Sluit [X]   
 

Bureau Stellingcommandant in 1917: "Uitvoerverbod van coprah"

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 359

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
12de jaargang, nummer 359, 27 oktober 2010

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Het eerste artikel geeft enkele cijfers over Stellingmaand 2010. Het dak van Fort aan het Pampus is opnieuw waterdicht gemaakt, daarover in het tweede artikel meer informatie.
Ten derde een oproep voor geïnteresseerden die als bestuurslid van Stichting Mega een interessante uitdaging willen aangaan. Aansluitend een verslag over de medewerking van Mega aan de afgelopen Stellingmaand.
En ook een verhaal dat begint over een boek maar eigenlijk over Kapitein R.P. van Roijen gaat. Tenslotte de oproep voor de enquête in de herhaling.

Maar waarom pas na vijf weken weer een nieuwsbrief? Uitgeput door de Stellingmaand keek uw redacteur aan tegen een achterstand in de administratie, inkomstenderving, te behangen muren, onbeantwoorde e-mails, ongelezen boeken en te verwerken foto's. Het geringe aantal enquête's motiveerde onvoldoende om aan een volgende nieuwsbrief te werken. Evenals dat diverse fortbeheerders informatie niet bijdragen en mensen hun belofte niet nakomen.
Een positieve reden voor de 'radiostilte', is dat er een aantal projecten lopen waarover nog geen artikel geschreven kan worden. Zoals vijf interviews met ooggetuigen, in verschillende stadia.

Lees je deze nieuwsbrief? Dan waardeer je het blijkbaar dat anderen de resultaten van hun werk met JOU delen. Denk er dan a.u.b. eens aan om ook zelf via deze nieuwsbrief informatie te delen. Daarmee breng je het onderwerp onder de aandacht van een breed publiek en levert het wellicht interessante aanvullingen of contacten op.
Een paar voorbeelden: de ontdekking van foto's van inundaties, een tentoonstelling over een fortcommandant, vondst van munitie, aanvang nieuwe recreatieve activiteiten, de aanvang of opleveren van restauratiewerkzaamheden enzovoort. Mensen als gedeputeerde Kruisinga, sergeant Wools en Peter Claesen gingen je al voor.
Een normaal persbericht is al voldoende maar een speciaal artikel of uitnodiging voor een evenement mag natuurlijk ook!

Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2010/nieuwsbrief-359/
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/
Reageren kan o.a. in het gastenboek: https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/gastenboek/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 17 november verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Stellingmaand 2010 afgesloten

Met dank aan: Mascha Dammers (Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland).

Kanonschot Fort bij AbcoudeNa het vuren van de laatste kanonsschoten op Fort bij Abcoude op zondag 26 september (zie foto links) werd het stil en kwam er een eind aan de achtste Stellingmaand.
Alhoewel een maand later nog niet alle cijfers binnen zijn, kan op basis van door CENH verzamelde cijfers geconcludeerd worden dat er circa 26.500 (+5.100) bezoeken aan de 26 (+1) deelnemende forten en gebouwen zijn gebracht. Deze waren in totaal op 132 (-1) dagen open.

Daarmee eindigt 2010 op de eerste plaats van alle Stellingmaanden, wat betreft totaal aantal bezoeken. Maar in 2004, nu nummer 2, waren het 22 forten die maar 63 dagen open waren.

Het Straatfestivaltheater bij Fort aan de Drecht, dat voor het eerst sinds 2007 weer werd georganiseerd, droeg het leeuwendeel bij aan de toename. Ook de cultuuractiviteiten op Fort bezuiden Spaarndam trokken veel bezoekers.
Een algemene lijn is bij de forten niet eenvoudig te ontdekken. Er zijn forten die 30% minder bezoeken hadden, maar ook met 30% meer.

Het bezoek aan de Stelling van Amsterdam website steeg met 10.168 bezoeken ver boven het bezoekcijfer van september vorig jaar uit. En vestigt zelfs een nieuw maandrecord door nipt september 2003 te overtreffen.

Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland: http://www.ce-nh.nl/
Dit onderwerp op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=1&t=984

 

Fort aan het Pampus nu echt waterdicht

Tekst en foto's: Peter Claesen (Stichting Forteiland Pampus).

