Nieuwsbrief 393Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam Een nieuwsbrief van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
InhoudIn deze nieuwsbrief:
|
InleidingBeste lezer, Wat valt er over 100 grenspalen te vertellen? Genoeg voor twee artikelen, zelfs om mee te openen. En ter herinnering een herhaling over de excursie naar Fort bij IJmuiden. Als een boek behoorlijk gebruik maakt van deze website zou je denken dat een exemplaar wordt aangeboden. Pas na het zelf in de boekhandel ontdekt te hebben, werd op verzoek een exemplaar toegezonden. Recensent Jaap van Welsen deelt zijn bevindingen in het laatste artikel. Helaas ontbreekt de informatie omdat geen (pers)bericht is ontvangen over: Bekijk deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2012/nieuwsbrief-393/ Het is niet bekend wanneer de volgende nieuwsbrief zal verschijnen. Veel leesplezier! Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.
|
DienstberichtenWeinig mensen klikten door om te zien dat de Chinese versie van de website een 1 april-grap was. Er zijn nu dus mensen die denken dat ik duizenden euro's van de Chinezen heb ontvangen! Vanuit China werden vorig jaar 91 webpagina's bekeken. Uit Frankrijk is heel weinig belangstelling, meer uit Italië en Oekraïne. Maar het hoogst scorende niet-Nederlandstalige land is Duitsland met 2.300 pagina's. Is dat de moeite waard voor een eigen vertaling? Als jij op basis van de Engelse samenvatting een Duitse samenvatting wilt maken, mijn medewerking krijg je. De oude webserver is nu echt uitgeschakeld en bij de Vrije Universiteit weggehaald! Op een kar door een erehaag van systeembeheerders. In tegenstelling tot wat je wellicht eerder hebt gelezen in stukken van de provincie, door een blunder ben ik geen lid - en zal ik ook geen lid meer worden - van de klankbordgroep ten behoeve van het 'handzame boekje' over de Stelling van Amsterdam. Dat zou in juni 2012 moeten gaan verschijnen. En die blunder is deze keer niet door mij begaan. Jaren gewacht op iemand die het zou doen, maar niemand begon een centrale plek voor video's over de Stelling. Abonneer je nu op het Stelling-kanaal op YouTube om bericht te krijgen van nieuwe video's. Er wordt nog gewerkt aan het toevoegen van videomateriaal dat al elders op YouTube staat. Even herhalen vanwege een verkeerde instelling die een goede werking verhinderde: de navigatie van de hoofdstukken Stelling Extra en Stelling Documenten is grafisch gemaakt en de afbeeldingen in alle onderliggende pagina's zijn vergroot.
|
Spaarndam: een kluwen grenspalen, deel 1/2Met dank aan: Wim Koelman (Historische Werkgroep Spaarndam) en Joop de Vries†. Bijna 100 militaire grenspalen zouden er in de veengrond ten westen van Spaarndam moeten staan. Maar ik heb er helemaal nog geen lijn in kunnen ontdekken! Een grenspalen sudoku! Vanwege mogelijke 'strafbare feiten' ga ik niet alles vertellen, maar vanaf Fort bezuiden Spaarndam langs de rand van het zuidelijke deel van de voorstelling gelopen. Gezocht tussen het riet, maar ook zijn veel grenspalen goed zichtbaar omdat ze middenin het water van de verbrede Heksloot staan. Slootje gesprongen en zwanen getrotseerd. Langs de Westlaan zouden, volgens het monumentregister van de provincie, grenspalen in de serie D82 tot D84 moeten staan, maar dat past niet in het rijtje en bovendien staan die nummers ook langs de Slaperdijk!? Lezen van cijfers in verweerde grindbetonnen palen is lastig zodat ik vermoed dat er een '8' is gelezen terwijl er een '9' stond. Maar juist die mogelijke D92-D94 palen zijn verdwenen! Tussendoor ook even