E-Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 54
(26 november 2001)
Beste lezer,
Bij deze een nieuwe e-nieuwsbrief over de website Stelling van
Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>
Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen, te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook meer informatie over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en
het archief te vinden.
Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
En stuur de nieuwsbrief door aan anderen!
INHOUD
In deze nieuwsbrief:
In de volgende nieuwsbrief o.a.:
GEBRUIK KOLONEL SIX KAZERNE
Van de Sectie Militaire Geschiedenis (SMG) van de Landmacht ontving
ik op aanvraag twee artikelen over de korte geschiedenis van de Kolonel Six Kazerne. De
oudste stond in 1987 in "Ons leger" met als titel "Amsterdammer en
verzetsstrijder leeft voort in kazernenaam". De andere was uit de
Helderse Courant van 29 juli 1995, heeft de titel "Geen bevelen meer
uit Amsterdam" en is geschreven door Peter Schat (hé, die komt
me bekend voor!).
De artikelen lijken een volledig beeld te geven van het gebruik voor
het Provinciaal Militair Commando, Marechaussee, Indelingsraad en
latere gebruikers. Alleen de levensbeschrijving van Kolonel Six is
wat braaf - elders wordt hij ultrarechts genoemd en het niet
gebruiken van een schuilnaam in het verzet gezien als bewijs voor een
dubbelrol.
Ook kwam de naam van de laatste Provinciaal Militaire Commandant me
wel erg bekend voor. Tijdens de bijeenkomst in het stadhuis van
Amsterdam (zie hieronder) kwam ik de persoon met die achternaam
tegen. En inderdaad, Kolonel C.G.C.T. Wagemakers is tegenwoordig de
secretaris van de Stichting
Stelling van Amsterdam. De voormalig PMC van Utrecht is
overigens ook een bestuurslid.
Zie de bijgewerkte informatie pagina over de kazerne.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-six/>
ZENDSTATION IN DE HAARLEMMERMEER
In de vorige nieuwsbrief meldde ik het vinden van bouwtekeningen van
het Zendstation in de
Haarlemmermeer. Bij deze even iets meer informatie over de
"ontdekking".
Toen ik me realiseerde dat slechts aan één zijde een
weg werd aangegeven, waren de mogelijkheden beperkt en kon ik op een
kaart uit 1912 twee mogelijke locaties vinden. Een stadskaart uit
1950-1957 gaf de doorslag en het bewijs dat het zendstation de oorlog
had overleefd. Op een van de twee locaties, namelijk die aan de
Slotertocht waarin zuidelijker een bomvrije damsluis ligt, was een
terrein van de juiste afmetingen en drie gebouwen in het juiste
patroon aangegeven. Het vinden van de locatie op een moderne kaart
was lastiger omdat Schiphol een flinke invloed op de omgeving heeft
gehad. Het terrein was nog te vinden en ook de woning stond er
aangegeven. De Slotertocht was in tweeën gedeeld en het stuk
langs het terrein een gewone sloot geworden.
Zodra er even gelegenheid was ben ik naar de locatie gereden. De
woning stond er inderdaad nog en een stukje van het klinkerpad was
ernaast nog aanwezig. Zelfs de waterput zit nog op de oorspronkelijke
plaats. De rest van het terrein wordt nu gebruikt door bouwbedrijf
Dura Vermeer voor de opslag van materieel en materiaal. Rond 1990 is
het door hen overgenomen en opgehoogd dus van funderingen was niets
meer te zien. Ervoor moet er een steunpunt van de Algemene
Verkeersdienst van de Rijkspolitie zijn geweest met een grote
voertuigengarage. Op mijn topografische kaart (uitgave 1994) staat er
nog een symbool voor een politiebureau.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schiphol-zender/>
OPENBAAR DEBAT "LANGZAME BUITENRING IN DE SNELLE
METROPOOL"
Op maandagmiddag 19 november jl. had ik maar weer eens een halve dag
vrij genomen. Ik had mezelf uitgenodigd voor het afsluitende debat
over het onderzoek
van de Provincie
Noord-Holland over de Stelling.
