Sluit [X]   
 

Gevangene Koolhoven in 1910: overgeplaatst bij 1e Compagnie Wielrijders

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 284

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 284 (9de jaargang, 6 december 2007)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Of aanvullende informatie, tips e.d.? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

 

Inleiding

Beste lezer,

Als ik u met het Sinterklaas feest niet storen mag,
daarom deze nieuwsbrief een volgende dag.

Helaas moeten we deze nieuwsbrief beginnen met het overlijdensbericht van Co Stronck; triest genoeg zullen zijn (klein)kinderen Sinterklaas heel anders beleefd hebben dan andere jaren.
Daarna een bericht over de toekomst van de Wijkermeerpolder die vooralsnog niet ernstiger bedreigd lijkt te worden. Moeten we ons overigens niet eens gaan realiseren dat onze economie ons volledig klem gaat zetten in ruimtegebruik en dus leefbaarheid?
Dan terug in de tijd met een eenzame en bijna vergeten grenspaal bij Spaarnwoude. En iets minder ver terug naar de noodkeukens uit de Koude Oorlog, met een boekcitaat die wellicht aanknopingspunten biedt.
Dan een artikel over een nieuw fotoboek van een Utrechts fort met wellicht een voorbeeld gebruik. Een oproep voor vrijwilligers om een Post van Kraijenhoff te gaan onderhouden. En tenslotte een paar citaten over de Amsterdamse connectie met de ramp in Leiden van 1807.
En zo is het toch weer een gevarieerde nieuwsbrief geworden waarvan ik hoop dat iedereen minstens een artikel de moeite waard vindt.

Dit is 27ste en waarschijnlijk laatste nieuwsbrief van 2007. Rond 15-20 december zal de website weer haar winterse uitstraling met kerstgroet krijgen. In ieder geval zal op 3 januari 2008 een nieuwsbrief verschijnen.
Mede namens de bestuursleden en medewerkers van Stichting Mega dank ik iedereen voor zijn/haar medewerking en interesse in het bijna afgelopen jaar. En wens alle lezers alvast prettige feestdagen en een goede jaarwisseling toe!

Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/
De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 3 januari 2008 verschijnen.

René Ros

 

Co Stronck overleden

Op woensdag 28 november jl. is Co Stronck na een kort en ernstig ziekbed overleden. Jacobus Hendrik Stronck is 75 jaar geworden en laat zijn vrouw, drie kinderen en vier kleinkinderen na.

Tot enkele weken geleden was hij nog actief op het Fort bij Spijkerboor. Als gids maar ook als hulpvaardige man achter de schermen voor bijvoorbeeld de administratie. Hij voelde zich er thuis. Op het fort werd hem menig maal gezegd "dat hij wel een slaapzak kon meenemen, hoefde hij niet elke keer naar huis terug te rijden", in Krommenie.

Samen met Co heb ik een aantal forten in het noordfront bezocht waaronder het eerste bezoek in 2002 aan het Fort aan de Nekkerweg dat op RTV NH is uitgezonden (zie foto links). Hij was een betrokken fan en medewerker van de Stelling en de website. Toch heb ik ook bij zijn overlijden het frustrerende gevoel dat ik iemand niet goed genoeg heb gekend.

Zijn kleuterschool in Amsterdam werd tijdens de Tweede Wereldoorlog de Tulpkazerne en hij vond het belangrijk dit onder de aandacht te brengen. Maar de lezers van deze nieuwsbrief kennen zijn naam van de vele media-tips die dankzij hem in deze nieuwsbrief werden genoemd.

"In mijn diensttijd ben ik [op Fort Erfprins bij Den Helder] gelegerd geweest als luchtdoelartillerist, voor schietoefeningen op vliegtuigjes met sleepzak. Het stelde toen niet veel voor. Op het terreplein stond een wankele legeringsbarak waarin we onze koppen te ruste konden leggen."

"Herinner mij,
maar niet in sombere dagen.
Herinner mij in stralende zon,
hoe ik was toen ik alles nog kon."

