Sluit [X]   
 

Korporaal Wijnands in 1916: vrijgesteld van militie, broederdienst te Bussum, Noord-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsgierig? Lees deze nieuwsbrief maar!Nieuwsbrief 356

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
12de jaargang, nummer 356, 8 september 2010

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

In de onlangs verschenen papieren 'Voor Pampus' van Stichting Forteiland Pampus stond op de laatste pagina een kort bericht over een granaat. Voor uw redacteur reden om een contact bij de politie te benaderen en in het openingsartikel voor alle geïnteresseerden verslag te doen, met foto's!
Uiteraard in deze nieuwsbrief een kort verslag over de opening van de Stellingmaand. Waarbij een derde artikel verteld over een 'ontdekking' van drie scherfvrije schuilplaatsen. Dat was het voor deze keer.

Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2010/nieuwsbrief-356.html
Overig kort nieuws op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/
Reageren kan o.a. in het gastenboek: https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/gastenboek/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 15 of 22 september verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Waar zijn de oefengranaten gebleven?

Met dank aan: een recherche coördinator en de dienstdoende Teamleider Explosieven Veiligheid van Politie Flevoland.
Op 9 september 16.16 uur zijn een paar correcties aangebracht, met dank aan Peter Claessen (Stichting Forteiland Pampus).

Fragment Bericht aan zeevarenden in de Nieuwe Rotterdamsche Courant van 12 mei 1925, over schietoefeningen o.a. op Fort aan het Pampus.Uit menig 'Bericht aan zeevarenden' is bekend dat compagnieën van het Korps Pantserfort Artillerie (later Regiment Kustartillerie) schietoefeningen hielden op het Fort aan het Pampus. De scheepvaart werd aanbevolen nabij de kust van Amsterdam naar Uitdam of Muiderberg te blijven.
De granaten kwamen in een straal van maximaal 8 kilometer rond het fort in het water. Maar als je in een deel van dat gebied een polder maakt is er een kans daar een granaat aan te treffen.

Granaat zoals aangetroffen door de politie.Bij het uitdiepen van een sloot in de nieuwe woonwijk Homeruskwartier in Almere-Poort, aan de zijde van Muiderberg, werd op 13 juli jl. een granaat gevonden. De lengte bedroeg 82 centimeter en de diameter 24 centimeter. De koperen geleideband op de granaat was geribbeld, door de trekken en velden van een loop (zie foto links), zodat zeker was dat het verschoten is en niet overboord gevallen.
Geschut met 24 cm kaliber heeft op de Kustbatterij bij Diemerdam en de Kustbatterij bij Durgerdam gestaan. Maar die kustbatterijen liggen op minimaal 9 kilometer afstand van de vindplaats en daarmee ligt het Homeruskwartier buiten hun bereik. Het geschut in de pantserkoepels van Fort aan het Pampus stond echter dichterbij en had hetzelfde kaliber.

De granaat lag in zuidoostelijke richting zodat het ook daardoor aannemelijk is dat de gevonden granaat ooit vanaf het Fort aan het Pampus is verschoten. De vindplaats ligt op 95-105 graden (OZO) van het fort en dan zal de granaat uit de oostelijke koepel verschoten zijn - de westelijke koepel zou anders over/door de oostelijke koepel hebben geschoten.
Wellicht tijdens de oefening van 7 mei 1910 waarbij eenmaal werd vergeten een sluitstuk te plaatsen, waardoor een deel van de lading de kanonsloop aan de verkeerde kant verliet. Hierbij werd de milicien Kattestaart uit Den Haag gewond aan ogen, handen en borst. Na eerste verpleging op het fort werd hij via Muiden naar het Militair Hospitaal in Amsterdam afgevoerd.

Manschappen van de EOD graven de gesprongen granaat op.Op de dag van de vondst kwam de Explosieven Opruimingsdienst Defensie (EOD) naar Almere. Omdat het onzeker was of het om een scherpe granaat of een oefen/pantsergranaat ging, werd de granaat in een zanddepot ingegraven en met een kleine explosieve lading opgeblazen. Alleen die lading ging af en na het opgraven (zie foto rechts) bleek dat het inderdaad een granaat zonder ontsteking en explosieven was. De historische granaat is als 215 kg gietijzer door de EOD afgevoerd.

Almere Muziekwijk ligt deels ook in het schootsveld van het fort en voor zover bekend zijn daar bij de bouw geen granaten aangetroffen. Wel is een aantal jaren geleden een betonnen 24 cm granaat nabij de Botterweg in Almere gevonden.
De hoofdschootsrichting zal vooral noordoost zijn geweest, zodat de kans op veel meer granaten in Almere-Poort gering lijkt.

