Sluit [X]   
 

Fortwachter Pijl in 1933: "M.A. Pijl en 3 kd" met S.S. "Johan de Wit"...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 350

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Thema: Interview gedeputeerde Kruisinga
12de jaargang, nummer 350, 31 mei 2010

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam met informatie over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Uw redacteur had het zelf nog niet bedacht, toen onlangs vanuit de provincie Noord-Holland werd gevraagd of er interesse was voor een interview met gedeputeerde Rinske Kruisinga. Zij is sinds 2003 gedeputeerde bij de provincie en al die jaren met de Stelling van Amsterdam in de portefeuille. Ze moet inmiddels een gehoorbeschadiging hebben van alle openingshandelingen waarbij een kanon afgevuurd werd.

In de afgelopen jaren genoeg gelegenheid gehad om haar kort te spreken, ondanks een cordon van nette pakken die vaak rond haar zwermt. Maar een langer gesprek had nooit plaatsgevonden, zodat we met genoegen gebruik maakten van de uitnodiging. Op woensdag 26 mei jl. hebben Peter Schat (in het dagelijks leven redactiechef van De Gooi- en Eemlander) en René Ros (de hobbyist die zijn best doet) een uur met haar kunnen spreken op haar werkkamer in het provinciehuis te Haarlem.
Deze thema-nieuwsbrief bevat het door Peter Schat geschreven verslag van het interview. Met dank aan Rinske Kruisinga, Harriët Wijker (afd. Communicatie) en Nanette van Goor (manager programmabureau Stelling van Amsterdam) van de provincie Noord-Holland.

Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/350-374/nieuwsbrief-350.htm

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 9 juni verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Visie op de Stelling

In de negentiende eeuw woedde een politieke discussie over de miljoenen die de overheid aan de landsverdediging spendeerde. Geldverslindend spelen met fortjes, was het stempel dat de oppositie op de bouw van de Stelling van Amsterdam wilde drukken. Begin eenentwintigste eeuw vloeien opnieuw miljoenen naar dit verdedigingswerk, sinds 1996 Werelderfgoed. Het politieke debat voltrekt zich niet meer zo emotioneel. De emoties komen uit het veld, van omwonenden en betrokkenen bij de militaire monumenten, die ze van vergeten verdedigingswerken zien veranderen in publiekstrekkende attracties. Reden om te praten met de vrouw die simpel gezegd de portemonnee beheert. Eens horen voor welke zaken zij de hand op de knip houdt, of juist niet.

Rinske Kruisinga heeft haar werkkamer op de begane grond van het Provinciehuis in Haarlem. Een stucplafond, fraaie haard en spiegels in goudkleurige lijsten aan de wanden. Paperassen bedekken het bureau, dat eenzelfde statigheid uitstraalt als de ronde vergadertafel waar we ons aan scharen. De tijd is beperkt, tot de auto met chauffeur haar ophaalt voor verplichtingen in het Haagse. Niettemin ontvouwt zij ontspannen haar visie op de Stelling van Amsterdam, waarvoor het budget bij haar aantreden als gedeputeerde in 2003 precies nul euro was.

Gedeputeerde Kruisinga: http://www.noord-holland.nl/web/Bestuur/Gedeputeerde-Staten/Rinske-Kruisinga.htm

 

"Geld verdelen is niet zo moeilijk"

"Nadat de Stelling van Amsterdam op de Werelderfgoedlijst was gekomen, was er over hoe het nu verder moest niet nagedacht. Het monument moest in het streekplan zijn bescherming krijgen, verder was er geen beeld bij. En er was zeker geen opvatting dat er ook geld naartoe moest.'' Kruisinga ziet het als haar verdienste, dat de Stelling van Amsterdam binnen het Provinciehuis 'absoluut op de kaart is gekomen'.

Toen er vanuit een investeringsprogramma geld te verdelen viel, vocht zij ervoor een deel ervan ten goede te laten komen aan de Stelling.
"Voor mijn portefeuille had ik 95 miljoen gekregen, waarvan een deel naar de zorg moest gaan. Dertig miljoen heb ik richting cultuur kunnen ombuigen, dat ik ook in mijn portefeuille had. Daarin zaten ook met de Stelling concurrerende zaken, zoals de Stelling van Den Helder. Die dertig miljoen heb ik gebruikt voor monumenten, een museuminfrastructuur en uiteindelijk zes miljoen voor de Stelling van Amsterdam.''

