Sluit [X]   
 

Kapitein van Westering in 1939: "op het door hem gedaan verzoek eerval ontslag uit den...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 323

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 323 (11de jaargang, 17 juni 2009)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam. Deze en alle voorgaande nieuwsbrieven zijn, met illustraties, te raadplegen op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Het eerste artikel is voor 50-plussers rond Nessersluis geen nieuws, maar voor onze kring is het een hele leuke ontdekking. Ook leuk maar vooral hoognodig is de restauratie van de bomvrije damsluis in Hoofddorp. Hetzelfde geldt voor de bastions van Weesp waarvoor de gemeente nu plannen heeft, volgens het derde artikel.
Verder had onze fiets-medewerker een eigen fietsroute langs de lunetten in Beverwijk uitgezet en doet hij hier verslag. Tenslotte nog een leuke ontdekking van een aantal oude foto's van het militaire zwembad bij Spaarndam.

Dan in deze inleiding nog een paar 'kruimels':
- alhoewel de belangstelling voor de jubileum-barbecue beperkt bleef, hebben we op 13 juni een gezellige avond op het Fort bij Veldhuis gehad. De door Stichting Mega verzorgde nieuwe fototentoonstelling in de linker keelkazemat werd ingewijd. Ook de tentoonstelling van het luchtoorlogmuseum van ARG over de Ventura-bommenwerpers naar IJmuiden werd bewondert. Uw auteur somde in een toespraakje de 'tegenpartijen', de ontdekkingen en de mensen van de afgelopen 10 jaar op. Onder genot van een borrel werd tot de schemering bijgepraat en sterke verhalen gedeeld.
- op 14 juni was Stichting Mega aanwezig op de Fort Fair bij Fort benoorden Purmerend. Er was zodanig veel belangstelling voor de Stelling dat het zelfs als een piek in webbezoeken en nieuwe abonnees te merken was. (Dank mannen!)
- de aflevering van Basta (AT5 televisie) over de Stelling is inmiddels uitgezonden en ook online beschikbaar: http://web.at5.nl/basta/2009/06/15/aflevering-24-stelling-van-amsterdam/
- door uw veldwerker een paar vrije dagen productief in het veld doorgebracht: https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/website/

Bekijk de gehele nieuwsbrief met afbeeldingen en links op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/laatstenieuwsbrief/

Overig kort nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Zie de nieuwste berichten op:
https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 1 juli verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Hocus pocus! Bergloods terug!

Elke keer als uw veldwerker over de Veldweg naar Fort Waver-Amstel reed kreeg hij bij huisnummer 8 de kriebels. Een houten woning binnen een kilometer van een fort heeft dat, door de bouw-eisen van de kringenwet, toch al tot gevolg. Maar dit is een wel heel eigenaardige woning, zo langwerpig als een bergloods*.
Onlangs sprak dezelfde veldwerker een oudere omwonende van het Fort in de Botshol en het gesprek kwam op de bergloods. Deze meneer vertelde dat de loods rond 1960 verplaatst is naar een locatie nabij Fort Waver-Amstel; hemelsbreed 3.070 meter.

Kort daarna even langs gegaan om met een bewoner te spreken. Die bevestigde dat het inderdaad om de bergloods van Fort in de Botshol gaat. Uiteraard sterk gewijzigd voor gebruik als drie verschillende woningen. Aanvankelijk was er maar één woning en werd de rest als veestal gebruikt.

Mogelijk dat deze informatie ooit nog in een archief bevestigd zal worden; de legerarchieven uit die periode beginnen in de openbaarheid te komen. Maar vooralsnog weten we nu vrij zeker dat de loods van Fort in de Botshol niet gesloopt is maar nog keurig onderhouden wordt!

* De term 'bergloods' wordt gebruikt omdat dit op bouwtekeningen de gangbare naam is en bovendien werden de loodsen door zowel Artillerie als Genie gebruikt zodat 'genieloods' niet de voorkeur heeft.

Fort in de Botshol: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/botshol/
Fort Waver-Amstel: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/waver/
Kringenwet: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/kringenwet/

 

Damsluis Hoofddorp krijgt nieuwe fundering

Bron: Cobouw website d.d. 4-6-2009.

De Damsluis in de Hoofdvaart in Hoofddorp ondergaat de komende tijd een grondige renovatie. Met de onthulling van het bouwbord op 4 juni jl. gaven gedeputeerde Rinske Kruisinga van de provincie Noord-Holland en de Haarlemmermeerse wethouder Herman Tuning het startsein voor de opknapbeurt van het uit 1893 daterende bouwwerk in de Geniedijk Haarlemmermeer. De 2 miljoen euro kostende restauratie voorziet onder andere in het maken van een compleet nieuwe fundering, omdat de ruim 100 jaar oude houten paalfundering niet goed meer voor deze taak is toegerust.

