heeft Edwin Kapitein een feitenrelaas opgesteld en mede op basis daarvan is de eigenaar op 12 januari een proces-verbaal aangezegd. Met zijn bomenkennis kon Edwin ook wat zeggen over de schade aan struiken en bomen. En er is onder andere opgevallen dat het gebruikte granulaat verontreinigd is met plastic en metaal. Daarnaast is opgevallen dat er na de bouwstop nog bomen zijn geveld en afgevoerd.

Christiaan Pfeiffer van Erfgoedvereniging Heemschut tijdens interview bij Fort bij Velsen.Belangrijk is dat ook een belangen-organisatie zich het lot van het fort aantrekt. Ook tijdens de kraak van het fort in januari 2019 was de Erfgoedvereniging Heemschut met het fort actief. Dat zijn ze nu weer en het contact is uitstekend.
Afhankelijk van de reactie en actie van de ministeriële Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed en de gemeente Beverwijk overwegen ze aangifte te gaan doen. Ook dringen zij aan op volledig herstel van het grondlichaam van het fort. Dat lijkt mij persoonlijk een volkomen terechte eis, wil het begrip Rijksmonument en Werelderfgoed geloofwaardig blijven.

Het vreemde is dat de gemeente Beverwijk het mogelijk heeft gemaakt dat er volgens het bestemmingsplan meer toegestaan is op het fort. Wie had dat in de gaten moeten houden en heeft dat gemist? Gezien de ervaringen in het verleden had er beter opgelet moeten worden, dunkt mij.
Is de gemeente iets te verwijten als iemand geen vergunning aanvraagt? Als iemand geen vergunning aanvraagt ondermijnt hij/zij in zekere mate ons rechtssysteem. We wonen gelukkig in een land waar alles is toegestaan, behalve waar je een vergunning voor moet aanvragen omdat het effect op anderen kan hebben. Als iemand dan onwetend of bewust geen vergunning aanvraagt...

Kan een betrokken partij het fort alsjeblieft overnemen? Het bedrag maakt niet uit, als het toekomstige problemen voorkomt. Gemeente, provincie en Rijk, neem uw verantwoordelijkheid namens ons allen. Met een nieuwe eigenaar en een goed plan, is dit de kans om dit decennia lange drama te beëindigen. Helaas won ik te weinig met de Oudejaarsloterij. Wordt vervolgd.

Fort bij Velsen
Herinneringen aan een sloopbedrijf
'Fort bij Velsen is weer te koop' in Nieuwsbrief 463 (2018)
'Zeer geslaagde open dag Fort bij Velsen' in Nieuwsbrief 470 (2019)
'Fort bij Velsen nog verder gesloopt' in Nieuwsbrief 509 (2022)
Erfgoedvereniging Heemschut
Documenten Samen Lokaal Beverwijk
'Gedonder rond Fort Velsen: stukje Stelling van Amsterdam blijkt platgewalst.' in Noordhollands Dagblad
'Beverwijk grijpt in bij aantasting Unesco- werelderfgoed Fort bij Velsen' in Volkskrant
Directeur Heemschut in radioprogramma Nieuws & Co. op Radio 1 (laatste acht minuten)
'Vernieling gebied rond Fort Velsen wekt woede van erfgoedwaakhond' NH Nieuws
'Illegale graafwerkzaamheden beschadigden het monumentale fort van Beverwijk: ‘Dit is buitencategorie vernieling’' in Trouw

De nieuwe dorre vlakte van Fort bij Velsen.

Steunpunten in de tweede linie

Tekst en foto: René Ros.
Met dank aan: Martin Hilgers.
Afbeelding: Nationaal Archief.

Het verhaal gaat al lang dat de Assendelver Zeedijk een tweede linie zou vormen, achter de hoofdverdedigingslijn (HVL) tussen grofweg Fort bij Veldhuis en Fort Zuidwijkermeer. We wisten al dat er voorposten en voorstellingen vóór de HVL zijn aangelegd en ook mogelijk een tweede linie erachter. Maar de Assendelver Zeedijk wordt sinds de jaren 1980 nadrukkelijk genoemd als tweede linie of dubbele weerstandslijn.