naar de scherfvrije onderkomens in de liniewal gekeken. Het monumentregister noemt 15 scherfvrije onderkomens maar na 1990 zijn er een aantal zichtbaar geworden zodat ik er nu vijf meer telde! Bewoners vertelden dat ze ruim 25 jaar geleden grenspaal O22 hebben gered door het bij hun huis te plaatsen. Even verderop vond ik wel O15 maar O13 en O14 bleven spoorloos. O11 lag plat in de slootkant en daarmee was het rondje voltooid. Bij het wegrijden nog even gekeken bij een hardstenen paal die tussen de straatklinkers is ingegraven, vermoedelijk O19. Positie bij Spaarndam
|
Excursie Fort bij IJmuiden (H)Tekst: Hans Konijn en René Ros (werkgroep Evenementen, stichting Mega). Kan je nu pas beslissen of je op 22 april mee gaat? Kon je niet naar het evenement van 31 maart/1 april? Je hebt nog een paar dagen om je aan te melden voor onze excursie naar Fort bij IJmuiden. De aankondiging wordt bij deze herhaald. De trouwe lezers zitten al een tijdje te wachten op een aankondiging voor de dag-excursie. Voor het eerst in twaalf jaar zal die dit jaar niet gaan plaats vinden. Stichting Mega nodigt je dan ook van harte uit om op zondag 22 april as. met ons het Fort bij IJmuiden uitgebreid te bezoeken. Gedurende ruim twee uur laten gidsen van de Vrienden van Fort IJmuiden je het fort, de museumbunker en het eiland zien. Afsluitend wordt door PBN een drankje in de indrukwekkende koepelzaal aangeboden. Om 13.15 vertrekt de boot vanaf de Noorderpier, zorg daarom dat je op tijd aanwezig bent! Om 16.30 brengt de boot je weer terug naar de Noorderpier en we weten al zeker dat je dan genoten hebt van het bezoek. Zeker als het je eerste bezoek is, maar ook als je al eerder bent geweest. De boot vertrekt vanaf de Noorderpier nabij Reyndersweg 2 te Velsen-Noord. Deelnemers die met de auto komen zullen via Beverwijk en Wijk aan Zee moeten rijden. Mensen die met het openbaar vervoer willen komen, kunnen met bus 78 vanaf treinstation Beverwijk naar de halte Julianaweg in Wijk aan Zee reizen en 3,3 km naar de Noorderpier lopen. Indien je met een auto opgehaald zou willen worden, vermeld dat bij het aanmelden en we proberen wat te regelen. Als je dat wenst kan je voor aanvang van de excursie op eigen gelegenheid de lunch gebruiken in het Restaurant Sea You dat bij de Noorderpier is gevestigd. Aanmelden bij stichting Mega
|
Unieke reis langs verdedigingswerken Baltische kustTekst: Cor Kornman†. (Cor is helaas op 27-01-2013 overleden.) Tijdens diverse gesprekken met reisorganisaties ontdekte ik dat er in het noorden van Europa veel forten en vestingwerken van grote historische of bouwkundige waarde zijn. Verder ontdekte ik ook dat een van de belangrijkste natuurgebieden in Europa ‘Koerskaja Kosa’ - met zijn eigen microklimaat en ecosysteem - zich ook in de buurt van Kaliningrad bevindt, hier vinden we ook een wereldberoemd ornithologisch station. Hierdoor is het concept ontstaan voor een unieke reis langs de belangrijkste historische verdedigingswerken aan de Baltische kust: tiendaagse reis (22-8 t.e.m. 31-8-2012) door het noorden van Duitsland en twee Baltische landen. De reis wordt afgesloten met twee rustige dagen in de mooie natuur aan de Baltische kust. Na een korte vlucht van Amsterdam naar Berlijn start hier de eigenlijke reis. We zullen negen dagen lang langs de kust van Noord-Duitsland, Polen en zelfs een stukje Rusland reizen en daar de mooiste maar vooral ook belangrijkste forten bezoeken. Sommige nog in de Renaissance stijl ander uit begin 20e eeuw. Kortom een reis welke zeker de moeite waard zal zijn en waar je nog lang over zult napraten.
