Sluit [X]   
 

Kampcommandant Schalk in 1907: geboren te Nieuw-Vennep, Noord-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 314

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 314 (11de jaargang, 4 februari 2009)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
Deze en alle voorgaande nieuwsbrieven zijn, met illustraties, ook te raadplegen op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

 

Inleiding

Beste lezer,

Jawel, de frequentie van een nieuwsbrief per twee weken blijft haalbaar zonder te moeten zoeken naar inspiratie. Uiteraard begint deze nieuwsbrief met het glansrijke televisieoptreden; met gelegenheid om de link naar Uitzending Gemist te vermelden.
Om enige nuance te brengen in het bij voortduring genoemde 'enige geschutskoepel van Nederland' enz. wordt een artikel uit 2005 herhaald. Vervolgens een uitgebreid artikel over de natuurwaarden van de forten en liniewal bij Spaarndam. Dan, om de agenda's alvast te blokkeren, een vooraankondiging van twee MEGA-evenementen en tenslotte een stukje over Sint Aagt.

De nieuwe wijze van het versturen van de nieuwsbrief leverde 12 reacties op, waaronder slechts één afwijzende reactie. Aangenaam verrassend waren de meer algemene complimenten die erbij ingesloten waren. Het alleen toesturen van de inhoudsopgave en inleiding is bij deze officieel ingevoerd.
Uit meerdere reacties bleek dat men niet wist dat al sinds nummer 74 (18 november 2002) de nieuwsbrief met foto's online beschikbaar is. Dat vormt ook het archief van nieuwsbrieven en is altijd beschikbaar via:
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Bekijk de gehele nieuwsbrief met afbeeldingen en links op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/300-324/nieuwsbrief-314.htm

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 18 februari verschijnen.

René Ros

 

Nationaal Landschap op televisie

Foto's: NCRV/Mrs. Moonproducties.

Op donderdag 22 januari jongstleden werd in de serie 'Nationale Landschappen' de aflevering 'Stelling van Amsterdam' door de NCRV uitgezonden. De huidige manager van het programmabureau Stelling van Amsterdam, van de provincie, Nanette van Goor wandelde in deze aflevering naar de verschillende forten waar betrokkenen over hun fort(plannen) uitwijdde. Tussendoor gaf ze een helder algemeen verhaal over de Stelling (zie foto links). Vooral de economische benutting van uitzonderlijke forten kwam aan bod, geïllustreerd met mooie, zonnige beelden. Er zit wat 'discutabele informatie' in maar verheugend was het bezoek aan het Magazijn voor Bijzondere Opkomst als een van de vele nog aanwezige algemene voorzieningen.
De uitzending werd bekeken door 117.000 mensen en het is nog via de website Uitzending Gemist te bekijken. Morgen en de volgende drie donderdagen zijn nog meer uitzendingen over andere Nationale Landschappen.

Een paar reacties gevonden op fora of per e-mail ontvangen:
"best een leuk stukje met de Stelling van A'dam in vogelvlucht"
"best een aardig programma met Nanette van Goor als TV-babe"
"Een betere ambassadeur [als Nanette] voor de Stelling kun je je niet wensen!"
"eerste indruk is dat er wat veel "talking heads" in zitten"
"Herstelling zou misschien wat meer aandacht hebben verdiend, maar die loopgraven in Afghanistan..."
"mooi dat in DWDD het fragment met de afghaanse deelnemer [...] werd herhaald"
"Mooie plaatjes en ook informatief voor hen die er anders ongemerkt aan voorbij gaan."
"Op zich best aardig en informatief, maar ik kreeg de indruk dat het er meer om ging om nieuwe sponsors binnen te halen"
"...natuurlijke omgeving en het unieke karakter [...] maakte de uitzending van begin tot einde bijzonder interessant."

Uw redacteur werd in de aftiteling genoemd vanwege een adviesgesprek met de producent en het aanleveren van fotomateriaal.
Direct na de uitzending steeg het aantal bezoeken aan de website heel snel en dat effect leek nog een dag of vijf te duren. Bovendien meldde veel bezoekers zich aan als abonnees op deze nieuwsbrief (welkom!).