Eenmaal in het stadhuis van Amsterdam aangekomen merkte ik weer de
cultuurshock die me overdonderde. Meer gewend zijnde aan snuffelen in
archieven en baggeren in de modder is het toch altijd weer wennen om
tussen de planologen, architecten en ambtenaren rond te lopen.
Bovendien werd me weer fijntjes duidelijk dat ik een ouwe l*l wordt:
ik wist de eindredacteur van het boek niet te herkennen en verwarde
de namen van twee personen. Of zal het door de narcoses komen...
Terug naar de debatten waarbij ik vooral probeer om kort de sfeer
onder woorden te brengen - de inhoudelijke kant zal vast via een
andere website gaan komen.
Na een welkom door de Amsterdamse wethouder Duco Stadig (Ruimtelijke
Ordening) - al diverse malen langs de Stelling gefietst - las
journalist Gerard van Westerloo enkele passages uit zijn essay voor.
Hij had me van tevoren al gewaarschuwd dat hij me weer op de hak zou
nemen. Weer wees hij op de "musketminnende mannen" die zichzelf
commandantjes noemen. Ha! Hij loopt flink achter want dat bewuste
lijstje stond vóór 5 april - toen ik deze opmerking
tijdens de conferentie in de Meervaart hoorde - al op de helling en
is kort daarna gewijzigd. Iemand zei me dat ik me meer zorgen moest
maken als de website NIET genoemd zou worden. Ik vat de karikaturale
teksten van Van Westerloo maar op als gangmakerij en aanzetten tot
nadenken. De meeste opmerkingen hadden een glimlach tot gevolg. De
presentatie door onderzoeksbureau H+N+S was een stuk serieuzer. Zij
verklaarden kort de resultaten van het onderzoek en hun voorstellen
voor het beheer en het herkenbaarder maken van de Stelling. Daarmee
werd de basis van de rest van de middag gelegd.
In vier debatten met verschillende panels van drie tot vier personen
werden enkele vraagstukken besproken. Deze vraagstukken waren:
De meeste van de debatten begonnen met de panelleden die "ja" of "nee" op de
vraagstukken konden antwoorden. Het was steeds het positieve "ja" en daarmee
is ook duidelijk dat het geen sprankelende debatten waren. Tijdens het tweede
debat was er wat licht vuurwerk toen de gedupeerde Meijdam (ruimtelijke ordening)
en staatssecretaris Van der Ploeg (cultuur) op het heikele punt van de havenuitbreidingen
in de Zuidwijkermeerpolder terecht kwamen. Rond de staatssecretaris zwermden
twee fotografen die hem blijkbaar altijd volgen en bij aankomst niet wisten
wat hij kwam doen. Zodra hij begon te praten en met zijn armen gebaarde werd
hij blind geflitst. Later dacht ik voor de pauze nog even de toiletten te bezoeken
maar die bleek omgedoopt te zijn tot telefooncel voor de genoemde bewindsman
met mobiele telefoon!
Er waren een paar opvallende opmerkingen waarvoor ik de moeite nam om deze op
te schrijven. Zo zijn de door H+N+S voorgestelde natte voet met moeras en verbreden
van sloten langs de accessen in strijd met het geroemde slotenpatroon van de
Beemsterpolder, het andere UNESCO monument.
Onderkend werd ook dat het moeilijk is om met de betrokken provincies, gemeenten
en waterschappen een gemeenschappelijk beleid te formuleren. In de zaal werd
echter al door de ANWB en de provincie afgesproken om samen de openstelling van de forten te gaan bevorderen.
Ook werd er gepleit om ook enkele forten te laten vervallen. Een spreker vond
dat de Nederlanders slecht tegen verval en in ongebruik geraakte gebouwen kunnen
- iets dat Geert Mak al constateerde. Het gevaar is wel dat een gebouw dan erg
vervalt en dan alsnog gesloopt of opgeknapt wordt...
