|
InleidingBeste lezer, Op het Forteiland Pampus kan je nu met een luchtballon over de Stelling vliegen, zo staat in het eerste artikel. Het tweede artikel is ons eigen perspectief daarop. Meer valt er hier niet over te zeggen, lees de artikelen maar. Tenslotte een artikel over de grafstenen op Fort bij Vijfhuizen en onze poging om te achterhalen welke mannen daarvan in de Stelling gemobiliseerd zijn geweest. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2019/nieuwsbrief-476/ De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 12 juni verschijnen. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- Van de familie vernamen we dat in februari 2019 Ton de Grave op 96-jarige leeftijd is overleden. Hij was de zoon en naamdrager van J.L.A. de Grave, de Groepscommandant Westzaan tijdens de Eerste Wereldoorlog. In 2002 heeft hij geholpen met het maken van een biografie voor deze website. Hij was een aardige en bijzondere man die met trots de herinnering aan zijn ouders levend wilde houden. - De thema-nieuwsbrief 'Onderduik en verzet' is al vaak gelezen. Ben jij er in de overvloed aan WO2 artikelen en documentaires nog niet aan toe gekomen? - De vrijdag na Hemelvaart, 31 mei, is onze bibliotheek op Fort Uitermeer ook open. Mocht je dan een vrije dag hebben en langs willen komen, je bent van harte welkom.
|
Nieuwe attractie op Forteiland PampusTekst: Stichting Forteiland Pampus.
De Stelling van Amsterdam mag zich, samen met ook de grachtengordel, rekenen tot een van de tien Nederlandse UNESCO-werelderfgoederen. Erfgoederen met deze status gelden wereldwijd als hoogst gewaardeerd. Forteiland Pampus staat te boek als het boegbeeld van de Stelling van Amsterdam en vertelt het grote verhaal over dit UNESCO-werelderfgoed in en om onze hoofdstad. Dankzij hypermoderne opnametechnieken en een groot panoramascherm kan de bezoeker op Forteiland Pampus de Stelling van Amsterdam nu beleven in een virtuele ballonvaart. De bezoeker maakt kennis met de Stelling aan het begin van de vorige eeuw en krijgt te zien hoe het huidige landschap rondom onze hoofdstad nog altijd beïnvloed wordt door die toenmalige verdediging. Met deze nieuwe attractie wordt een uniek Amsterdams verhaal eindelijk aan het grote publiek getoond op een manier die nog niet eerder bestond. Bovendien is de attractie ook meertalig en daardoor toegankelijk voor het steeds verder toenemende internationale publiek uit Amsterdam en omstreken.
Forteiland Pampus is van april tot en met oktober geopend voor publiek van dinsdag tot en met zondag, alsmede op 2e Pinksterdag. Forteiland Pampus
|
Vliegen over de StellingTekst: René Ros (Kenniscentrum Waterlinies & Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam)
Het is september 2018 als ik in de bibliotheek op Fort Uitermeer bezoek ontvang van twee personen die bezig zijn met het uitwerken van de plannen. De plannenmakerij en de fondsenwerving was voltooid. En het idee van de ballonvlucht is er al, met de ballonvaarder als verteller. De vluchten met helikopters en drones, om 360-graden beelden te maken, werden gepland. "Is dit geïnspireerd op onze luchtfoto's?", vroeg ik me af en dacht "dat zou een heel leuk effect zijn!". In de periode daarna krijg ik meerdere versies van het script voor de ballonvaarder voorgelegd. We willen veel vertellen en er is maar zes minuten tijd zodat de tekst steeds wat korter wordt. Tot mijn opluchting vervallen er geen hele onderwerpen zoals logistiek, maar het menselijke verhaal krijg ik er helaas niet tussen. Tenslotte durfde iemand zich de hele dag met mij in een kamer op te sluiten, om foto's van alle forten uit te zoeken voor de nieuwe geokaart. Je loopt door de kamer van de Stellingcommandant, krijgt het 'bioscoopjournaal' van 1912 te zien en stapt in een ballonmand om een vlucht over de Stelling te maken. De video-presentatie is erg leuk gedaan, de techniek had ik nog nergens anders gezien en de inhoud is mooi afgemeten en begrijpelijk.
Op zaterdag 18 mei nemen Otto Bodemeijer en René Ros om 10.30 uur de boot van Muiden naar Pampus. Als je met ons langs de luchtfoto's wilt lopen en de ballonvlucht wilt maken, dan is dit wellicht een leuke gelegenheid? Forteiland Pampus
|
Dagexcursie Stelling van Amsterdam 2019 (H)
We beginnen met een bezoek aan het verbouwde Fort aan de Nekkerweg met daarin het Fort Resort Beemster. Daarna gaan we via Beemster's inlaatsluis naar Fort aan de Middenweg. Dat fort zien we in haar nog verlaten inrichting voordat de verbouwing tot bed & breakfast begint. Hier zal ook de lunch verzorgd worden. Vervolgens bezoeken we het normaal ontoegankelijke Fort bij Marken-Binnen met daarin het brandweeroefencentrum. De wandeling over de 'Weg dwars door den Polder Wormer, Jisp en Nek' zal een bijzondere polder-belevenis worden! Na een korte consumptie rijden we naar het Fort benoorden Purmerend. In dit fort is een wijngroothandel gevestigd en kan de kleine voorraad in het fortgebouw en de grote voorraad in de nieuwbouw bekeken worden. De dag begint om 9.30 uur en duurt tot ongeveer 17.00 uur. Alle kosten zijn inbegrepen in de deelnamekosten en onze donateurs krijgen korting. We hebben besloten twee extra busjes in te zetten dus er zijn weer plaatsen beschikbaar! Dagexcursie Stelling van Amsterdam
|
Dood sluipt terug op Fort bij VijfhuizenTekst: René Ros. Tussen 2006 en 2008 is het kunstwerk "Sluipweg waarlangs de dood heeft weten te ontsnappen" door Hans van Houwelingen op het Fort bij Vijfhuizen aangelegd. Het bestaat uit de grafstenen van elders geruimde graven die een nieuwe plek hebben gekregen. Is er een verhaal te vertellen over personen op de grafstenen en hun verband met de Stelling? Misschien zelfs met het Fort bij Vijfhuizen?