Hiervoor wordt een raster gemaakt van langsbalken en dwarskoppelingen. Deze lopen tussen de oude houten palen door, zodat tijdens de bouwfase het metselwerk ondersteund blijft. Het metselwerk wordt, nadat het raster is aangebracht, gedwongen zijn verticaalbelasting af te dragen op de nieuw aan te brengen funderingspalen. Deze ongeveer negentig funderingspalen, met een diameter van 250 millimeter en lengte van 11 tot 16 meter, staan ongeveer een halve meter buiten de metselwand.

'Damsluis krijgt nieuwe fundering' van Cobouw: http://www.cobouw.nl/nieuws/2009/06/04/Damsluis-krijgt-nieuwe-fundering.html
Discussie op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=2&t=568
Geniedijk Haarlemmermeer: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlemmermeer/

 

Reconstructie Weesper bastions

Vesting WeespBron: Kabelkrant Weesp d.d. 16-6-2009.

De gemeente wil graag snel beginnen met het opknappen van de vier bastions van Weesp. Bij de provincie is als eerste subsidie aangevraagd voor de reconstructie van het bastion 'Nieuwe Achtkant'.
Het opknappen van de bastions past in het beleid om het vestingverleden meer te benadrukken. De bastions moeten ook herkenbaarder en toegankelijker worden.
De raad heeft ook een quickscan visie laten maken. Die visie is op 16 juni in de commissie gepresenteerd.

Vesting Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp/
Kabelkrant Weesp: http://www.weesper.nl/kabelkrant/
Onderwerp en reageren op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=2&t=577

 

Langs de Linie van Beverwijk

Tekst: Fred Braaksma, Stichting Mega.

Luitenant-Kolonel Kraijenhoff kreeg wegens zeer kundig optreden bij de afgeslagen invasie van de Engelsen en de Russen in 1799 bij Callantsoog, opdracht van de Bataafse regering om Holland op z’n smalst (bij Beverwijk) af te grendelen en Amsterdam te beschermen. Hij bouwde de Linie van Beverwijk, een barrière van lunetten (zie kaart rechts). Daarna begon de klus om de kringstelling rond Amsterdam, de Posten van Kraijenhoff.

Wat is er over van deze Linie van Beverwijk na 210 jaar? Tijd voor een uitstapje.
Vroeger kon je bij de nevenbatterij van Fort bij Veldhuis de Zuidermaatweg volgen richting de eerste lunet in Beverwijk. Dat kan lang niet meer. Een snelweg met wegrestaurant, spoorweg en woonwijk blokkeren de doorgang volledig.
Na de Communicatieweg en het A9-viaduct sla ik (per fiets) vóór het spoor links de nieuwe woonwijk in. Na 200 meter rechtsaf kom ik toch weer bij de Zuidermaatweg. Over het spoor aan de linkerkant zie ik de overgebleven beschadigde duiker. Zou de gemeente die niet herstellen? De grenspalen zijn haast onzichtbaar door de begroeiïng.

Ik kom uit op de Hoflaan en volg daarna de Beneluxlaan tot het Europaplein. Hier zou de eerste lunet gestaan hebben, met vrij uitzicht richting Heemskerk. Wat een verschil. Allemaal hoogbouw. Bij de hoek van de Beneluxlaan en de Laan de Nederlanden zou Lunet 2 moeten zijn. Een grasveldje.
Ik volg de Laan der Nederlanden en bij het W. Alexanderplantsoen zie ik zowaar contouren van een grote verschansing. Zou dat Lunet 3 zijn geweest? Lunet 4 en 5 alleen straatwegen. Steek de Plesmanweg over. Links moet Lunet 6 gelegen hebben. Alleen wat kinderspeelterreintjes. Ik rij door tot de Maarten van Heemskerckstraat. Waarachtig. Op de plaats van Lunet 7 staat een schoolgebouw met de naam “De Lunetten”. Heel toepasselijk. Linksaf naar de Rijksstraatweg kom ik het “echte” werk tegen. Lunet 8 met gracht geheel intact. Jammer van de paarden, ik kan er niet op.

Er schijnen ook WO2 geschutsopstellingen in te zijn. Voor later. Via de Krayenhofflaan (hoe toepasselijk) kan ik tussen de huizen door op de Lunet 9 komen. Ook Lunet 10 is goed te herkennen. Er staat zelfs een bordje bij met uitleg, de eerste. Lunet 11 zie ik van verre. Kan er niet bijkomen. 12 wèl. Links van de Plesmanweg aan een weggetje met de naam “De Lunetten”.
Lunet 13 aan de Creutzberglaan is geheel onzichtbaar door de begroeiïng. En iets verder staat op Lunet 14 de gedenkkolom met het opschrift “Si vis pacem para bellum” (zie foto rechts). Die stond eerst op Lunet 15 maar is verplaatst toen die op de plek van een kerkhof kwam.

