Sluit [X]   
 

Korporaal Wijnands in 1916: vrijgesteld van militie, broederdienst te Bussum, Noord-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 425

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
17de jaargang, nummer 425, 13 mei 2015

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

De website en nieuwsbrief blijft voorlopig in de mottenballen maar toch even een nieuwsbrief van vier artikelen in één keer. Contact met mensen tijdens activiteiten en werken aan de database geeft op dit moment veel meer voldoening dan archiefonderzoek en publiceren.

Na een paar interessante dienstberichten volgt de aankondiging van een lezing over de Stelling in Fort bij Veldhuis aanstaande zondag. Het tweede artikel meldt de laatste twee plaatsen voor de dagexcursie van 6 juni as. Uiteraard ook een kort verslag van de zeer geslaagde excursie naar de voormalige Vliegbasis De Peel.
En tenslotte, in het kader van informatie-uitwisseling, een artikel over enkele zeldzame civiele schuilplaatsen uit de periode kort voor de Tweede Wereldoorlog.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2015/nieuwsbrief-425/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

Het is niet bekend wanneer de volgende nieuwsbrief zal verschijnen.

Veel plezier!
René Ros

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

Van de familie vernamen we dat op 19 april jl. Piet Pennekamp is overleden. Van 1958 tot 1968 was hij een van de twee luchtmacht-onderofficieren die met hun gezin op Fort bij Spijkerboor woonden.
Wij zijn dankbaar dat Piet en zijn vrouw Afra hun verhaal met ons hebben gedeeld en wensen de familie heel veel sterkte met het verlies van hen beide in een half jaar tijd.
Biografie 'Radiotechnicus Pennekamp'
'Radiotechnicus Pennekamp' in Nieuwsbrief 369

Onlangs hebben een aantal donateurs de gelegenheid gehad om het foto-album van een Duitse officier over de Nederlandse Verdedigingswerken zelf door te bladeren. Ook is er veel werk verricht aan het ontcijferen van de bijschriften maar dat is nog niet helemaal gereed. Later meer...
'Uniek Duits fotoalbum behouden voor Nederland'

Uit een brief-bijlage uit 1920 (met dank aan Raymond Gaveel) blijkt dat in Fort Waver-Amstel o.a. Duitse 28 cm munitie lag opgeslagen. Heel toevallig stonden, genoemd in dezelfde bijlage, in Baarle-Nassau vier Duitse spoorwegkanonnen van dat kaliber...
Fort Waver-Amstel

 

Lezing Stelling van Amsterdam op Fort bij Veldhuis

Tekst: Harm van der Laan (Stichting Aircraft Recovery Group)
Foto: Otto Bodemeijer (Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam)

René Ros tijdens een lezing in het Fort bij Veldhuis.Op zondag 17 mei verzorgd René Ros in Luchtoorlogmuseum "Fort Veldhuis" een lezing over de Stelling van Amsterdam. Deze uit 42 forten en 4 batterijen bestaande verdedigingslinie is geplaatst op de werelderfgoedlijst van de Unesco. Aan de hand van foto’s neemt René ons mee door de geschiedenis van de Stelling, van militair verdedigingswerk tot groene natuurgordel rond Amsterdam. De lezing vangt aan te 14.00 uur.

René Ros is werkzaam als zzp-er in kantoorautomatisering. Daarnaast verdiept hij zich al sinds 1998 in de Stelling van Amsterdam en is deskundige bij uitstek betreffende deze verdedigingslinie. Voorts is hij auteur van een informatieve website over de Stelling, www.stelling-amsterdam.nl.

De Stichting Aircraft Recovery Group doet al meer dan 25 jaar onderzoek naar de luchtoorlog boven Nederland. De resultaten van deze onderzoeken zijn samengebracht in het Luchtoorlogmuseum Fort Veldhuis te Heemskerk.
Het Fort bij Veldhuis is onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Het Fort is gelegen aan de Genieweg 1, 1967 PS Heemskerk. De ligging van het fort is op de grens van Heemskerk en Zaanstad.

