Sluit [X]   
 

Radiotechnicus Pennekamp in 2015: overleden te Driebergen-Rijsenburg, Utrecht

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 306

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 306 (10de jaargang, 15 oktober 2008)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Dit jaar is het na de drukke septembermaand niet stiller geworden, het nieuws en de ontwikkelingen blijven nog doorgaan. Daarnaast blijven er informatie en tips binnen komen en moeten er nog veel foto's gecatalogiseerd worden. Het najaar en winter is traditioneel het 'archief-seizoen' maar dat komt er nog niet van, maar wel kon eindelijk de website weer eens aangevuld worden met nieuwe informatie en foto's. Gelukkig hebben er nog geen media-bazen gebeld met een aanbod voor een tv-programma (dat is een grapje).

Zodoende al na een week een volgende nieuwsbrief, met daarin een korte terugblik op de Teleac-aflevering over de Stelling en dat zoiets voor een persoon al veel meer tijd kost dan de aflevering duurde. Daarna het bericht dat de directeur van Stichting Herstelling het tijd voor een nieuwe uitdaging vindt.
Vervolgens slecht nieuws over een inundatieduiker die beschadigd is geraakt. En een samengevat krantenartikel over de vraag hoe het behoud dan in de provincie Utrecht is geregeld.
Tenslotte, in deze rumoerige financiele tijden met onder andere 100 miljoen euro van de provincie Noord-Holland op twijfelachtige banken, wat bedragen uit het verleden over de kosten van de Stelling. En dan echt als laatste, een leuk citaat uit een artikel over de militaire postduiven in de Oranje-Nassau Kazerne.

Veel leesplezier en een prettige herfstvakantie.
De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 29 oktober verschijnen.

René Ros

 

Hollandse Wereldwonderen op televisie

"Als je vraagt aan mensen, kent u de Stelling van Amsterdam? Dan zeggen de mensen, van ja hoe luidt die dan?"
Die eerste zin van de uitzending van Hollandse Wereldwonderen op 8 oktober jl. (zie foto rechts) wordt wellicht beantwoordt door de laatste: "Dat moeten we ook kunnen bewaren voor ons nageslacht". Het verhaal over de Stelling-met-hoofdletter kwam goed uit de verf en de samenhang en gevarieerdheid werd fraai in beeld gebracht met een grote variatie aan sprekers en bouwwerken. En een brisantgranaat die insloeg als een bom.
Naar de Stelling-uitzending hebben 82.000 mensen gekeken en het is nog via de website Uitzending Gemist te bekijken. Vandaag en de volgende drie woensdagen zijn nog meer uitzendingen over het Nederlandse werelderfgoed.

Een paar ontvangen reacties:
"Ik vond het een heel interessante en vooral leuke uitzending die veel aspecten van de Stelling liet zien."
"Echt een leuke en mooie aflevering."
"Het viel niet tegen, leuk gedaan met mooie plaatjes van de forten"
"Goede reclame voor de Stelling alhoewel het uitzendtijdstip wat ongelukkig was."

Voor uw redacteur begon het op een koude dag toen twee productiemedewerkers het zuidelijke deel van de Stelling werden langsgereden om zich een beeld te vormen. Daarna cadeautjes uitpakken want het was Sinterklaasdag 2007! Eind januari volgde een tweede nattere tocht in het noorden en westen. Per e-mail kwamen vragen over forten en gebruikers maar ook of uw redacteur in beeld wilde verschijnen. Lang kunnen afhouden maar uiteindelijk bezweken voor de 'lieve woordjes'. Zodoende werd op 16 april jl. de rondleiding op Fort bij Uithoorn 'geschoten' (zie foto links). Na de opnamen was het afwachten hoeveel beeldmateriaal er uiteindelijk in de uitzending terecht kwam, en dat bleek wel heel veel te zijn.

(Uw redacteur wil, ook in dit geval, op geen enkele wijze de indruk wekken dat zijn rol groter is dan hierboven omschreven en laat de eer aan de omroep, opdrachtgever, productiebedrijf en haar medewerkers, ge-interviewden en andere betrokkenen. Publicaties, uitzendingen, werkzaamheden en activiteiten waarover betrokkenen ten minste een week voor publicatiedatum informatie aanleveren, kregen en krijgen een evenredige aandacht.)