Opnieuw herstelde dak van Fort aan het Pampus.Een afdichting op cementbasis die bij de laatste ingrijpende renovatie in 2008 werd aangebracht, bleek niet afdoende. Na twee strenge winters was de laag er dit voorjaar gemakkelijk af te krabben.

Bij de restauratie in 2008 lag de nadruk vooral op andere aspecten van het fort. Zo moest het metselwerk worden hersteld en de geschutskoepels herbouwd, ditmaal in hout. Afdichting was een sluitpost. Ditmaal was er meer budget voor de waterdichting. En is men in het voorjaar gestart met de werkzaamheden.

Eerst werd aan de keelzijde op het vlakke stuk een 750 m2 grote constructieve betonlaag aangebracht. Want de soms wel  meters dikke betonlaag van het ruim honderd jaar oude fort had flink te lijden van scheuren die waren ontstaan in de Tweede Wereldoorlog. De Duitsers sloopten met explosieven de twee geschutskoepels en haalden de kanonnen er uit om ze, met de stalen brokstukken, te kunnen omsmelten tot nieuw wapentuig. Door die scheuren was in de loop der jaren veel water naar binnengekomen, en hadden zich complete druipsteenformaties afgezet in de constructie.

Storten van de nieuwe betonlaag.Men bracht een laag van gemiddeld 8 centimeter beton aan over het grillig gevormde oppervlak. Waar meer dan 10 centimeter nodig was, werd eerst krimpwapening aangebracht. Het was een arbeidsintensief karwei, want alles moest met boten worden aangevoerd.
Zelfs het water voor aanmaak van de mortel. Een waterput is er niet op het forteiland en de kwaliteit van het IJsselmeerwater was onvoldoende voor een betrouwbare mortel. Vier man waren continu bezig met het mengen van mortel, terwijl een zes man sterke stortploeg het materiaal aanbracht.

De afwerking vond plaats met een kunstharssysteem dat zelfs bij vorst kan worden aangebracht; het hardt in een half uur tot drie kwartier uit. De enige verwerkingseis is dat de ondergrond droog is.
Doek met kunsthars op een keelbatterij.De protectlaag wordt twee keer opgebracht; tussendoor wordt een glasvezel wapeningsdoek uitgerold in de natte hars. Het wegrollen van de luchtbellen die daarbij dreigen te worden ingesloten, vergde wederom veel handwerk. De tweede beschermingslaag is ingestrooid met granulaat, daarna is een afwerklaag aangebracht.
Behalve de nieuwe betonvloeren werden ook de houten geschutskoepels met Triflex afgewerkt. Ook die werden ingestrooid met het donkere natuursteengranulaat, dat het fort een authentieke uitstraling geeft.
Het betonrestauratiebedrijf Ivacon Engineering uit Lijnden heeft de werkzaamheden uitgevoerd en is daar ongeveer negen maanden mee bezig geweest.

De vlag wappert boven het nieuwe waterdichte dak.Nu kan er eindelijk aan de afwerking van het zuidwest kwadrant begonnen worden. Die afwerking bestaat uit het egaliseren van de daar aanwezige vloeren. Dat zal met hout worden gedaan. En het plaatsen van ramen en deuren.
Het plaatsen van ramen zal op een speciale manier gebeuren zodat het aan de buitenkant lijkt alsof het nog steeds open gaten zijn. Want het ruïnekarakter moet behouden blijven.

En als dat allemaal klaar is kan eindelijk begonnen worden met de inrichting als bezoekerscentrum voor de Stelling van Amsterdam en Pampus. Hopelijk (als het weer meezit) is dat dan volgend seizoen klaar.

Stichting Forteiland Pampus: http://www.pampus.nl/
Fort aan het Pampus: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/pampus/

 

Gezocht: Mega-bestuursleden

Tekst: Peter Schat (voorzitter Stichting Mega).
Foto's: Hans Baas (bestuurslid Stichting Mega).