Kaart van de tweede linie in de Assendelver Zeedijk.Wat betreft een tweede linie staat in 'Geschiedenis van de Stelling van Amsterdam' het volgende: "Het voornemen heeft bestaan om door het "opmaken" van de daarvoor in aanmerking komende werken en posten der voormalige Stelling van Amsterdam eene tweede linie voor de huidige Stelling van Amsterdam te vormen. De groote uitgaven - ook voor het onderhoud gevorderd - en de zeer ondergeschikte beteekenis der alsdan verkregen werkjes deden de M.v.O. Schneider hiervan afzien." Hiermee worden de Posten van Kraijenhoff bedoeld en die liggen dichterbij Amsterdam en niet aan de Assendelver Zeedijk. Overigens spreekt dat boekwerk niet over voorposten.

In de 'Analyse landschapsplan Stelling van Amsterdam' (2020) wordt gesteld, dat er in het archief geen aanwijzingen zijn gevonden dat de Assendelver Zeedijk als dubbele weerstandslijn zou hebben gefungeerd. We zijn achtergelaten aanvraagbriefjes van die onderzoeker in dossiers in het Nationaal Archief tegengekomen, maar niet in het dossier waar we aanwijzingen hebben gevonden dat dat wél het geval was.
Het wordt wel een kwestie van namen en definitie want een dubbele weerstandslijn, wat suggereert dat ze even sterk ingericht zouden zijn, lijkt inderdaad niet het geval. Maar in de Memorie van Verdediging van de Groep Westzaan (NL-HaNA 3.09.23 221) vonden we iets dat er op leek.

Het is een kaart "Steunpunten in de tweede linie", zonder toelichtende documenten en een beknopte legenda. De kaart toont tien steunpunten, waarvan zeven in de Assendelver Zeedijk en drie erachter (oostelijk).
Bij drie steunpunten staat de rode letter 'a' en de legenda omschrijft dat als steunpunten die alleen ingericht zouden worden bij een versterkte bezetting. Een versterkte bezetting was het geval als Veldleger e.d. zich op de Stelling zou hebben teruggetrokken, tot die tijd was er sprake van een kleinere veiligheidsbezetting. Die veiligheidsbezetting is tijdens de mobilisatie van 1914-1919 wel aanwezig geweest, zodat het suggereert dat de steunpunten zonder een 'a' wél aangelegd zijn geweest. Daar zijn helaas geen sporen in het landschap van bekend. Dus wel een tweede linie, maar niet onder de naam (dubbele) weerstandslijn.

De Assendelver Zeedijk nabij de Nieuwedijk.Alle negen steunpunten zonder 'a' komen op een volgende kaart voor met de titel "Reservestellingen in de groep Westzaan bij een aanval uit het Westen", als steunpunten a t.e.m. f waarbij twee onder één letter vallen. Op de kaart zit een flinke tekst geplakt met een toelichting die begint met:
"De lijn langs den Groenen Dijk en den Assendelver Zeedijk moet als tweede linie zoolang mogelijk worden vastgehouden, omdat -geraakt deze lijn in 's vijands handen- de vijand nabij Westerbraak den Assendelver zeedijk doorgraven kan. Aldaar kan hij dan bij stormvloed op de Noordzee, door het openen der sluizen bij IJmuiden, groote hoeveelheden water binnenlaten, waardoor niet alleen de verdediging van Assendelft (derde linie), maar ook die langs de Nauernasche Vaart door het water onmogelijk wordt gemaakt."

Over de bewapening wordt niets geschreven. Omdat er geen batterijen van de artillerie buiten de forten bekend zijn in de zeedijk, moet het gaan om infanterie met geweren en mogelijk mitrailleurs. In de begeleidende tekst worden de meeste slechts met 'groepsversterking' aangeduid. Ten zuiden van het Noordzeekanaal loopt die tweede linie nog even door over de westelijke dijk van de Polder Buitenhuizen.

