Sluit [X]   
 

Gedeputeerde van Diepen in 1939: geboren te Amsterdam, Noord-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 271

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 271 (9de jaargang, 2 mei 2007)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

 

Inleiding

Toevalligerwijs zijn juist in deze mei-dagen de meeste artikelen in deze nieuwsbrief over de periode 1939-1945. Alleen de eerste twee zijn modern en betreffen goed nieuws over de nieuwe webserver en een impressie van een symposiumdag. Het derde artikel is zo toepasselijk omdat het de Tweede Wereldoorlog en de Stelling mooi combineert. Dat soort combinaties komen wel vaker voor, maar zijn niet altijd even duidelijk voor de onervaren lezers.

Zo ook de rijksweg 4 die bij het Stelling-vliegveld Schiphol eerst door het Nederlandse en daarna het Duitse leger werd 'gebruikt' zoals beschreven in twee aparte artikelen. Bijzonder zijn de drie oude foto's van de inmiddels verdwenen gebouwen van Kamp de Roskam te Weesp. Vervolgens een aanvulling op een eerder artikel over de Positie bij Spaarndam.
Afgesloten wordt met de vondst van de derde druk van het Stelling-boek - helaas is dat persmoment niet gebruikt.

Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/
De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 16 mei verschijnen.

René Ros

 

Webserver Citadel

Door René Ros, secretaris en webmaster Stichting Mega.

Toen bleek dat de oude webserver (zie foto rechts) toe was aan vervanging, waren we matig optimistisch. De aanschaf van een webserver bleek veel goedkoper dan vijf jaar normale webhosting. Toch bleef er een aanzienlijk bedrag nodig waarvoor we drie organisaties om een bijdrage vroegen.

Omdat onze relatie met de provincie Noord-Holland op dat moment niet 100% was, waren we zeer verrast door hun snelle en enthousiaste reactie. Ze wilde namelijk een deel van de kosten dragen, mede als blijk van waardering voor de websites.
Daarnaast deed ook de Stichting Menno van Coehoorn een aanzienlijke algemene donatie.

Zodoende kon de nieuwe Sun Fire X2200 computer van Sun Microsystems besteld worden. Begin januari werd deze afgeleverd en was er een klein uitpak-en-installatie-feestje (zie foto links). De server - met inmiddels de naam 'Citadel' - werd in een serverrek geplaatst en voor het eerst opgestart. Hierna begon systeembeheerder Remy Zandwijk met voorbereidingen, testen en installeren van software op een aparte testcomputer en de nieuwe webserver. Het is heel wat anders dan de gemiddelde PC!

Afgelopen weekeind is de webserver geheel in gebruik genomen door het verhuizen van de websites. Er volgen nog meer aanpassingen om de webserver geheel naar wens in te richten.
Uiteraard willen we alle genoemde partijen zeer hartelijk bedanken voor hun steun!

Webserver Citadel: <http://citadel.stichting-mega.nl/>
Programmabureau Stelling van Amsterdam: <http://www.noord-holland.nl/...>
Stichting Menno van Coehoorn: <http://www.coehoorn.nl/>

 

Symposium Verdedigingswerken in Samenhang

Op 18 april vierde de Stichting Menno van Coehoorn haar 75ste verjaardag met een symposiumdag 'Verdedigingswerken in Samenhang' in Utrecht. Hier geen uitgebreid verslag van de symposiumdag, hopelijk zorgt de organiserende partij daar nog voor op haar website. Wel een kort berichtje dat het een zeer geslaagde en succesvolle dag was. De lezing over verdedigingswerken door de eeuwen heen van prof.dr. W. Klinkert was een sterke opening.