Bestuur stichting Mega in vergadering in een fort.In het bestuur van stichting Mega, is dat wat voor u? Het bestuur wil aanvulling rekruteren, liefst uit het contingent vrijwilligers dat rondom de forten van de Stelling van Amsterdam zwermt. Zij kennen de materie, hebben een netwerk en hebben getoond affiniteit te hebben met militair erfgoed.

Wat doet het bestuur?
Vergaderingen zijn er twee keer per jaar, daarnaast zijn er ad hoc activiteiten die Mega ontplooit of waar Mega bij aanwezig is en waarbij bestuursleden present zijn.
Op de vergaderingen wordt het reilen en zeilen van Mega besproken. Op de agenda staan punten als de websites van Mega, activiteiten rond militair erfgoed, de samenwerking met de stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland, het programmabureau Stelling van Amsterdam van de provincie Noord-Holland en instellingen als de stichting Menno van Coehoorn.

Voorzitter vervult representatieve taak.Het bestuur zet het beleid van Mega uit, maar bestaat ook uit doeners die lezingen geven, rondleidingen verzorgen, meehelpen bij de jaarlijkse excursie, representatieve taken uitvoeren, contacten onderhouden met fortbeheerders en de platformbijeenkomsten bijwonen.

Wilt u meer weten over onze stichting en wie de huidige bestuursleden zijn? Kijk dan op onze website en woon eventueel vrijblijvend de komende bestuursvergadering bij.
Meldt u aan bij onze secretaris op het e-mailadres secretaris@stichting-mega.nl

Stichting Mega: http://www.stichting-mega.nl/

 

Mega-gezellige Stellingmaand

Tekst: René Ros (coördinator Werkgroep Gidsen van Stichting Mega).

Stichting Mega heeft afgelopen Stellingmaand mogen helpen om twee forten, die de rest van het jaar ontoegankelijk zijn, open te stellen. Onze gidsen verzorgen dan de historische rondleidingen naast andere activiteiten op het fort.

Streetdance op Fort aan de St. AagtendijkIn het weekeind dat samenviel met Open Monumentendag was het Fort aan de St. Aagtendijk twee dagen open, prima georganiseerd door de gemeente Beverwijk.
Naast de rondleidingen waren er door Fortpop muziek- en dansoptredens georganiseerd en een pendeldienst met oude legervoertuigen naar Fort bij Veldhuis. Dit alles vulde elkaar heel mooi aan en veel mensen namen deel aan meerdere activiteiten.

De tien- tot twintigjarigen kwamen vooral voor de muziek, maar de kans is toegenomen dat ze voor hun veertigste belangstelling voor de Stelling krijgen.
Door de drukte hebben de gidsen op beide dagen gepraat en gelopen tot ze erbij neervielen. De zaterdagochtend is traditioneel rustig en zondagochtend hield de regen bezoekers tegen zodat vooral op de twee middagen er uiteindelijk 500 bezoekers zijn geweest.

Harley Davidson motoren bij Fort bij Hoofddorp.Twee weken later waren we de 'onderaannemer' voor Sportschuttersvereniging Buitenveldert die haar bijzondere onderkomen in Fort bij Hoofddorp een zaterdag openstelde. Ook nu kwam het in de ochtend langzaam op gang en hinderde een enkele regenbui. Maar aan het eind van de dag bleek dat er gemiddeld elke 25 minuten een rondleiding was gestart, in totaal 200 deelnemers.

Vanwege de beperkte ruimte hanteerden de gidsen een vaste route met praatpunten, hetgeen prima werkte.
De Vaargroep Hoofddorp trok publiek met haar modelboten op de fortgracht, vooral met de duikboot. En door jong en oud werd met plezier geschoten met luchtdrukpistool of -geweer.
Aan het eind van de dag kwamen er drie ploegen van de motorclub Amsterdam Chapter met hun Harley Davidson motoren langs, tijdens hun dagtocht langs meerdere forten. De mannen en vrouwen in stoere leren kleding wilden bijna allemaal een stempeltje in hun Stellingpaspoort. En daarna gingen ze braaf met een gids mee voor een dolle rondleiding.