'Teleac aflevering over de Stelling' met alle links en videoclips: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=6&t=450
Stichting Kijkonderzoek: http://www.kijkonderzoek.nl/

 

Directeur Herstelling gaat stoppen

Foto: Hans Baas, Stichting Mega.

Edward Neering heeft op 13 oktober jl. openbaar gemaakt dat hij besloten heeft om te stoppen als directeur van Stichting Herstelling, een organisatie die een grote stempel drukt op het behoud van de bouwwerken van de Stelling van Amsterdam. Na drie jaar vindt hij het tijd voor een nieuwe uitdaging, dus een nieuw perspectief.

Hij schrijft hier zelf onder andere over: "Eind 2007 werd besloten om de taken en verantwoordelijkheden van de stichting en de DWI als gemeentelijke dienst te scheiden met als gevolg dat er twee directeuren werden aangesteld per 1 mei 2008. Zelf merk ik dat ik nu toch moet kiezen voor een andere uitdaging anders zou ik mijn collega-directeur tekort doen en misschien ongewild voor de voeten gaan lopen. Ik hecht eraan te vermelden dat de samenwerking tussen Yoeri van der Lugt en mijzelf prima is verlopen dus laat daar geen misverstand over bestaan. Ik wens hem veel succes toe met deze mooie club mensen. Ik heb hem geadviseerd om zich volledig te focussen op Herstelling en de Stelling van Amsterdam als werkterrein."

Het bestuur van Stichting Mega dankt Edward voor zijn grote inzet en betrokkenheid. En wenst hem veel succes en plezier met welke uitdaging(en) hij ook aangaat.

Weblog van Edward Neering met het volledige bericht: http://herstelling.web-log.nl/weblog_herstelling/2008/10/edward-neering.html
Stichting Herstelling: http://www.herstelling.nl/

 

Duiker en grenspaal Zuidermaatweg beschadigd

Tekst en foto's: Martin Hilgers.

Op de laatste zonnige zondag van september reed ik vanuit Uitgeest over de Zuidermaatweg richting Heemskerk. Ter hoogte van de spoorlijn zag ik dat de bakstenen duiker behoorlijk was beschadigd. Een en ander was waarschijnlijk veroorzaakt door een grasmaaimachine die niet alleen de granieten hoekstenen maar ook de bakstenen zelf flink had beschadigd. Ook was een van de houten geleiders samen met de ijzeren steun van de granieten hoeksteen afgebroken (zie foto links).

De Zuidermaatweg maakt onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam en de duikers en grenspalen staan op de Provinciale monumentenlijst. Oorspronkelijk liep de Zuidermaatweg vanaf de Hoflaan nabij Oudt Haerlem in Heemskerk tot aan Fort bij Veldhuis. Deze in 1893-1895 opgehoogde weg vormde de grens tussen water dat in geval van inundatie werd ingelaten vanuit het Noordzeekanaal en het water afkomstig uit de Schermerboezem. In deze periode zijn er, behalve de inundatiekering nabij Fort bij Veldhuis, twee kleinere duikers aan weerskanten van de spoorlijn Uitgeest - Beverwijk aangelegd. Deze duikers konden bij inundatie middels schuiven worden gesloten. Naast de kering en duikers zijn er bij aanleg zo'n 22 grenspalen geplaatst, oplopend van nummer 13 en 13a nabij Fort bij Veldhuis tot en met nummer 33 aan de Hoflaan.

In de loop de tijd zijn een groot aantal van de oorspronkelijke objecten verdwenen. Zo is de duiker ten oosten van de spoorlijn, die rond 1930 al eens was vervangen, inmiddels geheel verdwenen bij de aanleg van woningen in de Broekpolder. Hierdoor, samen met verleggen van de A-9, hebben inmiddels ook de grenspalen 13 tot en met 19 het veld moeten ruimen. Helaas is duidelijk geworden dat nu de bouwactiviteiten achter de rug zijn ook het reguliere onderhoud aan de Zuidermaatweg zijn tol eist. Naast het beschadigen van de duiker door een maaimachine heeft ook grenspaal O 21 het schonen van de sloot niet doorstaan. De paal waarvan het nummer al niet meer leesbaar was, is zo'n 113 jaar na plaatsen in tweeen gebroken. De bovenzijde met de O ligt op de kant waarbij de onderzijde in de slootkant is achtergebleven (zie foto rechts).
Bij een inventarisatie uitgevoerd in 1989 zijn er nog 14 grenspalen aangetroffen. Hiervan zijn vandaag de dag nog acht grenspalen met de nummers 20 (in 1989 niet aangetroffen), 21 (voor de helft), 23, 24, 25, 27, 30 en 31 terug te vinden.

