Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 328

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 328 (11de jaargang, 9 september 2009)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam. Deze en alle voorgaande nieuwsbrieven zijn, met illustraties, te raadplegen op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

• Inleiding
• Opening Fortenmaand - Utrecht
• Het Fort bij Marken-Binnen - Graft-De Rijp
• Nieuw wandelpad langs hele Stelling
• Het Nationaal Reduit van Denemarken 2

Inleiding

Beste lezer,

Zowel op de forten als online is het gezellig druk. De website verwerkt deze dagen ruim 300 bezoeken per dag en op 7 september werd de mijlpaal van 50.000 bezoeken in 2009 gepasseerd. Ook een hartelijk welkom aan de nieuwe abonnees want dat lijstje gaat gestaag richting de 900.
Waarschijnlijk gaat het weinig moeite kosten om de nieuwsbrief tijdens de Stellingmaand ouderwets vertrouwt elke week te laten verschijnen. Korter dan gebruikelijk maar wel actueler.

Het openingsartikel gaat over de opening van de Fortenmaand. Het tweede artikel is een bezoekverslag over Fort bij Marken-Binnen, welk fort deze maand ook speciaal open is. Ten derde een bijdrage van de provincie over de opening van het wandelpad langs de gehele Stelling. En als afsluiter nog een linkje met met foto's over de forten van København waaraan in Nieuwsbrief 326 aandacht werd geschonken.

HERINNERING: Wil je als bezoeker of organisator de andere lezers laten weten wat je tijdens de Stellingmaand hebt beleefd? Stuur dan, kort na de betreffende belevenis, gerust een kort verslag van maximaal 400 woorden voor deze nieuwsbrief. Indien gewenst krijg je hulp bij het schrijven van de tekst.

Bekijk de gehele nieuwsbrief met afbeeldingen en links op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/laatstenieuwsbrief/

Overig kort nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Zie de nieuwste berichten op:
https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 16 september verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

Opening Fortenmaand

Op zaterdag 5 september was om 10.30 uur de regen net weggetrokken en kwam het Werk aan de Hoofddijk bij Utrecht regelmatig in een zonnetje te liggen. Het was de opening van de Fortenmaand waarvoor uw verslaggever, mede als webmaster van de website Forten Info, een uitnodiging had ontvangen. En rond Muiden en Weesp overlapt de Nieuwe Hollandse Waterlinie (N.H.W.) bovendien met de Stelling, alhoewel je dat niet zou zeggen omdat er in dat gebied alleen reclameborden voor de Fortenmaand langs de wegen staan.
Partners en kinderen waren ook uitgenodigd maar omdat het een zaterdag was, konden fortbeheerders niet allemaal aanwezig zijn omdat ze op hun fort aan het werk moesten. Er verzamelde een behoorlijke groep in de Botanische Tuinen van de Universiteit Utrecht want daar is het Werk aan de Hoofddijk al vele jaren onderdeel van. De rotstuinen met watervallen op de gronddekkingen van de bomvrije kazerne en drie remises zijn schitterend maar het fort is daardoor matig herkenbaar (zie foto links).

Natuurlijk waren er de onvermijdelijke toespraken over hoe goed en mooi het allemaal in de N.H.W. is en wordt: Ed D'Hondt (vz. Liniecommissie), Hans Stoof (Universiteit Utrecht), Anneke Raven (gedeputeerde provincie Utrecht) en Annelies van der Kolk (gedeputeerde provincie Gelderland).
Bij de toegang had iedereen een Waterlinie petje gekregen, blauw uiteraard, en nu kwam de aap uit de mouw. De vier sprekers stelden een aantal vragen, meestal over de waterlinie, die met petje-op en petje-af beantwoord moesten worden. Na een fout antwoord mocht je niet meer mee doen. Uw verslaggever moest de vraag over het kunstwerk 'Santa Claus" van Paul McCarthy fout beantwoorden om niet op het podium te eindigen en om niet te laten blijken van dit obscene kunstwerk op de hoogte te zijn (grapje!).

