Sluit [X]   
 

Fortwachter Pijl in 1933: "M.A. Pijl en 3 kd" met S.S. "Johan de Wit"...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 237

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 237
(8ste jaargang, 10 april 2006)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

 

Inleiding

De excursie zat helemaal vol, totdat deze week vijf personen zich afmeldde. Vandaag is echt de laatste kans om je aan te melden: https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/activiteiten/dagexcursie/

In deze nieuwsbrief een leuke archiefvondst over een gepland Wereldstation voor verbinding met Indie. Tevens een verslag van de WN2000 donateursdag, over een publicatie over de Watersnoodramp 1916 en het adopteren van stukjes Fort aan het Pampus. Tenslotte een artikel over de nieuwe Stichting Nieuw Hembrugterrein.

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 17 april verschijnen.

René Ros

 

Wereldstation

Sebang in de toenmalige kolonie Nederlands-Indie, daar stond een radiotelegrafie-station dat met hulp van twee hulpstations een draadloze verbinding met het moederland verzorgde. Eind 1915 - begin 1916 ontvangt men echter rechtstreekse signalen van twee sterke Europese zenders en doet er metingen aan. Het betreffen de stations Nauen (Duitsland) en Garvarnon (Cornwallis, land?).

Op 5 april 1917 brengt de 'Permanente Commissie voor de Radiotelegrafie' een advies uit: "De tegenwoordige omstandigheden wettigen aanstonds over te gaan tot de maatregelen, noodig om een wereldstation binnen de stelling van Amsterdam op te richten". Dat staat te lezen in een stuk in het archief 'Algemeen Hoofdkwartier - Chef Generale Staf 1914-1940' in het Nationaal Archief.
In de volgende punten adviseert men om dit station voorlopig alleen te gebruiken voor militaire en politieke doeleinden, om m.n. Engeland niet tegen het hoofd te stoten door hen het zakelijke verkeer te ontnemen. Maar het station moet wel geschikt zijn om ook daarvoor gebruikt te kunnen worden.

We weten allemaal dat bovenstaand plan zo niet is uitgevoerd. In september 1918 werd met Telefunken een contract gesloten voor de oprichting te Kootwijk van een zendstation en te Sambeek van een ontvanginrichting. Op 5 mei 1923 werd Radio Kootwijk in gebruik genomen.
Over een locatie bij Amsterdam wordt in het dossier verder niet gesproken en om technische redenen zal men naar twee afgelegen locaties zijn gegaan. Maar het blijft toch grappig om de 'kathedraal' van Kootwijk (zie foto) te fantaseren nabij bijvoorbeeld Sloten. En dat in geval van terugtrekken op de Stelling deze zender gebruikt had moeten worden om bondgenoten te zoeken en de kolonieen te besturen...

Radio Kootwijk: <http://radiokootwijk.free.fr/>

 

Donateursdag WN2000

Als legale verstekeling mocht uwe redacteur enz.enz. op zondagmiddag 2 april de donateursdag van Stichting WN2000 meemaken. Een goede gelegenheid om het bestuur en enkele donateurs weer eens in aangename omstandigheden te spreken. Maar ook voor de deskundige en uitgebreide rondleiding door de IJmuidense duinen.

Startpunt waren de twee museumbunkers waarin diverse verbeteringen waren aangebracht. De nieuwe voorzitter Ruud Veltmeijer opende met een toespraak waarin hij meedeelde dat de vergunningen bijna rond zijn om de kenmerkende Leitstand van Batterie Heerenduin geheel uit te mogen graven.

Met een heerlijk zonnetje maar pittige wind trokken we vervolgens de duinen in. Leo de Vries gaf toelichting over de bunkers van de Batterie Heerenduin. Een kustbatterij waarvan de geschut- en commandobunkers zo kenmerkend zijn. Hij wees onder andere op de weinige details zoals de hulsputten, ventilatiesysteem met handgranaatbeveiliging, enkele ondersteunende bunkers en een stukje smalspoor.
De Batterie Olmen, een luchtafweerbatterij, werd door Hans Hoevens toegelicht. De meeste tijd verbleef de groep in het, vrij toegankelijke, binnenste van de Leitstand ervan. Ook werden gewezen op de vier beddingen, een ondergewerkte munitiebunker en de (overdekte) loopgraven.

De koude oren werden in een grote munitiebunker opgewarmd met onder andere een heerlijke soep. Nog even uit de wind in het zonnetje uitgerust maar al ras nam Ruud Pols ons mee naar het begin van het Landfront. Van de bunkers is alleen de ingang zichtbaar maar de tankversperring is over een behoorlijk lang stuk nog prima zichbaar. Afwisselend drakentanden en muur zigzaggen over de duinen en vormen een imposant gezicht.

Over het deels nog aanwezige bunkerpad ging de wandeltocht terug naar de museumbunker alwaar nog wat werd nagepraat. Voorwaar een geslaagde middag en wat ik dus bedoel te zeggen: ga ook eens mee met een van de rondleidingen.

Stichting WN2000: <http://www.wn2000.nl/>
Verslag donateursdag: <http://wn2000.ww2sites.com/index.php?actie=activiteiten;nl>
Duitse werken: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/duits/>

Forten betrokken bij ongewilde inundatie

Door Co Wies†.

