Sluit [X]   
 

Radiotechnicus Pennekamp in 2015: overleden te Driebergen-Rijsenburg, Utrecht

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 466

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
20ste jaargang, nummer 466, 14 november 2018

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Sorry, een korte nieuwsbrief deze keer. Oktober was wat de hobby betreft erg druk met twee StellingUitjes, twee excursies met Stichting Menno van Coehoorn en gids naar de Kustbatterij bij Durgerdam. Daarnaast werkdagen voor het Kenniscentrum Waterlinies en de gewone automatiserings-klanten. En tussendoor een weekje vakantie...

Maar goed, de inhoud van deze nieuwsbrief: eerst een herhaling van de aankondiging van de Netwerkmiddag van het Kenniscentrum Waterlinies. Het is een doordeweekse donderdag maar hopelijk overtuigd het programma om naar Naarden te komen.
Ten tweede een artikel over een boek over zeelieden van een geheime club uit Amsterdam. Vervolgens het nieuws van een nieuw online community voor iedereen die kennis en ideeën wil uitwisselen met andere waterlinie-betrokkenen.
En tenslotte over een stukje mobilisatie-huisvlijt en de zoektocht naar de maker van die naaidoos via de vrouw voor wie hij het maakte.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2018/nieuwsbrief-466/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 19 decemver verschijnen.

Veel leesplezier!
René Ros
https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

- De vier provincies Gelderland, Brabant, Utrecht en Noord-Holland hebben positief besloten over het voordragen van het UNESCO-dossier Stelling van Amsterdam met uitbreiding Nieuwe Hollandse Waterlinie aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
Provincies stemmen in met het UNESCO-dossier

- De vuurtoren (1893) op de Kustbatterij bij Durgerdam staat van oktober tot december 2018 in de steigers vanwege een restauratie.

- Op het Fort Uitermeer vordert het uitgraven van de sluis en het naastgelegen deel van de gedempte binnengracht en later passeerhaven gestaag.

- De verbouwing van Fort bij Hoofddorp is begin november begonnen.

- De provincie heeft nooit interesse gehad in de logistieke onderdelen van de Stelling maar wel als er woningen gebouwd kunnen worden op Sectorpark Halfweg, afd. Materiaal.

- In de avond van 14 november verzorgt René Ros bij de Vereniging Historisch Amstelveen een lezing over de Stelling in Amstelveen:
Lezing Stelling van Amsterdam

 

Netwerkmiddag Kenniscentrum Waterlinies (H)

Tekst: Kenniscentrum Waterlinies.
Foto: René Ros.

Theater deMess in Naarden-Vesting.Op donderdag 29 november organiseert het Kenniscentrum Waterlinies de tweede netwerkmiddag van dit jaar. Het thema van de bijeenkomst is ‘Delen is vermenigvuldigen’: kennisdelen om die te vermeerderen, je persoonlijke inzet delen om een plan of organisatie naar een hoger plan te brengen.

De bijeenkomst wordt gehouden in Theater deMess in Naarden-Vesting. De capaciteit van het theater is beperkt en daardoor ook het aantal deelnemers van deze netwerkdag. Aan de deelname aan de netwerkbijeenkomst zijn geen kosten verbonden.

Meer informatie, zoals het programma, en de mogelijkheid zich te registreren vind je via deze link:

Meer informatie en registreren

 

Een boekje met een geheime auteur

Tekst: René Ros.
Afbeelding: collectie Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam.

De Nederlandse 'Gladio', Organisatie B, Operatiën en ook Dienst O genoemd, heeft -volgens een anonieme bron (BME395)- onder de naam Stichting Hendrik van Borselen in de jaren 1980 kantoor gehouden in een villa aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam. Maar of je dan als onderdeel van je dekmantel boekjes moet uitgeven is de vraag.

'Zes zeelieden uit drie eeuwen' van Stichting Hendrik van BorselenOperatieën is kort na de Tweede Wereldoorlog opgericht om in het geheim voorbereidingen te treffen voor het ondergronds verzet als ons land wederom bezet zou worden. En in die tijd werd gevreesd dat de Russen en hun bondgenoten West-Europa zouden willen binnenvallen.
Het Fort bij Uithoorn is door Operatiën gebruikt als depot voor het vullen van de kisten met materiaal die in heel Nederland begraven zijn geweest.

Tot mijn verrassing werd er een boekje te koop aangeboden dat door deze Stichting Hendrik van Borselen in 1981 is gepubliceerd. Mogelijk dat dit behoorde tot de dekmantel en dat een medewerker in de stille uurtjes het uit eigen interesse heeft geschreven .
Onder het voorwoord staat geen naam van de voorzitter en bij de colofon geen adres. In het hele boekje is ook geen naam van een auteur te vinden. Dat is erg ongebruikelijk en juist daardoor wordt het verdacht.

