Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 135

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 135
(6de jaargang, 12 maart 2004)

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA); een onafhankelijk particulier initiatief zonder winst-oogmerk.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

• Bijeenkomst Meerhistorie
• Natuur op monumenten
• Bevrijding van Amsterdam
• Bezoekerscentrum (vervolg)
• Overig

Bijeenkomst Meerhistorie

De historische vereniging Meerhistorie heeft in haar werkgebied het deel van de Stelling dat het meest onder druk van de vooruitgang staat. Bovendien betreft het een van de weinige en de langste liniewal die speciaal voor de Stelling is aangelegd: de Geniedijk door de Haarlemmermeer. Nadat in hun kwartaalblad een beschrijving van mijn hand en enkele ongezouten artikelen over de aantasting van de geniedijk waren verschenen was een informatie- en discussiebijeenkomst de volgende stap.
<http://www.meerhistorie.nl/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlemmermeer/>

In Nieuw-Vennep - buiten de Stelling! - was op de avond van 8 maart een volle zaal met circa 70 personen te vinden, merendeel met een glimmende hersenpan. Voorzitter was Kees van Duin, de voorzitter van Meerhistorie.
Peter Schat verzorgde de historische inleiding met zijn analoge diashow. Hierna werd er door anderen gesproken over heden en toekomst.

Annemarie Lodder van de Gemeente Haarlemmermeer was vergeten een wachtwoord mee te nemen voor de computer waarmee ze de presentatie wilde doen. Als alternatief werden er per tafel een papier met tekeningen en plattegronden neergelegd. Was dit een poging de plannen te verdoezelen???
De Stelling-objecten zijn volgens haar "in principe beschermd". De gemeente streeft er onder andere naar om een overgangsgebied tussen bouwplannen en geniedijk in te richten. Die ruimte kan gebruikt worden voor de eis van 11% waterberging, langzaam verkeer en dergelijke.

Namens de provincie Noord-Holland verzorgden Ernst van der Kleij en Joke Lenten een optreden. Ernst begon met te verklaren dat aanpassingen aan de Geniedijk vergunningsplichtig zijn. Tegelijkertijd ligt het pontificaal in een dynamische omgeving en is het bij vrijwel alle plannen onvermijdelijk. Daarbij zal, volgens hem, ingespeeld moeten worden op de maatschappelijke ontwikkelingen. Als coupures (doorsnijdingen) noodzakelijk zijn moeten deze recht en door nieuwe materialen duidelijk herkenbaar zijn om het conflict te illustreren. Maar het moet herkenbaar blijven als "lijnelement" [als dunne stippellijn?].
Joke Lenten beschreef de nieuw te maken coupure voor de N201 door de Geniedijk. Deze is nodig om de N201 een nieuwe aansluiting op de A4 te geven. Compensatie voor de aantasting zal gezocht moeten worden in de vorm van financiën of ruimte.

Namens de Stichting Stelling van Amsterdam (SSvA) sprak secretaris Cor Wagemakers. Volgens hem zal de Stelling behouden moet worden, maar tot welke prijs?
Een van de belangrijkste zaken is om de eigenaren en overheden te laten zien dat de objecten onderdeel van een groter geheel zijn. Als successen noemde hij de verlegging en verdieping van de spoorweg bij Abcoude en herstel van de damsluis bij Abcoude.
Compensaties vindt hij een goede oplossing en in dat kader sloot hij af met een heus motto: "Handen af van de Geniedijk. Handen ineen voor een win-win situatie."

Hierna namen de sprekers achter de tafel plaats om op vragen en opmerkingen van het publiek te reageren. En die waren er genoeg en zeker niet mals.

