Sluit [X]   
 

Fortwachter Pijl in 1933: "M.A. Pijl en 3 kd" met S.S. "Johan de Wit"...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 432

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
18de jaargang, nummer 432, 17 februari 2016

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Na de dienstberichten volgt een aankondiging voor de eerste openbare, uitgebreide lezing over de Stelling. Majoor van Hall en soldaat Troelstra hebben weer enige gedachten die ze willen delen.
En wat betekent de term 'landstorm' waarvan zelfs een korps "Stelling van Amsterdam" heeft bestaan? Ook wijzen we wederom op de verkrijgbaarheid van luchtfoto's van de Stelling-forten. En onlangs verscheen een nieuw boek over de radarontwikkeling in de Tweede Wereldoorlog. Tenslotte onze jaarlijkse oproep voor nieuwe donateurs.

Ondergetekende gaat weer proberen regelmatig (maandelijks) een nieuwsbrief te publiceren in plaats van losse artikelen zoals in de afgelopen jaren. Het nieuws is niet meer beperkt tot activiteiten van het Documentatiecentrum zelf maar ook nieuws van haar partners en sponsors kan weer worden opgenomen.
Er is echter een enorme achterstand, van soms vier jaar, in het verwerken van publicaties, archiefaantekeningen en foto's.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2016/nieuwsbrief-432/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 16 maart verschijnen. Bijdragen graag ruim van tevoren toezenden.

Veel plezier!
René Ros
https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Dienstberichten

- De partners, genoemd in de inleiding, zijn te vinden in een apart overzicht. Ook partner worden? Neem dan contact op!

- Op 21 januari jl. hield Stichting Liniebreed Ondernemen een spartaanse nieuwjaarsreceptie op het Fort bij Uithoorn. Zowel erfpachter Ambeco als gebruiker Documentatiecentrum StvA zijn SLO-deelnemer en konden hun werk en plannen onder de aandacht brengen. De borrel was zeer gezellig en nuttig en de gratis patatkraam was geweldig!

- Langs deze weg wil ik Cor Schaap, Cees Spanbroek en Jaap de Zee bedanken voor hun steun en adviezen bij een project in 2015. De resultaten zullen hopelijk dit jaar zichtbaar worden.

- Dankzij de lezing in Hellevoetsluis een 91-jarige mevrouw telefonisch geholpen om een jarenlang knagende vraag te helpen beantwoorden: waar is Fort bij Beverwijk waar opa heeft gewerkt? Op Fort bij Velsen.

- De loodsen van Kiekens zijn gesloopt, de fundering van het Kruitmagazijn van de Marine "Kadoelen" is helaas niet aangetroffen. (Met dank aan Deen van Meer.)

- Het Noordhollands Archief vond de redeneringen in het artikel 'Aquarel van welk fort?' (Nieuwsbrief 431) overtuigend. Naar aanleiding daarvan heeft men de beschrijving aangepast en een keurige naamsvermelding toegevoegd.

- Oproep: wie kan helpen met het verplaatsen van het hardsteen (tot ca. 1200 kg. p.st.) van de Damsluis in de Slotertocht binnen het terrein van Fort bij Uithoorn? We zoeken daarvoor een vrachtwagen met hijskraan en een onkostenvergoeding is mogelijk.

 

Stellinglezing op 19 maart

Tekst: René Ros.
Foto: Wim de Natris.

René Ros geeft lezing in bergloods van Fort bij Abcoude.Voor medewerkers en vrijwilligers in de Stelling van Amsterdam wordt op 19 maart as. een extra uitgebreide lezing verzorgd. Ook zeer geïnteresseerden zijn van harte welkom. De toehoorder zal altijd nieuwe informatie vernemen en doet mogelijk zelfs nieuwe inzichten op.

Alle aspecten van de Stelling worden belicht zoals ze ook op de website 'Stelling van Amsterdam' aan bod komen. Een breed scala aan onderwerpen wordt mondeling toegelicht met veel hedendaags en historisch beeldmateriaal om de samenhang tussen de forten en andere objecten te tonen. Ook de menselijke kant komt aan bod.
Na afloop is er uiteraard gelegenheid voor vragen en discussie evenals gelegenheid elkaar te spreken.

De lezing wordt verzorgd door René Ros, historisch onderzoeker en auteur van genoemde website met bovendien veel ervaring in het geven van lezingen. Deze uitgebreide lezing is eerder voor gidsen van diverse forten verzorgd en nu voor het eerst openbaar toegankelijk.

De lezing wordt gegeven in het paviljoen van het Viscentrum Gehandicapten in de bergloods van Fort bij Abcoude op 19 maart 2016 van 14.30 tot ca. 16.00 uur. De zaal is open vanaf 14.00 uur.
De toegang is gratis maar consumpties aan de bar zijn voor eigen rekening. Vanwege een beperkt aantal zitplaatsen is aanmelden zeer gewenst, zie onderstaande link.

