|
InhoudDeze nieuwsbrief is deel 2 met als thema 'Koude Oorlog' en heeft de volgende onderwerpen:
Deel 1 verscheen vorige week in Nieuwsbrief 173 met deze onderwerpen:
Zoals het er nu naar uit ziet verschijnt er morgen geen reguliere nieuwsbrief.
|
VoorwoordZie het voorwoord van deel 1 in Nieuwbrief 173 voor meer inleidende informatie. Hieronder tref je het tweede deel van de informatie aan in een zo logisch mogelijke groepering en indeling. Daarbij gesorteerd van redelijk normaal naar zeer uitzonderlijk gebruik. Als er geen jaartallen worden genoemd, dan betreft het gebruik de gehele periode waarover Dhr. Grootegoed† informatie heeft, dus van 1958 tot 1980. Alle reacties op deel 1: Van dit tweede deel zullen zeker een aantal monden openvallen dus ik ben erg benieuwd naar de reacties!
|
Bijzonder gebruik
De voedselcommissaris (opslag voedingsmiddelen voor Civiele Verdediging) had opslag in het Fort bij Spijkerboor. Daar had Defensie zelf ook voedselpakketten opgeslagen.
Van 1945 tot 1946 was in het Fort bij IJmuiden een Krijgsgevangenkamp voor Duitse militairen gevestigd. Zij moesten helpen bij het ruimen van mijnen. In de Duitse bunkers van het fort hebben vier 15 cm kanonnen gestaan als saluutbatterij ter begroeting van buitenlandse Marine-schepen of schepen met hoogwaardigheidsbekleders. Dit gebruik heeft geduurd tot en met het 25-jarig huwelijksjubileum van Koningin Juliana en Prins Bernhard in 1962. Nadat het Fort bij Vijfhuizen was gebruikt als MOB Ziekenautocompagnie en voor het BVVK, werd de Munitie Onderzoekings Dienst (MOD) in 1977 de gebruiker. Zij gebruikten ook het vm. Sectorpark Halfweg, afdeling Munitie - beter bekend als 1800 Roeden. Dit heeft tot de jaren 1980 geduurd.
|
Graven Georgiërs
|
De vermiste koepel van het Fort bij VelsenNu het einde van een mysterie: waar is de derde pantserkoepel van het Fort bij Velsen gebleven???
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/velsen/>
|
AtoomtijdperkVanaf 1949 was het Fort bij Velsen een van de vier forten die door de Koninklijke Marine gebruikt werden als magazijncomplex. Er werden munitievoorraden opgeslagen maar nu is gebleken dat ook explosieven van schepen die naar Amsterdam voeren er tijdelijk werden opgeslagen. Civiele schepen moesten explosieven in het Fort bij Velsen of het Fort benoorden Spaarndam achterlaten. Het eerste fort had daarvoor nog een eigen loswal met smalspoor naar de bomvrije gebouwen. Naar het tweede fort werden kleinere schepen ingezet en vanaf de steiger lag (en ligt!) ook hier smalspoor.