In de pagina over de Assendelver Zeedijk zijn enkele zinnen anders geformuleerd en een toegevoegd naar aanleiding van deze bevindingen. In het dossier was ook een plan met kaart voor een Voorstelling bij Uitgeest als opnamestelling van eigen troepen. Omdat niet duidelijk is of dit ooit is uitgevoerd wordt het niet in de website opgenomen.De steunpunten en de voorstelling én de foto's van de archiefstukken zijn in de database opgenomen zodat het wel digitaal is genoteerd.

Assendelver Zeedijk
Geschiedenis van de Stelling van Amsterdam
Artillerie buiten de forten
Posten van Kraijenhoff

 

Verhuizing en verbouwing

Tekst en foto: René Ros.
Met dank aan: Marcel Anthonijsz, Hans Baas, Otto Bodemeijer, Gert-Jan Brok en stichting Uiteraard Uitermeer.

Het was de bedoeling dat twee grote klussen in verschillende maanden zouden worden uitgevoerd, maar de planning van anderen maakte dat we in januari druk waren met fysiek sjouwwerk.

René Ros in de vernieuwde bibliotheek op Fort Uitermeer.In ons depot liggen ruim 2.500 historische voorwerpen zoals oude boeken, prentbriefkaarten, hoofddeksels enzovoort. De twee stellingen waren nog niet vol, maar door het beperkte vloeroppervlakte voor kisten was het wat krap geworden. Daarom zijn op 8 januari jl. door Marcel en René alle spullen verhuisd van een 4,5 m3 naar een 9 m3 opslagruimte.

Daarnaast had zes jaar schuiven met stoelen de vloerbedekking in onze bibliotheek in gebouw 5 op Fort Uitermeer behoorlijk aangetast. Op 20 januari zijn door Gert-Jan en Hans de tafels en drie kasten met 2.000 recente boeken en rapporten uit de ruimte gehaald. René moest zich beperken tot de kleine zaken...
De leverancier heeft onverwachts niet de volgende dag, maar nog dezelfde middag de nieuwe waterlinie-blauwe vloerbedekking gelegd. De volgende zaterdag hebben Otto, Marcel en René alle kasten in de bibliotheek teruggeplaatst. En tevens een bureautafel gemonteerd en geplaatst.

Heel veel dank aan de genoemde vrijwilligers! Dit artikel is bedoeld om te laten zien welk anders onzichtbaar werk er ook wordt gedaan. De vloerbedekking is uit eigen middelen bekostigd, maar gedeeltelijk mogelijk gemaakt dankzij de donaties voor andere uitgaven.
Donateurs en anderen zijn weer van harte welkom in de vernieuwde bibliotheek om boeken te raadplegen, bij te praten, ideeën op te doen en leuke plannen te smeden.

Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam
Bibliotheek

 

Winterzon Westfront

Tekst en foto's: René Ros.

Vroege zon boven Krommeniedijk.6 januari 2022. Het jaar is net begonnen met de laatste van twee weken vakantie voor veel mensen, ook voor mij. In deze tijden is een uitstapje naar een GGD-locatie een welkom iets. Even onder de mensen en een goeie injectie. Dankzij de mondkapjes vallen de mooie ogen van de hardwerkende prikkers en admins des te meer op, om eens wat dubbel positief te schrijven. Dat het zo vroeg om 7.45 uur was, leek een nadeel, maar werd een voordeel op een rondje langs een paar forten.

Na archiefbenodigdheden opgehaald te hebben in Wormer, reed ik naar Fort bij Krommeniedijk. Er lag een dun laagje ijs op de sloten, ijzel op het gras en bomen. De knotwilgen verdwenen een beetje in de mist met in de verte de kerktoren van het dorp. Je kon over de eenden in de fortgracht lopen, maar ze lieten zich niet verstoren. De winterzon stond nog laag in het oosten en bescheen met een goudgele gloed de keelzijde van dit en de andere forten. Het riet werd er nog feller geel van.
Heremijntijd, wat een schoonheid in dit vlakke landschap! Even een stukje lopen en wat foto's maken anders geloven ze me nooit. Zelfs de nieuwe fortwachterswoning zag er mooi uit.