De provincie Noord-Holland is op de hoogte gebracht en zij gaat in overleg met de gemeente Heemskerk over eventueel herstel van de inundatieduiker. Inmiddels is naast de houten geleider met steun ook een groot deel van de tweede geleider verdwenen. Het afgebroken deel van de grenspaal ligt nu nog op de slootkant.
Wellicht is genoemd voorval aanleiding voor de provincie en/of gemeenten om de kleinere objecten van de Stelling zodanig te markeren dat deze waarneembaar zijn bij het maaien van het gras en het schonen van de sloten?

Inundatiekering bewesten het Fort bij Veldhuis: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/veldhuis-kering/

 

Landschap Stelling van Amsterdam niet beschermd in Utrecht

Samenvatting van 'Grond rond fort moet leeg' in Algemeen Dagblad, d.d. 10 oktober jl.
In aansluiting op persbericht 'Landschap Stelling van Amsterdam beschermd' in Nieuwsbrief 305.

Sinds kort biedt een plan van de provincie Noord-Holland bescherming aan het landschap rondom de forten die behoren tot de Stelling Amsterdam. Een goed initiatief, maar de Stelling heeft ook drie versterkte plaatsen [zes forten en twee batterijen, red.] in de provincie Utrecht. Hoe zit dat?

"Een provincie kan geen beleid maken voor een andere provincie," legt Mariette Hilkemeijer namens de provincie Utrecht uit. Fort Waver-Amstel en Fort bij Uithoorn liggen in gemeente De Ronde Venen en het Fort in de Botshol valt onder de gemeente Abcoude. De afspraak dat de bebouwing rond het gebied van de Stelling van Amsterdam wordt beschermd, geldt niet voor de hele Stelling, zo lijkt het. "Utrecht heeft zaken afgebakend in het streekplan. Wij doen dat niet op deelgebieden zoals Noord-Holland dit nu wel doet."

Woordvoerder Robbert Wortel laat namens gemeente De Ronde Venen weten dat er bij bouwplannen rekening wordt gehouden met het schootsveld van de forten. Deze worden zoveel mogelijk vrij gehouden.

Noot redactie: In het Provinciaal Beeldkwaliteitsplan Stelling van Amsterdam is een paragraaf over de afstemming met de provincie Utrecht opgenomen met daarin onder andere: "De provincies Noord-Holland en Utrecht zullen gedurende deze trajecten regelmatig afstemmen om de samenhang in de gehele Stelling te waarborgen.". Zie het Stelling Forum voor de volledige tekst van de paragraaf.

Gehele artikel 'Grond rond fort moet leeg' in Algemeen Dagblad: http://www.ad.nl/groenehart/woerden/2685254/lsquoGrond_rond_fort_moet_leegrsquo.html
'Beeldkwaliteitsplan Stelling van Amsterdam vastgesteld' op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=3&t=444

 

Wat kostte dat nou?

"Wat kostte de Stelling nou? Vergelijkbaar met de kosten van de Delta-werken?" vroeg Fred Braaksma, van Fort aan Den Ham, op het Stelling Forum. Denkende dat die vraag al eens was beantwoord, in de website gezocht maar toch niet gevonden.

