Sluit [X]   
 

Fortwachter Klop in 1943: "parachutist van burgerkleding voorzien" op Kustbatterij bij Diemerdam

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 343

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
12de jaargang, nummer 343, 24 maart 2010

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam van Stichting Mega.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

In de afgelopen tien maanden zijn er netto 100 abonnees bij gekomen zodat er wederom een mijlpaal is bereikt: 900 abonnees! Uw redacteur is waarschijnlijk het meest verbaasd over dit aantal...
Wat betreft de dagexcursie vervalt het avondprogramma, de barbecue, en is het bezoek aan het Fort bij Veldhuis in het gewone dagprogramma opgenomen. De dagexcursie was binnen twee weken volgeboekt en besloten is om niet een tweede excursie te gaan organiseren maar om een extra, vijfde, busje op 24 april in te zetten. Ook voor de rondleidingen op de Artillerie-Inrichtingen is redelijk veel belangstelling.
Ook de website en het forum worden druk bezocht. Aan belangstelling dus geen gebrek.

Het eerste artikel is een gewijzigde aankondiging van de dagexcursie voor hen die in de laatste zes plaatsen zijn geïnteresseerd. Het volgende artikel gaat over de pilot van de Stelling-laag voor op de mobiele telefoon.
Vervolgens een verslagje van een wandel- en zoektocht naar grenspalen bij Spaarndam. En als vierde artikel een laat persbericht over Fort bij Aalsmeer en een aankondiging over de Stelling-website op Twitter. En tenslotte een boekbespreking over een boek van Ingenieur Kraijenhoff / Kraijenhoff.

Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/325-349/nieuwsbrief-343.htm
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

Op 31 maart zal i.s.m. Stichting Landschap Noord-Holland de thema-nieuwsbrief 'Stelling van Amsterdam verscholen in het groen' verschijnen. De volgende gewone nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 7 april verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Dagexcursie 2010 (H)

Op veler verzoek vindt op zaterdag 24 april voor de tiende keer de geheel verzorgde, unieke dagexcursie naar een deel van de Stelling van Amsterdam plaats, georganiseerd door Stichting Mega.
Het doel van de excursie is om vooral forten te bezoeken die normaal niet of nauwelijks toegankelijk zijn en waar mogelijk vrij rond te wandelen. Tevens een prachtige gelegenheid om elkaar weer te zien of kennis te maken met degenen die we kennen van de website, van vorige excursies en anderen die zich betrokken voelen bij de Stelling.

Dit jaar gaan we hetzelfde gebied in als met de excursie van 2002. Door wijzigingen in het gebruik is de toegankelijkheid gewijzigd waardoor het programma afwijkt. Zo zijn er beperkingen vanwege het broedseizoen en kunnen de forten niet geheel bezocht worden.
We bezoeken een drietal forten in de Sector Zaandam tussen Zaanstad en de duinstreek, en enkele kleinere objecten tijdens een rondrit door het gebied. Dit jaar wordt er ook ruim een uur over de hoofdverdedigingslijn. Elke deelnemer moet daarom goed ter been zijn.

De dag begint om 10.00 uur en je wordt rond 17.30 uur weer bij het startpunt teruggebracht. De kosten van het dagprogramma bedragen slechts € 47,50 waarin vervoer in personenbusjes, entreekosten, koffie/thee, lunch en middagconsumptie zijn inbegrepen.

Meer informatie en aan melden: https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/excursie/

 

Nu ook rondkijken in de Stelling op je telefoon

In een samenwerking tussen Yellowpond [later Finiware] en Forten Info* is nu ook als pilot een layer ontwikkeld die de Stelling van Amsterdam via de Layar applicatie op moderne mobiele telefoons toont. Met deze gratis Augmented Reality applicatie voor Android en iPhone** kan je om je heen kijken en op je telefoonscherm zien waar de forten liggen en enige informatie erover krijgen (zie afbeelding rechts). Je telefoon moet hiervoor GPS en kompas functionaliteit bevatten.
Omdat je in een straal van maximaal 35 kilometer rondom je telefoon kan kijken, kan je dus op de Dam gaan staan en met een draai de hele kringstelling 'bekijken'! Ook handig als je bij een keelkazemat staat om te zien in welke richting het volgende fort ligt.