Daarna neemt Corus het terrein over en valt er weinig te ontdekken. Hoewel? Men zegt dat...
Andere keer misschien verder richting Wijk aan Zee. Nu via NS Beverwijk en Spoorsingel naar de doorsnijding van het spoor met schotbalkafsluiting door de St. Aagtendijk. Rondje Veldhuis-Veldhuis: kleine 20 km.

P.S. Fort aan Den Ham heeft momenteel een bescheiden expositie over de Engels-Russische inval van 1799 en de Linie van Beverwijk van 1800.

Linie van Beverwijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/beverwijk/
Linie van Noord-Holland: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/noordholland/
Posten van Kraijenhoff: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/krayenhoff/
Ingenieur Kraijenhoff: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/krayenhoff/
Fort bij Veldhuis: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/veldhuis/
Fort aan Den Ham: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ham/

 

Zwembad bij Molen De Slokop

Foto: collectie Dr. H. Burger.
Met dank aan: Joop de Vries†, Spaarndam.

Onlangs stuurde de kleinzoon van Stellingcommandant Ophorst een e-mail, zie 'Mijn grootvader, de Stellingcommandant' in Nieuwsbrief 317. Commandant Ophorst heeft een aantal foto's van drie gebeurtenissen ontvangen, vermoedelijk als cadeau van de makers of betrokkenen, en nagelaten.

Twee foto's tonen hotel 'De Roskam' te Weesp tijdens een Rode Kruis oefening. Daarbij zit een visitekaartje van 'Carl Corvey', de alias van Frans van Erlevoordt, de hoofdredacteur van tijdschrift "Het Leven".
Tevens is er een groepsfoto met twee burgers en elf hoge officieren, waaronder de gedrongen en besnorde Ophorst in het midden (zie foto hieronder). Op de achterzijde staat handgeschreven: "Vaandeluitreiking a/h Vrijwillig Landstorm Korps 'Stelling van Amsterdam' in het Stadion 1917" met hun rang, naam en soms functie.

Tevens zijn er acht foto's (in passe-partout) met op de achterzijde van één de gestempelde tekst "Herinnering aan de opening van het 'Zwembad' op 31 mei 1916". Met handgeschreven ernaast: "Aangeboden aan den Hoogedelgestrenge Heer Generaal-Majoor A.R. Ophorst door Willem Dyserinck".
Deze meneer Dyserinck was de voorzitter van het 'Comité voor Ontwikkeling en Ontspanning der Gemobiliseerde Troepen op het Westelijk Front der Stelling van Amsterdam' en zou zijn, in de effectenhandel verdiende, geld gebruikt hebben voor de bouw van een openluchtzwembad bij Spaarndam.
Zowel Dyserinck als Ophorst zijn te herkennen maar ook de Opperbevelhebber der Land- en Zeekrachten C.J. Snijders. Voor Ophorst is het dan nog maar ruim twee maanden nadat zijn dochter op 25-jarige leeftijd overleed.

De foto's tonen houten kleedhokjes, toegangspoort en mogelijk winkeltje langs de landzijde van het bad. Bovenop de poort zit een puntdak met een schildering en de letters 'COO' van het genoemde comité. De vlag op de toegangspoort weet ook het Legermuseum niet te determineren.
Haaks op de landzijde liggen twee steigers van een paar planken breed met een aantal dekschuiten voor het publiek erlangs. Een vierde zijde is niet op de foto's te zien maar de fotograaf moet er gebruik van hebben gemaakt...
Een bron meldt dat er 40.000 bezoeken aan het zwembad zijn gebracht, hetgeen best veel is als het merendeel van de gemobiliseerden in voorjaar 1916 naar huis mochten. Na de mobilisatie namen burgers het zwembad in gebruik maar door stormschade verdween het al snel. Uit de huizen, dijk, molen, land en water op de achtergrond, denkt uw onderzoeker te weten waar het zwembad is geweest.

'Zwembad bij Molen De Slokop' in Overige Werken: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/overig/
Vier foto's van zwembad op Forten Info: http://www.forten.info/cgi-bin/fotoalbum/emAlbum.cgi?c=show_thumbs;p=Stelling_van_Amsterdam/Spaarndam_-_Zwembad_1916
Stellingcommandant Ophorst: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/ophorst/

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)
 
 
 
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)