De officiële opening van de Fortenmaand bestond eruit dat de vier sprekers een afdekking optilden waaronder een grote chocoladetaart in de vorm van de bomvrije kazerne verscheen die aangesneden werd (zie foto rechts). Voor bij de koffie en thee was er voor iedereen een chocoladegebakje in de vorm van schuilplaatsen model 1914 en 1939. Ondanks de suiker een stuk beter voor je tanden dan echte!
Hierna konden de kinderen naar het kindertheater en de volwassenen met drie verschillende rondleidingen mee: fort, tuin en de expositie van McCarthy. Uw verslaggever sloop achter een groep de bomvrije kazerne in, maar houdt het nooit lang vol bij gidsen die beweren dat alleen vliegtuigen een einde aan de waterlinies maakten. Een andere deelnemer noemde de brisantgranaat in 1885 als reden maar dat leverde een ijzige stilte op.
Om één uur begon een prima verzorgde picknicklunch waarna de deelnemers zich tevreden op de hele waterlinie terugtrokken.

Fortenmaand: http://www.fortenmaand.nl/
Nationaal Project Nieuwe Hollandse Waterlinie: http://www.hollandsewaterlinie.nl/
Forten Info: http://www.forten.info/
Botanische Tuinen Utrecht: http://www.bio.uu.nl/bottuinen/
Wikipedia over Santa Claus van Paul McCarthy: http://nl.wikipedia.org/wiki/Santa_Claus_(beeld)

Het Fort bij Marken-Binnen

Met dank aan: Kees de Wildt, RBOC "Fort Markenbinnen" BV.

De laatste maandag van augustus was redelijk zonnig en een afspraak was plotseling afgezegd, zodat de alter-ego 'Inspecteur-Generaal' naar buiten kon. Even een rondje foto's maken op Fort bij Marken-Binnen bleek drie uur vermaak. Na een altijd gezellige en leerzame babbel met directeur Kees de Wildt kon zonder begeleiding elk lokaal betreden worden. Het fort is sinds mensenheugenis in gebruik als brandweeroefencentrum, eerst van de brandweer maar tegenwoordig geprivatiseerd. Het fort is formeel van Staatsbosbeheer en wordt beheerd door een stichting die de huuropbrengst van het brandweeroefencentrum gebruikt voor het behoud van het fort.

En de laatste jaren is er zichtbaar geïnvesteerd in het fort. De inrichting is onmiskenbaar voor gebruik als brandweeroefencentrum maar met een originele uitstraling. De kapstokken zien eruit alsof ze uit 1904 zijn.
De rechter helft van het hoofdgebouw bevat voor het merendeel theorielokalen met allerlei instructiemateriaal. De rechter keelkazemat is met hoge tafels en stoelen ingericht als ontvangstruimte (zie foto rechts), en de munitieruimten als vergaderruimten.

Buiten zijn de gronddekkingen en de frontwal weer keurig onder profiel. De twee losse hefkoepelgebouwen zijn enkele jaren geleden uitgegraven waarbij delen metaal werden aangetroffen. Op het linker hefkoepelgebouw ligt het schietgat, althans het metaal daar om heen. Ook even opgekeken en van het uitzicht over de polder en Alkmaardermeer genoten. En een minuutje stilte voor de in 2006 geheel verdwenen Liniewal in de Starnmeerpolder - het dossier ligt nogsteeds bij een officier van justitie.

In en bij het linker deel van het hoofdgebouw worden brandblustrainingen gegeven en toevallig begon er een groepje om te ontdekken welke type brandblussers en branddekens gebruikt kunnen worden om brandjes te blussen (zie foto links). Voor het betreden van de zwarte lokalen was uw I.G. niet gekleed.

Vervolgens even buiten de gracht naar de enige nog resterende nevenbatterij van het fort. Deze was voor twee stuks zwaar geschut en is nog in redelijke staat. Grappig is dat aan de grenspalen is te zien dat de wal met nevenbatterij is aangelegd/verlengd (1907-1908) na de oplevering van het fort (1904). De lijn tussen grenspalen O7 en O8 loopt door de nevenbatterij heen maar op de hoeken van de omgelegde sloot zijn grenspalen O7a, O7b, O7c en O7d geplaatst. Langs de grenssloot zijn de grenspalen O7, O5, O4 en O2 te vinden dankzij een speciaal paadje voor grenspaalzoekers in de bossage achter de bergloods.

De vorig jaar opgeleverde bergloods is een markante verschijning geworden aan de toegangsweg. Buiten ziet de bergloods er nieuw maar origineel uit. Onder de grond zit een extra kelder en heipalen voor gebruik van grondwarmte. Binnen moet uw I.G. nog, na vele lege of rommelige bergloodsen, wennen aan de bureau's, glazen scheidingswanden en betonnen vloer met klinkermotief.

