Sluit [X]   
 

Soldaat Tsjoliasjvili in 1945: vermoord op Fort aan de St. Aagtendijk

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 430

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
18de jaargang, nummer 430, 3 januari 2016

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Dankzij enkele bijdragen en eerder voorbereidde artikelen begint 2016 onverwachts met een normale nieuwsbrief. Het eerste artikel kijkt terug en vooruit wat betreft deze website en haar activiteiten.
Rond de jaarwisseling is 'vrede op aarde' een veel gehoorde wens, het tweede artikel is een kleine bijdrage daaraan. Richard Cleve was geen Duitse spion en Wim Klinkert krijgt een pluim voor zijn werk. Indrukwekkend is het nieuws dat een 100-jarige Georgische eindelijk hoorde over haar in Beverwijk vermoorde broer.
En tenslotte gaat onze luchtfototentoonstelling op Fort aan het Pampus haar tweede seizoen in. Maar bovenal is het bijbehorende boekje nu online te bestellen!

De website Stelling van Amsterdam viert vandaag haar 17de verjaardag.
Een voorspoedig 2016 gewenst!

Lees deze nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2016/nieuwsbrief-430/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/

Het is niet bekend wanneer de volgende nieuwsbrief zal verschijnen. Bijdragen graag bij eerste gelegenheid toezenden.

Veel plezier!
René Ros
https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/

Tip: houd de cursor boven elke afbeelding om een beschrijving te zien.

 

Nieuwjaar en zeventiende verjaardag

Webstatistiek 1999-2015Het jaar 2015 was voor mij persoonlijk een rampjaar met vijf ziekenhuisopnames van naasten waarbij drie overleden, een onverwachte zakelijke wijziging en veel werk i.v.m. verhuizing.

Toch waren er enkele interessante veldtochten, een mini-symposium voor donateurs en geslaagde excursies naar Muiden/Pampus en Vliegbasis De Peel.
Qua archiefonderzoek zijn er enkele gerichte acties geweest waarover in het voorjaar van 2016 meer informatie volgt.
De website is eigenlijk alleen aangevuld met zes biografieën over personen terwijl de database meer detail-informatie is gaan bevatten.
Het aantal bezoeken aan de website is in vergelijking met 2014 stabiel gebleven op 123.000. Er zijn maar veertien losse artikelen en zes nieuwsbrieven verschenen.

Het achttiende jaar van de website valt samen met het 20-jaar werelderfgoed van de Stelling van Amsterdam. Voor het eerst in vier jaar zijn er signalen dat het plezier in de hobby weer een stijgende lijn gaat krijgen. We zullen het zien. Maar de jaren dat er tot drie uur 's nacht werd doorgewerkt en de hobby boven het beroep werd gesteld zijn wel definitief voorbij.

20 Jaar Stelling van Amsterdam UNESCO Werelderfgoed 1996-2016

Hoe dit jaar gaat verlopen en of er meer nieuwsbrieven gaan komen, weet ik nog niet. De artikelen hieronder kunnen het begin zijn van een heel ander jaar dan de afgelopen vier jaren. Uiteraard wordt u via deze nieuwsbrief op de hoogte gehouden van nieuwe activiteiten en ontwikkelingen. De voorbereidingen voor de dagexcursie naar de Haarlemmermeer zijn al begonnen.

Dank aan iedereen die het Documentatiecentrum een warm hart toedraagt en op enige wijze heeft bijgedragen.
De website Stelling van Amsterdam viert vandaag haar 17de verjaardag.
Een voorspoedig 2016 gewenst!

 

Vredespijp is gerookt

Foto: Otto Bodemeijer (Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam).

Luchtfoto van Fort aan Den HamStichting Fort aan Den Ham en Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam laten bij deze weten dat de 'vredespijp is gerookt' en het conflict tussen beide partijen is opgelost.