Toegang: Volwassenen € 3,50, kinderen van 8 tot 12 jaar, € 2,50, kinderen jonger dan 8 jaar gratis en houders van een veteranenpas gratis.
Openingstijden 11.00 uur – 17.00 uur

Luchtoorlogmuseum "Fort Veldhuis"
Fort bij Veldhuis

 

Dagexcursie Stelling van Amsterdam 2015 (H)

Dit artikel is een herhaling van de oproep van 1 april jl. voor deelnemers aan de dagexcursie. Er zijn nog maar twee plaatsen beschikbaar. Wilt u mee? Schrijf u dan nog snel in!
Extra programma-onderdeel is dat we tijdens de dagexcursie op Fort aan het Pampus ook onze luchtfoto-expositie 'tentoonStelling' zullen bezoeken met gelegenheid tot aanschaf en signeren van het bijbehorende fotoboek!

Groepsfoto van de deelnemers, op Fort bij Abcoude.Op zaterdag 6 juni as. zal voor de veertiende keer de geheel verzorgde, unieke dagexcursie naar een deel van de Stelling van Amsterdam plaatsvinden. Deze keer bezoeken we de Vesting Muiden en het Fort aan het Pampus.

Het doel van de excursie is om forten te bezoeken die normaal niet of nauwelijks toegankelijk zijn en waar mogelijk vrij rond te wandelen. Tevens een prachtige gelegenheid om elkaar weer te zien of kennis te maken met andere mensen die zich betrokken voelen bij de Stelling.
We bezoeken Fort H, het Waterschild paviljoen en de Westbatterij in de Vesting Muiden evenals het Fort aan het Pampus. De dag begint om 10.00 uur bij Fort H en duurt tot ongeveer 17.00 uur wanneer we bij de Westbatterij afsluiten.

U bent van harte welkom om deel te nemen en u kunt zich vanaf heden aanmelden! En neem gerust een familielid, kennis of collega mee.
Het aantal deelnemers is beperkt en door voorinschrijving door donateurs is een deel van de plaatsen al geboekt. Meer informatie en aanmelden op:

Dagexcursie Stelling van Amsterdam
Forteiland Pampus opent luchtfoto-expositie 'tentoonStelling'

 

Verslag van de excursie naar Vliegbasis De Peel

Met dank aan: Stichting Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging en Lex Tempelman†.

Adj. Tonnis met een deel van de groep bij een vroege luchtdoelmitrailleur.Op zaterdag 11 april vond de excursie naar de voormalige Vliegbasis De Peel plaats, georganiseerd door het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. Op deze dag in 1917 werden rond Amsterdam de eerste Luchtafweerafdelingen opgericht en zij vormden de basis van de luchtdoelartillerie.

Een groep van twintig deelnemers passeerde de wacht van de huidige Lt.Gen. Bestkazerne en werd verwelkomd door lt.kol b.d. André Polfliet, voorzitter van de Stichting Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging. Jakob Tonnis, de Korpsadjudant van het Korps Luchtdoelartillerie, gaf op zijn vrije zaterdag een historische inleiding.

We maakten een busrit van ruim een uur om de drie kilometer lange startbaan die niet meer in gebruik is. Alhoewel, de Eindhovense Zweefvlieg Club deed er starts en landingen.
We bekeken het Defensiekanaal met kazematten van de Peel-Raamstelling en enkele opstelplaatsen voor luchtafweergeschut en radar waaronder een heuvel die boven de bomen uitkomt. Ook zagen we de vredeslocaties van de actieve Patriot-squadrons en de shelter-bunkers van de verdwenen Starfighter-straaljagers.

Na een lunch in het museum werden we in twee groepen door adj. Tonnis en adj. b.d. De Bruijn rondgeleid langs de collectie van de luchtdoelartillerie en de geleide wapens in twee hallen en de buitenexpositie. De hele geschiedenis van de Amsterdamse luchtafweerafdelingen tot en met de geleide wapens werden inzichtelijk dankzij de vele voorwerpen; te veel informatie om hier even samen te vatten.

Eerste landing op De Peel van de kolonel D. Berlijn en luitenant-kolonel Benjamins op 1 mei 1957, de kannibalen van De Peel vormen het ontvangstcomité.Na een gezellige borrel met Barbara-bitter werden de organisatoren bedankt voor hun inzet. Hierna schonk deelnemer Lex Tempelman† een fotoalbum van zijn vader, die in de jaren 1950-1960 bij de Genie werkte aan de vliegbasis, aan het museum. En tevens enkele cartoons waarin de afgelegen ligging werd gesymboliseerd door zwarte kannibalen.