Om het te gebruiken download je de gratis Layar applicatie in de Android Market of de iPhone App Store. Zoek, na het installeren van Layar, op 'Stelling' om vervolgens de Stelling-layer te gebruiken. En natuurlijk bij je favorieten plaatsen!

Reacties en suggesties zijn van harte welkom!

Mobiele telefoon: https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/augmented_reality/
Forten Info: http://www.forten.info/
Layar: http://layar.com/
Finiware: http://www.finiware.nl/
'Toegevoegde realiteit' op Wikipedia: http://nl.wikipedia.org/wiki/Toegevoegde_realiteit

* Forten Info is ook een 'René Ros productie'.
** Layar voor de iPhone (3GS) was tijdelijk niet beschikbaar, maar op 3 maart jl. is versie 3.0.2 beschikbaar gekomen.

 

Grenspalen bij Spaarndam

Met dank aan: Edwin Kapitein, Werkgroep Grenspalen Stichting Mega.
Plattegrond: Provinciale Monumenten, Stelling van Amsterdam, Positie bij Spaarndam.

Met zo nu en dan een wandeling tracht uw veldonderzoeker al enkele jaren een overzicht te krijgen van de vele grenspalen bij Spaarndam en op 4 maart jl. was de noordelijke helft van de Voorstelling bij Spaarndam aan de beurt.
De grenspalen bakenden de terreinen van het Ministerie van Oorlog en later Ministerie van Defensie af met hardstenen en betonnen palen met een 'O' of 'D' en een volgnummer. Een lekkere wandeling langs de buitenrand van de voorstelling dus, met constant uitzicht op het Magazijn Spaarndam*.

Rond de kruising bij de toegang tot het magazijncomplex ontbreken D82, D83 en D84. Wellicht dat O2 nog aanwezig is, er zitten drie brokken hardsteen in het gras. Naar het noorden bleek dat het Recreatieschap Spaarnwoude de frontgracht** voor tenminste de halve breedte heeft gedempt. En daarbij zullen ook de grenspalen O95 en O96 zijn verdwenen.

Langs de kade van Zijkanaal B, vlakbij het Fort benoorden Spaarndam, hadden O55 en O56 fier rechtop moeten staan. O55 ligt zwaar beschadigd horizontaal (zie foto hieronder) en O56 hangt schuin boven de sloot.
Nabij de liniewal staat O41 een hek rechtop te houden, maar O50 en O51 zijn niet te vinden. Grenspaal O39 was onbereikbaar op de ijsbaan en was met een verrekijker niet vanaf de liniewal te zien.

Weer terug bij de Slaperdijk stak D83 net boven het water van de geïnundeerde ijsbaan en daar bleek onverwachts ook O37 te staan. Opmerkelijk is dat er volgens het monumentregister twee grenspalen D83 moeten zijn geweest. Langs de Slaperdijk (eigendom Hoogheemraadschap Rijnland?) zijn verder de grenspalen D84, D86, D87, D88, D89, D90 en D91 aanwezig.

Heb je meegeteld? 21 grenspalen waarvan 8 ontbreken, 2 zwaar beschadigd zijn en 11 intact. Behalve de intacte O37 vallen alle genoemde grenspalen onder een provinciaal monument. Net als de half gedempte frontgracht. Een conclusie mag de lezer zelf trekken.

* Omdat het Magazijn Spaarndam niet vrij toegankelijk is, is er een foto-impressie van dit bijzondere bos online geplaatst.
** Niet de fortgracht maar de frontgracht die westelijk voor de voorstelling loopt.

Voorstelling bij Spaarndam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam/
Magazijn Spaarndam: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/legermagazijnen/spaarndam/
Foto-impressie Magazijn Spaarndam: http://www.forten.info/cgi-bin/fotoalbum/emAlbum.cgi?c=show_thumbs;p=Overige_Gebouwen/Mobcomplex_Spaarndam_2007

 

Behoud van een functioneel en levendig Fort bij Aalsmeer

Bron: persbericht gemeente Haarlemmermeer d.d. 23 maart 2010.

