(Gebaseerd op e-mail berichten met en een ingezonden brief in Stellingkoerier nr. 12 van Dhr. P.C. van Kerkum.)
De Groep Diemerbrug in de Sector Ouderkerk van de Stelling was feitelijk gewikkeld in onenigheden om bevoegdheden en verantwoordelijkheid met de ervoor liggende Nieuwe Hollandse Waterlinie (NHWL). Dit had enkele grenswijzigingen tot gevolg, totdat beide werden samengevoegd.
Door die grenswijzigingen verloor de NHWL terrein dat later weer onder één commando is geplaatst in het Oostfront van de Vesting Holland.
|
| De Utrechtsche Poort in de Vesting Naarden. (Foto: © René Ros, 2004) |
De in het gebied gelegen Vesting Muiden, Vesting Weesp, Fort Uitermeer en Fort Hinderdam behoren oorspronkelijk tot de Groep Weesp van de NHWL Overigens, van een indeling in groepen, zonder het niveau van sectoren, is voor de NHWL vanaf circa 1885 sprake.
Rond 1895 is de Groep Weesp, door het opschuiven van de Stelling opgeheven, waarbij Fort Hinderdam en Fort Uitermeer bij de Groep Nieuwersluis zijn gevoegd. De Groep Naarden, ten oosten van de inundaties, werd hierdoor geïsoleerd van de andere NHWL groepen. Deze Groep Naarden omvatte de Vesting Naarden, het Fort Ronduit, de Batterijen aan de Karnemelksloot en het Offensief voor Naarden met als doel om de toegang tot Amsterdam af te grendelen, te dienen als opnamestelling voor terugtrekkende delen van het Veldleger en eventueel als uitgangspositie voor een tegenoffensief. Door de vooruitgeschoven ligging en het gebrek aan ruimte binnen de Groep Naarden werden logistieke (m.n. de groepsdepots) en geneeskundige voorzieningen in de Sector Ouderkerk aangelegd.
De grens tussen de Stelling en de Groep Naarden loopt nogal grillig, meestal via gemeentegrenzen, en gaf nogal veel onduidelijkheid over bevoegdheden en verantwoordelijkheden voor inundaties. Er zijn daarom diverse afspraken voor een samenwerking gemaakt tussen de verschillende bevelhebbers.
|
| "batterij bij Uitermeer", een foto van een batterij in de Veldstelling Hakkelaarsbrug - Uitermeer. (Foto: collectie Nationaal Militair Museum / Jaap de Zee, 1916) |
In 1913 zijn ook Fort Hinderdam en Fort Uitermeer bij de Stelling getrokken waardoor een lijn Nigtevecht - Hinderdam - Uitermeer - Muiderberg vóór de oudere Vestingen Weesp en Muiden zou ontstaan. Fort bij Muiderberg is echter nooit voltooid maar er is wel een veldstelling Muiderberg - Uitermeer (met als onderdeel de Veldstelling Hakkelaarsbrug - Uitermeer) en een Positie van Muiderberg aan de nieuwe hoofdverdedigingslijn ingericht.
Naar aanleiding van de ervaringen van de mobilisatie 1914-1919 werden in 1921 de Sectoren van de Stelling opgeheven. Hierdoor werd de bevelvoering vereenvoudigd en bovendien gelijk met die in de NHWL
In 1922 werd de Stelling van Amsterdam als organisatie opgeheven en werden de forten van de Stelling (zelfs het Fort aan het Pampus) en de NHWL in het gebied ondergebracht in de Groep Naarden van het Oostfront van de nieuwe Vesting Holland. Andere delen van de Stelling gingen vallen onder de Groep Alkmaar en de Groep Haarlem van het Westfront. De Vesting Naarden is in 1924/1925 als vestingwerk opgeheven maar tot 1940 bleven er in en om Naarden wel troepen gelegerd omdat de functie van opnamestelling gehandhaafd bleef.
|
| De keelzijde van de kazemat Hakkelaarsbrug Zuid, onderdeel van de Kazematten Hakkelaarsbrug. (Foto: © René Ros, 2009) |
Gedurende het interbellum overheerste een nieuwe strategie van meerdere, achter elkaar liggende verdedigingslijnen onder eenhoofdig bevel. Er werd langs deze lijnen, naast de verouderde forten, nieuwe versterkingen aangelegd in de vorm van betonnen kazematten voor pantserafweergeschut of mitrailleurs. Tijdens de mobilisatie van 1939-1940 zijn in het gebied veldstellingen gebouwd; waaronder de nog immer aanwezige groepsschuilplaatsen zoals van de Veldstelling Uitermeer. De verdedigingslijnen in het gebied van de toenmalige Oostfront van de Vesting Holland en de voormalige Stelling zijn:
