|
InleidingBeste lezer, Na enkele korte dienstberichten, waarvan een paar van het niveau 'jammer', besteedt deze nieuwsbrief aandacht aan drie activiteiten waaraan u kunt deelnemen. In volgorde van datum gaat het om een bootexcursie naar de Kustbatterij bij Durgerdam, diverse activiteiten op Fort Uitermeer en de tweede kans om deel te nemen aan onze dagexcursie. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2017/nieuwsbrief-451/ De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 20 september verschijnen. Bijdragen graag ruim van tevoren toezenden. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
Dienstberichten- Onder onze donateurs is een exemplaar van het boek 'Verenigd op de grond, daadkrachtig in de lucht' verloot. Het exemplaar was beschikbaar gesteld door het Nederlands Instituut voor Militaire Historie waarvoor hartelijk dank! - Donateurs hebben een uitnodiging ontvangen voor een besloten activiteit. Bent u donateur, meldt u dan eventueel nog aan. Als u nog geen donateur bent dan kunt u dat uiteraard worden. - De Ipenslotersluis in de Diemerzeedijk, een van de twee voor de Stelling belangrijke inlaatsluizen, is onlangs gesloopt. Er is geen aanwijzing dat die functie een rol bij bij de overwegingen heeft gespeeld. Tijdens de Koude Oorlog speelde het in verband met de IJssellinie ook nog een rol. - Een oproep gezien om 'verhalen te delen'? Dan wil je toch dat het kundig gebruikt wordt? Gezien de matige kwaliteit van het vorige product van dat project zou je mijn inziens je tijd beter moeten gaan besteden. Er blijkt nauwelijks kennis over forten en militairen aanwezig te zijn. Tevens hebben ze mijn website zonder toestemming gebruikt en nemen daar hun verantwoordelijkheid niet voor. En ondanks een interview met mij kreeg ik geen exemplaar toegezonden. - Cornelis Kraijenhoff opvoeren als de grondlegger van de huidige Stelling is echt onzin. Hij is in 1840 overleden en het tracé van de Stelling is in 1881 vastgesteld waarbij alleen aan het westfront, noodgedwongen want men kon niet westelijker gaan, locaties(!) werden hergebruikt. Hem gebruiken in een film over de Stelling is net zo vreemd als Cornelis Lely (van o.a. de Afsluitdijk) beschouwen als ontwerper van de Oosterscheldekering... Behalve dat het onjuist is, doet het ook geen recht aan de mensen die het wél gedaan hebben. Duidelijk niet gehinderd door enige kennis van zaken.
|
Met IJveer naar Kustbatterij bij DurgerdamTekst: Frank Hemminga (Stichting MOVE Amsterdam).
Onderweg vertelt een gids van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam veel wetenswaardigheden. Op het eiland geven twee gidsen een rondleiding, die u alle bijzondere plekjes laten zien en over de historie van het eiland en het lichtbaken vertellen. Tijdens de terugweg varen we om het forteiland Pampus heen, waarover onze fortenspecialist ook graag zijn kennis met u deelt. Deze tocht wordt dit jaar gevaren op de 1e zaterdag van de maanden maart, mei, juni, juli, september en november. Bovenstaand programma met de nadruk op het militair erfgoed met René Ros als gids wordt op 2 september en 4 november uitgevoerd. Op de andere data is er een gids die zich richt op de natuurwaarden. Programma: Tarieven: Meer informatie en reserveren
|
Poppen op het Fort UitermeerTekst: Stichting Uiteraard Uitermeer.
Er komen negen poppentheaters die voor alle leeftijden, zowel binnen als buiten, optredens verzorgen. Daarnaast is er een kleine ambachtenmarkt en een fototentoonstelling met grote luchtfoto’s van 10 forten van de Stelling van Amsterdam. Tevens vindt de officiële opening plaats van podium ‘PLOFHUIS 7’. De toegang is gratis en er is voldoende parkeergelegenheid. Op Uitermeer is ook een restaurant aanwezig. Tevens is er de mogelijkheid om vanuit Weesp met de boot naar Uitermeer v.v. te varen. Het evenement valt samen met Open Monumentendag en het bezoek aan Uitermeer is eventueel te combineren met een bezoek aan één van de andere monumenten in Weesp. Stichting Uiteraard Uitermeer
|
Tweede dagexcursie Stelling van Amsterdam 2017De dagexcursie naar Spaarndam en Haarlemmerliede gaat nogmaals verzorgd worden! Er waren reacties van mensen die niet in juni mee konden en we hopen voldoende aanmeldingen te krijgen voor een tweede excursie. "Zeer geslaagde dag. Heel veel verschillende objecten gezien en toch ontspannen." schreef een van de deelnemers over de vorige excursie.
We beginnen met een bezoek aan het normaal niet toegankelijke munitiemagazijn Spaarndam uit de Koude Oorlog om het verval van gebouwen en beplanting te bekijken. U bent van harte welkom om deel te nemen en u kunt zich vanaf heden aanmelden! En neem gerust een familielid, kennis of collega mee. Dagexcursie Stelling van Amsterdam
|
Schuivende gemeentegrenzenTekst: René Ros (n.a.v. toespraak opening fototentoonstelling Fort bij Nigtevecht d.d. 16-6 jl.)
Voordat het Merwedekanaal, de voorloper van het Amsterdam-Rijnkanaal (ARK), van 1881-1892 werd gegraven was de Aetsveldsepolder verdeeld tussen de gemeenten Weesperkarspel en Nigtevecht. De grens (gele gestreepte lijn in topografische kaart) liep door een smalle, naamloze wetering ten westen van het vanaf 1888 aangelegde Fort bij Nigtevecht. De Liniewal Geindijk - Nigtevecht stak de gemeentegrens over en de nevenbatterij werd nota bene over de wetering gebouwd waardoor het in twee gemeenten en twee provincies lag.
Vervolgens werd in 1989 de gemeente Nigtevecht opgeheven en het deel ten westen van het ARK ging naar de gemeente Abcoude. Bovendien ging het landelijk gebied rond het riviertje Gein tot aan Driemond van de gemeente Amsterdam ook naar de gemeente Abcoude. Een gevolg moet zijn geweest dat de gedeeltelijke status als provinciaal monument weer verviel... Dat duurde maar liefst tot april 1999 toen de hele liniedijk, nevenbatterij en het fort de status van Rijksmonument kregen. Topotijdreis
|
Bezoek aan kernwapenopslag bij ’t HardeTekst: Ked Nooij.
Een vraag die bij die uitnodiging meteen opkwam was toch “Is er een verband tussen deze magazijnen en de Stelling van Amsterdam?". De overeenkomst was mij na enig denkwerk duidelijk. Beide linies zijn aangelegd om ons land te beschermen, echter wel met hun specifieke verschillen mede bepaald door de tijd en de vijand. Een groot verschil is dat de Stelling was aangelegd om onze neutraliteit aan te geven en te beschermen. Terwijl het atoomschild (ook een soort stelling) was aangelegd tegen een duidelijke vijand, namelijk het Oostblok. Wat ze gemeenschappelijk hadden is dat op het moment dat zo’n bouwwerk klaar is, die vrij snel wordt ingehaald door een nieuwe realiteit. De veranderingen in wapensystemen en technologie lopen altijd voor op de bouw van een verdediging.
De plek wordt tegenwoordig nog gebruikt om soldaten die op missie in een compound gaan leven te oefenen hoe te handelen bij de verdediging van hun compound. Er waren daardoor een behoorlijk aantal wijzigingen aangebracht die het echter soms moeilijk maakte te bedenken wat van toen of nu is. Na een gezamenlijke pannenkoek gingen we naar het in de buurt liggende Artillerie museum. Kanonnen en geweren zijn niet echt mijn ding, maar dit is toch echt een aanrader. De geschiedenis en het belang van de artillerie in hun tijd wordt goed verteld. Kortom een prima museum als afsluiting van een geslaagde dag. Artillerie Schietkamp Oldebroek
|
Verslag eerste dagexcursie Stelling van Amsterdam 2017Tekst: deelnemers. De jaarlijkse Dagexcursie Stelling van Amsterdam werd op 17 juni jongstleden gehouden om de forten nabij Spaarndam en Haarlemmerliede te bezoeken. Het was wederom een geslaagd evenement. Veel dank aan alle gastheren, chauffeurs en cateraar voor hun medewerking. "De dag begint koel en bewolkt en zou langzaam opwarmen, gelukkig zitten we hoofdzakelijk in koele forten en kunnen we onze hoofden koel houden." (Marcel Anthonijsz)
"Fort bij Penningsveer is fraai opgeknapt en al jaren goed in gebruik." (Carolien Vernout) "Heel bijzonder was een bewijs van moderne oorlogsvoering op de plek van een heel oud verdedigingswerk, een ‘post van Kraijenhoff’, thans een aantal ‘bulten in het landschap’ waar tot luchtafweergeschut omgebouwd scheepsgeschut opgesteld kon worden. Toch zou je er zomaar langs fietsen!" (Dick Corver)
"Het leukste vond ik toch wel de fotostop bij Fort aan de Liede, en je verhaal over hoe het Fort jammer genoeg verdwenen is ;-) (Janine de Ruiter Zijlker) "De laatste loodjes wogen het zwaarst; bij de wandeling langs de voorstelling bij Spaarndam was de dag goed opgewarmd net als alle deelnemers. Gelukkig hadden we coole busjes!" (Marcel Anthonijsz) "Zeer geslaagde dag. Heel veel verschillende objecten gezien en toch ontspannen. Het meest bijzonder wellicht, in zijn huidige verlaten toestand: het Magazijn Spaarndam." (Roelco Offerein) N.B. Tot 23-8-2017 8.17 waren de teksten van Marcel Anthonijsz per abuis aan iemand anders toegeschreven. Dagexcursie Stelling van Amsterdam
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|
Nieuwsbrief 451
Stap op een historisch IJveer en ga mee naar het Vuurtoreneiland, een eilandje in het IJmeer net uit de kust van de polder IJdoorn bij Durgerdam
Op zaterdag 9 september organiseert de Stichting Uiteraard Uitermeer van 11.00-17.00 uur op Fort Uitermeer in Weesp het evenement ‘Poppen op het fort’.
Op zaterdag 30 september as. zal voor de tweede maal de zestiende editie van de geheel verzorgde, unieke dagexcursie naar een deel van de Stelling van Amsterdam plaatsvinden. Deze keer bezoeken we het Recreatiegebied Spaarnwoude en de forten daarlangs.
Als ik iemand vertel dat de helft van de nevenbatterij Nigtevecht in de gemeente Amsterdam heeft gelegen, dan word ik meestal voor gek uitgemaakt. Dat komt wel vaker voor maar in dit geval is het onterecht omdat de gemeentegrenzen niet zo permanent zijn als ze lijken. Gemeentelijke herindelingen en fusies zijn niet van de laatste jaren; in 1851 waren er 1209 gemeenten en nu 390.
In 1966 werd de gemeente Weesperkarspel opgeheven en ging haar grondgebied ten westen van het ARK naar de gemeente Amsterdam en werd daarin de wijk Amsterdam-Zuidoost gebouwd. Toen de provincie Noord-Holland in 1985-1986 het monumentregister over de Stelling opstelde ontstond er een gekke situatie: het middelste deel van de liniewal en de westelijke helft van de nevenbatterij werd beschermd als provinciaal moment. De rest bleef onbeschermd omdat het in de twee Utrechtse gemeenten Abcoude en Nigtevecht lag...!
Voor donateurs en een aantal geïnteresseerde relaties had René Ros op 14 juni jl. een bezoek kunnen regelen aan de overblijfselen van de kernkoppen opslagplaats bij ’t Harde, de Special Ammunition Storage Doornspijk. Kernwapens waren toch het item als je de 70-er en 80-er jaren hebt meegemaakt, dus was er meteen interesse van mijn kant. Hoe zagen die plekken er nu uit waar al die heisa toen over ging. Waren de kernkoppen daar echt of was het, zoals we tegenwoordig zeggen, een hoax.
De rondleiding werd door een officier van het Opleidings- en Trainingscentrum Vuursteun gedaan, aangevuld door René. Hij kon het natuurlijk niet laten om verwijzingen naar zijn Stelling van Amsterdam te maken. Zo wees hij op de schietgaten onder de ramen van het wachtgebouw en de wachttoren in een bastion-vormig hekwerk.
"Het Fort aan de Liebrug bleek inmiddels te fungeren als bedrijfsverzamelgebouw. Een rasechte Nederlander als Italiaanse traiteur. Een muziekinstrumentenbouwer. Een beeldhouwer wiens leerling een kleine albasten sculptuur aan het maken was, waarop verbeeld wordt hoe een vrouw uit een gletsjerspleet klimt; wat een thema! (Jan Dijk)