De crematie vond op 3 december plaats. Het bestuur en medewerkers van Stichting Mega wensen zijn familie en de ploeg van Fort bij Spijkerboor veel sterkte toe bij het verwerken van het verlies van deze sympathieke man.

Fort bij Spijkerboor: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spijkerboor/>
Tulpkazerne: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/amsterdam-tulpkazerne/>

 

Wijkermeerpolder

Provinciale Staten hebben op 19 november een amendement aangenomen over de al lang bestaande plannen voor een "nat bedrijventerrein" in de Wijkermeerpolder, het gebied aan het Noordzeekanaal tussen Fort bij Velsen en Fort Zuidwijkermeer.

Met het amendement wordt de planologische reservering voor natte bedrijventerreinen en expliciet de Wijkermeerpolder in het nieuwe collegeprogramma onderschreven en in het streekplan gehandhaafd. Die oude intentie blijft daarmee onveranderd, maar is voorlopig nog geen werkelijkheid.

De snelweg A9 was al een aanslag op het gebied. En de zone tussen Fort bij Velsen en die snelweg is nu bijna al helemaal industriegebied.
Met het amendement wordt wel de begrenzing van de Stelling uitgebreid met de Liniewal Aagtendijk - Zuidwijkermeer en de Assendelver Zeedijk (en het gebied ertussen?).

Gedeputeerde Staten worstelen met de havenplannen in dit hoekje van de Stelling. Tijdens de inspraakronde sprak het Ministerie van VROM de wens uit de strategische reservering voor het havengebied te laten vervallen en de zone tussen de A9 en de Zeedijk aan het Nationaal Landschap de Stelling van Amsterdam toe te voegen. Het Ministerie van Economische Zaken is overigens van mening dat de reservering gehandhaafd kan blijven en vindt daarin de gemeente Zaanstad, Stadsregio Amsterdam en de Kamer van Koophandel aan zijn zijde.

Gedeputeerde Staten stellen dat een mogelijke havenontwikkeling niet geregeld wordt in de streekplanherziening, maar dat er een beslissing over moet worden genomen als de structuurvisie wordt ingevoerd, de opvolger van het streekplan. Volgens GS zou de strategische havenreservering in het kader van de structuurvisie heroverwogen kunnen worden.

Fort bij Velsen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/velsen/>
Fort Zuidwijkermeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zuidwijkermeer/>
Liniewal Aagtendijk - Zuidwijkermeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zuidwijkermeer-linie/>
Assendelver Zeedijk: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/assendelft-zeedijk/>
Provinciale Staten Vergaderstukken: <http://www.noord-holland.nl/thema/concern/politiek_en_bestuur/Provinciale_Staten/Vergaderstukken/>
Aangenomen/Aangehouden moties en amendementen: <http://www.noord-holland.nl/Images/65_117782.pdf> (pag. 1)

 

Weg langs de Hoogendijk

Met dank aan Martin Hilgers.
Foto: Martin Hilgers.

Zelf had ik de paal wel al eens in het voorbijrijden zien staan maar Martin Hilgers wees er op en dwong me op zachte wijze er eens aandacht aan te schenken. Zelf hoopte Martin dat de grenspaal, op een vergeten stukje land tussen snelweg A9 en een paar wegen bij Spaarnwoude, te maken heeft met een batterij of kazemat. Ik denk dat ik hem moet teleurstellen maar volgens mij blijft het interessant.

Op een aantal oude kaarten staan er bij de huidige Spaarndammerdijk, van Spaarndam richting Halfweg, twee verharde wegen parallel aan elkaar (zie kaartfragment links). Een weg op de kruin van de dijk, de andere weg op de noordelijke voet ervan.
Op een van die kaarten staat bij de weg aan de dijkvoet 'militaire weg'. Waarschijnlijk was die weg bedoelt als een bedekte weg om, veilig achter de oude zeedijk, vanaf de hoofdverdedigingslijn richting de hoofdstad te komen. En zoals gebruikelijk voor militaire wegen zal ook deze zijn afgebakend met grenspalen.

Hedentendage is de militaire weg verdwenen maar is nog steeds een brede strook grasland aan de noordzijde van de dijk te vinden. En die ene grenspaal O7 natuurlijk.

