Sluit [X]   
 

Sergeant de Jong in 1888: geboren te Nieuw-Vossemeer, Noord-Brabant

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 424

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
17de jaargang, nummer 424, 11 maart 2015

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Jawel, na een half jaar weer eens een hele nieuwsbrief met maar liefst zes artikelen. En nee, dat is niet de terugkeer van de normale nieuwsbrieven. Meer een kwestie van toeval dat zes artikelen gelijk gereed voor publicatie waren. Waar gaan die artikelen over?

Eerst het verslag van een bijzondere ontmoeting van de kleinzoons van een Stellingcommandant en zijn adjudant. Ook van de adjudant is nu een biografie beschikbaar en dat is de reden voor het tweede artikel.
Ook in deze nieuwsbrief een pluim voor een Stelling-betrokkene. En een herhaling, met oproep tot aanmelden, voor de excursie naar de voormalige Vliegbasis De Peel.
Daarna een bijdrage van de website If then is now, als start van een nieuwe samenwerking met hen. En tenslotte over de opening van onze luchtfoto-tentoonstelling in het Vestingmuseum.

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2015/nieuwsbrief-424/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

Het is niet bekend wanneer de volgende nieuwsbrief zal verschijnen.

Veel plezier!
René Ros

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

In grootvaders voetstappen door de Stelling van Amsterdam

Foto's: collectie C.F. van Linden Tol en Otto Bodemeijer.
Met dank aan: art hotel Spaander, Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor en Frank van Drie.

Adjudant Van Linden Tol en Stellingcommandant Ophorst in 1916In de periode 2014-2018 herdenken we ook in Nederland dat de Eerste Wereldoorlog 100 jaar geleden plaatsvond. Met geringe investeringen lukte het ons land om mensenleed en oorlogsschade te beperken.
Stellingcommandant Ophorst en zijn adjudant Van Linden Tol hebben daar hun kleine rol in gehad. Hun kleinzoons hebben in Volendam en Spijkerboor stilgestaan bij dit verhaal van de verdedigingslinie 'Stelling van Amsterdam'.

Paul van Linden Tol (1872-1945) diende actief in Nederlands-Indië, keerde in 1904 terug en kreeg een rustige baan op het Stellinghoofdkwartier. Adrianus Ophorst (1857-1928) had een militaire carrière in Nederland doorlopen toen hij in 1907 daar ook kwam werken.
Ze maakten promotie en tijdens de Eerste Wereldoorlog was het gedaan met de rust toen ze het bevel over ruim 13.000 manschappen in de Stelling van Amsterdam voerden.

Op vrijdag 6 maart jl. werden twee kleinzoons door het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam samengebracht en toonden ze enthousiast foto's met meestal ook de grootvader van de ander. Kleinzoons Kees van Linden Tol en Hens Burger, kleinzoon van Ophorst, beheren beiden de door hun grootvaders nagelaten foto's.
De ontmoeting vond plaats in art hotel Spaander te Volendam dat een bijzondere geschiedenis kent vanwege de kunstenaarskolonie die het vanaf 1881 vormde. In de bewaarde gastenboeken staan de handtekeningen van vele beroemdheden. Directeur Evert Schilder liet het gastenboek 1913-1922 met de handtekeningen van hun grootvaders en militaire collega's zien aan de verraste kleinzoons.

Samen oude foto's bekijken.Geanimeerd gesprek in art hotel Spaander

De kleinzoons Hens Burger en Kees van Linden TolEen deel van de families tijdens de rondleiding op Fort bij Spijkerboor.

Kleinzoons van Van Linden Tol en Ophorst in 2015 voor het Fort bij Spijkerboor.En zo zaten zeven personen met interesse in geschiedenis aan één tafel voor een geanimeerd gesprek met veel anekdotes, verhalen die niet in archiefstukken te vinden zijn. Over hoe de achternamen 'Van Linden' en 'Tol' werden samengevoegd. En hoe Ophorst en zijn broer afscheid namen met het idee dat het land snel in oorlog zou raken.
Na een prima lunch mét wijn reisden we naar het Fort bij Spijkerboor dat de grootvaders ook ooit inspecteerden. Daar sloten meer familieleden zich aan voor een rondleiding. De familie kreeg een beeld van de grootvaders' werk alhoewel zij destijds beter gehuisvest waren.

