Sluit [X]   
 

Fortwachter Pijl in 1933: "M.A. Pijl en 3 kd" met S.S. "Johan de Wit"...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 331

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
11de jaargang, nummer 331, 7 oktober 2009

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam van Stichting Mega.
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Toch maar een weekje later dan beloofd, uw redacteur raakte bijna overwerkt. Ook nog naar een forten-symposium in Antwerpen geweest, was erg interessant maar redt het niet als artikel hier. Had gehoopt dat de medewerkster van de provincie daar als spreker nog wat durfde te zeggen over de herontwikkeling van Fort benoorden Spaarndam, maar helaas, ze had uw redacteur herkend. De lezing na de lunch heb ik bovendien niet helemaal bewust meegemaakt omdat de obers een tweede glas wijn hadden ingeschonken...

Deze nieuwsbrief begint met het traditionele artikel als afsluiting van de Stellingmaand. Daarna slecht nieuws over de belangrijkste Koude Oorlog bunker van Amsterdam. Ook Fort aan het Pampus wordt bedreigd en werkt aan het openhouden van haar schootsveld, zie de bijdrage van onze verslaggever ter plekke.
Fred Braaksma legt in het vierde artikel alles uit over Geocaching, met een nieuwe pagina met Stelling-caches. Tenslotte twee artikelen over Stellingmaand-ervaringen van bezoekers en een organisator.

Bekijk de gehele nieuwsbrief met afbeeldingen en links op: https://www.stelling-amsterdam.nl/laatstenieuwsbrief/
Overig kort nieuws verschijnt op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 21 oktober verschijnen.

Met vriendelijke groet,
René Ros

 

Stellingmaand 2009 afgesloten

Opmerking: op 19-10-2009 om 18.30 uur zijn de cijfers bijgewerkt vanwege ontvangst van aanvullende informatie.

Met het strijken van de vlaggen op de laatste zondag kwam er een eind aan de zevende Stellingmaand. Op basis van door de fortbeheerders aangeleverde cijfers, zijn er circa 21.400 (-1.300) bezoeken aan de 25 (-5) deelnemende forten en gebouwen gebracht op 133 (+30) dagen dat de forten in totaal open waren. Gemiddeld zijn er 856 bezoeken per fort gebracht en 160 per fortdag. Daarmee eindigt 2009 op een vijfde plaats van alle zeven Stellingmaanden, ook voor het aantal bezoekers per fort. Per fortdag zijn het de laagste cijfers ooit maar dat komt deels omdat de laatste jaren ook de normale openingsdagen meegeteld worden.

Een aantal forten zagen een stijging t.o.v. vorig jaar maar op andere forten was het merkbaar rustiger. Er waren veel concurrerende activiteiten en het lijkt erop dat de promotie beter had gekund. Het boekje met het programma was zeker een verbetering, er stond meer informatie in en de opmaak was aantrekkelijk. Maar op de 'officiële' website was de informatie wat verstopt.

Het bezoek aan de Stelling van Amsterdam website steeg met 8.700 bezoeken ver boven het bezoekcijfer van september vorig jaar uit, maar niet boven het record van september 2003. De 'officieuze' Stellingmaand website heeft in augustus en september 3.200 bezoeken mogen verwerken, 660 minder dan vorig jaar. Kwam dat deels doordat er Google advertenties van de Fortenmaand verschenen als je zocht op Stellingmaand en Stelling van Amsterdam?

Stellingmaand 2009: http://www.stellingmaand.nl/
Nieuws over Stellingmaand 2009 op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=1&t=614

 

BB bunker gesloopt

Met dank aan: Ron Erhardt† en Rob Verhoef (Stichting Menno van Coehoorn).