Wel was bekend dat er 33 jaar aan de Stelling is gebouwd en dat het ongeveer 40 miljoen toenmalige guldens kostte. De gehele vestingbegroting van het Departement van Oorlog was per jaar tussen 0,05 en de 2,1 miljoen gulden (rond de 1,3 procent van de staatsbegroting)*.
Oude bedragen kan je niet zomaar omrekenen naar de Euro omdat je met de prijsindex rekening moet houden. En zelfs dat zegt weinig over de kosten om het nu geheel nieuw te bouwen. Op de website van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG) kan je bedragen naar andere jaren omrekenen. Als we het jaar 1905 als prijspeil voor de gehele bouwperiode nemen, dan heeft de Stelling ongeveer 424 miljoen euro gekost (prijspeil 2006).

Een vergelijking met de Delta-werken wordt al snel gemaakt alhoewel dat project was bedoeld om het water buiten de dijken te houden. Er werd van 1958 tot en met 1997 (39 jaar) aan gewerkt. Mocht je denken dat van de Delta-werken wel de kosten eenvoudig te achterhalen zijn, vergeet het dan maar. Drie boeken over het onderwerp noemen geen enkel bedrag. Zoeken op het Internet is een drama omdat sindsdien elk groot plan 'Deltaplan' wordt genoemd.
De website AbsoluteFacts noemt "meer dan 5 miljard euro" en Deltapark Neeltje Jans vermeldt "2,36 miljard Euro" voor de Oosterscheldekering alleen (zie foto links). De website van het Nationaal Brandweer Documentatie Centrum lijkt dan met "tussen de 8 en 10 miljard euro" (prijspeil 2002) de meest nauwkeurige. Voor het prijspeil 2006 is dat 8,5 en 10,6 miljard euro.

Dat betekent dat aan de Stelling slecht zes jaar korter is gewerkt. En dat de kosten voor de Stelling rond de 5 procent van de kosten voor de Delta-werken bedraagt. Het zegt meer over de trage bouw van de Stelling dan dat het Nederland veel heeft gekost.

* bron: Het Vaderland verdedigd 1874-1914 (Bijlage I) door dr. W. Klinkert (bekend van televisie)

'Wat kostte dat nou?' op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=6&t=442
'De waarde van de gulden/euro': http://www.iisg.nl/hpw/calculate-nl.php
'Zeeland overwon met de Deltawerken' van NBDC: http://www.nbdc.nl/cms/show/id=438746/contentid=24564

 

De postduif

Gelezen in: 'De postduif als militair verbindingsmiddel in Nederland en Indië' door Peter Yska.

"In 1892 wordt de eerste luitenant A. Holland van het 7 Regiment Infanterie overgeplaatst naar de Oranje-Nassaukazerne te Amsterdam. Deze postduivenliefhebber verzoekt aan de kazernecommandant een duivenonderkomen op de kazerne te mogen inrichten. De kazerne-commandant stuurt het verzoek door naar een hogere instantie. Het gevolg is dat de luitenant benoemd wordt tot hoofd van een ‘Militaire Postduivendienst’ die rechtstreeks onder de Chef Generale Staf komt te staan. Onder hem ressorteren voortaan alle postduivenstations met uitzondering van die te Utrecht en Pannerden waarvoor voorlopig commandant Korps Genie-troepen verantwoordelijk blijft. Kort daarna wordt het postduivenstation op de Oranje-Nassaukazerne naar Artis verplaatst. Een belangrijke reden daarvoor is dat de dakgoten voor de afvoer van regenwater, dat opgeslagen in putten als noodvoorraad dient, door de duiven ‘vervuilt’ raken."

'De postduif als militair verbindingsmiddel in Nederland en Indie': http://77.243.231.13/~id02356/intercom/2006/4/Postduif_als_vbdmiddel.pdf
'De postduivendienst in de Koninklijke Landmacht' in Armamentaria 26 (1991-1992): http://www.collectie.legermuseum.nl/.../arma de postduivendienst in de koninklijke landmacht.pdf
Rijkspostduivenstation: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-duiven/
Oranje-Nassau Kazerne: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-nassau/

 

Overig

Overig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Gebruik deze link voor een overzicht van de nieuwste berichten:
https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

Sinds januari 2008 wordt hier niet meer verwezen naar berichten op het Stelling Forum. Gebruik de link hierboven om de nieuwe berichten te zien.
Door je te registeren bij het Stelling Forum kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek, krijg je een melding per e-mail als je je abonneert op een forum en kan je zelf berichten plaatsen.

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)
 
 
 
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)