Vrijwilliger Caroline Vernout maakte foto's van de grafstenen met namen van 81 mannen met een geboortejaar waarbij ze in de mobilisatie 1914-1919 tussen de 18 en 40 jaar oud waren. Ze typte de vaak slecht leesbare namen, geboorte- en overlijdensdatum over en deze gegevens werden in de database geïmporteerd. Om te beginnen werd daarmee online gezocht naar informatie over hun militieplicht en van 57 is daarover niets gevonden. Van de resterende namen zijn door Raymond Gaveel en René Ros de papieren stamboeken en controlelijsten in het Nationaal Archief opgezocht. Daarin staan vrijwel alleen eenheden maar met de Bezettingsstaat 1913-1914 kan nagegaan worden op welke forten de eenheid was ingedeeld. Het bleek dat een achttal mannen in 1914 niet tot eenheden behoorden die manschappen voor de Stelling zouden leveren.
Anthon Ferdinand van der Valk (1886-1955) werd ingelijfd bij het 7e Regiment Infanterie. Bij de mobilisatie had hij nog niet de leeftijd bereikt om bij de Landweer ingedeeld te zijn. Als infanterist moet hij dan elders gelegerd zijn, mogelijk op grenswacht zoals ook Soldaat Van de Vrande.
Na de eerste opkomst in 1908 en de herhalingsoefening in 1911 staat in de controlelijst van Pieter Oostwouder dat hij met verlof ging naar Vijfhuizen. Hij moet daarom in Vijfhuizen gewoond hebben en dat is het enige verband dat tussen de grafstenen en Vijfhuizen is gevonden. Met vijf gevonden personen is het resultaat wat mager maar toch mooi dat een aantal grafstenen een relatie met de Stelling hebben gekregen. Op zaterdag 8 juni om 13.00 zullen Carolien Vernout en René Ros op het Fort bij Vijfhuizen even stilstaan bij de grafstenen. Daarbij zullen we wat meer details over elk persoon vertellen zoals sommige straffen die ze kregen. Als je daarbij aanwezig wilt zijn, dan zien we je graag op dat tijdstip bij de rechter (noordelijke) keelkazemat van het fort. Aanmelden is niet nodig. Korporaal Abcouwer (nieuw)
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 476
UNESCO-werelderfgoed Stelling van Amsterdam is sinds 18 maart een nieuwe attractie rijker. ‘Het geheime Wapen van Amsterdam’ werd gisteravond door de burgemeester van Gooise Meren en de gedeputeerde van de provincie Noord-Holland op Forteiland Pampus geopend. In ‘Het geheime Wapen van Amsterdam’ maakt de bezoeker een virtuele panoramavlucht over de Stelling van Amsterdam.
Gedeputeerde van de provincie Noord-Holland Joke Geldhof en burgemeester van Gooise Meren Han ter Heegde openden deze nieuwe attractie met een ferm kanonschot vanaf het dak van het fort. Met op de achtergrond, de zonsondergang boven de skyline van Amsterdam en een prachtig decor van uitgelichte vliegers, was het een sprookjesachtige avond.
In juli 2011 opende, de net aangetreden, gedeputeerde Geldhof het Pampus Experience annex Bezoekerscentrum Stelling van Amsterdam op Fort aan het Pampus. Na acht jaar was vooral de film aan vervanging toe. Bij deze een blikje achter de schermen vanuit mijn perspectief. Moet je je voorstellen hoeveel tijd het de personen heeft gekost die het echte werk moesten doen!
In de avond van 18 april jl. was het dan zover. Forteiland Pampus is een mooie feestlocatie én een bijzondere plek om naar de zonsondergang te kijken. In ons gezelschap waren twee personen die een toegangskaartje hadden gewonnen in een verloting onder de donateurs van het documentatiecentrum.
Op zich is het vreemd om grafstenen te plaatsen op een bouwwerk dat eigenlijk helemaal niet bedoeld was om te doden maar om daar mee af te schrikken. De grafstenen herinneren ook niet aan mensen die met het fort te maken hebben gehad.
Acht mannen waren ingelijfd bij de huis-regimenten maar drie van hen bleken toch te jong of te oud om gemobiliseerd te zijn geweest. Weliswaar kan Willem Frederik Jacobus Rentmeester (1899-1987) nog als 39-jarige in 1939 zijn gemobiliseerd.
Van Hendricus Abcouwer (1889-1951) is helaas geen controlelijst gevonden. Zijn eerste opkomst was in 1909 bij het 2e Regiment Vestingartillerie en het is aannemelijk dat hij in de Stelling gemobiliseerd was maar een locatie is onbekend. In augustus 1916 ging hij over naar de Landweer maar de kans is klein dat hij daarmee nog in de Stelling gelegerd was.