N.B. Op 13 april 2010 werd een Duitse 88cm FLAK granaat aan de Hoekwiede (Almere-Haven) gevonden, vermoedelijk van de Marine Lehrbatterie bij Valkeveen.

Kustbatterij bij Diemerdam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/diemerdam/
Kustbatterij bij Durgerdam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/durgerdam/
Fort aan het Pampus: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/pampus/
Militair Hospitaal: https://www.stelling-amsterdam.nl/kazernes/amsterdam-hospitaal/
Explosieven Opruimingsdienst Defensie: http://www.defensie.nl/landmacht/eenheden/explosieven_opruimingsdienst_defensie/

 

Opening Stellingmaand

Toespraken vanaf het Liefdeskanon.Met een heerlijk zonnetje namen de genodigden op zaterdag 4 september plaats op het terras, op het linker terreplein van het Fort bij Vijfhuizen. Hier vond de opening van de Stellingmaand 2010 plaats, met het thema 'Water'.

Na een korte toespraak van de gastheren kregen we in twee lokalen uitleg van dhr. Schütz over zijn tentoonstelling van 'Trench Art'; voorwerpen die uit verveling door soldaten zijn gemaakt (niets met een relatie tot de Stelling). Of die later van achtergebleven munitie en wapens zijn gemaakt. Versierde hulzen maar ook een stoel van Kalashnikov mitrailleurs. Ook de tentoonstelling 'Van Zwaarden en Ploegen' met o.a. een luchtafweergeschut in piepschuim gezien.

Na een prima lunch en kletsen met direct betrokkenen, begon het openbare deel met een redelijke opkomst van andere belangstellenden. Gedeputeerde Kruisinga hield een korte toespraak waarin ze de Stellingmaand geopend verklaarde en publiek en vrijwilligers veel plezier wenste. Ze zei niet over Spaarndam te willen spreken...

Zingende Drijvende Diva op keelgracht van Fort bij Vijfhuizen.Kunstfort-directeur Holger Nickisch bood de gedeputeerde een iPod aan met de eerste digitale rondleiding 'Stelling Tour' over Fort bij Vijfhuizen. Een tweede wandeling over de Geniedijk Haarlemmermeer is in voorbereiding. Mevrouw Kruisinga vroeg zich af of zij de iPod mocht houden volgens de provinciale gedragsregels.

Tenslotte kregen de aanwezigen een flesje Stelling-water* en de uitnodiging de nieuwe tentoonstellingen te bekijken en de Stelling Tour te proberen. Of een optreden van de Drijvende Diva, drijvend op de keelgracht, vanaf de kant te bekijken (zie foto rechts). Ook was de nieuwe leskist voor scholen te bewonderen en kon er het in ontwikkeling zijnde forten- of Stellingbier geproefd worden.

* zonder ijzer! Zie https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/extra/waterzuivering/

Stellingmaand: http://www.stellingmaand.nl/
Fort bij Vijfhuizen: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/vijfhuizen/
Kunstfort Vijfhuizen: http://www.kunstfort.nl/

 

Verrassende schuilplaatsen

Historische kaart Geniedijk Haarlemmermeer bij Vijfhuizen.In de middag van de openingsceremonie voor de Stellingmaand heeft uw veldwerker en zijn lieftallige dochter nog 1,3 kilometer van de Geniedijk Haarlemmermeer bewandeld. Het vorige bezoek was alweer veel te lang geleden. Deze wandeling ging van het Fort bij Vijfhuizen naar de IJtocht.
De betonnen nevenbatterij (voor 12 cm Lang Staal kanonnen) is nog aanwezig, maar niet in goede staat. Ook de aarden batterij (voor 10 cm kanonnen) en de vele traversen zijn nog redelijk goed te herkennen.

Verrassend was dat binnen 100 meter drie halfronde betonnen vlakdelen tussen het gras te zien zijn. Iets wat eerder niet was opgevallen, door begroeiing destijds en/of gronderosie sindsdien. Voor zover meerdere vlakken of afwijkende grondvorm te zien was, komt de vorm en grootte overeen met scherfvrije schuilplaatsen. Zoals die ook vlakbij het fort te zien zijn, maar in grotere aantallen in de liniewal bij Spaarndam.
Bij een van de locaties is zelfs een deel van de toegang te zien (zie foto links) zoals te verwachten is bij deze schuilplaatsen.

Toegang tot een van de schuilplaatsen.Terug op het terras van het fort het digitale monumentregister geraadpleegd over dat deel van de Geniedijk Haarlemmermeer. Ook de opstellers daarvan hadden de schuilplaatsen niet gezien.
Derhalve ontbreekt een juridische bescherming voor deze objecten in de gemeente Haarlemmermeer. Inrichten als trekkershut voor meerdaagse wandelaars van het drukke Stellingpad?

Geniedijk Haarlemmermeer: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlemmermeer/

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)
 
 
 
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)