Kortom, met veel plezier en succes hebben de gidsen en organisatoren geholpen om het bijzondere militaire erfgoed onder de aandacht te brengen. De reacties waren merendeels positief, soms zelfs enthousiast.
Fortbeheerders die gidsen zoeken voor een toekomstige openstelling van hun fort zijn van harte welkom om contact op te nemen. Ook gidsen die binnen een team op andere forten willen rondleiden, zijn van harte welkom om te reageren - uiteraard zonder hun 'thuisfort' te hoeven verloochenen.

Stichting Mega: http://www.stichting-mega.nl/
Fort aan de St. Aagtendijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/st-aagtendijk/
Fort bij Hoofddorp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/hoofddorp/

 

Een cadeau

Met dank aan: dhr. K.L. Hulsbergen en Ben van Rooijen.
Foto: Geheugen van Nederland / Centraal Bureau voor Genealogie.

1ste Bevestigingsmanier van Coehoorn.Op een open dag kan je als gids(coördinator) kennis maken met ooggetuigen en soms krijg je zelfs spullen. Tijdens de openstelling van Fort bij Hoofddorp kreeg uw onderzoeker een groot boek, een "Atlas van XL platen, behoorende bij de handleiding tot de kennis van den vestingbouw" uit 1862. De schenker, een reserve-officier der Genie, zocht een goede plek voor het boek dat zijn kinderen minder waarderen.

Het mooiste is als er een verhaal aan een voorwerp zit en doorgegeven wordt. In dit geval is bekend dat de atlas afkomstig is van Kapitein-Ingenieur R.P. van Roijen.
Hij is met grote zekerheid kadet op de Koninklijke Militaire Academie (KMA) geweest en, met enig rekenwerk en trouwdatum, vermoedelijk van 1892-1898. Bij de KMA heeft de atlas met tekeningen van vestingontwerpen van Dürer, Vauban, Coehoorn, enz. in het boekenpakket gezeten.

Volgens de schenker was Van Roijen betrokken bij de bouw van diverse Stelling-onderdelen maar in ieder geval bij de Militaire Drinkwatervoorziening. Uw archiefonderzoeker bekeek een bouwtekening uit 1908 en inderdaad staat daar de handtekening van 'Kapitein-Ingenieur R. van Roijen' op!

Mogelijk is hij tijdens de mobilisatie directeur van die Militaire Drinkwatervoorziening geweest, in ieder geval maakte hij carrière in het 'drinkwater'. Van 1916 tot 1937 was hij directeur van de Gemeentelijke Waterleidingen Amsterdam. Bij zijn benoeming (zie foto links) werd hij omschreven als reserve-kapitein der Genie en ingenieur-afdelingschef bij de Duinwaterleiding te 's Gravenhage.
Grappig is dat Johannes van Oldenborgh jr., ook KMA en Stelling-bouwer, zijn collega bij het Provinciaal Waterleidingbedrijf Noord-Holland was.

Uw bibliothecaris doet zijn best om er voor te zorgen dat ook deze atlas raadpleegbaar wordt.
Naar aanleiding van dit boek is er een biografie over Genieofficier Van Roijen aan de website toegevoegd. Maar wie weet meer informatie over hem te vinden?

Militaire Drinkwatervoorziening: https://www.stelling-amsterdam.nl/kazernes/riekerpolder/
Genieofficier Van Roijen: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/roijen/
Genieofficier Van Oldenborgh: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/oldenborgh/
Informatie stamboom van Rooijen: http://home.kpn.nl/benf0000/

 

Enquête 2010 (H)

Elke vijf jaar wordt een korte online enquête gehouden onder de abonnees van de nieuwsbrief. Op basis van de resultaten kan besloten worden tot wijzigingen aan de nieuwsbrief. Je mening doet er toe!

Omdat ook het aantal reacties van belang is, is het belangrijk dat alle abonnees zo snel mogelijk hun mening geven. De abonnees hebben daar tot en met 30 november de gelegenheid voor. Bij voorbaat dank voor de genomen moeite.
De resultaten zijn volledig anoniem en niet op een persoon terug te voeren. De samengevatte resultaten zullen in een nieuwsbrief verschijnen.

Nieuwsbrief Enquête: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/enquete/

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)
 
 
 
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)