Geld verdelen is niet zo moeilijk, het welbesteed aan nuttige zaken ten goede laten komen is iets anders. "Ik wilde toegankelijkheid van de forten. Het publiek moest ze kunnen bezoeken'', was haar uitgangspunt. "Dat forten aantrekkelijk zijn omdat ze zijn omgeven door raadsels en geheimzinnigheid zal wel wezen. Iets mystieks hoeft niets te kosten, denk ik dan.'' Provinciale Staten is enorm betrokken geraakt op het onderwerp. "Ze betalen, dat verhoogt de betrokkenheid'', lacht ze.

Als CDA-Statenlid (1999-2003) kreeg ze ook wel eens met de Stelling van Amsterdam te maken. "De benadering was toen per object. Er werd niet gekeken naar de samenhang.'' Voor haar aantreden als gedeputeerde zijn met steun van de provincie bijvoorbeeld de restauraties van Fort aan de Drecht en Fort bij Vijfhuizen afgerond. "De discussie draaide om zekerheid voor de eerstvolgende tien jaar. In de loop van de tijd werd de ligging meer benadrukt. Ik ben in dat opzicht het meest onder de indruk van Fort bij Spijkerboor, daar zie je zo prachtig die verwevenheid met het landschap. En Fort bij Vijfhuizen geldt als hét voorbeeld voor planologen en architecten van behoud door ontwikkeling.'' Ze doelt op de houten woningen die aan de keelzijde zijn gebouwd en waaruit de restauratie deels is betaald.

Stelling van Den Helder: http://www.fortendenhelder.nl/
Fort aan de Drecht: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/drecht/
Fort bij Vijfhuizen: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/vijfhuizen/
Fort bij Spijkerboor: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spijkerboor/
'Opening Fort aan de Drecht' in Nieuwsbrief 25: https://www.stelling-amsterdam.nl/025-049/nieuwsbrief-25.htm

 

Fort benoorden Spaarndam

Actueel is een dergelijk plan voor Fort benoorden Spaarndam. "Dat ligt er heel ruw bij, Vijfhuizen is heel gelikt. Er is niet één oplossing voor een fort, je zult heel verschillende ontwerpen nodig hebben. En dan kom je bij een partij als Esbi Bouw terecht. We snapten dat het controversieel zou worden voor de omgeving, omdat je praat over meer verkeer. Er is wel degelijk goed over het plan nagedacht. De ontwikkeling past bij de schaal van het fort. Het is aanvaardbaar.''

Uit antwoorden op Kamervragen blijkt vooralsnog dat de minister van VROM kritisch de plannen volgt, om aan de frontzijde van het fort een recreatiepark met tachtig vakantiehuisjes te realiseren. "Het verbaast mij dat ze in Den Haag de schootsvelden bijna belangrijker vinden dan de objecten.'' Want het plan is wel de redding van het fort, in haar ogen.
"Ook nu is het een gesloten gebied. Er staat een bos voor het fort van zeer slechte kwaliteit. Het zijn populieren en die gaan niet lang mee. Daartussen staan veertig gebouwtjes uit de tijd van de Koude Oorlog.'' Die worden vervangen door de tachtig vakantiehuisjes, die half zo groot zijn. "Het bebouwde oppervlak blijft dus gelijk. Wij zien dit als een kans. Op zich ben ik blij met de steun die het rijk geeft aan de bescherming van het monument. De provincie is nu weer aan zet. We zullen dingen goed uit moeten leggen.''

Fort benoorden Spaarndam: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-noord/
'Bungalowpark Stelling van Amsterdam' in Nieuwsbrief 335: https://www.stelling-amsterdam.nl/325-349/nieuwsbrief-335.htm

 

Vrijwilligers zijn belangrijk

Zoals forten een omslag doormaken, zullen ook de vrijwilligers op de forten die doormaken, vindt de gedeputeerde. Een opknapbeurt betekent als regel een nieuwe vorm van gebruik en die gaat samen met een wijziging van de rechten en plichten van de vrijwilligers.

"Laat ik vooropstellen dat de Stelling van Amsterdam nauwelijks in beeld zou zijn geweest zonder de vrijwilligers. Zij hebben de forten opengesteld, opruimwerkzaamheden verricht, onderzoek gedaan. We moeten niet het kind met het badwater weggooien, ze zijn heel belangrijk.

Het is niet de bedoeling dat alle forten opgepoetst worden en dat er geen vrijwilligers meer nodig zijn. "Bezoekerscentra zullen ook vrijwilligers nodig hebben, anders zijn ze niet te exploiteren. Wel zal je een andere soort vrijwilliger krijgen en moet er, zoals op Pampus, een omslag gemaakt worden.''