Nevenbatterij nabij Fort aan den Ham, met schaduw.Bij het volgende fort, Den Ham, ook wat foto's gemaakt. Dat er nog genoeg mensen zijn met enige intelligentie en inlevingsvermogen bewees een chauffeur van een personenbusje. Hij wachtte op ruime afstand van de spooroverweg zodat ik vrij schootsveld op de naderende trein had. We lachten elkaar vriendelijk en begrijpend toe. Even verderop moest ik weer even lachen, de nevenbatterij heeft '10b' op zijn eigen huisnummerbordje! Bij de Dam maar even doorgereden om niet te zien dat er mogelijk weer een grenspaal is verdwenen.

Naast Fort bij Veldhuis het oude wiel in de dijk, een prominente grenspaal langs het fietspad en het fort met felwitte loods daarachter. Het uitzicht over de Heemsbroekerpolder, weilanden tot de snelweg met de kleine autootjes. Het is maar gras, maar kan dit inundatiegebied open blijven door een verdiepte snelweg iets verderop?
De steen waarmee het Streekpad Stelling van Amsterdam in 2009 werd geopend, is weg of overwoekerd door gras.
De St. Aagtendijk slingert door het landschap en de defensieve gracht met het riet is een fraai plaatje. De fietsers en wandelaars kwamen over de brug vanuit Heemskerk de smalle Stellingzone in. Zelfs de hoogspanningsmast stond er mooi bij en spiegelde fraai in het water.

Het wordt wat saai maar bij Fort aan de St. Aagtendijk is het eigenlijk hetzelfde liedje. Goudgeel riet naast spiegelglad blauw water. Alleen de parkeerplaats en de rookwolken van "De Hoogovens" zijn hier te dichtbij. Hier viel ook op dat de laagstaande zon mooie schaduwen over aarden wallen geeft, de keeltak bij het fort kreeg een 3D effect op de foto's. Verder zag het ontoegankelijke fort eruit zoals het er al decennia uitziet.

St. Aagtendijk met gracht.Dan langs het bijna vervaagde spoor van Zijkanaal A naar het Noordzeekanaal. Vanaf de openbare weg was de nieuw gemaakte kaalslag op Fort bij Velsen goed te zien. De twee graafmachines stonden gelukkig stil.
De begroeiïng langs de keelzijde is voor circa 60% nog intact en dat verheugde me enigszins. Vermoedelijk hadden ze dit best zichtbare deel - maar afgeschermd door zwart gronddoek in het buitenhek - als laatste willen rooien. Wat goed dat de tipgevende nieuwsbrief-lezer er aan de andere kant over het water langskwam.

Er was alleen bedrijvigheid bij een grote vrachtwagen, waarin de laatste fietsen werden ingeladen, die een paar jaar op het fort waren opgeslagen. Tenslotte even naar de oever van het Noordzeekanaal gereden, om vanaf die kant het kale fort te fotograferen. De vissers zaten gebroederlijk naar hun dobbers te kijken. Een lief stel deed hun best om de ramen van hun auto te laten beslaan, en ik was weg voordat de vering werd beproefd.

Op de terugweg naar huis stilgestaan bij een tweetal urnen op begraafplaats Westgaarde. Misschien was dat wel de reden dat ik vandaag vooral blij was met wat er wél nog was en wél goed ging?

'Streekpad' in Nieuwsbrief 330 (2009)
'Fort bij Velsen nog verder gesloopt' in Nieuwsbrief 509 (2022)

 

Landschapsplan A8-A9

Tekst: René Ros.
Afbeeldingen: uitsnedes afbeeldingen Eindrapport Landschapsplan Stelling van Amsterdam - Verbinding A8-A9.

Voor dit artikel gaan we naar de sector Zaandam, groep Westzaan, vak Assendelft. Vooral dat deel is sinds de jaren 1990 flink aangetast door verlegging van de snelweg A9 (met de Wijkermeertunnel) en de bouw van woonwijken en industrieterreinen tussen het oude en nieuwe tracé. En juist in dit smalle gebied wil men er een snelweg A8 op aan laten sluiten. UNESCO en ICOMOS waren eerder diplomatiek maar vrij duidelijk dat het een verdere aantasting zou zijn. Bij deze een eigen beschouwing in gewoon Nederlands en met enige overdrijving.

