|
InleidingBeste lezer, Deze nieuwsbrief begint met informatie over het nieuwste boek over Fort bij Spijkerboor. Komend weekeind zijn er diverse dingen te doen op Fort bij Krommeniedijk. Daarna een artikel over de oude pantserkoepels van het Fort aan het Pampus. En een uitstapje naar Rotterdam voor het graf van Koos Speenhoff. Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2013/nieuwsbrief-415/ Het is niet bekend wanneer de volgende nieuwsbrief zal verschijnen. Bijdragen graag bij eerste gelegenheid toezenden. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
DienstberichtenNog een paar dagen! De kortingsactie voor de luchtfoto's eindigt op 30 september middernacht. De laatste kans om digitale opnamen met 50% korting te downloaden... De catalogus van de collectie van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam is nu online te raadplegen. U kunt zoeken op verschillende criteria zoals titel, objectnaam en jaar. De enquête voor een gezamenlijk bezoek aan de Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging (HCGLVD) had slechts twee respondenten. Dat is helaas onvoldoende maar wellicht in een ander jaargetijde? Afgelopen zondag was uw redacteur René Ros jarig. Dank voor de ontvangen felicitaties!
|
Nieuw boek “Fort bij Spijkerboor”Tekst: Rob Hogenhout (Vrijwilligersgroep Fort Spijkerboor).
Het fraai geïllustreerde boek verschaft niet alleen een beeld van de ontstaansgeschiedenis, maar geeft ook een uitgebreid chronologisch overzicht van het uiteenlopend gebruik van het fort gedurende de afgelopen honderd jaar. Dit boek is vooral bedoeld als herinnering na een bezoek aan het Fort bij Spijkerboor. Daarnaast nodigt het degene, voor wie het boek de eerst kennismaking met het fort is, juist uit om er een bezoek aan te brengen.
In de Koude Oorlog was een strategische rol weggelegd voor het fort. Zendertechnici van zowel Royal Air Force als van de Koninklijke Luchtmacht verbleven er en het boek vertelt over hun sociale integratie tussen de plaatselijke bewoners. Het levert een interessant tijdsbeeld op. Het boek is voor €7,50 tijdens de openingstijden aan de balie van Fort bij Spijkerboor te verkrijgen. Of voor €7,50 exclusief verzendkosten via boekwinkel@fortspijkerboor.nl. Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor
|
Volop te beleven in Fort bij KrommeniedijkTekst: persbericht Vrijwilligerswerkgroep Fort bij Krommeniedijk d.d. 24-9-2013. In het weekeind van 27, 28 en 29 september is er van alles te doen in het Fort bij Krommeniedijk: fotografie, tekenen en schilderen, rondleidingen, speurtochten en schaaktoernooien. Op zondagmiddag is er muziek.
Op zaterdag 28 en zondag 29 september is het fort open van 10.00 tot 16.00 uur. Gidsen staan klaar om een rondleiding te geven. U kunt ook zelfstandig de 'Route van Siem' lopen of uw speurzin testen met de adventuregame 'Spion in de Stelling'. In het fort zijn tentoonstellingen over vogels, het landschap, archeologie en de geschiedenis van de omgeving. Daarnaast vinden op zaterdag twee schaaktoernooien plaats. 's Ochtends spelen schoolkinderen uit Krommenie, Assendelft en Uitgeest tegen elkaar. 's Middags zijn de senioren van diverse Zaanse schaakverenigingen aan de beurt. Op zondag staan leden van de Krommenieër Schilderskring klaar om met jong en oud te gaan tekenen en schilderen in en om dit bijzondere gebouw. Op zondagmiddag geven twee muziekgroepen acte de présence: Lachlan brengt Ierse en Schotse folk ten gehore, en de Trawanten van Banjaert spelen volksmuziek uit de Lage Landen. De toegang tot het fort bij Krommeniedijk bedraagt € 2,- (tot 12 jaar gratis). Het fort ligt aan de Lagendijk 22 in de gemeente Uitgeest. Vrijwilligerswerkgroep Fort bij Krommeniedijk
|
Hoe draaiden de loodzware kanonnen?Tekst en tekening: Peter J.M. Claesen (Stichting Forteiland Pampus).
De aandrijving van de koepel en de kanonnen geschiedde vanuit het machinekamervertrek. Daar stond een stoommachine die met stoom uit de stoomketels in de machinekamer werd gevoed. Daardoor kon deze machine de enorme tandwieloverbrenging aandrijven zodat de koepel 360° om zijn verticale as kon ronddraaien (het baksen genaamd). Zowel links- als rechtsom. De bediening van de koepel bevond zich op de projectielverdieping. Mocht de stoomdruk wegvallen dan bevond zich op de projectielverdieping een spaakwiel (kaapstander) waarmee de koepel handmatig gedraaid kon worden. Dat kostte de soldaten wel menig zweetdruppeltje omdat de koepel compleet met inhoud zo’n 640 ton woog.