 

Toekomstige bescherming: "havenkade zat"

Hoe staat de bescherming er in de toekomst voor? Provinciale Staten stelde een nieuwe structuurvisie vast, het instrument om de ruimtelijke ordening van de regio te reguleren. "Niet alles is nieuw beleid. We weten dat de Stelling van Amsterdam in de Randstad ligt. We zitten niet op het Wad, dat je makkelijk kunt beschermen. En er zijn moeilijke en makkelijke delen in de Stelling. Maar je moet een besluit nemen alsof je er zelf woont."

"De druk is groot, denk aan de Geniedijk in Haarlemmermeer. Je wilt de bebouwing op 200 meter van het monument houden, terwijl je weet dat die grens in het bestemmingplan al is weggegeven. Dan moet je onderhandelen. Ik vind het mijn opgave dat er een rechte lijn komt. Dan maar tot 150 meter van de dijk bouwen. Dat zie ik liever dan 200 meter met hier en daar een inkeping.''

Kruisinga weet ook dat de Staten haar kritisch volgen in dezen. "Ze weten van vrijwaringszones en kernkwaliteiten. Je ziet aan de moties en amendementen dat de Stelling van Amsterdam absoluut een onderwerp is.''
Ze noemt nog enkele bedreigingen voor de Stellingzone: het doortrekken van de A8 bij Zaandam naar de A9 bij Heemskerk. En dat in de structuurvisie het tot 2020 planologisch mogelijk blijft in de Wijkermeer een haven te graven. "Amsterdam heeft havenkade zat maar ziet ze meer als plekken voor woningen. Dat er ooit een spade voor de haven in de Wijkermeer de grond ingaat moet ik nog zien. Het is altijd een reserveplek geweest.''

Inmiddels ruimt de provincie enkele omissies op, die indertijd bij het maken van de lijst van Stellingobjecten zijn ontstaan. Zo wordt de gehele Linie Kudelstaart - Uithoorn, met de weg Vuurlijn, provinciaal monument. Maar alleen die tot de ring behoren, niet de meer centraal gelegen sectorparken en andere magazijnen en kazernes.

Linie Kudelstaart - Uithoorn: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/thamer/
'Geniepark' in Nieuwsbrief 265: https://www.stelling-amsterdam.nl/250-274/nieuwsbrief-265.htm
'Verbindingsweg tussen A8 en A9 tast Stelling zeker aan' in Nieuwsbrief 298: https://www.stelling-amsterdam.nl/275-299/nieuwsbrief-298.htm

 

Ruimtelijke ordening voorbij

"De provincie produceert heel veel nota's en visies, de Stelling van Amsterdam is voor mij een van de hele concrete dingen waar ik me mee bezig houd. Ik ben een denker en een doener. Dat past me wel als gedeputeerde.'' Het gesprek eindigt weer waar het mee begon: met geld. "Je kan het links en rechts uitdelen, hier een fort opknappen, daar iets restaureren. Maar daarmee is het verhaal niet verteld. Daarom ook mijn inspanning voor een langeafstandspad. Daar heb je je invloed voor aan te wenden. Geld alleen is niet voldoende, je moet je aanpak ook integraal weten te maken.''

De tijd dat er een vanzelfsprekende hiërarchie was in provinciale thema's, waarbij de ruimtelijke ordening steevast het primaat had is voorbij. "Cultuur heeft er tegenaan moeten buffelen, nu zitten beide disciplines bij elkaar in het programmabureau van de Stelling van Amsterdam.'' Kruisinga kijkt met voldoening terug op deze door haar geïnstigeerde ontwikkeling.
"In 2003 zagen mijn collega-gedeputeerden alleen beperkingen. Nu krijg ik complimenten. Natuurlijk, het kan beter, het kan meer, het moet meer. Maar in deze tijd is het ondenkbaar dat er bijvoorbeeld een tracébesluit wordt voorbereid zonder aan de Stelling van Amsterdam te hebben gedacht.''

Begin volgend jaar kiezen we weer nieuwe Provinciale Staten. Kruisinga is van het huidige college van GS de langst zittende gedeputeerde. Wil zij door? "In elk geval niet als Statenlid, daar ben ik duidelijk over.'' Ze zal dus op de CDA-lijst ontbreken.
Maar wat als ze daarna toch wordt gezocht als gedeputeerde van Noord-Holland? Ze kijkt erbij alsof ze met de Stelling van Amsterdam in haar portefeuille voor een derde periode wel over te halen is, maar zegt: "Ik ben blij met de goede acht jaar die ik heb gehad.''

De deur gaat open, haar secretaresse meldt: de auto staat klaar.

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)
 
 
 
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)