Aanmelden Stellinglezing 19 maart

 

Verdrongen herinneringen

Tekst: Majoor van Hall en soldaat Troelstra (fictieve militairen uit het verleden).

Urnennissen"Saluut, majoor Van Hall."
"Goedendag, soldaat Troelstra."

"We hebben een slag verloren majoor."
"Kom, kom, dan is de oorlog nog te winnen soldaat."

"De forten, die herinneren toch aan ons?"
"Bedoel je: wij die de forten bouwden en gebruikten?"

"Zeker majoor, nu wordt op één fort die herinneringen voor de eeuwigheid verdrongen."
"Hoezo, wie wordt er dan herinnert?"

"Het Fort bij Nigtevecht wordt een gedenkplaats met urnen en uitstrooien."
"Ja, dan zijn er inderdaad andere mensen waaraan je herinnert wordt."

"Zeker majoor, lieve mensen maar die tijdens hun leven geen band met het fort hadden."
"Soldaat, misschien is het erger dat mensen die voor het fort komen zullen denken aan dierbaren die zij verloren?"

"Ook wel eigenaardig om de dood te gedenken op een fort dat bedoeld was om mensen te doden."
"Daar ben ik het mee eens maar het fort was daardoor juist bedoeld om slachtoffers te voorkomen."

"Kunnen we er wat tegen doen, bijvoorbeeld gaan rondspoken?"
"Wij? Wij kunnen slechts rusten in vrede..."

Fort bij Nigtevecht
Gedenkplaats Fort Nigtevecht

 

Wat is de Landstorm?

Tekst: Wim de Natris.
Foto's: collectie Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam.

Vrijwillige Landstorm AmsterdamHet Korps Nationale Reserve (KNR) is op 15 april 1948 opgericht, maar is de voortzetting van de Vrijwillige Landstorm (VLS) en Bijzondere Vrijwillige Landstorm (BVL).
Voor de KNR kunnen we steunen op het jubileumboek uit 1998. De VLS en BVL zijn nog nauwelijks onderzocht.

De Vrijwillige Landstorm werd op 4 augustus 1914 opgericht op basis van de Landstormwet van 1913. De oprichting was in de eerste plaats bedoeld om extra kader en specialisten als landstormplichtigen – met de nadruk op ‘plichtig’ – op te kunnen roepen.
Daarnaast werd aan Nederlandse burgers, die niet waren opgeroepen, maar wel landstormplichtig waren, de gelegenheid gegeven vrijwillig dienst te nemen. Dat werd de Vrijwillige Landstorm. Het was een verzameling militaire reserve-eenheden voor lokale inzet.
Vanaf 1915 ontstond er een groot aantal lokale afdelingen, 19 regionale korpsen en één landelijk korps. Een van de regionale korpsen was het korps "Stelling van Amsterdam" dat in 1916 haar vaandel kreeg.
Na afloop van de Eerste Wereldoorlog waren er plannen om de Landstorm een belangrijke opleidingstaak te geven in de landmacht, maar uiteindelijk bleven er in de loop van de jaren twintig en dertig vier landelijke Landstormkorpsen over.

Vaandeluitreiking a/h Vrijwillig Landstorm Korps "Stelling van Amsterdam" in het StadionParallel aan de Vrijwillige Landstorm ontstond in november 1918 een organisatie die zou uitgroeien tot de Bijzondere Vrijwillige Landstorm of BVL.
Vaak worden beide organisaties op één hoop gegooid, maar dat is onterecht, want ze hadden totaal verschillende functies. De eerste kon worden gemobiliseerd voor militaire inzet tegen een buitenlandse vijand, terwijl de BVL uitsluitend kon worden opgeroepen als een soort hulpmarechaussee voor het handhaven van de openbare orde, in het geval er een revolutiepoging zou plaatsvinden (“Plaatselyke woelingen”).
Om het verwarrend te maken, konden twee van de landelijke korpsen voor beide taken worden ingezet.
Beide organisaties werden in 1940 door de Duitse bezetter ontbonden.

De BVL is na de oorlog nooit heropgericht, ondanks een poging daartoe. In plaats daarvan werd in 1948 de Nationale Reserve opgericht. Dit was een door de rijksoverheid aangestuurde militaire eenheid binnen de Koninklijke Landmacht. Daarmee verdween definitief het karakter van rechts-conservatieve paramilitaire militie dat aan zijn voorgangers kleefde. In 1983 werd de Nationale Reserve gepromoveerd tot korps.
In de loop van zijn geschiedenis heeft het korps verschillende reorganisaties ondergaan en zal die nog ondergaan, om zich aan de eisen van de tijd aan te passen.

Maas+de Natris, Bureau voor Militaire Geschiedenis
Bureau Landstormkorps

N.B. In onze collectie bevinden zich deze documenten van het V.L.S. Korps "Stelling van Amsterdam":
- Uitnodiging bijeenkomst “Plaatselyke woelingen”, Byeenkomst Leiders en Officieren
- Beknopte handleiding voor de Toepassing van Springmiddelen

 

De hele Stelling van boven (H)

Met dank aan: Free Lancelot, Luchtverkeersleiding Nederland, Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst en Oscar Luchtvaartbedrijf.