Om het Fort bij Aalsmeer (gedeeltelijk) te herbestemmen, te exploiteren en de fortomgeving te revitaliseren, is een verregaande samenwerking gewenst tussen de gemeente Haarlemmermeer, Stadsherstel Amsterdam N.V., CRASH Luchtoorlog- en Verzetsmuseum '40-'45 en Fortboerderij Dijkzicht/ Boer Bos Management van Natuurtalent. Daarom ondertekenen afgevaardigden van deze vier partijen vrijdag 26 maart 2010 de "intentieverklaring samenwerking partijen herontwikkeling Fort bij Aalsmeer". De bijeenkomst die hiervoor is georganiseerd, begint om 10.00 uur.

Gehele persbericht: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=4&t=802
Fort bij Aalsmeer: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/aalsmeer/
Schutsluizen bij Aalsmeer: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/aalsmeer-sluis/

 

Gekwetter uit de Stelling

Als een methode om de website onder een breder publiek bekend te maken is een speciaal Twitter account aangemaakt. De titels van nieuwe onderwerpen op het Stelling Forum, met nieuws, opinie of aankondiging, wordt daarom ook automatisch op het Twitter account @FortenAmsterdam geplaatst. Andere Twitter gebruikers kunnen zich erop abonneren (following) zodat ze op de hoogte blijven van het laatste nieuws over het militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam. (De al bestaande RSS-feed van het forum blijft natuurlijk ook werkzaam.)
Het is zelfs mogelijk dat uw veldonderzoeker vanuit een afgelegen, drassig veld met de mobiele telefoon een 'tweet' van max. 140 tekens plaatst over de vondst van een bijzondere grenspaal. Of over een feestelijke activiteit. Daarom: follow @FortenAmsterdam op Twitter!

Mocht jij als belangstellende werkzaamheden willen verrichten met het Stelling Forum (phpBB), Google Maps (JavaScript), Twitter, Hyves of aanverwante zaken dan wordt een reactie zeer op prijs gesteld!

P.S. Aan het Stelling Forum is onlangs een forum 'Flora & Fauna' toegevoegd.

Wat is Twitter, hoe werkt Twitter? http://www.twitterinfo.nl/
Stelling Twitter / @FortenAmsterdam: http://twitter.com/FortenAmsterdam
Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

 

Boekbespreking Cornelis Kraijenhoff 1758-1840

Tekst: Jaap van Welsen† (langere versie verscheen eerder in kwartaalblad Saillaint 2010/1 van Stichting Menno van Coehoorn).

De historicus Wilfried Uitterhoeve kwam op het idee een biografie van C.R.Th. baron Kraijenhoff te schrijven omdat hij diens naam voortdurend tegenkwam bij zijn “ronddolen door de literatuur over de geschiedenis van de Noordelijke Nederlanden in de decennia rond 1800”, zo schrijft hij in het voorwoord van dit rijk geïllustreerde boekwerk met 330 pagina’s tekst.
Kraijenhoff is bekend als grondlegger van de voorloper van de Stelling van Amsterdam, de Posten van Kraijenhoff. Maar hij heeft zich ook op andere terreinen verdienstelijk gemaakt. Uitterhoeve heeft dat beschreven.

Als kind stelde Kraijenhoff al belang in vestingbouwkunde, maar zijn vader die in zijn carrière als militair ingenieur teleurstellingen had ondervonden, ontraadde hem met klem in zijn voetsporen te treden. Daarom ging junior wijsbegeerte en medicijnen studeren. Door de woelige tijd waarin hij leefde (rond 1800) kreeg zijn carrière niettemin een sterk militair accent. In de Franse vazalstaat de Bataafse republiek en haar opvolger, het Koninkrijk Holland hield Kraijenhoff zich bezig met verdedigingslinies en stellingen. Daarnaast legde hij een wetenschappelijke basis voor de waterstaatszorg. Hij ontwikkelde verder de eerste topografische kaart van Nederland. Gedurende de annexatie door Frankrijk (1810-1813) was het even stil rond de militair Kraijenhoff, maar hij zette wel zijn waterstaatkundig werk voort.

Na het herstel van onze onafhankelijkheid in 1813 hervatte Kraijenhoff zijn militaire loopbaan. Hij organiseerde de genie. Verder ontwikkelde hij het plan voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie en gaf hij leiding aan een mega infrastructuurproject: de Wellingtonbarrière in de Zuidelijke Nederlanden, het huidige België. Dit had de kroon op zijn loopbaan moeten zijn doch is ontsierd door malversaties van officieren van zijn Corps Ingenieurs.

