|
InleidingBeste lezer, De dagexcursie is al bijna volgeboekt en wellicht dat we extra capaciteit moeten gaan regelen. Dus blijf gerust aanmelden! Bekijk de nieuwsbrief op: https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/325-349/nieuwsbrief-341.htm De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 10 maart verschijnen. Met vriendelijke groet,
|
Rondleiding Artillerie-Inrichtingen ZaandamTekst: Peter de Vries (Hembrugmuseum) en Hans Konijn (Stichting Mega, Werkgroep Evenementen).
De Artillerie-Inrichtingen, in 1679 opgericht als Constructie Werkplaatsen en Affuitmakerij te Delft, is tussen 1897 en 1899 wegens ruimtegebrek verhuisd naar Zaandam, nabij de Hembrug. Het kwam daar binnen de Stelling van Amsterdam te liggen, zodat bij een belegering van de Stelling alle productiefaciliteiten en voorraden beschikbaar bleven. Er worden drie rondleidingen gegeven, om 10.00 uur, 13.00 uur en 15.00 uur. De kosten voor deze unieke rondleiding zijn €7,50 per persoon, welke bij aanvang gepast betaald dient te worden. Deelname is alleen mogelijk als je je van te voren hebt aangemeld voor de rondleiding. En vol = vol! Het Hembrugterrein bevindt zich aan het Noordzeekanaal, bij de pont naar Amsterdam gaat men links af langs het water. Het adres is: Hemkade 18, 1506 PR Zaandam. Er is voldoende parkeergelegenheid aanwezig. Aanmelden voor de rondleidingen: http://www.stichting-mega.nl/aanmelden/
|
|
Munitiemagazijnen 1948Bron: Archief Garnizoenscommando Haarlem in Noord-Hollands Archief.
Van de lijst waren 16 magazijnen bekend, waaronder vier forten. Twee magazijnen betreffen loodsen aan de Sumatrakade en Borneokade in Amsterdam, dergelijke tijdelijke loodsen
worden niet op de website opgenomen. Een vijftal zijn met een potlood van een sterretje en de tekst 'vervallen' voorzien . Die magazijnen zullen enige tijd voor of na het opstellen van de instructie buiten gebruik zijn gesteld. Op 30 oktober 1948 schrijft dezelfde garnizoenscommandant Lenderink twee brieven over de opslag van de scherpe munitie. Dat ligt op dat moment in het Fort bezuiden Spaarndam en in beide brieven verzoekt hij een ander fort te mogen gebruiken. In de brief aan de Minister van Oorlog schrijft hij hoe slecht het Fort bezuiden Spaarndam geschikt is voor de opslag van munitie. En in de andere brief aan de Bevelhebber 1e Militair Gewest hemelt hij het Fort bij Penningsveer op... Hembrugterrein: https://www.stelling-amsterdam.nl/kazernes/hembrugterrein/
|
Processen-verbaal van overgaveBron: Archief Garnizoenscommando Haarlem in Noord-Hollands Archief. Blijkbaar werd heel formeel een proces-verbaal (P.V.) opgesteld als het gebruik van een magazijn of ander bouwwerk van het ene legeronderdeel werd 'overgegeven' aan de andere. Dan wordt wel de oude en nieuwe gebruiker genoemd maar zelden het beoogde gebruik. Een paar noemenswaardige processen-verbaal die tot nu toe gevonden zijn:
Een van de verrassendste objecten (mede omdat het nog bestaat!) is het achteraf gelegen Kamp Rooswijk in Velsen-Noord (zie foto rechts). Het is hier al onregelmatig aan bod gekomen omdat het een Werktroepen Compagnie van het Regiment Intendance huisvestte, met onder andere Soldaat van Waart. Het is nu bekend wanneer en voor welk regiment luchtdoelartillerie het is gebouwd. Op 20 maart 1953 werd het kamp overgegeven aan het Regiment Zware Luchtdoelartillerie 'YPENBURG', 2e Instructie Batterij. Het regiment is op 1 juli 1950 opgericht in Bergen op Zoom. In en rond Haarlem zat, tot de opheffing in 1960, veel luchtdoelartillerie zoals in de Koudenhorn Kazerne te Haarlem. Op 6 januari 1956 wordt het Fort bij Hoofddorp teruggeven aan de Genie. De 103 TD Basisgroep was tot dan de gebruiker van het fort. De sloop zit er al aan te komen, maar nu is in ieder geval bekend wanneer het Magazijn Spaarndam in gebruik is genomen. Op 23 mei 1957 werd het Magazijnencomplex Spaarndam door de Genie "ter beschikking" gegeven aan het Garnizoenscommando Haarlem. "Het magazijnencomplex bevindt zich in nieuwe staat." Fort bij IJmuiden: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijmuiden/
|
Gemeentelijke schuilplaats
Het complex uit 1975-1978 bestaat uit een L-vormig gebouw met roldeuren naar vele autowerkplaatsen. Tegenwoordig staat het grotendeels leeg en is de Amsterdamse Fietsafhandelcentrale er gevestigd. In het midden van het complex, op het kruispunt van de twee binnenstraten, daalde uw veldwerker de klimkoker van de nooduitgang af. Een gemeentelijke noodzetel is het dus niet, maar een gewone bedrijfsschuilplaats die de gemeente als goede werkgever bij de bouw had laten bouwen. Bedrijfsschuilplaatsen: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/schuilplaatsen/bedrijfsschuilplaatsen.htm
|
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|
Nieuwsbrief 341
Op Pinksterzaterdag 22 mei 2010 biedt Stichting Mega in samenwerking met het Hembrugmuseum en het Rijksvastgoed- en ontwikkelingsbedrijf een exclusieve mogelijkheid om dit verboden gebied te bezoeken. In een ongeveer anderhalf uur durende wandeling met een deskundige gids, komt u langs gebouwen waar vroeger de wapens en bijbehorende munitie werden gemaakt. Vele daarvan zijn nu monument en wachten al jaren op herstel en hergebruik.
Een lijst met munitiemagazijnen van 21 april 1948 voegde weinig nieuwe informatie toe, blijkbaar bevat de website inmiddels een compleet overzicht. De lijst is deel van een instructie van Luitenant-kolonel H.W. Lenderink, commandant 10-10 Regiment Infanterie en garnizoenscommandant Haarlem. Op het bevel "verscherpte bewaking" moeten 19 munitiemagazijnen bewaakt gaan worden. Het merendeel door een groep van de 2de, 4de en 5de compagnie en enkele grotere objecten zoals het Hembrugterrein door een peleton. De rest vormt de reserve in de Koudenhorn Kazerne in Haarlem. De peletonscommandanten en sergeants daarvan moeten de bewaking gaan controleren.
In mei 1950 wordt bericht dat "3 kazematten op het forteiland van het Kustfort bij IJmuiden d.z. zijn ingericht voor het opstellen van een batterij voor gezagshandhaving". Geen idee of ze echt de Nederlandse kazematten bedoelen of de Duitse bunkers. En wat bedoelen ze met 'gezagshandhaving' en wat heb je dan aan drie kazematten op een afgelegen eiland?