Overigens hebben de woningkaarten in het Stadsarchief Amsterdam geen nieuwe informatie over de villa opgeleverd omdat de gegevens tot 1954 gaan. Wat vreemd is omdat ik de woongegevens van mijn ouders tot 1986 kan vinden.
Van Eeghenstraat 78 is van de Marechaussee geweest. Personen die er gewoond hebben zijn verhuisd naar adressen van andere kazernes. Maar nummer 76 in hetzelfde pand is geheel onbekend en de Stichting Hendrik van Borselen wordt niet genoemd. In het handelsregister van de Kamer van Koophandel komt de stichting tegenwoordig niet voor maar op een website is een adres in Bloemendaal te vinden.

Het boekje van 100 pagina's heeft de titel 'Zes zeelieden uit drie eeuwen'. Het voorwoord geeft mogelijk ook een clou:
"Wij hebben voor dit boekje figuren van het tweede plan gekozen, wier levensloop en doen en laten nooit erg veel aandacht hebben gekregen. Wat desondanks over hen bekend is staat over het algemeen verscholen in boeken, die in slechts weinig handen komen. Ze hebben allen met de zee te maken gehad, maar zij zijn vogels van diverse pluimage."
Een van de beschreven zeehelden is Hendrik van Borselen, de naamgever van de stichting, en ook daar zitten zinnen in waarvan je je afvraagt of ze een dubbele betekenis hebben.

Je zou bijna denken dat die onderwerpkeuze hen op het lijf is geschreven. Zijn de O-medewerkers niet immers zelf mannen die het vaderland gediend hebben maar onbekend zijn?
In het voorwoord staat dat het het 'zesde jaardeeltje' is. Wat zouden de onderwerpen van de andere jaardeeltjes zijn en welke aanwijzingen zijn daarin te lezen?

Fort bij Uithoorn
Thema-nieuwsbrief 'Stay Behind organisaties in de forten' (2007)
'Geheim agent bezocht eindelijk geheim fort' (2014)

 

Lancering community platform ‘Werkplaats Waterlinies’

Tekst en video: provincie Utrecht.

Werkplaats WaterliniesDe provincie Utrecht heeft het community platform ‘Werkplaats Waterlinies’ gelanceerd. Dit initiatief van het Pact van Ruigenhoek is toegankelijk voor iedereen die bezig is met de Nieuwe Hollandse Waterlinie, Stelling van Amsterdam en andere waterlinies. Het is een plek waar je inspiratie, kennis en ideeën kunt uitwisselen, maar ook projecten presenteren, samenwerken en experimenteren. Kortom, een plek waar nieuwe verbindingen ontstaan en gezamenlijk gewerkt wordt aan de toekomst van de waterlinies in Nederland.

Doe je mee?
Je kunt je opgeven voor de digitale nieuwsbrief op het platform. Dan krijg je een bericht om je te registreren op Werkplaats Waterlinies en kun je direct aan de slag! Op het platform helpen we je om kennis te verzamelen, jouw project met de Waterlinie tot een succes te maken, de juiste contactpersonen te vinden en je te verbinden met het hele netwerk. Bekijk de vlog van Elke Huiskens, gebiedsmakelaar Nieuwe Hollandse Waterlinie en Stelling van Amsterdam (provincie Utrecht). Zij laat je zien wat zij doet op de Werkplaats Waterlinies.

Mee denken?
Wil je mee denken over het platform? Neem dan contact op met de community manager! Er is al een Klankbordgroep met zowel vertegenwoordigers van burgerinitiatieven, ambtelijke en bestuurlijke als maatschappelijke partners. Zij helpen met testen van onderdelen van de Werkplaats Waterlinies. Doe ook mee!

Werkplaats Waterlinies

 

Welke soldaat maakte dit kistje?

Buitenzijde kistje Mina Bernhard.Tekst en foto's: René Ros.

Onlangs kon voor het eerst een voorwerp van soldatenvlijt aangeschaft worden waarvan helaas niet bekend is door wie en waar het is gemaakt. Het gaat om een houten kistje dat als naaidoos is gebruikt gezien de afdruk van een schaar in de binnenbekleding en het ingebouwde speldenkussen. Geeft de tekst in het kistje aanknopingspunten?

Het huisvlijt bestond eruit dat vlakjes hout uitgesneden werden en in een patroon tot een kistje van 26,5x19x12,5 cm werd gemonteerd. Het zit niet heel strak in elkaar zodat aangenomen moet worden dat het inderdaad huisvlijt was. Op de bovenzijde van de deksel staat 'Mina' en die naam komt ook aan de binnenkant voor als uitgezaagde letters met de teksten: 'Bernhard', 'Mobilisatie' en '1914-1915'.