Het begon over het brand stoken in het Fort bij Aalsmeer. Eerder gebruik door de brandweer van de Batterij aan de Sloterweg was "desastreus" en "onherstelbaar". De spreker was daarom bang voor het fort.
Een andere spreker vond de term 'robuuste ecologische verbindingszone' nogal tegenstrijdig voor een smalle wal met zoveel coupures. De dame van de gemeente sprak vervolgens de historische woorden: "bij coupures zie je de geniedijk pas".
Overigens bleek dat de Geniedijk tegenwoordig nog een waterkerende functie heeft. Bij een calamiteit in de zuidelijke helft voorkomt de dijk dat het deel met Schiphol onder water zou komen te staan (tot -1,80 m NAP). De coupure van de A4 zou binnen 24 uur met vrachtwagen ladingen zand gedicht worden.

Een ander belangrijk onderwerp was 'compensatie'. Rob Verhoef (correspondent Stichting Menno van Coehoorn) was bang voor compensaties en wat er precies onder wordt verstaan. Een projectontwikkelaar met genoeg geld kan dan alles doen en compenseren. De vrije zones langs de Geniedijk van 50 meter (noord) en 200 meter (zuid) vond hij niet indrukwekkend. De gemeente rekende het vervolgens om naar hectare waardoor het wel indrukwekkend klonk. Maar leiden compensaties niet tot een concentraties van gerestaureerd erfgoed???
Ernst van der Kleij (provincie) bestreed het 'ontwikkelaar-met-veel-geld' gevaar omdat compensatie slechts een laatste mogelijkheid is. Er is inmiddels al veel geld in de Stelling gestoken en niet alles is te herstellen. Zoals de vervallen damsluis in de Slotertocht pal naast de te verbreden A4.
Luid applaus en gejoel van het merendeels grijze publiek ondersteunde een opmerking uit het publiek dat blijkbaar het financieel economische altijd prevaleert en de sprekers zich te makkelijk bij verstedelijking neerleggen.

Een van de laatste sprekers memoreerde dat 25 jaar geleden voor het eerst de slechte staat van de Schutsluis bij Aalsmeer is aangeroerd en er nog steeds niets aan is gebeurd. De geniedijk is inmiddels een "schandelijke gatenkaas" en bestelen we het nageslacht van erfgoed. Cor Wagemakers (SSvA) had daar geen oplossing voor maar raadde aan de politiek aan te spreken. Eerder suggereerde een spreker dat bedrijven op een nabij aan te leggen bedrijfsterrein bijdragen aan de restauratie zodat ze een wandelgebied krijgen.
De voorzitter vatte samen dat er grote ongerustheid bestaat over het erfgoed. Dat er een politieke lobby gevoerd moet worden.

De betrokkenheid van het publiek maakte het een bijzondere en zinvolle avond - een van de weinige bijeenkomsten die niet door de provincie worden georganiseerd. De sprekende beleidsmakers bleven echter te vaag of verscholen zich achter anderen of achter termen die alles kunnen betekenen.
Sinds kort is Rob Schimmel de communicatie adviseur bij de provincie voor de Stelling dus er ligt een mooie taak voor hem. Wie Rob is? Zoek de oudere nieuwsbrieven maar na op die naam. Of wordt het tijd dat hij een eigen biografie op de website krijgt?

Natuur op monumenten

In de aanloop naar de volgende Stellingmaand vang ik weer de bekende meningen van natuurorganisaties met een fort op. Ze herhalen dan een bekend standpunt: we willen vooral aandacht voor de natuur. En kijken dan met afgrijzen naar gesuggereerde activiteiten als soldaten en rondleidingen.

Hallo! Wakker worden! Die forten waren niet om koekjes te bakken!
Een fort kan je toch niet alleen als je eigen natuurgebied beschouwen? Dat beton is in de eerste plaats een cultuur-historisch object van gemeenschappelijke/maatschappelijke waarde. Daaraan is de natuurwaarde weer te danken.