Wilt u het museum zelf individueel of als groep bezoeken? Dat is zeker mogelijk en zelfs aan te raden maar zonder de genoemde busrit en u zult zelf voor gezellig gezelschap moeten zorgen.

Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging
Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando
Geleide Wapens Amsterdam

N.B. Volledige beschrijving van de cartoon:
Eerste landing op De Peel van de kolonel Berlijn en luitenant-kolonel Benjamins op 1 mei 1957. De kannibalen van De Peel vormen het ontvangstcomité.
Cartoon gemaakt door de luitenant A.J. Tempelman, van 1956 tot 1962 hoofd BABOV-dienstkring De Peel; hij beschouwde De Peel als een uithoek van het land, bevolkt door zwarte kannibalen (politiek correct in de 50-er jaren!?).

 

De laatste civiele schuilplaatsen in Krommenie

Tekst en foto's: Jan Wullink.

Nadat gebleken was dat in de Eerste Wereldoorlog het vliegtuig een grote rol ging spelen tijdens een oorlog besloten veel landen dat er een organisatie moest komen ter bescherming van luchtaanvallen tegen burgerdoelen. Omstreeks 1936 besloot de Nederlandse regering de luchtbeschermingsdienst op te richten.
De organisatie bestond uit overheidsdiensten zoals politie, brandweer, ziekenhuizen en verder aangevuld met vrijwilligers uit de plaatselijke gemeente. De gemeente had tevens de taak om de burgers onder te brengen in schuilplaatsen die gebouwd werden in plantsoenen en parken.

Een van de schuilplaatsen aan de Eikelaan in Krommenie.Ook de commerciële markt maakte hier handig gebruik van om particulieren kleine schuilplaatsen aan te bieden die veelal volgens richtlijnen van de overheid door lokale aannemers werden gebouwd. Tevens werd er subsidie verleent aan particulieren voor het bouwen van schuilplaatsen voor gezinsbescherming.
Het geld hiervoor werd beschikbaar gesteld door de heren Sijpesteijn van de Nederlandse Linoleum fabriek. De bevolking kon zich hierover laten informeren bij het bureau van de Nederlandse Vereniging van Luchtbescherming, gevestigd op Weiver 38 te Krommenie.
Deze schuilplaatsen waren veelal kleine uit dunne betonplaten opgetrokken onderkomens die achter in de tuin werden geplaatst. Het was van belang dat de schuilplaatsen vrij stonden van enige bebouwing om te voorkomen dat tijdens een bombardement instortende gebouwen de uitgang zouden blokkeren.
Het was tevens van groot belang dat de schuilplaatsen aangeaard werden met zand ter bescherming van rondvliegend puin en bomscherven.

Schuilplaats aan de Noorderhoofdstraat in Krommenie.Aan de Eikelaan in Krommenie zijn nog steeds twee van dit soort kleine schuilplaatsen aanwezig en bevinden zich achter de woningen (gebouwd in de jaren 20) langs de sloot. Opvallend is dat de schuilplaatsen gebouwd zijn op de erfafscheiding omdat ze bestemd waren voor twee gezinnen en er zit ook aan beide zijde een kleine ingang.
Waarschijnlijk zijn deze schuilplaatsen gebouwd in opdracht van de woningbouwvereniging "de volkswoning" in de periode 1939-1940.
Een oud-bewoonster, die er kort na de oorlog is komen wonen, wist te vertellen dat er meerdere hebben gestaan maar de meeste zijn gesloopt door de bewoners om meer ruimte in de tuin te creëren.
Aangezien men de woningen op korte termijn wil slopen voor nieuwbouw worden mogelijk de schuilplaatsen ook met sloop bedreigt.

Een derde schuilplaats bevindt zich aan de Noorderhoofdstraat maar is van een geheel ander type. De afmeting is ongeveer 4 meter lang en 2,50 meter breed en is voor de helft ingegraven. Het heeft een halfrond dak met bij de ingang een scherfmuur. Opvallend is dat er veel aandacht aan de afwerking is besteed en dat de schuilplaats vrij groot is met een relatief dikke wand en gronddekking. In de achterwand zit een vierkant gat van 50x50 cm wat mogelijk als nooduitgang heeft gediend. De schuilplaats is tegenwoordig geheel overwoekerd met klimop en nauwelijks zichtbaar.

Schuilplaatsen Krommenie

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)