Uiteraard kwam de Stelling van Amsterdam ook ter sprake of was een betoog ook daar op van toepassing. Positief was de aanwezigheid van een medewerkster van de provincie Noord-Holland.
De opmerkelijkste opmerking kwam van gedeputeerde W.C. Luijendijk (Noord-Brabant) over de Zuiderwaterlinie (recent door de provincie herontdekt en ook een inhaalslag makende) en hun deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Zij streven inmiddels naar kleinschalig hergebruik. Wellicht dat daardoor niets meer wordt vernomen van de (ondergrondse) nieuwbouw voor Fort aan de Uppelse Dijk (alias Fort Altena)?

Onderwerp op Stelling Forum: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=170>

 

Bevrijding

Met dank aan de heren Fred en Piet† Reinderts.

De komende dagen herdenken we wederom de oorlogsslachtoffers en vieren daarna onze bevrijding. Alhoewel het 4 en 5 mei Comite het in een moderner thema verpakt, gaan we hier even terug in de tijd aan de hand van een bijzondere foto (te zien in de nieuwsbrief op de website).
Deze foto werd geschonken door de gebroeders Reinderts wier vader Frits (1900-1969) tijdens de Tweede Wereldoorlog fortwachter was op het Fort in de Botshol. Een biografie van hem is per heden aan de website toegevoegd.
In de meidagen van 1940 had Frits Reinderts gediend bij de Koninklijke Marine en het gezin kwam in 1942 op het fort. In juni 1945 verhuisden ze naar Amsterdam zodat er weer op Kattenburg gewerkt kon worden. De broers waren in september 2006 voor het eerst weer op het fort.

De foto is ongetwijfeld kort na de bevrijding in mei 1945 genomen en toont een groepsfoto van de ernstig kijkende en bewapende mannen van de ondergrondse Binnenlandse Strijdkrachten (B.S.). Fortwachter Reinderts staat rechts vooraan in zijn Marine-uniform. Volgens zijn zoons had hij een eigen pistool en verborg hij onderduikers in de fortwachterswoning.
Op de foto zijn rechtsboven twee borden te zien. In de achtergrond "B.S. Vinkeveen" en ervoor "15 mei 1940" (de datum van de capitulatie) met een neerkijkend mannenhoofd.
Middenvoor is, vermoedelijk op een schoolbord, een cilinder aan een parachute getekend en dat zal doelen op de dropping van wapens en uitrusting. Erachter staat een bord dat het niet heeft over een dropping maar "6-7 sep 44 sabotage-nacht".
Net als op de Nachtwacht is er een meisje in een witte jurk zichtbaar, helemaal links achter de wagen. Op of voor die wagen een bord "Umleitung. Weg versperrt. Durchfahrt uber Hauptweg. 2000 m". Voor de foto heeft men er een extra, alles zeggend, bordje bij geplaatst: "Om de Moffen van het terrein te houden werden deze borden geplaatst". En toch, "Moffen" met een hoofdletter...

Fort in de Botshol: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/botshol/>
Fortwachter Reinderts: <https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/reinderts/> (NIEUW!)
Andere Tijden Special 'Van D-Day tot de Dam' komende donderdag: <http://geschiedenis.vpro.nl/programmas/2899536/afleveringen/34425129/>

 

Vliegtuigen op de rijksweg

Met dank aan Rene Dolfsma en Ron Erhardt†.
Foto: collectie Ir.G.H.J. Ruygrok, uit Fliegerhorst Schiphol deel 1 van Ab A. Jansen.

Voor de inval in Polen door Duitsland op 1 september 1939 hadden de Polen lucht gekregen van het Duitse plan om door aanvallen op de vliegvelden hun luchtmacht snel uit te schakelen. Om dit te voorkomen hadden de Polen hun vliegtuigen op verspreide opstelplaatsen geplaatst.*
Na het 'novemberalarm' in 1939, vanwege een mogelijke inval van Nederland, werd vanuit het Commando Luchtverdediging de opdracht gegeven om vliegtuigen verspreid buiten het vliegkamp op te stellen.** Zo ook bij Vliegkamp Schiphol maar daar waren geen bosranden om in te verdwijnen, het Amsterdamse Bos was er nog nauwelijks. Alleen een open polderlandschap.
Het was al bekend dat in 1939 voor de verbetering van wegen en bruggen voor verspreide opstelling 150.000 gulden nodig was. Een Rijkswaterstaat archief gaf meer helderheid hierover.

Stukken uit de periode februari-april 1940 geven aan dat er langs de Rijksweg 4 (op 25 juni 1938 geopend***) een achttal toegangsdammen naar de landerijen werden aangelegd. Maar dan 10 meter breed en verhard met klinkers als opstelplaatsen. Ook aan de Spaarnwouderdwarsweg (nu Schipholweg) werden drie dammen aangelegd. Daarvoor was het nodig om de opritten van die weg naar de rijksweg te verbreden. En uiteraard werd er een weg ofwel taxibaan aangelegd van het vliegterrein naar de rijksweg.
Maar zelfs obstakels op het wegvak Spaarnwouderdwarsweg - Vijfhuizerdwarsweg (3 km maar met bocht) moesten verwijdert worden opdat het "wegvak in tijd van nood als opstijgbaan voor vliegtuigen kan worden gebruikt"!

De opstelplaatsen zijn 67 jaar geleden daadwerkelijk gebruikt voor de Fokker T.V bommenwerpers van de Bombardeer Vliegtuig Afdeeling (zie foto). Hetzelfde dossier bevat stukken uit maart-december 1949 over het opruimen maar bovendien is de situatie van de rijksweg (nu snelweg A4) en het vliegveld sindsdien sterk gewijzigd.

Vliegkamp Schiphol: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schiphol-vliegkamp/>
Kazematten Slotertocht: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/slotertocht/>

* bron: Vliegveld Bergen NH 1938-1945 door J.H. Schuurman.
** bron: Nederlandse vliegers in het vuur door C.C. Kupfer, 1946
*** bron: http://www.autosnelwegen.nl/

 

Duits beton op de rijksweg

Ook de Duitse bezetter was geïnteresseerd in het gebruik van de hierboven genoemde Rijksweg 4. Zij hadden er ook werken aangelegd, vermoedelijk vanwege de Vorderen Wasserstellung, de beveiliging van het Fliegerhorst Schiphol en/of 'normale' controle op het wegverkeer.

Rijkswaterstaat zat na de oorlog met de gevolgen. Een dossier met stukken vanaf maart 1947 heeft het over het opruimen van resten van militaire werken:
"Tusschen km 0 en km 11 van het wegvak Amsterdam - Sassenheim van Rijksweg no. 4 worden nog vele, op last van de Duitsche Weermacht gemaakte, militaire werken van gewapend beton of resten daarvan aangetroffen"
Ter oriëntatie*: km 0 was nog voor de bebouwde kom van Amsterdam, bij de aansluiting op de Sloterweg. En km 11 ter hoogte van de Geniedijk Haarlemmermeer.

"Het beton is over het algemeen van zoo goede kwaliteit, dat het geschikt is voor paklaag van wegfunderingen". Aangenomen werd dat het opruimen van met name mitrailleurnesten en versperringsmuren 787 m3 beton opleverde. De kosten bedroegen 29.500 euro en zou vier maanden duren. Naar de aannemer werd nog even kort onderzoek gedaan naar "collaboratief handelen" maar bleek al eerder vrijgesproken. De overeenkomst geeft een overzicht van de aparte werken.

Vorderen Wasserstellung: <http://www.forten.info/catalogus/duits-vorder/>
Duitse werken : <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/duits/>
Geniedijk Haarlemmermeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlemmermeer/>

* Met hulp van: Grote Atlas van Nederland 1930-1950 (wederom dank A.B.!)

 

Oude foto's Kamp de Roskam

Met dank aan Dick van Zomeren.