Met name voor de direct betrokkenen Fred Braaksma en René Ros betekent dit het einde van een te lange, onaangename periode. De komende tijd gaan we de relatie en samenwerking verder herstellen in het belang van de gehele Stelling van Amsterdam.

Personen die van het conflict weten, willen we op deze manier informeren maar over de aard van het conflict en de oplossing doen we geen verdere mededelingen.

Stichting Fort aan Den Ham
Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam
Fort aan Den Ham (hersteld)
Forten bezoeken (hersteld)
Luchtfoto's (aangevuld)

 

Richard Cleve was geen spion

Met dank aan: Rob Schimmel, Willy Smit - Buit en Jaap de Zee.
Foto: particulaire collectie.

Kunstschilder CleveHet oudste civiele boek over de Stelling van Amsterdam heeft een verhaaltje over de Duitse reserve-officier Richard Cleve die als spion de forten zou hebben geschilderd.
Op deze website is op basis daarvan een klein kader over spionage gemaakt en alhoewel er geen oordeel werd gegeven kon het gelezen worden als dat hij met zekerheid spion was.

In november 2014 ontving ik een e-mail van Willy Smit over die Richard Cleve. Zij is betrokken bij Kasteel Cannenburch bij Vaassen (Gld.) en was bezig met historisch onderzoek naar hem.
Het bleek dat Cleve en zijn vrouw van 1906 tot 1951 eigenaar zijn geweest van het kasteel. Ze had archiefstukken gevonden waarin militairen in 1897 een verdenking van spionage tegen hem uitten.
Navraag bij enkele auteurs van het boek 'De Stelling van Amsterdam. Vestingwerken rond de hoofdstad 1880-1920' (1988) leerde dat zij andere archiefstukken als bron hadden gebruikt.
Ook uit het combineren van de archiefstukken bleek niet dat hij daadwerkelijk was verhoord en aangeklaagd zodat het vermoedelijk niet verder is gekomen dan een verdenking na een anonieme tip.

Als Duitse aristocraat had hij een korte dienstplicht vervuld en was daardoor reserve-officier geworden. Maar hij had meer interesse in kunst en kwam daarvoor naar Nederland. Uit verschillende zaken blijkt dat hij zijn hart aan Nederland verpandde en het niet verraadde.
Geen spannende spionageverhalen maar een vroege verdenking die voldoende relevant is voor een biografie op de Stelling-website!

Biografie Kunstschilder Cleve (Nieuw)
Kasteel Cannenburch

 

De pluim: Wim Klinkert

Foto: Maaike Ros.

Heel soms wordt gevraagd wie of wat mijn inspiratie was om me in militair erfgoed te interesseren. De basis werd tussen 1977 en 1988 gelegd door de forten te zien tijdens kampen die ik met de zeeverkenners in het Amstelland maakte. Maar in 1998, bij de geboorte van deze website, speelde het boek 'Vaderland verdedigd 1874-1914, Plannen en opvattingen over de verdediging van Nederland' van Wim Klinkert uit 1992 een heel belangrijke rol. Het boek behoort tot de basiskennis van de militair historicus.

In 2007 hield Wim Klinkert een lezing ter ere van het 75-jarig jubileum van de Stichting Menno van Coehoorn. Het was een van de beste lezingen die ik ik ooit heb meegemaakt; gestructureerd, ondersteunend beeldmateriaal en ontspannen serieus maar mét humor. Alleen Steve Jobs, wiens terugkeer-presentatie in 1997 ik bijwoonde, overtrof hem. Zo probeer ik mijn eigen presentaties ook te geven.