Daaruit kunnen we redelijk veilig concluderen dat het in 1915 is gemaakt. De naam 'Mina' is een gebruikelijke verkorting van in ieder geval twaalf vrouwelijke voornamen zoals Carmina, Hermina en Wilhelmina (Nederlandse Voornamen Databank, Meertens Insitituut). De naam 'Bernhard' is een gangbare mannelijke voornaam maar is ook een vrij zeldzame achternaam en dat biedt enige hoop. In 1947 waren er 208 personen met die achternaam en tegenwoordig 292 (CBG Nederlandse Familienamenbank). Laten we aannemen dat de soldaat niet zijn eigen voornaam erbij plaatste maar het een achternaam is. Dan is de vraag of het Mina's meisjesnaam was (ze hadden 'kennis aan elkaar' of waren verloofd) of de achternaam van haar man en dus de soldaat (getrouwd).

We gaan er even van uit dat ze al getrouwd waren om te zien of dat mogelijke resultaten oplevert. Als betaalde abonnee van WieWasWie.nl kan ik zoeken op twee personen tegelijk en dat levert zeven huwelijken op als gezocht wordt op een bruid met 'Mina' in de voornaam en een bruidegom met 'Bernhard' als achternaam. Op één na is de leeftijd van de bruidegom en het jaar van het huwelijk zodanig dat zij in 1915 te oud waren om als militie- of landweerplichtige gemobiliseerd te zijn.
De enige uitzondering is Wilhelmina Cornelia Moolenaar (Amsterdam) en Willem Frederik Bernhard (Nieuwer-Amstel) die op 13 december 1900 in Watergraafsmeer met elkaar trouwden (akte Noordhollands Archief). Vervolgens blijkt dat deze man vrijgesteld was van de militie omdat hij met 1,49 meter te klein en bovendien de enige zoon was. Dit spoor loopt dus, met de huidige beschikbare digitale informatie, helaas dood.

Binnenzijde kistje Mina Bernhard.De volgende optie is dat 'Bernhard' haar meisjesnaam was en dat leverde negen huwelijken op via de website WieWasWie.nl. Daarvan zijn er vier waarbij de man in 1915 de juiste leeftijd had en mogelijk in een gemeentelijk militieregister is te vinden:

1) Sophia Wilhelmina Bernhard (Nieuwer-Amstel) x Johannes Henricus van den Berg (Lonneker) op 16-03-1916 te Amsterdam
Haar man komt voor in het militieregister van Amsterdam, met dezelfde geboorteplaats en beroep, maar is vrijgesteld omdat hij 1,52 meter lang was.

2) Louise Wilhelmina Bernhard (Utrecht) x Eduardus Petrus Coelen (Utrecht) op 29-06-1916 te Utrecht
De militieregisters van de gemeente Utrecht zijn wel gedigitaliseerd maar er is nog geen digitale namen-index zodat het tijdrovend is om te raadplegen en zeker als zijn geboortejaar onbekend is. Het lijkt er op dat hij 3e officier was bij de Koninklijke Paketvaart Maarschappij in Indië en geen dienstplicht heeft vervuld.

3) Sophia Wilhelmina Bernhard (Sloten NH) x Simon van Geest (Haarlemmermeer) op 13-09-1923 te Amsterdam
Deze man komt voor in de militieregisters in het Noordhollands Archief. Helaas wordt geen geboortedatum/plaats genoemd en verschilt ook het beroep maar qua leeftijd klopt het wel. Als het dezelfde man is dan werd hij op 17 december 1915 ingelijfd bij het 10e Regiment Infanterie te Haarlem waarvan de oudere lichtingen als Landweer een taak in de Stelling hadden. Hij was echter zo jong dat het niet aannemelijk is dat hij op een fort gemobiliseerd was.

4) Helena Wilhelmina Bernhard (Sloten NH) x Gerrit Duit (Sloten NH) op 03-04-1924 te Amsterdam
Ook deze man komt voor in de militieregisters in het Noordhollands Archief en ook zonder geboortedatum/plaats. Wel komt de woonplaats en het beroep van warmoezenier overeen en kloppen de jaartallen. Hij werd op 18 december 1915 ingelijfd bij het Regiment Jagers in Den Haag. Van de gevonden mogelijkheden is dit stel de meest waarschijnlijke maar zekerheid kunnen we helaas niet krijgen.

Via de website Archieven.nl werden geen andere bruikbare huwelijksakten gevonden en er zijn natuurlijk ook nog heel veel huwelijksakten die nog niet gedigitaliseerd zijn. En mogelijk is het helemaal niet tot een huwelijk gekomen. Het is dan ook niet vreemd dat er geen duidelijke maker van het kistje is gevonden. Is er een lezer klaar met zijn eigen stamboom en die een nieuwe uitdaging zoekt?
Deze hele oefening had dus geen enkel resultaat behalve even lekker bezig te zijn geweest met digitaal zoeken. Alhoewel, het laat zien dat er ook wel eens arbeid wordt verricht dat geen direct resultaat heeft maar alleen leerzaam is.

Nederlandse Voornamen Databank
Nederlandse Familienamenbank
WieWasWie.nl
Noordhollands Archief
Het Utrechts Archief, militieregisters

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)