Bovendien, natuurwandelingen trekken het vaste publiek aan. Met andere lokmiddelen laat je mensen kennis maken met de natuur die je zo graag promoot en behoud. Het is net als de wijnhandel in een fort. De mensen die voor de wijnhandel komen ontdekken het fort, maar belangrijker zijn de mensen die voor het fort komen: die ontdekken je wijnhandel. Win-win.
Zo kan je een groter publiek trekken door ook het fort als publiekstrekker te gebruiken en daarbij de natuurboodschap mee te geven.
Er zijn ook mensen die net zo gruwen van nagespeelde soldaatjes als ik van GTST, Privé en Frans Bauer. Maar grote groepen mensen komen er wel speciaal op af! Dat heeft niets met militarisme te maken maar het is toneel waarmee het verleden weer zichtbaar, voelbaar en soms reukbaar gemaakt kan worden. Gebruik de meerwaarde die het fort boven een vlakke weide heeft!

Zo, dat lucht op.

Bevrijding van Amsterdam

Omdat ik enkele foto's mag gebruiken wil ik een foto-collectie nog eens noemen. Een van de betrokken personen is overigens een oud-collega van mijn vader - het is een kleine wereld met onverwachte interesses!
Twee foto's van gearresteerde collaborateurs zijn inmiddels te vinden op de pagina Kampen Politieke Delinquenten.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/extra/kampen/>

Er is een fraaie en indrukwekkende foto-collectie van de bevrijdingsdagen in Amsterdam voor een deel op een website te zien. De foto's zijn gevonden op een rommelmarkt en betreffen privé foto's van onder andere de passage van de Canadezen bij Betondorp in Amsterdam op 8 mei 1945. Een van de foto's toont een Duitse geschutsbunker in de anti-tankmuur die bij Diemen lag. Een andere een bunker en wegversperring op een inmiddels verdwenen brug. Maar er zijn vooral veel gespannen, afwachtende en blije mensen te zien. <http://www.huyser.net/LibAdam/>

Bezoekerscentrum

Voorlopig in elke nieuwsbrief een stukje over het bezoekerscentrum. Ook als er niets te melden is...

Tot heden hebben negen mensen de opinie-peiling ingevuld. Waar blijft de rest? Moet ik een exclusieve rondleiding gaan verloten?
Een aantal personen die een opinie-peiling hebben ingevuld zijn direct (beheerder) of indirect (middenstander) bij hun voorkeur fort betrokken. Er zijn meer meningen van niet-betrokkenen nodig!
Er bleek overigens een probleem met de beveiliging te zijn waardoor in een onbekend aantal gevallen een probleem optrad bij het versturen van de opinie-peiling. Dat probleem is nu, met dank aan Dennis Burger, verholpen.

Je kan het hele voorstel lezen of downloaden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/diversen/bezoekerscentrum/>

De opinie-peiling over een bezoekerscentrum is te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/peiling/>
Laat weten wat je vindt en vul de opiniepeiling in!

Overig

- Het college van B&W van Weesp wil ter ere van het 650-jarig stadsrecht in 2005 een betonnen amfitheater voor 210 personen op Bastion Rozeboom gaan aanleggen. Ik vermoed dat daar nog een G-kazemat onder de grond verstopt zit en die in de weg blijkt te staan. De remise uit 1876 maar uitgraven voor gebruik als kleedruimte?

- In de ruimten van het Fort bij Hoofddorp waar voorheen iemand in woonde, is nu galerie Fortobello gevestigd. <http://www.fortobello.nl/>

- Door Adriaan Haartsen en Nikki Brand wordt momenteel gewerkt aan een boek over de geschiedenis van Amstelland. Waarschijnlijk zal het in november verschijnen. De auteurs hebben de archieven gevonden over de Wet Bescherming Waterstaatswerken in Oorlogstijd en zal dan ook aandacht schenken aan onder andere de noodkeringen. <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/bwo/>

Met nieuwsberichten gesignaleerd in de media door Co Stronck (CS) en Stichting Stelling van Amsterdam (SSVA).

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.