"Als ik de glimlach van mijn opa", zei Kees van Linden Tol, "op de verschillende groepsfoto's vergelijk, dan heeft hij het niet zo leuk met andere Stellingcommandanten gehad als met jouw opa."

Voor Fort bij Spijkerboor begint op Tweede Paasdag (6 april) het seizoen weer en is een bezoek zeker de moeite waard.
Het art hotel Spaander is in alle jaargetijden toegankelijk voor bijvoorbeeld een lunch tussen de schilderijen.

art hotel Spaander
Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor
Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam

Gastenboeken Hotel Spaander
'Mijn grootvader, de Stellingcommandant' door Hens Burger in Nieuwsbrief 317 (2009)

N.B. 1: René Ros werd zelf door Kees van Linden Tol verrast en vereerd met het schenken van opa's houten presse-papier met Koninkrijkswapen op een koperen plaatje, als dank voor zijn inzet voor het vastleggen van geschiedenis.
N.B. 2: De poseerhouding van hoofd en handen lijkt genetisch bepaald, zie de twee groepsfoto's hierboven.

 

P.A.R.C. van Linden Tol: van Atjeh via Amsterdam naar Arnhem

Foto's: collectie C.F. van Linden Tol en René Ros.

Paul van Linden Tol in Bivak Pante Lhong 1902-1903.Over Paul van Linden Tol is met zijn kleinzoon Kees de afgelopen maanden een biografie opgesteld die we openbaar maken met deze samenvatting van de biografie.

Paul werd in 1872 in Gorredijk (Fr.) geboren als zoon van dominee Tol die in 1873 de achternaam liet wijzigen in 'Van Linden Tol'. Zijn moeder overleed toen Paul bijna drie jaar oud was.

In 1890 begon Paul als cadet aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Hij studeerde in 1894 af en vertrok naar Nederlands-Indië waar hij deelnam aan krijgsverrichtingen en het Atjehkruis ontving. Van 1899 tot 1904 was hij op verschillende plaatsen gestationeerd en ontmoette onder andere gouverneur J.B. van Heutz en zijn adjudant C. Snouck Hurgronje (islamoloog).

In 1904 keerde Paul terug naar Nederland en kreeg een functie op het Stellinghoofdkwartier. Tevens was hij bestuurslid van de Groote Club "Doctrina et Amicitia" en zat blijkbaar redelijk in de Amsterdamse elite.
Paul werd in 1914 bevorderd tot Kapitein–Adjudant en diende onder Stellingcommandant Ophorst. Juist over de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog is weinig over zijn werk bekend. Wel schreef hij een algemene bijdrage voor het boek "De Nederlandsche Strydmacht en Hare Mobilisatie in 1914" (1922) hetgeen eindigde met een Duits gedichtje:

Graf van Paul van Linden Tol in Otterlo.Als er nood is en oorlog dreigt,
Zoekt de mens God en wil een leger, voorbereidt !
Als er weer vrede is en t’leven terug naar normaal,
Vergeet men snel God en kijkt laatdunkend neer op
soldaat en generaal

Bij de Spaanse Griep pandemie van 1919 werden Paul (47) en zijn vrouw (34) ziek en hij besloot met pensioen te gaan.
Hij woonde als laatste in Velp bij Arnhem en overleed in januari 1945 door ziekte en oorlogsverwondingen.
Het is heel wrang dat iemand die bijdroeg aan de vrijheid in de Eerste Wereldoorlog, uiteindelijk leed onder de bezetting in de Tweede Wereldoorlog.

Adjudant Van Linden Tol (NIEUW)
Stellingcommandant Ophorst

 

De pluim: Cor Wagemakers

Cor Wagemakers geeft in Hoofddorp een lezing over de Stelling (2003)Wanneer ik Cor Wagemakers voor het eerst heb ontmoet weet ik niet meer, in 1999 of 2000. Hij was toen secretaris van de Stichting Stelling van Amsterdam. Een stichting die aanvankelijk niets van deze website moest hebben maar dat bleek later zeker niet aan Cor te liggen.