Militaire wegen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/wegen/>

 

Noodkeukens

Van iemand ontving ik onderstaande boektekst over de beoogde voedselvoorziening in de Koude Oorlog. Helaas is niet bekend in welk boek de tekst stond.

"Wanneer het bereiden van de warme maaltijd in de gezinnen onmogelijk is geworden door het gebrek aan voedsel, dan konden door de bemiddeling van de voedselcommissarissen noodkeukens worden ingericht. Als regel daarbij kon gebruik worden gemaakt van bestaande grote keukens van bedrijven en instellingen in de levensmiddelensector. In Amsterdam was zelfs een speciaal voor dit doel gebouwde noodkeuken met een zeer grote capaciteit aanwezig, die binnen drie dagen bedrijfsklaar kon worden gemaakt. Voor het transport van dat warme voedsel, van de noodkeukens naar de uitdeelplaatsen, lagen verspreid over het hele land 50.000 stuks dubbelwandige gamelen van 40 liter opgeslagen."

Zijn daar de grote ronde roestafdrukken van, in de gang naar de mitrailleuropstelling van het Fort bij Spijkerboor?

 

Oorlog en Vrede op Fort op de Biltstraat

Een najaarszonnetje scheen op 22 november door de bomen en de schermen van de oude schietbanen van het Fort op de Biltstraat, ten oosten van Utrecht. Er kan tegenwoordig van maandag t.e.m. donderdag tijdens kantooruren vrij rondgewandeld worden en de nieuwe openlucht-tentoonstelling bekeken worden.

Maar daar kwamen de aanwezigen die dag niet alleen voor. Met een korte plechtigheid en enkele toespraken werd het eerste exemplaar van het nieuwe fotoboek 'Fort De Bilt' overhandigd aan de Commissaris van de Koningin van de Provincie Utrecht, de heer R.C. Robbertsen. Waarna het gezelschap de binnen- en buitententoonstelling rondwandelde. Waaronder twee commandanten van de Koninklijke Marechaussee kazerne* op het zuidelijke deel van het fort. En een persoon die op het fort gefusilleerd had moeten worden maar gered werd door de capitulatie.

Het fotoboek bevat meer dan 100 foto’s, waarvan sommige uit particuliere collecties nog nooit zijn gepubliceerd. De toelichtende teksten zijn beknopt, de beelden spreken voor zich. De tekeningen en foto's beslaan chronologisch alle perioden en facetten van de geschiedenis van het fort. Voor het geringe bedrag van 17,54 euro (incl. verzendkosten) kan het boek besteld worden, onder andere via de Forten Info Winkel.

Dit fort van de Nieuwe Hollandse Waterlinie is een bijzondere plek met een beladen geschiedenis omdat het tijdens de Tweede Wereldoorlog werd gebruikt als fusilladeplaats. In 1945 werd het fort ingericht als Bewaringskamp voor NSB-vrouwen.
Nu is er een centrum voor vredeseducatie gevestigd. Fort De Bilt is een oefenplaats voor integratie waar alle kinderen en jongeren welkom zijn en oefenen in respect. Over oorlog, vooroordelen, pesten, vluchten met voorbeelden uit alle tijden. Zonder te moraliseren en de kinderen kunnen niet echt fouten maken doordat ze werken op het eigen niveau.
Bij eerdere bezoeken heb ik de tentoonstelling in de bomvrije kazerne altijd wat ontvlucht omdat het me belerend, 'soft' en niet voor mij bedoelt leek, maar dat was een vooroordeel...

Meer informatie over het Fort De Bilt en de tentoonstellingen kan je vinden op de website van Stichting Vredeseducatie. Ook in de regio Amsterdam zijn veel kinderen (en volwassenen) voor wie een bezoek aan de actieve tentoonstelling in het fort leerzaam kan zijn. Wellicht is het een idee om een tweede filiaal te laten openen als een nieuw en passend hergebruik van een fort?

Forten Info Winkel: <http://winkel.forten.info/>
Stichting Vredeseducatie: <http://www.vredeseducatie.nl/>

* wilden helaas niets vertellen over 'Gladio'.