De bikkels van 2012.De laatste jaren heb ik Wim een beetje leren kennen en hij bleek heel toegankelijk en vriendelijk. Geen afstandelijke hooghartigheid naar een hobbyist toe, integendeel. En dat inspireerde maar motiveerde ook.
We zijn tweemaal in dezelfde documentaire verschenen en ik heb hem een rondleiding op een Stelling-fort mogen geven. Zijn werkwijze voor beeldmateriaal voor het boek 'Nederland Neutraal' was plezierig en respectvol.
Een keer bijpraten over militair erfgoed en inspiratie voor een volgende stap met de hobby? Ik was van harte welkom op het kasteel in Breda waar hij als docent werkt aan de Koninklijke Militaire Academie.

Naar mijn mening verdient hij in de eerste plaats een pluim voor het uitdragen van zijn kennis en de wijze waarop hij dat doet. En in de tweede plaats de inspiratie die hij mij en anderen daarmee heeft gegeven.

'Defending Neutrality' (2013)
'Boek 'Nederland neutraal, De Eerste Wereldoorlog 1914-1918' (2014)
Keynote Steve Jobs in 1997

 

Georgische krijgt na 74 jaar eindelijk nieuws over broer

Tekst: Remco Reiding (Stichting Russisch Ereveld).
Foto's: Zaza Miladze en collectie Stichting Russisch Ereveld.

De 100-jarige Ketevan Tchelidze.Met haar leeftijd van honderd jaar is Ketevan Tchelidze al een bijzondere verschijning in Bazaleti. Maar nu zij ook nog eens nieuws verkreeg uit het verre Nederland, gaat het oude vrouwtje helemaal over de tong in het gehucht tussen de uitlopers in de Kaukasus.

Onlangs kreeg Ketevan, geboren tijdens de Eerste Wereldoorlog, te horen dat haar broer Akaki om het leven is gebracht in Nederland. Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog schoot de Duitse bezetter hem zonder pardon dood in de Wijkermeerstraat in Beverwijk. Een uur eerder hadden zij al vijftien Georgische kameraden op het nabijgelegen Fort aan de St. Aagtendijk om het leven gebracht.

Ketevan had nooit meer iets vernomen van of over haar broer, sinds die 74 jaar geleden werd opgeroepen voor dienst in het Rode Leger en naar het front was vertrokken. Akaki vocht tegen de Duitsers, maar werd krijgsgevangen genomen. In de kampen stierven naar schatting drie miljoen krijgsgevangenen uit de Sovjet-Unie. Akaki kreeg als Georgiër de kans de ellende te ontsnappen door een Duits uniform aan te trekken. Zo belandde hij met een bataljon met meer dan 800 andere Georgiërs als hulp- en bewakingstroepen in Zandvoort.

Eind 1944 werd het zogenaamde Georgisches Infanterie-Bataillon 822 overgeplaatst naar Texel, maar enkele manschappen werden naar elders gestuurd: naar het Munitionslager Monika, de bijnaam die de Duitsers hadden gegeven aan het Fort aan de St. Aagtendijk in Beverwijk. Op 6 april 1945 kwam het bataljon op Texel in opstand. Ook de Georgiërs op het fort zinden al langer op wraak op de Duitsers. Zij werden op 20 april 1945, de verjaardag van Hitler, betrapt op het stelen van 88 handgranaten voor het Nederlandse verzet. De Duitsers kenden geen pardon en schoten hen dezelfde avond nog dood. Vijftien Georgiërs werden na de oorlog opgegraven en naar Amersfoort overgebracht, waar zij op het Russisch Ereveld een laatste rustplaats kregen.

Familie Tchelidze met links Akaki.Maar er was nog een zestiende Georgiër: Akaki, de broer van Ketevan. Hij bevond zich niet op het fort op het moment van de executies, omdat hij op bezoek was bij zijn vriendinnetje in Beverwijk, waar de Duitsers hem al snel vonden en ter plekke executeerden. Zijn lichaam werd nooit teruggevonden. Zijn familie werd nooit geïnformeerd.