De stichting had toen geen flauw benul van het nog onontdekte Internet en Cor gaf lezingen over de Stelling op een toen al ouderwetse overheadprojector.
Op een wat onzichtbare manier zette Cor zich binnen die stichting in voor de Stelling waardoor o.a. het boek 'Harnas voor de hoofdstad' en de Stellingmaand werden gerealiseerd. Persoonlijk droeg hij met het geven van lezingen ook bij aan het bewustzijn bij een groter publiek en in die zin hadden we affiniteit met elkaars werk. En we hebben regelmatig plezierig meegewerkt aan elkaars activiteiten.

Al vele jaren mag ik Cor rekenen tot mijn kring van intimi; raadgevers die ik respecteer, vertrouw en daardoor advies wél ter harte neem. Een goede raadgever is geen ja-knikker maar iemand die kritisch meedenkt.
Geloof me, Cor is binnen die groep de grootste criticus vooral als hij mijn boosheid niet begrijpt. Een e-mail of gesprek met hem is in eerste instantie niet altijd plezierig maar achteraf blijkt het altijd goede stof tot nadenken of een goed alternatief.

Zonder dwarsliggers geen spoorweg! Dank je wel Cor!

Biografie Kolonel Wagemakers
Ter wereld is geen spoor gebouwd zonder stevige dwarsliggers

 

Excursie naar Vliegbasis De Peel (H)

Hal met tentoonstelling.Op zaterdag 11 april as. is het mogelijk om vanuit de regio Amsterdam een uniek bezoek te brengen aan de voormalige Vliegbasis De Peel om onze kennis over de historie van de Nederlandse luchtverdediging te verdiepen. Daarvoor zullen we met een touringcar vanuit Amsterdam vertrekken voor een geheel verzorgde dag naar de huidige Lt.gen. Best Kazerne.

Wat heeft de Stelling van Amsterdam met vliegbasis De Peel te maken? Uit het 2de Regiment Vestingartillerie, het huiskorps van de Stelling, is in 1917 de luchtdoelartillerie ontstaan. Dit landmacht-onderdeel is de laatste jaren met de geleide wapens van de Luchtmacht samengevoegd tot het Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando en gehuisvest op 'De Peel', nu de Luitenant-generaal Bestkazerne.
Ook de historische collecties zijn samengegaan in de Stichting Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging. Op de kazerne hebben ze in twee grote loodsen en daarbuiten een mooie en indrukwekkende expositie samengesteld.
De excursie begint met een rondrit over de kazerne en we zien onder andere een kazemat van de Peel-Raam Stelling, de shelters voor straaljagers, luchtdoelopstellingen en de vredeslocatie van de actieve Patriot-eenheden. Na een verzorgde lunch bezoeken we onder leiding van enthousiaste gidsen de expositie.

Nike Hercules raketHet is voor de rondrit noodzakelijk dat we met één voertuig de kazerne betreden. Daarom zal om 8.30 nabij de Utrechtsebrug in Amsterdam een bus vertrekken (gratis parkeren). Als alles mee zit zijn we om 18.00 uur terug in Amsterdam.
Aan deelname zijn 47,50 euro kosten verbonden om het transport, lunch en toegang tot het museum voor u te betalen. De vervoerkosten zijn overigens vergelijkbaar met de brandstofkosten van de eigen auto maar vormen wel het leeuwendeel van de kosten.
De bus van 25 personen zal ook helemaal vol moeten dus neem ook vrienden, mede-gidsen enzovoort mee. Als er niet voldoende belangstelling is dan gaat de excursie niet door en ontvangt men de volledige deelnamekosten retour.

Vanwege de beveiliging moet er individueel aangemeld worden en een nummer van een geldig legitimatiebewijs opgegeven worden. Graag bij de opmerkingen aangeven waar u wilt opstappen: Amsterdam of Nieuwegein-Zuid.
Aanmelden is alleen online mogelijk en daarna ontvangt u een bericht met betaalinformatie. Uw aanmelding moet voor 28 maart as. zijn ontvangen maar vol is vol.