"Mijn lagere school bevond zich in een noodgebouw aan de Apollolaan in Amsterdam. Op weg van huis naar school, twee keer per dag in de jaren '50, kwam ik langs een pleintje. Het Adema van Scheltemaplein waaraan een nieuwe school werd gebouwd. De kelders onder deze school leken mij wel heel diep, maar ik zag daar eerst niets bijzonders aan.
Pas een jaar of zo later realiseerden we ons dat er op straat voor de school een aantal stalen luiken in het trottoir zaten. Regelmatig stonden deze luiken open, als er een paar grijze Landrovers van de Bescherming Bevolking geparkeerd waren.
Op een woensdagmiddag besloten we de trap maar eens af te lopen. Maar toen we beneden kwamen, zat daar weer een deur, en die durfden we niet te openen. Als teleurgestelde 10-jarigen zijn we toen de trap maar weer opgelopen.
Ron Erhardt"

Beste Ron, dank voor je jeugdige herinneringen. Helaas moet ik je vertellen dat de bunker grotendeels is gesloopt. Bunker I uit 1955 blijft wel bewaard maar wordt helemaal leeggesloopt en zal gebruikt gaan worden als fietskelder. Bunker II uit 1972 werd blijkbaar niet belangrijk genoeg geacht en is in de eerste helft van september geheel gesloopt. De trap die jij en je vriendjes zijn afgedaald, en waar beide bunkers later aan elkaar waren verbonden (zie foto rechts), is nu weer zichtbaar tussen verwrongen wapeningsijzer (zie foto linksonder). Ook oud-BB-medewerker dhr. Bauke Koudenburg is van de sloop op de hoogte gebracht en schrijver dezes heeft hem excuses aangeboden vanwege het feit dat we het erfgoed van hem, vele collega's en de Nederlandse bevolking niet hebben kunnen behouden.

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft op 10 juni 2009 een voorlopige monumentenbeschikking afgegeven waarin bovenstaande over de bunkers is besloten. Het is ongelofelijk dat de belangrijkste Koude Oorlog bunker van Amsterdam op deze manier verkwanselt is, maar het is wel tekenend hoe de overheid over Koude Oorlog objecten denkt. Zo is vorig jaar de bunker in Haarlem gesloopt, de speciale apparatuur in de Amsterdamse metrostations wordt weggehaald en landelijk worden veel magazijncomplexen (binnenkort) gesloopt.
In dit geval zijn zelfs de zienswijzen van Stichting Menno van Coehoorn als niet ontvankelijk verworpen. Het is niet bekend waar de nog aanwezige interieurelementen zijn gebleven.

Commandopost Amsterdam: https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/beschermingbevolking/amsterdam/
'Ondergronds in Amsterdam' in Nieuwsbrief 255: https://www.stelling-amsterdam.nl/250-274/nieuwsbrief-255.htm
Meldpunt: https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/meldpunt/

 

Pampus in een Open IJmeer alstublieft

Tekst: Eddy de Haes (Stichting Mega)
Foto's: Dick Rozendaal (Muiden op de kaart)

De Stichting Forteiland Pampus organiseerde woensdag 23 september een relatiedag waar niet minder dan 75 genodigden aan deel namen. De middag stond in het teken van het “Open IJmeer” Als gevolg van ambitieuze plannen van de gemeente Almere dreigt een deel van het IJmeer te worden opgeofferd aan woningbouw. En een ander deel zal worden ingericht als begroeid natuurgebied met kreken en kanalen die toegankelijk zijn voor recreatieve doeleinden waaronder recreatieve watersport.

De potentiële dreiging die echter van de voorgenomen plannen uit gaat was een goede reden voor de Stichting Forteiland Pampus om direct betrokkenen zoals belangengroeperingen en andere partijen die belang hebben bij een open IJmeer bijeen te brengen. De wethouder ruimtelijke ordening van Almere, A. Duivesteijn, was bereid om persoonlijk deze plannen in het hol van de leeuw, zoals hij dat zelf noemde, toe te lichten.

De directeur van de Stichting Forteiland Pampus, Nanette Elfring, begon met een presentatie over de ontwikkelingen van het fort gedurende de afgelopen jaren en de plannen voor de toekomst. Met name de aanwijzing als bezoekerscentrum voor de Stelling van Amsterdam wordt als een enorme stimulans gezien. Met het oog daarop is voor een professionele aanpak gekozen.
Er zal worden geïnvesteerd in faciliteiten en promotie van het forteiland waarbij in het bijzonder wordt gedacht aan het versterken van het verrassingseffect in de lokalen van het fort. Dit betekent een forse investering die met bestaande middelen niet is op te brengen.
Op creatieve wijze wordt gezocht naar een “Club van honderd”; personen of bedrijven die bereid zijn zich vast leggen jaarlijks € 1.000 te doneren en daarmee een bijzonder status verdienen.