Kaart van het Stelling-gebied A8-A9.Na drie jaar werk is onlangs het Eindrapport Landschapsplan A8-A9 (116 p. excl. bijlagen) gepubliceerd voor het gebied tussen Heemskerk en Assendelft. Een plan voor de herinrichting van het gebied, maar vooral de inpassing van de verlenging van snelweg A8 met een aansluiting op de A9. Waren eerder nog zeven tracés in beeld, alleen de Golfbaanvariant is overgebleven. Dit plan is een verdere uitwerking en ironisch genoeg is het verwijderen van het golfterrein er een onderdeel van.
De snelweg wil men in een open bak aanleggen tussen de Nauernasche vaart en de A9, met korte tunnels onder de St. Aagtendijk (hoofdverdedigingslijn of eerste linie), Groenedijk (tweede linie) en Assendelft (derde linie). Met een verdiepte aansluiting op de A9 bij Fort bij Veldhuis, waar nu de tankstations staan. De lasten worden op 909 miljoen euro geschat met theoretische baten die hoger liggen.

Na het lezen van het Landschapsplan moest ik vooral denken aan de uitspraak "Weet je wie ook zeer bekwaam is...?" door cabaretier Wim Kan tijdens zijn Oudejaarsconference 1976. Zeker toen in de online technische briefing werd gezegd dat het om "drie jaar onderzoek door experts" ging. Ongetwijfeld experts op hun vakgebied en zéér bekwaam, maar militaire historie blijkt toch elke keer een vak apart.
Schootsvelden (10-12 km.) worden soms gelijk gesteld aan verboden kringen (0-1000 m.). De term 'klein flankement' wordt verkeerd gebruikt. In de Stelling is de term Hoofdverdedigingslijn gebruikelijk en niet Hoofdweerstandslijn. Hoezo waren binnen de verboden kringen "stenen gebouwen niet mogelijk"? De Nieuwe Hollandse Waterlinie zou nu onderdeel van de Stelling van Amsterdam zijn. Die Stelling zou alleen voor het verdedigen van de hoofdstad zijn. En natuurlijk, daar komt 'ie, het werd overbodig gemaakt door het vliegtuig.
Uiteraard moet je soms zaken vereenvoudigen, maar van een dergelijk plan verwacht je toch meer kennis en zorgvuldigheid. Ernstig is het niet, maar je vraagt je toch af of de afwegingen wellicht op onvolledige informatie is gebaseerd.

Een probleem van het plan is dat er slordig is omgegaan met de namen van diverse objecten en dat leidt tot verwarring. In een aantal gevallen worden niet de historische namen en zelfs niet die van de monumentbeschrijvingen gebruikt.
Waar is de "Inundatieduiker in de inundatiekering bewesten het fort Veldhuis" gebleven? Op de kaart staat het alleen aangegeven als "accentuering doorsnijding". Even verderop wordt het vermoedelijk "duikersluis" genoemd en een pagina verder zou het ook “het regelwerk bij Fort Veldhuis” kunnen zijn. Ondertussen is mij niet duidelijk of de inundatiekering met duiker (damsluis) hersteld worden, maar dat zal wel aan mij liggen.
En welk deel wordt met Vuurlinie bedoeld? Vuurlinie en Vuurlijn zijn volgens mij geen originele namen en er zijn meerdere delen van de Stelling die zo genoemd worden, ook zonder officiële straatnaam. Waar is een “Informatievoorziening bij de Damsluis in de Vuurlinie” gedacht? De inlaatsluis in de St. Aagtendijk? Of in de Liniewal Aagtendijk - Zuidwijkermeer’? De echte naam van de weg langs de St. Aagtendijk is Geniedijk en die naam komt helemaal niet in de tekst voor, alleen in de kaarten.