Aanmelden voor Excursie Vliegbasis De Peel

Historische Collectie Grondgebonden Luchtverdediging
Defensie Grondgebonden Luchtverdedigingscommando
Geleide Wapens Amsterdam
Kanonnier Couenberg (van artillerist naar luchtafweer)
Verslag van onze verkenningstocht in 2013

 

De Eerste Wereldoorlog: liederen voor, over en door soldaten

Koos SpeenhoffHet soldatenlied is, de naam zegt het al, een lied dat gezongen wordt door soldaten. Ze vallen meestal in één van de twee volgende categorieën: de liederen die van hogere hand worden opgelegd en liederen die worden gemaakt door soldaten zelf. Het eerste soort liederen wordt gezongen tijdens het marcheren. Het tweede soort daarentegen kent een informeel karakter; het wordt vooral gezongen ter amusement, met veel aandacht voor de strijd en de liefde. Zeker de laatste soort liederen staat vol met dubbelzinnige woordspelingen en seksueel getinte verwijzingen. Al zingende probeerden de soldaten de moed erin te houden tijdens de mobilisatie van de Nederlandse troepen tussen 1914-1919.

Wilt u meer over de zingende soldaten weten? Lees dan het gehele artikel op de website 'If then is now'.
Met hen zijn we een samenwerking aangegaan op het gebied van historische informatie over militair erfgoed. Voor dit soort artikelen leveren wij tips en informatie aan waarmee zij een thema-artikel schrijven. Ook zullen wij uit deze nieuwsbrief geselecteerde artikelen op hun website gaan plaatsen zodat beide websites een groter publiek bereiken.

'De Eerste Wereldoorlog: liederen voor, over en door soldaten' op If then is now
Sergeant Overduin schreef het lied 't Fort
Koos Speenhoff trad op de forten op

 

Luchtfoto-tentoonstelling in Vestingmuseum geopend

Met dank aan: Vestingmuseum Naarden
Foto: Otto Bodemeijer

Directeur Bas Kreuger van het Vestingmuseum bij de luchtfoto's.Onder een heerlijke eerste lentezon liepen de genodigden de donkere IJ-kazemat van het Vestingmuseum in Naarden binnen. In aanwezigheid van veel fortgebruikers, donateurs en betrokkenen opende directeur Bas Kreuger onze luchtfoto-tentoonstelling.

Enkele jaren geleden was er een plan voor een foto-tentoonstelling met oude prentbriefkaarten maar dat is er nooit van gekomen. Na alle forten vanuit de lucht gefotografeerd te hebben, werd het idee vernieuwd en enthousiast door het Vestingmuseum mogelijk gemaakt.

Bas Kreuger betoogde in zijn toespraak over het verband tussen Naarden en de Stelling en vroeg zich af of de fotografen nog last van luchtziekte hadden gehad. René Ros kon meedelen dat slechts éénmaal een zakje nodig was maar dat het reguleren van de 'interne waterhuishouding' meer aandacht had.

René legde, mede namens Otto Bodemeijer, uit dat het vastleggen van het huidige tijdsbeeld én het hebben van eigen illustratiemateriaal de belangrijkste redenen waren om luchtfoto's te maken. We ontkennen natuurlijk niet dat we het ook deden omdat het leuk is om te vliegen alhoewel we geen tijd hadden om van het uitzicht te genieten.

Op groot formaat afgedrukt en geprojecteerd zijn de foto's mooier dan op een klein beeldscherm. Dus breng vóór 26 april as. eens een bezoek aan het Vestingmuseum in Naarden. En als u een of meer foto's zelf wilt hebben als download, afdruk, canvas e.d. dan is dat mogelijk in onze Online Fotowinkel en daarmee draagt u bij aan de vliegkosten.

Nederlands Vestingmuseum
Luchtfoto-tentoonstelling (NIEUW)
Online fotowinkel

Luchtfoto van Fort aan de Drecht.

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)