Dat met deze toekomstplannen een buitendijkse bebouwing bij Almere het open karakter van Pampus geweld aan doet spreekt vanzelf. Vandaar dat de toelichting door de heer A. Duivesteijn met grote belangstelling werd gevolgd (zie foto rechts).
De overheid heeft Almere verzocht plannen te ontwikkelen om uit te groeien tot een woonkern van 350.000 inwoners in 2030 en dat kan naar zijn mening niet gerealiseerd worden zonder buitendijks te gaan bouwen. Maar zijn grootste prioriteit gaat uit naar een passende infrastructuur hetgeen een verbreding van het bestaande wegennet betekent, een verdubbeling van de spoorwegen en de aanleg van een directe verbinding, de IJmeerlijn. Deze laatste zal, als de financiën het toelaten, voor een deel ondergronds moeten.
Uit het grote aantal vragen en negatieve reacties van de aanwezigen was duidelijk dat de plannen niet bepaald op steun kunnen rekenen. Als het aan de aanwezigen ligt, zal meer aandacht moeten worden gegeven aan “binnendijkse alternatieven”.

Het is duidelijk dat de kringenwet op korte termijn weer zal moeten worden ingevoerd en het forteiland van passend geschut moet worden voorzien om bedreigingen vanuit het oosten het hoofd te kunnen bieden.
De ervaringen met de overheid op het gebied van planvorming en besluitvormingsprocedures kennende hoeft het geschut voorlopig niet in stelling te worden gebracht.

Forteiland Pampus: http://www.pampus.nl/
Muiden op de kaart: http://www.muidenopdekaart.nl/
Fort aan het Pampus: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/pampus/

 

Geo-caches bij de forten

Tekst en foto: Fred Braaksma.

Geocaching nieuw? Nee, niet echt. Toen de Amerikaanse president Clinton op 1 mei 2000 de militaire GPS codering vrijgaf werd op 3 mei al iets verstopt en de coördinaten op het Internet gezet: de eerste cache. Tegenwoordig verstoppen en zoeken duizenden mensen over de hele wereld als hobby iets in of op de grond en zijn er websites om deze hobby te faciliteren en te structureren met wat gedragsregels en richtlijnen.

Geocaching is met een goede kaart en kompas te doen maar echt leuk wordt het als er een GPS-ontvanger gebruikt wordt met eventueel een topografische kaart in het apparaat. Het doel is om met verkregen coördinaten, hetzij direct of via een reeks van meer of minder eenvoudige puzzels, een locatie te vinden waar iets (filmrolletje, doosje, kistje) is verstopt. De routes kunnen te lopen zijn, per fiets of met de auto. Bij de opgave wordt dit altijd vermeld evenals andere tips (bv. spiegeltje of kijker meenemen, waar auto te parkeren etc.)
In de gevonden box zit o.a. een logboekje en meestal wat kleine verrassingen (goodies). Men mag het logboek invullen, een goodie eruit halen en iets terugstoppen. Thuis kan er dan op de website verslag worden gedaan van de tocht.

Er zijn, nog afgezien van de moeilijkheidsgraad van terrein en puzzels, meerdere soorten caches:
- traditionele caches hebben één (eind)coördinaat;
- multicaches (het woord zegt het al) kan bestaan uit meerdere punten die uiteindelijk naar het beoogde eindpunt leiden;
- mystery caches moet eerst het nodige thuis (puzzel of uitzoek)werk gedaan worden.
Er zijn meer soorten caches al dan niet ondersteund door verschillende websites zoals geocaching.com en terracaching.com.

De makers/leggers van de caches geven richting aan de route en vindplaats. Meestal zijn dit onbekende en/of interessante cultuur of natuurplekjes. Zo zijn er natuurlijk ook caches rond objecten van de Stelling van Amsterdam. Hierdoor wordt toch een nieuw publiek op een leuke manier gewezen op ons waardevolle militaircultureel erfgoed.
Op de Stelling-website is nu een overzicht opgenomen van de ons bekende geocaches die iets met de Stelling te maken hebben.

