Mensen

Fortwachter Algra

Naam voluit:

Hendrik Algra (Hendrik)

Geboren:

11 april 1900, Wirdum (Friesland)

Overleden:

23 november 1945, Hinderdam (Noord-Holland)

Levensloop:

Sijmen Hendrik Algra en Aagje IJkema werden op 11 april 1900 de trotse ouders van een jongetje, Hendrik Algra. Hij zou het vierde kind van in totaal negen worden.

Bij het bereiken van de dienstplichtige leeftijd werd Hendrik op 19 januari 1920 ingelijfd bij het 9de Regiment Infanterie. Op 5 maart kwam hij in dienst bij de administratietroepen. Daarnaast werd hij op 1 december buitengewoon vrijwilliger bij het Landstormkorps "Den IJssel (en Vollenhove)".
Van 30 november 1920 tot 11 oktober 1921 deed hij dienst bij het Korps Politietroepen. Wegens "ontslag als Militaire Politie" werd hij tevens ontslagen bij het landstormkorps.

Op 12 oktober 1921 ging Hendrik een vast dienstverband van zes jaar aan bij de Koninklijke Marechaussee. Destijds verzorgde de Marechaussee de gewone politiediensten buiten de grote steden.
Zijn opleiding volgde hij in Apeldoorn waarna hij op diverse standplaatsen, o.a. Assen, werd geplaatst.

Portret van een jonge Hendrik in zijn uniform van het Korps Politietroepen.

In Apeldoorn had hij Lammerdina (Dien) Aikema, een dienstmeid, leren kennen. Ze trouwden op 24 februari 1925 en zouden uiteindelijk vier zoons en twee dochters krijgen.
Maar het huwelijk vond zonder toestemming plaats en dat was, omdat de Marechaussee voor woonruimte moest zorgen, de reden om het dienstverband op de huwelijksdatum te beëindigen.
Een dag ervoor was hij bij administratieve maatregel (gedegradeerd?) tot Marechaussee 3de Klasse.

Hij ging terug naar het 9de Regiment Infanterie waar hij zijn dienstverband voltooide en op 16 januari 1926 het 'Onderscheidingsteeken zesjarige dienst' kreeg. Per 11 oktober 1927 ging hij met groot verlof.

Hij volgde, vermoedelijk per 9 januari 1928, een opleiding en ging als 'hospitaal bediende' werken in het Militair Hospitaal in Utrecht. Het jonge gezin woonde in Zuilen en in De Bilt.
Wegens overspannenheid kreeg hij een functie als fortwachter aangeboden.

In april 1938 betrok het gezin Algra de woning van het Fort Hinderdam op de zuidoever van de Vecht. Prachtig gelegen en met appelbomen en bessen omringd.
Er was een metalen vlet om naar het fort te roeien, vanaf de andere oever lag een drijvende brug.
Een rechtstreekse telefoonverbinding verbond ze met de Opzichter der Fortificatiën in Naarden. En regelmatig wandelde het gezin naar collega fortwachter Gabler en zijn vrouw op Fort Uitermeer.

31 augustus 1932: zijn vrouw Dien fotografeerde Hendrik met zijn vier oudste kinderen (v.l.n.r.) Simon, Herman, Frits en Yke op een oude waterpoort van Amersfoort (Monnikendam).

Met de mobilisatie van augustus 1939 werd luitenant van Dijk bij het gezin ingekwartierd. De andere manschappen waren vermoedelijk gelegerd in een houten barak op het fort.
Vanwege de Duitse inval, in mei 1940, moesten vrouw en kinderen via Weesp per trein evacueren naar Hoorn. Toen ze terugkeerden, vermoedelijk juni 1940, stonden de polders nog onder water.

Alleen aan het begin en aan het eind van de bezetting zijn er Duitsers kort op het fort geweest. De kinderen bleven tot 1944 gewoon naar school in Nigtevecht lopen. De oorlog was wel dichtbij; ze zagen neerstortende vliegtuigen en een vluchtende onderduiker beschoten worden.

Aan het eind van de oorlog hebben op het fort twee onderduikers gezeten, ene Meindersma en mogelijk zijn broer. Vermoedelijk probeerden zij aan de gedwongen Arbeidseinsatz te ontkomen. Net als de jongste zoon Herman, die thuis was ondergedoken. De oudste zoon Simon (Siem) was bang voor maatregelen en heeft wel in Duitsland gewerkt.

In de Hongerwinter (1944-1945) kapte Hendrik enkele bomen op het fort, wegens gebrek aan kolen. Een buurvrouw klikte hierover tegen 'de opzichter'.
Het gezin at toen onder andere suikerbieten en van de haag onderlangs het forteiland werd thee gemaakt.
Het gezin maakte ook de bevrijding mee: de kinderen kregen chocolade van de Canadezen. Dankzij een ouder buurmeisje en haar Canadees, reden ze in een Canadese jeep mee naar Nederhorst den Berg.

Op 23 november 1945 werd Hendrik Algra levenloos in het bomvrije wachtgebouw van zijn fort gevonden. De weduwe en haar zes kinderen moesten de dienstwoning verlaten wat niet lukte door het woninggebrek.
De nieuwe fortwachter, Knopper, kwam met zijn dochter inwonen totdat het gezin Algra naar een woning in 's-Graveland verhuisde.
Later verhuisden ze naar Bussum waarvandaan de kinderen uitvlogen. In 1974 overleed moeder Dien en tussen 1966 en 2008 zijn de vier zoons overleden.

De dochters van fortwachter Algra voor hun ouderlijk huis. (Foto: © Anton Werner, 2004)

De twee dochters hebben in september 2004, tijdens de eerste openstelling, het fort en de toen nog aanwezige woning bezocht: "Heel jammer dat het fort niet behouden is gebleven."

Bron:

Mw. J. de Groot - Algra (dochter); uittreksel van het Ministerie van Defensie