Uitterhoeve beschrijft het leven van Kraijenhoff in dertien hoofdstukken. De eerste drie beslaan naast zijn jeugd en studietijd de tien Amsterdamse jaren, waarin hij huisarts en maatschappelijk geëngageerd actief was in wetenschappelijke en politieke genootschappen. Daarna volgen zeven hoofdstukken over de Bataafs-Franse periode (1795 - 1813). Tenslotte zijn er drie gewijd aan zijn werk in het Koninkrijk der Nederlanden en aan zijn levensavond. In de epiloog gaat de schrijver uitvoerig in op wat Kraijenhoff bewogen heeft en op diens optreden onder vijf regimes.

Uitterhoeve is voornamelijk uitgegaan van Kraijenhoff’s autobiografische “Levensbijzonderheden” die hij veelvuldig en uitvoerig maar niet altijd functioneel citeert. Hij had weinig keus, want er bestaat niet veel ander biografisch materiaal. Het resultaat is hierdoor echter, anders dan de schrijver pretendeert, weinig kritisch. Verder vermeldt Uitterhoeve weinig met zekerheid over het karakter, de ambities en persoonlijke omstandigheden van Kraijenhoff omdat deze zelf niet bijster mededeelzaam is geweest over zijn gevoelens en zijn privé leven. Daarentegen heeft hij feiten ontdekt over de betrokkenheid van Kraijenhoff bij een patriottische samenzwering in 1794 en werpt hij een nieuw licht op de betekenis van de malversaties bij de aanleg van de Wellington barrière. Uitterhoeve vindt de opschudding hierover onevenredig, maar miskent daarmede de eindverantwoordelijkheid van Kraijenhoff als chef van het Corps Ingenieurs voor het falen van een aantal van zijn officieren.

Uitterhoeve noemt zijn studie “een non-specialistische biografie geschreven door een non-specialist die daardoor op dun ijs schaatst”, maar dat is nog geen excuus om (te) vaak door het ijs te zakken. Het ontbreekt hem duidelijk aan militair-historische kennis. In militaire zaken gaat hij de mist in of is zijn terminologie verkeerd. Soms geeft hij feiten onnauwkeurig weer. Van inundaties heeft hij evenmin kaas gegeten. De lezer zij gewaarschuwd!

Die tekortkomingen vinden wij jammer, maar zij geven geen onjuiste schets van de levensloop van Kraijenhoff. Ernstiger vinden wij dat in de laatste drie hoofdstukken zijn invloed op de ontwikkeling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de grote prestatie die hij met de Wellingtonbarrière heeft geleverd worden onderbelicht. Deze markeren juist zijn grote verdienste voor onze landsverdediging.
Ondanks de kritiek vinden wij deze goed geschreven biografie, niet in de laatste plaats wegens de belangwekkende epiloog, de moeite waard. Zij is een nuttige aanvulling op het schaarse biografische materiaal over Kraijenhoff en een waardevolle bron van informatie voor hen, die niet zo met hem bekend zijn.

Cornelis Kraijenhoff 1758-1840; een loopbaan onder vijf regeervormen, door W. Uitterhoeve. Nijmegen, Uitgeverij Vantilt, 2009. 477 pagina’s. ISBN 978-94-6004-013-9. Prijs € 27,50.

N.B. De boekauteur heeft er voor gekozen om de naam als 'Kraijenhoff' te schrijven. Op deze website was gekozen voor de variant 'Krayenhoff', die de nazaten ook gebruiken. Behalve in de boektitel wordt deze laatste schrijfwijze hier gebruikt.

Thema-nieuwsbrief 'C.R.Th. baron Kraijenhoff' (nr. 222): https://www.stelling-amsterdam.nl/200-224/nieuwsbrief-222.htm
Ingenieur Kraijenhoff: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/krayenhoff/
Posten van Kraijenhoff: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/krayenhoff/
'Cornelis Kraijenhoff 1758-1840; een loopbaan onder vijf regeervormen' bestellen bij Bruna.nl: http://ds1.nl/c/?wi=55707&si=482&li=27775&dl=boeken/9789460040429&ws=

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)
 
 
 
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)