|
Spaarndam: grenspalen op een rij gezet, deel 2/2Met dank aan: Wim Koelman (Historische Werkgroep Spaarndam) en Joop de Vries†. Vervolg van 'Een kluwen grenspalen'. Na het bijwerken van de administratie van de grenspalen bij Spaarndam, wederom raadplegen van een niet goed leesbare militaire kaart en een nachtje slapen is dit mijn conclusie over de grenspalen rond Spaarndam. Totdat een betere zich aandient. Bij de aanleg van de beide forten en de liniewal zijn hardstenen grenspalen geplaatst. Het lijkt er op dat er drie rondjes zijn gemaakt tussen de openbare wegen waarbij de palen steeds doornummerden. Vervolgens is vanaf 1916 de Voorstelling bij Spaarndam erbij gekomen. De oostzijde ervan sloot aan op de oudere militaire gronden zodat twee nieuw series grenspalen D59-D82 en D83-ca. D98 langs de westzijde volstond, gescheiden door de Slaperdijk. Onder andere provinciaal monumentje grenspaal O1 is spoorloos. We weten nu dat er slechts 39 van de bijna 100 grenspalen aanwezig zijn. Dit moet toch tot enige voorzichtigheid met de nog aanwezige grenspalen nopen. Met name de laatste series betonnen grenspalen blijken slecht tegen de tand des tijds te kunnen. Positie bij Spaarndam
|
Kom naar VuurtoreneilandTekst: Staatsbosbeheer. Bent u ook zo benieuwd geworden naar dat onbekende forteilandje vlakbij Amsterdam? Vanaf april 2012 is het mogelijk om de Kustbatterij bij Durgerdam op het Vuurtoreneiland te bezoeken. Staatsbosbeheer organiseert bij wijze van proef samen met twee reders uit Amsterdam excursies per boot naar het eiland. Elke laatste zondag van de maand vertrekt er een veerdienst vanaf Amsterdam IJburg bij de haven en vanaf Amsterdam Centrum bij het Muziekgebouw aan het IJ. De bootexcursie kost voor volwassenen 13,50 euro en voor kinderen 9,50 euro. Zaklamp en verrekijker meenemen. Vaarexcursie
|
Modelbouwplaten van schuilplaatsen (H) Tempelman Karton Modelbouw (TeKaMo) is ontwerper en uitgever van modelbouwplaten van Nederlands militair historisch erfgoed. Ook de vestingbouw is nu als onderwerp beschikbaar. Als eerste model is verkrijgbaar de groepsschuilplaats Type P uit de mobilisatie van 1939. Uitgevoerd in de gangbare modelbouwschalen 1:35, 1:72 en H0 (1:87). Leuk om in elkaar te zetten en ideaal om op een eenvoudige wijze een goed beeld van deze schuilplaatsen te geven. Uiteraard zijn meerdere modellen te combineren. Ook met bijvoorbeeld het acces van een modelspoorbaan... Tempelman Karton Modelbouw |
Boekbespreking: Werelderfgoed van NederlandTekst: Jaap van Welsen†. Het was een goed idee van Uitgeverij Lias om een uitgave te verzorgen over het Nederlandse aandeel in het erfgoedregister van de UNESCO, de culturele poot van de Verenigde Naties. Na een inleidend hoofdstuk over de betekenis en inhoud van het Werelderfgoed en de procedure voor plaatsing op de UNESCO-lijst, volgen hoofdstukken over de thans op de lijst geplaatste negen Nederlandse objecten. Het zal onze lezers niet verbazen, dat vooral het hoofdstuk over de Stelling van Amsterdam onze aandacht heeft. Evenals de andere hoofdstukken, is het vlot geschreven met oog voor details, soms geïllustreerd met anekdotes. Helaas ontsieren enkele fouten dit geheel. Het opvallendste en meest storende is de bewering dat in België in de Eerste Wereldoorlog zou zijn gebleken dat stellingen “geen partij waren voor modern schiettuig”. Het achter de Yzer teruggetrokken Belgische leger heeft zich daar – gedekt door niet voorbereide inundaties – vanaf oktober 1914 gehandhaafd. Onjuist is ook de opvatting dat in de Eerste Wereldoorlog snel duidelijk werd dat de Stelling van Amsterdam in een volgende oorlog geen nut meer zou hebben omdat de oorlogvoering door het gebruik van gevechtsvliegtuigen, gifgassen, tanks en mitrailleurs was veranderd. In deze trits past ook het fabeltje, dat in de Tweede Wereldoorlog zou zijn aangetoond dat inundatielinies hun nut hadden verloren wegens in de rug uitgevoerde luchtlandingen. Buiten deze onvolkomenheden troffen wij enkele andere foutjes aan, zoals in de woordenlijst en de vermelding van niet gebouwde forten. Deze kritische opmerkingen nemen niet weg, dat wij dit boek alleszins lezenswaardig vinden. Het is de aanschaf zeker waard. Werelderfgoed van Nederland: UNESCO-Monumenten van nu en de toekomst, door Marjolein van Rotterdam. Uitgeverij Lias, 2011. 176 blz. Prijs € 29,95 Boekenhoek
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|