 

Landschap Noord-Holland zoekt vrijwilligers voor Spaarnwouderveen/Batterij

Bron: Persbericht Landschap Noord-Holland d.d. 27 november 2007 met aanvullingen.
Foto: Landschap Noord-Holland.

In recreatiegebied Spaarnwoude, vlakbij Halfweg, ligt een bijzonder natuurgebied. Het heet Spaarnwouderveen en Batterij. Landschap Noord-Holland is bezig met het oprichten van een vrijwilligersgroep voor het beheer en zoekt daarom mensen die ervan houden in de buitenlucht te werken.

Als natuurvrijwilliger kom je op allerlei onverwachte plekken. In Spaarnwouderveen en Batterij maken de vrijwilligers kennis met veenheides en met de Post aan de Zwet, een van de Posten van Kraijenhoff. Het werk zal onder meer bestaan uit het verwijderen van ruigte en boomopslag (zie foto links).
De werkgroep werkt van augustus t.e.m. februari een zaterdag in de maand. De werkzaamheden starten om 10.00 en eindigen circa 14.30 uur. De data voor dit seizoen zijn 15 december, 12 januari en 9 februari.

Lijkt het u wat om met een gezellige groep mensen de handen eens flink uit de mouwen te steken? Neem dan 's avonds contact op met Liesbeth Wieringa, tel. 075-6413704. Landschap Noord-Holland zorgt onder meer voor gereedschap, verzekering en enkele gezellige activiteiten. Voor meer informatie over dit natuurgebied en de werkzaamheden kunt u kijken op onze website.

Landschap Noord-Holland: <http://www.landschapnoordholland.nl/>
Westfront Posten van Kraijenhoff met Post aan de Zwet: <https://www.stelling-amsterdam.nl/overig/krayenhoff/lijst-west.htm>
Luchtafweerbatterij Halfweg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/halfweg-tl/>

 

Ouderkerk en Leiden

Bron: www.kruitramp.nl

"De Ramp van Leiden vond plaats op maandag 12 januari 1807 's middags om kwart over vier. Een vrachtschip, geladen met 369 vaatjes buskruit explodeerde middenin de binnenstad. Een hele woonwijk werd weggevaagd: 218 huizen waren in één klap vernietigd of dermate beschadigd dat zij moesten worden afgebroken."

"Op woensdag 7 januari 1807 werd het schip van Van Schie geladen aan kruitfabriek De Sollenburg en aan De Oude Molen te Ouderkerk aan de Amstel met in totaal 36.900 oude Amsterdamse ponden buskruit (18.230 moderne kilogram). Bobbink had de opdracht om het buskruit zo snel mogelijk naar Delft te brengen. Mede met het oog op dreigende nachtvorst liet hij de jongens Van Schie alvast doorvaren tot bij Leiden. Zelf ging hij mee met de andere twee schepen om lading in te nemen bij de kruitmolens in Noord-Holland en Utrecht. Zij zouden elkaar later weer ontmoeten en in konvooi doorvaren naar Delft."

Buskruitfabriek "De Oude Molen" <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ouderkerk-molen/>
Buskruitfabriek Sollenburg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/overig/>
Het Fataal Evenement. De Buskruitramp van Leiden: <http://www.kruitramp.nl/index.php?pagina=geschiedenis&id=10>

 

Overig

Overig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Door je te registeren bij het forum kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek en kan je zelf berichten plaatsen.
https://forum.stelling-amsterdam.nl/

- Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen aan de website kan je vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/website/>

- Het verhaal van de Duitse torpedoboot V69 en haar verblijf in IJmuiden in januari 1917: <http://www.ssew.nl/het_verhaal_van_de_torpedoboot_v69>

- 'Piketpaaltjes Geniedijk Haarlemmermeer' voor de snelwegverbreding: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=282>

- Jaarrecord van aantal bezoeken wederom gebroken en sinds 1998 meer dan 350.000 keer bezocht: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=283>

- Animatie van Goejanverwellesluis in 1787 en 2007: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=285>

- Domeinen verlaat Zeeburg t.b.v. gemeente: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=286>

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)