Alle zondagen van de Stellingmaand zijn er op het fort jeugdbrandweerwedstrijden waarbij publiek van harte welkom is. Levert altijd leuke plaatjes op en biedt de gelegenheid het normaal niet toegankelijke fort te bekijken. Er worden ook rondleidingen gegeven.

Fort bij Marken-Binnen: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/marken-binnen/
Liniewal in de Starnmeerpolder: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/starnmeer/
Jeugdbrandweer en open dagen september 2009: http://www.rboc-fmb.nl/content/nieuws.php

Nieuw wandelpad langs hele Stelling

Bron: persbericht provincie Noord-Holland d.d. 3 september jl.

Forten en batterijen, dijken en sluizen, groene oases en waterbouwkundig vernuft. Langs alle bijzondere elementen van de Stelling van Amsterdam loopt vanaf 19 september een 135 km lange, tweezijdig bewegwijzerde, wandelroute. Om kennis te maken met dit nieuwe streekpad kan op 19 september in Spaarnwoude en bij Fort bij Veldhuis in Heemskerk een deel van de route gewandeld worden, eventueel onder leiding van een gids.

Speciaal voor de opening zijn vanaf beide locaties korte wandelroutes uitgezet. Deze routes kunnen zelfstandig gewandeld worden, maar om 13.00 uur starten op beide locaties ook wandelingen onder leiding van een gids. De routes in Spaarnwoude komen o.a. langs de forten Benoorden Spaarndam en Bezuiden Spaarndam, die deze middag te bezichtigen zijn. Ook staat er op beide locaties een informatiestand van de organisaties die dit streekpad samen hebben ontwikkeld. De wandelgids van de complete Lange-Afstands-Wandelroute “Stelling van Amsterdam – Wandelen langs Werelderfgoed” is alleen deze middag op beide locaties voor € 15,00 te koop (daarna € 16,90).

Bij Fort bij Veldhuis zijn drie routes uitgezet van twee, vijf en negen kilometer. De routebeschrijvingen zijn tussen 13.00 en 15.30 te verkrijgen bij de informatiestand, waar de provincie ook een kleine attentie uitdeelt aan de deelnemende wandelaars (zolang de voorraad strekt). De langste van deze routes kan om 13.00 uur, 14.15 uur en 15.15 uur onder leiding van een gids gelopen worden. Het Fort bij Veldhuis vindt u aan de Genieweg 1, 1967 PS Heemskerk.

Vanaf Villa Westend in Spaarnwoude is een wandelroute van zes kilometer uitgezet, die o.a. langs het Fort benoorden Spaarndam voert. In het fort zijn vrijwilligers van de Stichting Krayenhoff aanwezig om rondleidingen te geven. De routebeschrijving is tussen 13.00 en 15.30 uur te verkrijgen bij de informatiestand bij Villa Westend, waar de provincie ook een kleine attentie uitdeelt aan de deelnemende wandelaars (zolang de voorraad strekt). Om 13.00 uur, 14.15 uur en 15.15 uur begint hier een wandeling onder leiding van een gids. Villa Westend vindt u aan de Westlaan 41, 1991 AL Velserbroek.

Het streekpad is ontwikkeld door de provincie Noord-Holland, Recreatie Noord-Holland en de Stichting Wandelplatform LAW. De wandelingen die speciaal voor de opening zijn uitgezet, zijn mede tot stand gekomen door de inzet van de Stichting Landschap Noord-Holland.

De routes die speciaal voor 19 september zijn uitgezet, zijn vanaf 21 september ook te downloaden via www.wandelnet.nl. En op zondag 20 september organiseert Nemo, vereniging van vrije wandelaars, uit Amsterdam een wandeltocht vanaf de Haarlemmerpoort naar het Fort benoorden Spaarndam. Meer informatie over deze wandeltocht op www.struinen.nl.

Dit onderwerp op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=1&t=645
Fort bij Veldhuis: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/veldhuis/
Fort benoorden Spaarndam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-noord/

Het Nationaal Reduit van Denemarken 2

Op verzoek is een serie foto's van de forten rond København in een foto-album op de website Forten Info geplaatst. Dus als je meer en grotere foto's wilt zien, dan kan dat nu.

Foto-album 'København' op Forten Info: http://www.forten.info/cgi-bin/fotoalbum/emAlbum.cgi?c=show_thumbs;p=Buitenland/Kobenhavn_2009
The Defence of Copenhagen 1880-1920: http://www.vestvolden.info/