Piloot in cockpit boven Uithoorn.Er waren vijf vluchten in drie jaar voor nodig maar we hebben daarmee de gehele Stelling van Amsterdam vanuit de lucht vastgelegd. En die delen we met u.

Het winterseizoen is een mooie gelegenheid om de groene luchtfoto's te bekijken en terug te denken aan de bezoeken aan de forten.

Een selectie van 277 foto's is in de fotowinkel te bekijken. Door aankoop van luchtfoto's, digitaal maar ook op canvas, muismat e.d., kunt u de forten van boven bekijken hoe en wanneer u dat wilt én draagt u bij in de vliegkosten.
Nieuwe donateurs krijgen één digitale luchtfoto naar eigen keuze kosteloos toegezonden.

We hebben de foto's met veel plezier gemaakt en we hopen dat u de foto's met plezier bekijkt.

Online fotowinkel
Fotoalbum 'Recente Luchtfoto's'
Doneren

'Luchtfoto's van de Stelling van Amsterdam' in Nieuwsbrief 402 (2012)
'Avontuur in de lucht' in Nieuwsbrief 413 (2013)

 

Boek 'Radar in Nederland, 1940-1945'

Tekst en foto: John Verbeek† en Kees Neisingh.

De Tweede Wereldoorlog maakte ons land ongewild tot een proeftuin voor nieuwe technieken voor de oorlogvoering. Een van de belangrijkste daarvan vormde de radar, die door het militaire gebruik in luttele jaren een enorme ontwikkeling doormaakte.
Daarmee werd een fundament gelegd voor de onmisbare rol, die de radar heden ten dage in onze samenleving vervult. Van Schiphol, Europoort tot Noordzeekust, op elk zeevarend schip, in elk verkeersvliegtuig, ja, soms zelfs in de auto van de op snelheid beluste wegpiraat, overal vindt men toepassingen van deze techniek.

In het nieuwe boek 'Radar in Nederland, 1940-1945' ligt de nadruk op tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederland opgestelde (semi-)permanente radarapparatuur en radiobakens van de Luftwaffe en de Kriegsmarine, alsmede de daarvoor gebouwde infrastructuur. Voor de techniek is teruggegrepen op reeds beschikbare literatuur.
Eén der meest gezaghebbende auteurs op het gebied van Duitse radar, dr. F. Trenkle, vermeldt voor wat betreft radarapparatuur het bestaan van meer dan 300 types en varianten. Het is zeker dat een groot deel daarvan op Nederlands grondgebied werd ingezet of beproefd.

Als bron voor de relevante infrastructuur is in hoofdzaak de collectie van het BRV gebruikt. Dit heeft twee evidente nadelen: enerzijds zijn indertijd niet alle gebouwen en opstellingen qua functie en doel juist geïnterpreteerd en anderzijds kunnen de werken niet op bouwtijd/gebruikstijd beoordeeld worden. Immers, tijdens de opmetingen (1945-1955) werden in het terrein zowel vroege (van vóór 1940), als latere bouwwerken (1940-1945) aangetroffen.
Oude, reeds verlaten of vervangen bouwwerken bleven tijdens de bezetting doorgaans behouden voor reserve of camouflagedoeleinden. Alleen die gebouwen, waarvan met voldoende zekerheid kon worden vastgesteld, dat ze een functie vervulden ten behoeve van de radaropstellingen zijn opgenomen. Spionagerapporten geven ons in een aantal gevallen aanvullende bruikbare indicaties.

Informatie en bestellen op Forten Info

 

Donateurs gezocht!

Kluis in het Provinciaal Centrum Civiele Verdediging te Haarlem.Zoals u zult begrijpen vraagt het maken en in de lucht houden van deze omvangrijke website vele honderden uren vrije tijd. Maar er zijn ook hoge kosten voor onder andere hosting.
Uw donatie is noodzakelijk om de private website in de lucht te houden en de werkzaamheden uit te blijven voeren, onafhankelijk van overheden. Met als doel om kennis, bekendheid en bewustzijn over militair erfgoed te bevorderen.

De huidige donateurs en sponsors wil ik bij deze zeer bedanken. Het aantal particulieren en organisaties, de bedragen en het jaarlijks herhalen overtreft de verwachtingen.

Dan volgt nu de jaarlijkse oproep aan hen die nog geen donateur zijn: wilt u als persoon of organisatie deze website financieel ondersteunen en daarmee ook uw waardering uiten? Geef dan een donatie en geniet van een aantal voordelen zoals een gratis luchtfoto en korting op de jaarlijkse dagexcursie.

Zie de webpagina met informatie over het doneren om eenvoudig via PayPal (ook creditcard) of een overschrijving te betalen. En natuurlijk kunt u daar ook meer informatie vinden zoals over de voordelen.

Informatie over doneren
Overzicht van sponsors

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)