"Geluk bij een ongeluk was dat als gevolg van de Eerste Wereldoorlog er veel militairen waren gelegen in de forten rondom Purmerend. Vooral het Fort bij Kwadijk en de forten Benoorden Purmerend, Nekkerweg, Middenweg en Jisperweg.
De toegangswegen werden door soldaten bewaakt, in de stad moesten ze voor veiligheid zorgen, diefstal tegengaan en hielpen ze met het maken van nooddijken en later kistdammen."

De bovenstaande tekst is te lezen in het kwartaalblad (nr 22, maart 2006) van de Vereniging Historisch Purmerend. Aan de waternood van 1916 is hieraan een interessant en breder artikel gewijd.

In 1916 kwam vanwege dijkdoorbraak een groot gebied tussen Zaandam - Purmerend - Edam en Buiksloot onder water te staan. Hevige en langdurige stormen leidde tot een zeer hoge waterstand in de toenmalige Zuiderzee, welke destijds in open verbinding stond met de Noordzee. Gelijktijdig was er sprake van extreme regenval en ongewoon hoge temperaturen voor de tijd van het jaar. Die combinatie van factoren leidde tot de dijkdoorbraak in januari van genoemd jaar.

Dus eigenlijk toen al, alhoewel niet gepland, een Vredesmissie van de Nederlandse Landmacht.

Vereniging Historisch Purmerend: <http://www.vereniginghistorischpurmerend.nl/>
Watersnoodramp van 1916 op Wikipedia NL: <http://nl.wikipedia.org/wiki/Watersnood_1916>
Fort bij Kwadijk: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kwadijk/>
Fort benoorden Purmerend: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/purmerend-noord/>
Fort aan de Nekkerweg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nekkerweg/>
Fort aan de Middenweg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/middenweg/>
Fort aan de Jisperweg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/jisperweg/>

 

Adopteer een stuk Pampus

Bron: Stichting Pampus.

Forteiland Pampus is sinds 1990 toegankelijk voor iedereen. Dat willen we graag zo houden. Want zo kan iedereen op zijn eigen manier van dit historisch monument genieten. Maar dan moet er wel wat gebeuren…

Want ondanks dat Pampus tegenwoordig een Rijksmonument is en is uitgeroepen tot Unesco Werelderfgoed als onderdeel van de Stelling van Amsterdam, krijgen we geen exploitatiesubsidie om het forteiland open te houden voor het publiek en het zo te behouden voor de toekomst.
De entreegelden van het eiland, van bezoekers en van evenementen, zorgen voor onvoldoende inkomsten om al het noodzakelijk onderhoud te plegen. Onderhoud, niet alleen voor restauratie, maar ook nodig om de bezoekers het eiland veilig te kunnen laten bezoeken.

Daarom proberen we om op een creatieve manier aan andere inkomsten te komen en uitgaven te beperken. Een team van meer dan tachtig vrijwilligers werkt het hele jaar door heel hard om de toekomst van het eiland veilig te stellen. Maar met alleen vrijwilligers zijn er we er nog niet…
Door een klein stukje eiland of fort te adopteren helpt u ons:
- Om het eiland te behouden voor de toekomst en het open te houden voor het publiek;
- Om een groot draagvlak te creëren bij de politiek, zodat deze overgaat tot het toekennen van subsidiegelden.

Adopteer een eiland: <http://www.adopteereeneiland.nl/>
Fort aan het Pampus: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/pampus/>

 

Peereboom voorzitter Stichting Nieuw Hembrugterrein

Oud-burgemeester Nanny Peereboom van Zaltbommel is voorzitter geworden van de nieuwe Stichting Nieuw Hembrugterrein. De Zaandamse is ook wethouder geweest in Wormerland.

Stichting Nieuw Hembrugterrein is voortgekomen uit de Vrienden van het Hembrugterrein. De stichting gaat zich ervoor inspannen om het 45 hectare grote terrein in Zaandam een broedplaats te maken voor culturele- en creatieve activiteiten. De natuur en monumenten op het terrein moeten daarbij behouden blijven.

Bron: Noordholland Dagblad (tip: Co Stronck) <http://www.nhd.nl/nieuws/stadstreek/zaanstreek/article439770.ece>
Artillerie Inrichtingen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zaandam-ai/>

 

Overig

- Dit jaar is het thema van de Open Monumentendag: 'Feest!' <http://www.openmonumentendag.nl/>

- Het boek "Geheim landschap" over de Utrechtse Heuvelrug is verschenen, een gebied waar lang geleden en recenter ook Amsterdammers hun militaire training kregen: <http://www.forten.info/winkel/boeken-lokaal.htm>

- Er is een Werkgroep Geniedijk Oost opgericht, met een eigen website: <http://www.werkgroepgeniedijkoost.nl/>

- Er is een nieuwe Archeologiewet aangenomen: <http://www.monumenten.nl/Site/nl-NL/Actueel/Nieuws/Archeologiewet+aangenomen.htm>

- IJmuider Courant schrijft over 'Informatiezuilen bij forten'; op Fort bij IJmuiden en Fort benoorden Spaarndam: <http://www.ijmuidercourant.nl/nieuws/regionaal/ijmond/article452738.ece>

- Binnenkort restaurant in Kazemat H te Muiden: <http://www.muider.nl/nieuws/nieuwsbericht.asp?Recid=1833>

- Zelf onlangs bezocht en aan te bevelen: de opnieuw ingerichte commando- en hospitaalbunkers bij Olst, als onderdeel van de IJssellinie uit de Koude Oorlog: <http://www.ijssellinie.nl/>

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)