Het ging waarschijnlijk om een Anti-Submarine Rocket (ASROC) dat van 1961 tot 1989 het belangrijkste anti-onderzeeboot wapen van de U.S. Navy was. Het was vanaf 1951 door Honeywell ontwikkeld. Er is op het Internet zelfs een stukje U.S. Navy Training Film over beschikbaar. Een mij bekende ambtenaar van de gemeente Beemster bleek oud-brandweercommandant te zijn geweest. Navraag bij een van zijn voorgangers leverde meer informatie over de opslag van de nucleaire dieptebommen op. Hij wist zich te herinneren dat het Fort aan de Jisperweg ooit tot totaal verboden gebied werd verklaard. Via het geruchten circuit had hij vernomen dat het om nucleaire wapens ging. Officieel had de brandweer alleen een schriftelijke instructie van de Marine ontvangen om bij dreigend gevaar op een veilige afstand van drie kilometer te blijven. De locatie is, met enig voorbehoud vanwege het menselijk geheugen en de gelijkenis met Fort aan de Middenweg, bevestigd door dhr. Grootegoed†. Een jaartal is helaas nog niet bekend, het archief van de brandweer van de Beemster zou hier uitsluitsel over kunnen geven. En een poging om namen van schepen te achterhalen via zoeken op het Internet leverde deze lijst op: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/jisperweg/>
|
Kaneel-olieNu over een chemisch wapen. Vanaf 1938 werd door de Artillerie-Inrichtingen onder de codenaam 'kaneel-olie' gewerkt aan een experimentele productie-installatie voor mosterdgas. Het geproduceerde mosterdgas, maximaal drie ton in vaten en een tank, werden eind november 1943 door de Duitse bezetter in de duinen bij Zandvoort vernietigd. <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zaandam-ai/>
|
KruimelsTenslotte nog enkele kleine stukjes die niet onder een van de bovenstaande thema's waren te plaatsen. - Andere dienstkring opzichters zaten in woning of bergloods van het Fort bij Velsen, Fort bij de Liebrug en Fort bij Hoofddorp. - Van de fortwachter hoorde Dhr. Grootegoed† dat voor 1940 in de bergloodsen van het Fort bij de Liebrug en het Fort aan de Liede oud brons geschut was opgeslagen. In het Fort bij de Liebrug zelf lagen verrekijkers en verbindingsmateriaal - tot kort na mei 1940... Uit andere bron is bekend dat Nederlandse militairen (1 onder-officier en 8 manschappen van de School voor Reserve-officieren Infanterie) in opdracht van Duitse bezetter vanaf 29 mei bij dit fort moesten wachtlopen. - Overigens herinnerde Dhr. Grootegoed zich de fortwachter van Fort bij de Kwakel, Van de Hoven en zijn reputatie nog. <https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/mensen/fortwachter-laat.htm> - In het oostelijk brugtalud van de provinciale weg over het Amsterdam-Rijnkanaal bij Weesp zou een Nederlandse kazemat hebben gestaan. Deze was van staal en beton (klinkt als een G-kazemat) en is ergens na 1958 gesloopt. Vermoedelijk heeft deze behoort tot de kazematten en anti-tankgracht ten zuiden van Weesp. - In de Vesting Weesp (Bastion Bakkerschans) was opslag en kwekerij van de Dienstkring Naarden van de Genie. - Fort aan de Winkel werd door de Genie Amsterdam gebruikt voor opslag. Omstreeks 1960 werd het een camping.
- Nog meer Schiphol maar nu vlakbij de Militaire Drinkwatervoorziening. In de jaren 1950 waren op de brug van de Oude Haagse weg over de ringvaart opstelplaatsen voor luchtdoel geschut. Onder de brug lagen twee schepen voor de manschappen legering en de munitie voorraad. - Bij Muiden was een opmerkelijk Koude Oorlog mede-gebruik van een brug. In de jaren 1960 werd de kade onder de nog bestaande verkeersbrug van de A1 over het Amsterdam-Rijnkanaal gebruikt als los- en laadplaats voor tanks. Schepen met tanks uit Duitsland werden haaks in het kanaal gelegd, vanuit de lucht onzichtbaar onder de brug. Het oostelijke brughoofd was voorzien van een rijbrug en in de bergruimte van de brug lag materiaal hiervoor. Daar gingen de tanks op opleggers om naar de Tank Werkplaats Amersfoort gereden te worden. Behalve de andere vorm van het oostelijk brughoofd, roestige aanhechtingspunten van een metalen constructie en de ruimere bochten van de weg is er niets meer opmerkelijks te vinden. Overigens was er ook een loskade van de Genie onder de Hollandse Brug bij Muiderberg. - Het Militair Terrein Zeeburg is na 1945 gebruikt door de Marine, de Genie Vaartuigendienst, Luchtdoel- en een bewakingsbataljon. "Het terrein stond vol met loodsen deels van de Marine en de Landmacht en ook Rijkswaterstaat." - Bij het station van Uitgeest zou een aardwerk Hogegerst uit 1882 hebben gelegen dat rond 1950 is geslecht voor de aanleg van het MOB-complex. Ik heb luchtfoto's gezien waar inderdaad een aardwerk op te herkennen is. In de Atlas Verdedigingswerken Noord-Holland kan ik hier niets over terug vinden. Wie weet er meer over?
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|
Nieuwsbrief 175
Het kleine 
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn op het 
- Het gebouw van de '
- Naast de dienstwoning van het