Toekomstbeeld van verdiept knooppunt bij Fort bij Veldhuis.Het deel langs de St. Aagtendijk is zeker een smal en flink aangetast deel van de Stelling en om dat te compenseren wil men allerlei zaken restaureren of zichtbaar maken. Zo wordt de 'Liniewal beoosten het Fort bij Veldhuis' weer hersteld door de Communicatieweg er niet meer doorheen te laten lopen maar zijn oorspronkelijke tracé terug te geven. Het viaduct over de A9 zou vervangen moeten worden door een onderdoorgang, hetgeen het zichtveld zal verbeteren. Maar of het nieuw ontstane zicht op industrieterrein De Trompet een verbetering is?
Een ander plan is om de coupures in de dijken en kades te markeren door cortenstalen platen met het oorspronkelijke profiel. In de tekst wordt wel een onderscheid gemaakt tussen originele (erftoegangen) en nieuwe (infrastructuur) coupures. Zullen we geen cortenstaal plaatsen bij de originele coupures omdat dat eerder een aantasting is? En wat te doen met de aansluitende dammen met duikers door het inundatiekanaal?

Overigens, de Zaanlandse Communicatieweg is voor zover ons bekend in 1849 opgeleverd en dus niet ten behoeve van de Stelling aangelegd. En het liep aanvankelijk ook niet achter de liniewal langs, omdat die er nog niet was.
De Zuidermaatweg is van oorsprong ook geen onderdeel van de Stelling maar voor een groot deel is deze opgehoogd tot de 'Inundatiekering bewesten het Fort bij Veldhuis'. Helaas gaat het laatste stukje van deze weg ten oosten van de spoorweg verloren in deze plannen. Ik hoop dat hier nader naar gekeken kan worden.

Daarnaast ben ik benieuwd hoe de ondertunneling wordt gebouwd en welke onherstelbare schade dit aan de St. Aagtendijk en Genieweg veroorzaakt. En vooral wat men met de restanten van het openlucht-zwembad direct boven de toekomstige tunnel wil gaan doen.
De in 2012-2013 aangelegde fietsbrug over de A9 naar de Heemskerkse wijk Broekpolder gaat gelukkig op de schop. Dat de massieve aarden hellingbaan op geringe afstand in het inundatiegebied destijds is goedgekeurd, is me een raadsel. Gelukkig voorziet het plan om er een open constructie van te maken.
Het plan maakt zo'n strakke scheiding tussen de snelweg en het gebied dat ik me bijna afvraag of de snelweg-gebruikers niet ook de kans moeten krijgen om de Stelling in te gaan. Met een Transferium of Toeristisch Overstappunt?

Vroeger wist je dat de getekende "artist impressions" een te rooskleurig beeld gaven. Nu zijn het complete realistische foto-montages, inclusief 360 graden weergaven, en wekt het nog meer de indruk dat het echt zo gaat worden. Of dat zo is, blijft toch een verrassing. Beleef je vanaf de St. Aagtendijk de snelweg toch meer dan je nu denkt? Geluid moet je zelf bij de foto's denken. Zelf denk ik ook nog aan de lichtgloed die 's nachts uit de bak omhoog komt, waarover me in het plan niets is opgevallen.
Voor de inwoners van Krommenie hoop ik dat de snelweg er komt, maar verder heb ik niet de verkeerstechnische en landschap-expertise om te oordelen over de noodzaak, het tracé en de vorm van de weg. Als het noodzakelijk en onvermijdelijk is, dan is dit voor de Stelling wellicht het minst slechte plan.

“Door de aanleg van de Verbinding A8-A9 ontstaan kansen om het werelderfgoed op deze plekken te herstellen en versterken” schrijft het rapport en dat zal ook wel zo zijn. Maar eigenlijk zou die snelweg niet de reden moeten zijn om dat deel van de Stelling op te knappen. Ondanks de punten hierboven stemt het plan in het algemeen wel tevreden en kan het inderdaad een verbetering worden. Dat hangt deels af van de andere experts die betrokken worden bij de uitwerking. Provinciale Staten van Noord-Holland zijn akkoord met het plan gegaan. Nu benieuwd wat de UNESCO en ICOMOS er in 2023 van gaan vinden.

Project A8-A9 Verbinding
Oudejaarsconference 1976 door Wim Kan
Vergadering Technische briefing Landschapsplan SvA / A8-A9 11-01-2022
Vergadering Statencommissie Mobiliteit & Bereikbaarheid 17-01-2022
'Plan van provincie voor snelweg A8-A9 kan richting prullenbak' door De Groene Combinatie wo. Landschap Noord-Holland

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)