Totdat Remco Reiding namens de Stichting Russisch Ereveld besloot toch zijn familie op te sporen. Want, zo dacht Reiding, dan weet de familie in elk geval dat hij in Nederland om het leven is gekomen. Vrijwilliger Zaza Miladze ging in Georgië met de onderzoeksgegevens van Reiding aan de slag en na enige tijd had hij verheugend nieuws: niet alleen de familie was gevonden, zelfs de 100-jarige zus van Akaki Tchelidze leeft nog.

Ketevan werkte praktisch haar hele leven als apotheker. Ze woont in het oude, houten huisje van haar broer. Haar echtgenoot en zoon zijn al overleden. Op 8 maart werd haar honderdste verjaardag plechtig gevierd in het cultureel centrum van het rayon. Ze ziet er nog vitaal uit, maar hoort slecht.

Ketevan vroeg Miladze het hemd van het lijf over haar broer. Ze was duidelijk onder de indruk van zijn verhaal en wist met moeite haar emoties de baas te blijven. Op verzoek zocht ze in een familiealbum naar een foto van haar broer Akaki, die niet getrouwd was en geen kinderen had. Miladze heeft die foto nu beschikbaar gesteld aan de Stichting Russisch Ereveld, evenals een foto van Ketevan en een kopie van haar persoonsbewijs. Zo krijgt Akaki Tchelidze meer dan 70 jaar later toch nog een gezicht.

Stichting Russisch Ereveld
Fort aan de St. Aagtendijk
Soldaat Asanisjvili

 

Fotoboekje van Stelling van Amsterdam nu ook online verkrijgbaar

Tekst: Ellis Buis (Stichting Forteiland Pampus)
Foto's: René Ros

Luchtfoto's in de droge gracht van het Fort aan het Pampus.In seizoen 2015 was op Forteiland Pampus een bijzondere fotoexpositie te zien met de titel 'tentoonStelling'. Meer dan veertig forten en batterijen die samen de Stelling van Amsterdam vormen, zijn daarin te bewonderen op blow up foto's in de droge gracht om het fort heen. Bij de tentoonstelling bracht Forteiland Pampus het fotoboekje 'De Stelling van Amsterdam in vogelvlucht' uit. Dit boekje is nu, tijdens de wintersluiting van Pampus, ook online te bestellen.

Forteiland Pampus is het bezoekerscentrum van de Stelling van Amsterdam en brengt met de openlucht foto-expositie de Stelling op een nieuwe manier in beeld. Door een rondje in de droge gracht om het fort te lopen, krijgt de bezoeker de gehele Stelling voorgeschoteld. De expositie op Forteiland Pampus wordt naar aanleiding van de grote waardering door de bezoekers verlengd, en blijft te zien in seizoen 2016: vanaf 1 april tot en met 30 oktober is de expositie gratis toegankelijk bij een bezoek aan Pampus.

Piloot in cockpit boven Uithoorn.Het boekje laat dezelfde foto's zien, met toelichting op de historie én het tegenwoordige gebruik van de forten. Fotografen René Ros en Otto Bodemeijer maakten in de periode van 2012 tot 2014 vanuit een vliegtuig duizenden foto's, waaruit de mooiste werden geselecteerd. Dit boekje is voor €9,95 te koop in het Magazijn, de winkel van Pampus of, handig tijdens de wintersluiting, online te bestellen.
Voor Franstaligen is er nu ook een vertaling van de tekst te downloaden; verzorgd door Juliette Fraisse.

De 'tentoonStelling' en de uitgave werden mede mogelijk gemaakt door Provincie Noord-Holland, projectbureau Stelling van Amsterdam.

Forteiland Pampus is op dit moment gesloten voor de winter. Vanaf 1 april 2016 is het eiland weer dagelijks open, maar ook in de winter organiseert Pampus enkele activiteiten. Meer informatie over de activiteiten is te vinden op de website van Forteiland Pampus.

Informatie en bestellen boek 'Vogelvlucht'
Forteiland Pampus
Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam
Online fotowinkel

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)