Ondertussen realiseerde ik me dat er een flinke opkomst in bezoekerscentra is
met rondleidingen en/of tentoonstelling over de Stelling. Pampus trekt al veel bezoekers, Den Ham een stuk
minder, Spijkerboor en IJmuiden zijn ook gestart met excursies en voor Edam zijn plannen voor een tentoonstellinkje. En de Stichting
Stelling van Amsterdam heeft ook nog plannen, maar geen locatie. Maar Pampus
is wellicht toch niet zo bereikbaar en Spijkerboor wil alleen haar eigen natuurbezoekers
trekken.
Afijn, een gezellige middag voor de meeste betrokkenen die eindigde met een
borrel. Op weg naar huis las ik in de metro en trein het essay van Van Westerloo
in veertig minuten uit. Je kan het aanvragen bij de Provincie Noord-Holland,
afdeling ZWC, Bureau Monumentenzorg & Archeologie op telefoonnummer 023
- 514 3594.
De volgende dag zag ik dat er maar liefst 119 bezoekers op de website waren
geweest. Dank aan Gerard van Westerloo!?
Enkele foto's van het debat
zijn te vinden op de evenementen pagina:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/einddebat2001/>
<http://www.noord-holland.nl/home/PROJECT/PROSTELLING-DEFA.HTM>
<http://www.noord-holland.nl/>
<http://www.stelling-van-amsterdam.nl/>
LANGZAME BUITENRING IN DE SNELLE METROPOOL (2)
Nog een korte aanvulling op mijn opmerkingen in de vorige
nieuwsbrief. Om de zichtbaarheid te vergroten is nog een authentieke
maatregel mogelijk: de Nederlandse vlag in de vlaggenmast hangen.
O.a. bij het Fort bij
Uithoorn heb ik dit al enkele malen van afstand kunnen zien en
het is een duidelijke "landmark". Bij voorkeur hangt de vlag elke dag
in top maar het kan ook betekenisvol zijn om de vlag alleen te hijsen
wanneer het fort toegankelijk is.
HERKENNING
Er zullen vast mensen zijn die zichzelf of anderen in onderstaande
tekst herkennen. Ik ontving het van iemand die de enquête op de
website invulde.
"Nooit geweten dat op bijna steenworp afstand van de plek waar ik
mijn jeugd doorbracht en waar ik nog zeer regelmatig langs kom, een
munitie opslag van de Stelling was (Oostzaan,
Weerpad/Kerkstraat).
Volgens mij staat het geheel momenteel te koop, zal volgende keer
extra goed opletten of dat het geval is en het laten weten!"
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/oostzaan/>
OVERIG
- Het door Muiden Chemie (Kruitfabriek De Krijgsman) in februari ingeleverde veiligheidsplan was afgekeurd en moet op 13 december verbeterd ingeleverd worden. In het half jaar daarna wordt bepaald of het plan voldoet aan de NATO regels. Daarvan is afhankelijk of de fabriek moet verhuizen, zoals diverse Muidenaren zouden willen. (Vecht Journaal, 15 november 2001)
- Welingelichte bronnen melden dat de wijnhandelaar in het Fort Waver-Amstel er weg gaat.
- De huurdersvereniging van Fort aan de Drecht heeft nu een eigen website:
<http://www.fortaandedrecht.nl/>
- Er zijn plannen om het Fort bij Vijfhuizen nog tijdens de Floriade 2002 open te stellen voor het publiek.
- Er is al iemand die me gevraagd heeft om een gesigneerd exemplaar van het Stelling-boek! :-)
- Ik was vergeten om, na drie keer doorlezen, de spelling-controle te gebruiken voor de vorige nieuwsbrief. Helaas stonden er verschillende typfouten in.
Met vriendelijke groet,
René Ros