Persberichten enz. op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=1&t=476
'Stelling van Amsterdam op Nederland 2' op Fortificatie Forum: http://www.fortificatieforum.nl/viewtopic.php?f=53&t=878
NCRV serie Nationale Landschappen: http://www.nationalelandschappen.ncrv.nl/
Aflevering Stelling van Amsterdam: http://player.omroep.nl/?aflid=8712613
Stichting Kijkonderzoek: http://www.kijkonderzoek.nl/
Magazijn voor Bijzondere Opkomst: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nieuwe-meer/

N.B. Het Fort bij Vijfhuizen (het grafstenenpad 'Sluipweg') was ook op 31 januari te zien in het AVRO-programma Kunstuur: http://player.omroep.nl/?aflID=8831047

 

Koepels

Geactualiseerd artikel, eerder gepubliceerd in nieuwsbrief 198 (18 april 2005).

"Het is het enige geschut dat in de Stelling van Amsterdam bewaard is gebleven."
Uw redacteur heeft een gids van het Fort bij Spijkerboor dat al eens horen zeggen over de geschutkoepel van dat fort. Later stond het vermeld in het boek 'Op weerstand gebouwd', een uitgave van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg en nota bene is dat hoofdstuk geschreven door een medewerker van Vereniging Natuurmonumenten. De website Werelderfgoed Nederland beweert hetzelfde. En in de televisieaflevering van Nationale Landschappen (en het begeleidende boekje) werd het het enig bewaarde "tweeloops snelvuurkanon" van Nederland genoemd.

Als er nou nog vele geschutkoepels bewaard zouden zijn gebleven, dan is een vernauwing op kaliber of soort zinvol. Maar er zijn er zo weinig over dat het eerder misleiding is. Want hoeveel mensen zullen zich nog druk maken over het behoud van de laatste van drie pantserkoepels van het Fort bij Velsen???

In heel Nederland zijn nog twee koepels op de originele locatie aanwezig. Een koepel met twee 10,5 cm kanonnen in het Fort bij Spijkerboor (zie foto rechts). En een koepel met één 15 cm kanon in het Fort bij Velsen. Een andere koepel van het Fort bij Velsen staat bij het Fort aan den Hoek van Holland opgesteld.

Fort bij Spijkerboor: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spijkerboor/
Fort bij Velsen: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/velsen/
Foto's van de koepels: http://www.forten.info/cgi-bin/fotoalbum/emAlbum.cgi?c=show_thumbs;p=Stelling_van_Amsterdam/Pantserkoepels

 

De natuur van de forten en de liniewal bij Spaarndam

Tekst en foto's: Ben Kruijsen, Ecologisch Adviesbureau B.Kruijsen

In opdracht van het recreatieschap Spaarnwoude heeft het Ecologisch Adviesbureau B.Kruijsen in de periode 2000-2008 onderzoek verricht naar de ontwikkelingen in de flora en de vlinder- en vleermuisfauna van Fort benoorden Spaardam, Fort bezuiden Spaarndam en de tussenliggende liniewal.
Uit het onderzoek blijkt, dat zich dankzij de kalkhoudende zavelbodem, het ontbreken van bemesting en de extensieve schapenbegrazing een soortenrijke grasmat op de liniewal heeft kunnen ontwikkelen. Sommige delen doen qua soortensamenstelling zelfs denken aan duingraslanden. Daarmee is de liniewal een natuureiland temidden van intensief beheerde cultuurgraslanden bij Spaarndam.

Dankzij de bijzondere graslandvegetaties is ook de insectenwereld interessant en divers. We onderzochten het voorkomen van dag- en nachtvlinders en libellen. Tot de 17 waargenomen dagvlinders behoren minder algemene standvlinders als argusvlinder, icarusblauwtje en de Rode lijstsoort bruin blauwtje. De dichtheid aan zwartsprietdikkopjes (zie foto links) en bruine zandoogjes is hoog. Er komen maar liefst ruim 400 soorten nachtvlinders op de liniewal en beide forten voor.
Dat is circa 1/6de van de Nederlandse vlinderfauna. Hieronder soorten die we vooral in de duinen aantreffen; logisch als hun duinwaardplanten op de wal staan! Een aantal soorten libellen gebruikt de liniewal en de forten als jachtgebied. Ook een minder algemene soort als de vroege glazenmaker is er jagend aangetroffen.