Een van die werktuigen waren de hefinrichting van het kanon voor de elevatie of declinatie en de aanzetter die de zware granaten achter in het kanon schuift. Verder had de koepel hydraulische remmen waarmee vóór het afvuren de koepel kon worden vastgezet, om zo te voorkomen dat door de schok van het schot het raderwerk zou kunnen beschadigen. Elke geschutkoepel werd bediend door 6 kanonniers onder leiding van een “Stukscommandant”, een beroepssergeant. Stichting Forteiland Pampus
|
Overste Speenhoff vervolgdEind augustus deed zich eindelijk de mogelijkheid voor om een tussenstop in Rotterdam te maken. Waarom moet iemand voor de Stelling van Amsterdam ook in Rotterdam zijn?
Zowel Koos als zijn vrouw liggen als beroemde Rotterdammers op de beroemde begraafplaats Crooswijk begraven. Ze overleden door het vergissingsbombardement op de Haagse wijk Bezuidenhout. Koos onmiddellijk in 1945 maar zijn vrouw raakte gewond en men zegt dat zij een jaar later aan de verwondingen overleed. Hun graf blijkt nog te bestaand en ook zijn moeder en stiefvader liggen in het graf. Op de grafsteen staat ook de tekst "Zijn motto was: 't is anders". Heel opmerkelijk is dat 1870 als geboortejaar op de steen staat terwijl alle (online) publicaties 1869 noemen. Heeft de steenhouwer een fout gemaakt? Koos Speenhoff kwam in 2009 al aan bod in deze nieuwsbrief. Ondertussen heeft Beeld en Geluid ook filmmateriaal over hem en zijn vrouw gepubliceerd dat hieronder te zien is. In 1939 was hij al lang niet meer zo provocerend meer en 'billetjes' vinden wij niet meer ondeugend... Overste Speenhoff
|
Minister Bussemaker opent eerste Werelderfgoed PodiumTekst: persbericht Bureau Monumenten & Archeologie v.d. Gemeente Amsterdam d.d. 4 september jl.
Waarom is de Waddenzee, die ‘bak met modder en grijs water’, werelderfgoed? Waarom zijn de molens van Kinderdijk niet groter? Hoe lang is de verdedigingslinie van Amsterdam?
Het Werelderfgoed Podium is gevestigd in gebouw De Bazel, Vijzelstraat 32 te Amsterdam. Het podium is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 17.00 uur; zaterdag en zondag van 12.00 tot 17.00 uur. Stichting Werelderfgoed.nl
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven. |
Nieuwsbrief 415
Onlangs verscheen ter gelegenheid van de viering van 100 jaar ”Fort bij Spijkerboor”, het gelijknamige boek waarin de geschiedenis van het fort op een bijzondere manier is opgetekend.
De grootste werkzame periode van het fort is het gebruik als gevangenis. Gevangenen die er in diverse perioden om uiteenlopende redenen werden opgesloten, vertellen hun verhaal. De citaten uit hun brieven en de dagboekfragmenten geven een beeld van hoe zij reageerden op de omstandigheden binnen die grote, betonnen kolos.
Het weekeind start op vrijdagavond 27 september met een unieke Shoot & Run van Cameraland. Na een korte rondleiding krijgen fotografen drie kwartier de tijd om de mooiste en origineelste prijswinnende foto's in en om het fort te maken. Voor informatie en deelname zie de website van Cameraland onder wedstrijden. 
De pronkstukken van het Fort aan het Pampus waren natuurlijk de enorme kanonnen in de twee geschutkoepels die in het midden van het fort stonden en met elkaar verbonden waren door de geschutgang onder in de geschuttoren.
De aandrijving van de kanonnen geschiedde ook vanuit het machinekamervertrek op de begane grond. Daar zaten in elk machinekamervertrek twee accumulatoren. Één per kanon. Het waren cilindrische buizen van vijf meter lang, waarin een met zware gewichten belaste stempel van vier en een halve meter lang beweegbaar was De accumulatoren werden vanuit de pompbak gevuld met hydraulische olie. Dat gebeurde door een stoompomp en mocht de stoomdruk wegvallen dan was er nog een handpomp om de accumulatoren op druk te brengen. De gewichten op de stempel zorgden voor de tegendruk. Die druk was zo groot dat men daardoor de hydraulische werktuigen in de koepel in beweging kon brengen.
Een bezoek aan Rotterdam moet natuurlijk niet maar het verhaal van J.H. Speenhoff geeft een leuk beeld over artiesten die voor de gemobiliseerde troepen optraden. Samen met zijn vrouw Cesarina zong hij op diverse forten toen populaire liedjes. Hij heeft daarover artikelen in De Telegraaf geschreven waaruit met zekerheid opgemaakt kan worden dat zij de manschappen van Fort bij Nigtevecht, Fort bij IJmuiden en Fort bij Kwadijk hebben vermaakt.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Jet Bussemaker heeft op woensdag 4 september het Werelderfgoed Podium in Amsterdam officieel geopend. Een wereldprimeur, want er is nog nergens een nationaal bezoekerscentrum in de bij UNESCO aangesloten landen.