Sluit [X]   
 

Sergeant de Jong in 1888: geboren te Nieuw-Vossemeer, Noord-Brabant

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 231

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 231
(8ste jaargang, 13 februari 2006)

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA) van Stichting Militair Erfgoed Groot-Amsterdam (MEGA). Geschreven door René Ros tenzij anders aangegeven.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

 

Inleiding

De dagexcursie op 22 april is inmiddels voor 59% volgeboekt en dat is een goed teken. En niet alleen de harde kern, zoals onze Belgische vrienden, heeft zich aangemeld. Ook zijn er al ruim voldoende chauffeurs.
Sinds half januari is het aantal telefonische en e-mail verzoeken om inlichtingen helaas ook flink los gebarsten: van foto/filmlocaties tot een verwarming verkopend bedrijf die fortgebruikers wil benaderen.

Er zit alweer een thema-nieuwsbrief in de pijplijn. En er stonden drie artikelen, bij elkaar een hele nieuwsbrief, te wachten op goedkeuring door officiele instanties. Het artikel over een NSB-gevangene in Fort bij Penningsveer is inmiddels door het N.I.O.D. goedgekeurd en volgt in deze nieuwsbrief.
Tevens een artikel over de gevonden functie van de grootste Duitse bunker van Amsterdam. Maar eerst een artikel over de vondst van 300 oefenbommen op het Fort bij Aalsmeer.

René Ros

 

Explosieven Opruimingscommando op Fort bij Aalsmeer

Door Co Wies†.

Op woensdag 8 februari 2006 zijn 40 oefenbommen door het Explosieven Opruimingscommando KL (EOCKL) opgegraven en afgevoerd. Het betreft hier ongevaarlijke betonnen oefenbommen 'Übungsbombe - ZC 50a' van Duitse makelij.
De bom was beige-grijs van kleur, 50 kg zwaar en werd bij daglicht gebruikt. Het type 'ZC 50a' werd gebruikt voor oefeningen op zeedoelen waarbij het opspattende water aangaf waar de 'bom' terecht kwam. Boven land werden de types 'ZC 50a weiss' of 'ZC 50a rot' gebruikt die bij inslag een witte of rode rookpluim gaven.

De projectielen werden tijdens werkzaamheden in de frontwal ontdekt en lagen bij elkaar op één vierkante meter. Ook de officier van het EOCKL vond het aannemelijk dat de bommen daar neergelegd zijn en niet vanuit een vliegtuig zijn gedropt. Bovendien zijn er geen meldingen bekend, dat hier ooit proefbombardementen hebben plaatsgevonden.

De volgende dag zijn met een graafmachine nog eens 260 oefenbommen opgegraven. Het totaal staat nu op 300 projectielen. Naar schatting is dat zo'n 10.000 kg beton en is het volume van de frontwal met 3,85 m3 verminderd.

Fortwachtertje Aalsmeer: <http://www.fortwachtertje.nl/>

 

"Nimmer hoorde ik grover vloeken" - Gevangen in Fort bij Penningsveer

Dankzij de digitale ontsluiting van archiefinventarissen kan je vanuit huis zoeken op de term 'fort' en onverwachte archieven vinden. Zo bezit het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (N.I.O.D.) een archief van 'C. Wiegel' waarin 'Fort Penningsveer' voorkomt. Het archief is niet openbaar en alleen na goedkeuring van het N.I.O.D. mag eruit gepubliceerd worden.
Uit de stukken blijkt dat Wiegel N.S.B.-er is geweest van 1933-1936 en van november 1940 tot juli 1944 (waarbij achteraf contributie betaald werd voor 1936-1940). Van een aantal functies gaf hij later zelf aan dat er brood op de plank moest komen. Maar hij heeft ook onder andere een rol gespeelt in de Duitse radio-propaganda.
Hij geloofde in een vrij en onafhankelijk Nederland totdat na 1942 er meer gesproken werd van een 'Groot-Germaansch Rijk'. Tijdens een SS-leergang in Bad Holz bleek dat het 'bolsjewisme' en 'Christendom' de vijanden waren en na een conflict werd de leergang zonder bevordering afgesloten en raakte hij in ongenade.
Naast de na-oorlogse aanklacht en de correspondentie tussen hem en zijn advocaat is ook een 'Sterktestaat Fort Penningsveer' van 15 januari 1947 met 231 gevangenen te vinden. En ook een door hem geschreven, cynische, sollicitatie-advertentie van een politieke delinquent. Uit een door hemzelf geschreven levensloop, op 19 maart 1947 in het fort geschreven, volgt hieronder het hoofdstuk 'Detineering':

"Op 8 mei 1945 werd ik 's avonds om 20.00 uur, juist na sluiting van den avondmaaltijd, gearresteerd. Ik werd naar de H.B.S. op het Santpoorterplein te Haarlem overgebracht.
Op 12 juni '45 werd ik naar de Koudenhornkazerne vervoerd, op 20 juli 1946 naar "Duinrust" te Overveen en tenslotten op 20 December '46 naar het Fort bij Penningsveer, waar ik thans nog verblijf.
Deze tijd was de somberste uit mijn leven. Nimmer hoorde ik grover vloeken, zag ik walgelijker optreden, ergerlijker onrecht bedrijven dan in mijn gevangenschap. Alleen het geloof in de rechtvaardigheid Gods heeft mij staande gehouden.
Sedert Maart '46 ben ik werkzaam op de Afdeeling Karthotheek, behandel de correspondentie met het D.G.B.R.*, de Tribunalen, enz. Ik doe dit werk plichtsgetrouw.
Tijdens mijn detentie werd mijn dochtertje geboren. De omstandigheden, waarin mijn vrouw verkeert, zijn niet rooskleurig. Haar moeilijkheden en die mijner moeder zijn grooter dan de mijne."