Kamp de RoskamOnlangs werd het Kamp De Roskam afgesplitst van de Batterij de Roskam en kreeg een eigen informatie-pagina. Genoemd naar een oude herberg is het kamp door het Nederlandse Leger in 1939 bij Weesp gebouwd. Vermoedelijk voor de legering van de manschappen voor de loopgraven en kazematten bij Weesp en Uitermeer.
Daarna door de Duitse bezetter en vervolgens kamp voor politieke delinquenten. Maar vermoedelijk vooral als Depot Vliegtuigmaterieel Nr. 1 met Engelse vliegtuigonderdelen voor de luchtmacht. Kort na 1961 is het gesloopt en tegenwoordig staan er scholen en kantoren op het terrein.

Dick van Zomeren, vrije tijds-historicus te Weesp, heeft zelf een drietal bijzondere foto's van het kamp gemaakt. En toestemming gegeven om deze op de website te gebruiken. Een foto staat hier rechts, de andere twee op de pagina over het kamp.
Tevens gaf hij aan dat volgens hem het kamp niet als depot is gebruikt maar alleen als legeringskamp voor het Regiment Lichte Luchtdoelartillerie 'Kornwerderzand' dat formeel in Naarden was gevestigd. Voorlopig is hierover een notitie aan de webpagina toegevoegd.

Kamp De Roskam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/weesp-kamproskam/>
Batterij De Roskam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp-roskam/>

 

Batterij bij Fort bezuiden Spaarndam

In Nieuwsbrief 269 werd gemeld dat op een luchtfoto van het Fort bezuiden Spaarndam een restant van een aarden batterij is te zien. Joop de Vries† uit Spaarndam liet daarover het volgende weten:

"Bij het herstel van Fort bezuiden Spaarndam, rond 1996, is er veel aandacht geweest voor de opstelplaats voor kanonnen buiten het fort. Het geschut daar was bedoeld ter verdediging van de vaarroute van Haarlem, via de sluizen van Spaarndam naar Amsterdam. Vanuit de keelkazematten kon men daar niet veel actie tegen ondernemen, omdat het geschut daar wel oostwaarts, richting Penningsveer kon schieten, maar niet de vaargeul kon bestrijken. Het is een berg zand met een vlakke opstelplaats erachter."

Fort bezuiden Spaarndam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-zuid/>

 

Boek Harnas voor de hoofdstad

In mei 2006 werd in een nieuwbrief gemeld dat het boek 'Harnas voor de hoofdstad' over de Stelling bijna was uitverkocht. In twee drukken waren sinds januari 2003 ongeveer 5.000 exemplaren verkocht. Het boek bleef echter beschikbaar op de website van de uitgever en nu viel het uw redacteur (destijds lid van de begeleidingcommissie) pas op dat er '3e druk 2006' bij staat. Het is niet bekend welke wijzigingen er zijn aangebracht.

Boeken: <https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/boeken/>
Onderwerp op Stelling Forum: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=168>

 

Overig

Onder dit kopje zullen alleen korte mededelingen over de website, nieuwsbrief en het forum gedaan worden. Overig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Door je te registeren bij het forum kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek en kan je zelf berichten plaatsen.
https://forum.stelling-amsterdam.nl/

- Meldingen over militair erfgoed in de media vind je in 'Forten in het Nieuws'.
<https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewforum.php?f=18>

- Het was niet nodig om op de A10 Oost te rijden en naar de omgeving van Fliegerhorst Schellingwoude te kijken. Het nieuws volgen bleek voldoende. Kort na de Nieuwsbrief 269 werd een flinke zeemijn in het Buiten-IJ gevonden. Rara hoe zou die daar zijn gekomen? De Marine wist het niet meer: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=165>

- En prompt werd na Nieuwsbrief 270 over de IJmuidense WN2000 ook een bom gevonden bij het gedeeltelijk afgraven van een van de sluiseilanden! Binnen een week na nu zal een bom bij Schiphol of Weesp gevonden worden?

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)
 
 
 
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)