Een grote soortenrijkdom aan nachtvlinders betekent ook voor vleermuizen, hun predatoren, een rijk gedekte tafel. De vleermuizen zijn met vijf soorten vertegenwoordigd. Vooral het qua vegetaties bijzonder goed ontwikkelde noordelijke deel van de liniewal is rijk aan jagende vleermuizen. De forten, met name Fort benoorden Spaarndam, zijn in potentie geschikt als verblijfplaats voor overwinterende vleermuizen. Nu is dat nog niet het geval, maar met uitgekiende inrichtingsmaatregelen is het fort wel daartoe geschikt te maken.
Als gevolg van het stoppen van het begrazingsbeheer op beide forten enkele jaren geleden zijn de vegetaties er gaan verruigen. Het instellen van maai- en later begrazingsbeheer biedt in de toekomst hier goede kansen voor de natuur.

Ecologisch Adviesbureau B.Kruijsen: http://www.natuuradvies.nl/
Download onderzoeksrapport: http://www.natuuradvies.nl/downloads.php
Positie bij Spaarndam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam/>
Fort benoorden Spaarndam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-noord/
Fort bezuiden Spaarndam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-zuid/

 

MEGA Barbecue en Dagexcursie

In de eerste helft van 2009 zal Stichting Mega een aantal verschillende activiteiten organiseren. Een aantal daarvan zijn naar aanleiding van het 10-jarig jubileum van de website en nieuwsbrief. Vooraankondigingen en aanmelden zal ruim tevoren bekend gemaakt worden.

Bij deze een vooraankondiging voor een barbecue op zaterdagmiddag en -avond 13 juni op Fort bij Veldhuis. Nieuwsbriefabonnees krijgen dan een unieke gelegenheid om elkaar te ontmoeten op een interessant fort. Nadere informatie over deelnamekosten, tijdstip en aanmelden volgt later.

Daarnaast wordt er nog gewerkt aan de voorbereiding van een dagexcursie die vooralsnog voor zaterdag 16 mei staat gepland. Het gebied van Haarlemmerliede en Spaarndam zal dan bezocht worden. Toch weer met personenbusjes omdat de wegen, het water en het weer eigenlijk geen andere keuze geeft. Maar er zal slechts één dag georganiseerd worden voor maximaal 44 personen. Hopelijk kan de aanmelding eind maart - begin april starten.

 

Wie was Sint Aagt?

Afbeelding: "Martelaarschap van de heilige Agatha" door Giovanni Battista Tiepolo, ca. 1756 (publiek domein).

De Sint Aagtendijk komt met enige regelmaat in deze nieuwsbrief aan bod vanwege de militaire functie van deze oude zeedijk en het daarnaar genoemde fort. Maar wie was Sint Aagt eigenlijk? Het gaat eigenlijk om de heilige Agatha van Sicilië die van 225 tot 251 leefde, en een van de oudste heiligen is. Ze is de beschermheilige tegen vuur (tevens brand, vulkanische erupties en andere natuurrampen). Op 5 februari 251 stierf ze een marteldood en rond deze dag wordt in de geboortestreek Catania in Italië de Agathadag gevierd met processies.

Agatha zou in de negende eeuw na Christus zijn verschenen omdat een maagd uit Velsen tot haar gebeden zou hebben omdat deze achterna werd gezeten door op seks beluste Noormannen. Agatha zou deze verjaagd hebben door de aarde te laten beven. Later werd op die plek een kerk gebouwd en ontstond het pelgrimsoord Sint Aagtenkerke (later Beverwijk) waarvan Agatha de patroonheilige werd. De naam komt rond Beverwijk dan ook veel voor: de Heilige Agathakerk, de wijk Het Sint Aagtendorp, de Sint Aagtendijk, een sporthal De Aagtenhal, het Fort aan de St.Aagtendijk. En het brandwondencentrum is ook wel op de goede plaats aangezien St. Agatha ook de patroonheilige van brandwonden is.

St. Aagtendijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/st-aagtendijk-linie/
Fort aan de St. Aagtendijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/st-aagtendijk/
Wikipedia over Agatha: http://nl.wikipedia.org/wiki/Agatha_(heilige)

 

Overig

Overig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Door je eenmalig te registeren kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek, kan je je abonneren op een forum/onderwerp en kan je zelf berichten plaatsen. Gebruik deze link voor een overzicht van de nieuwste berichten:
https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)