Bovenstaande paragraaf en de sterktestaat zijn opgenomen op de pagina Bewaringskampen Politieke Delinquenten:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/extra/kampen/>
Koudenhorn Kazerne: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlem-infanterie/>
Fort bij Penningsveer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/penningsveer/>
N.I.O.D.: <http://www.niod.nl/>

(* D.G.B.R. = Directoraat-Generaal Bijzondere Rechtspleging van het Ministerie van Justitie.)

 

Gefechtsstand fur Fliegerhorstkommandant

Uit het boek 'Duitse bunkers in Nederland' en het onderzoek naar Zeeburg (zie Nieuwsbrief 229) was al een en ander bekend geworden over de 'Befehlsstand für Flugplatz' van het 'Fliegerhorst Schellingwoude'. De bunker was 14 x 28,8 m groot en de observatiesleuven keken uit op de watervlakte die als start- en landingsgebied werd gebruikt. In 1975 is de bunker tot op de palen gesloopt.
Maar er zijn nog drie kleinere bunkers op het eiland aanwezig, waaronder een vrij grote bunker van 7 x 15 m met twee schietgaten (zie foto rechts). Door de ligging aan de IJdijk en de schietgaten dacht ik dat het een mitrailleurbunker was van de Duitse verdedigingslinie 'Stadtverteidigungsbereich'.

Op de website 'Luchtkastelen 40-45' van René Dolfsma kwam ik een pagina tegen met een plattegrond die me wel erg bekend voorkwam. Alhoewel het zes jaar geleden is dat ik binnen in de bunker ben geweest (drie foto's gemaakt van de 16 die op de 1 megapixel camera pasten) herkende ik de indeling van de hierboven genoemde 'mitrailleurbunker'. Maar op die website wordt het een 'Gefechtsstand fur Fliegerhorstkommandant' genoemd. En blijken de schietgaten geen schietgaten maar observatiesleuven te zijn.

In Denemarken is dit type bunker voor hetzelfde doel gebruikt en zo geplaatst dat er zicht op het vliegterrein is. In Nederland is dat vaak niet het geval. En ook op Zeeburg lijkt dat niet het geval, de ene observatiesleuf kijkt richting de noordelijk gelegen Oranjesluizen. De andere sleuf (zie foto links) kijkt wel naar het vliegterrein (water) maar er lag nog een oude schietbaan en een Duits munitiedepot in het blikveld!
De bunker is gebouwd in het najaar van 1940. In die periode was de bouw van Fliegerhorst Schellingwoude volop bezig.

Tegenwoordig is er een clubhuis van een hondenclub bovenop gebouwd en is de bunker de voorraadkelder ervan geworden. Toch wel bijzonder dat zo dicht bij Amsterdam iets is overgebleven van het grootste Duitse watervliegveld in Nederland.

Luchtkastelen 40-45: <http://www.luchtkastelen.forten.info/> <http://home.planet.nl/~troos185/_sgg/m6m2s4_1.htm>
Militair Terrein Zeeburg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zeeburg/>
Marinevliegkamp Schellingwoude: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schellingwoude/>

P.S. Naar aanleiding van het in Nieuwsbrief 229 genoemde historisch onderzoek door Ingenieursbureau Amsterdam, zijn diverse aanvullingen gedaan aan de pagina's over het Militair Terrein Zeeburg en het Marinevliegkamp Schellingwoude.

 

Overig

- Er is een pagina over de Voorzieningen St. Aagtendijk (Heemskerk/Beverwijk) toegevoegd aan de website: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/st-aagtendijk-linie/>

- De kans voor een mooie locatie in Amsterdam voor het bezoekerscentrum? Het Amstel Hotel, van 1914-1919 bureel Stellingcommandant, staat te koop: <http://www.nu.nl/news/665645/32/Amstel_Hotel_te_koop.html>

- Zaans stadsblad schrijft 'Weer schot in herontwikkeling Hembrugterrein': <http://www.rodi.nl/rodimedia/data/EPaper/ZaansStadsblad/EPaper/443647.htm>

- Forteiland IJmuiden komt in een BV van drie overheden, volgens de IJmuider Courant, om het winstgevend te maken en te verkopen aan een marktpartij: <http://www.ijmuidercourant.nl/Pagina/0,7101,11-1-6520--3013003-1589--,00.html>

- Provincie zoekt exploitant voor recreatiegebied en informatiecentrum op Fort Uitermeer. (Kabelkrant Weesp pagina niet meer beschikbaar.)

- Volgens een twintigtal organisaties uit het bedrijfsleven, schrijft NU.nl, moet de A6-A9 "tussen de knooppunten Holendrecht en Muiderberg onder de grond komen te liggen. De natuur en het landschap worden dan niet aangetast.": <http://www.nu.nl/news/669484/75/%27Snelweg_tussen_A6_en_A9_noodzakelijk%27.html>

- Maastricht en Den Bosch willen als vestingsteden op de werelderfgoedlijst van Unesco schrift Spits: <http://spitsnet.nl/nieuws.php/9/65259/cci/Vestingsteden_willen_op_erfgoedlijst.html>

- Consortium Bloemendalerpolder steunt Stichting Pampus: <http://www.muider.nl/nieuws/nieuwsbericht.asp?Recid=1765> (Heeft Radarstation Seeadler ook belangrijke culturele en recreatieve kwaliteiten?)

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)