Geocaching in de Stelling: https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/geocaching/

 

Opa en kleindochter op stap in de Stellingmaand

Tekst: Kees Ikelaar.

Op 12 september naar Fort bij Nigtevecht, samen met mijn buurman. Een mooie maar niet zo goed onderhouden fortwachterswoning met daarachter een zeer slecht onderhouden genieloods; erg jammer. In het fort was nog veel te zien van toen zoals de w.c. voor officieren en manschappen, een oude pomp in het spoellokaal.
Ook in de kazematten was nog veel te zien zoals de opstelplaatsen van het geschut. Ook de hefkoepels zagen er nog goed uit, wel wat nat maar wat wil je met een lek dak. Verder een mooi fort om te bezoeken, aanbevolen door een liefhebber.

De volgende dag samen met mijn kleindochter Joyce naar het Fort bij Krommeniedijk. Ook hier nog veel uit de oude tijd zoals de wasplaatsen en w.c. voor de manschappen en officieren. In de keuken waren de resten van de kookketels nog aanwezig, hierdoor kon je je een voorstelling maken van hoe het koken voor een paar honderd man ging in die tijd.
In de kazematten waren de plaatsen voor het geschut nog goed te zien en ook was op de muur te zien waar op gericht kon worden met afstanden en graden voor de kanonnen enzovoort. Leuk om te zien maar niet aan denken als er geschoten wordt, wat een herrie.
Er was zelfs een oude telefooncentrale aanwezig dus mijn kleindochter even laten bellen (zie foto rechts). Op de toiletten moesten we wel even lachen om de houten tussenschotjes, gezellig samen poepen (zie foto linksonder).

In Fort aan Den Ham waren we al eens geweest dus naar binnen gaan was geen optie maar wel een stempel geregeld. Ook bij Fort bij Veldhuis alleen maar een stempel gehaald.
Op naar Fort aan de St. Aagtendijk met een zeer mooi gerestaureerde genieloods. De tussenschotjes op de w.c. zijn wat lager, wat wel handig is voor een goed gesprek tijdens het poepen.
De plaatselijke band heeft er een paar nissen gehuurd maar zaten nu buiten onder een tent te spelen. Deze opa vond het rotherrie maar kleindochter Joyce vond alleen het eerste nummer niks maar de volgende wel goed.

Zaterdag 19 september op de racefiets naar Fort bij De Kwakel. En wie zien we bovenop de liniedijk, jawel onze Inspecteur-Generaal R.Ros met wat aanhang. Even een schreeuw maar begrijpelijk geen herkenning. Stempel bij het fort gehaald en op naar de volgende stempel, Fort aan de Drecht. Het volgende fort was Botshol, gezellig staan praten met Edwin Kapitein.
Op zondag even met mijn eega naar Fort bij Vijfhuizen en Fort bij Hoofddorp, uiteraard voor stempels. In Hoofddorp gezellig staan praten met de IG R.Ros en anderen van de groep MEGA.
Tot zover mijn bezoeken aan de forten van de Stelling in september, veel plezier aan beleefd.

Fort bij Nigtevecht: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nigtevecht/
Fort bij Krommeniedijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/krommeniedijk/
Fort aan Den Ham: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ham/
Fort aan de St. Aagtendijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/st-aagtendijk/
Fort bij De Kwakel: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kwakel/
Fort aan de Drecht: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/drecht/
Fort in de Botshol: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/botshol/
Fort bij Vijfhuizen: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/vijfhuizen/
Fort bij Hoofddorp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/hoofddorp/

 

Geslaagde open dag Fort bij Krommeniedijk

Tekst en foto's: Jaap van Harlingen (voorzitter Werkgroep Fort bij Krommeniedijk).

Terneuzen, Huizen, Surhuisterveen, Rijsenhout, ja zelfs uit V.S. en Duitsland. Een gids kon zijn allereerste rondleiding in het Duits aan de bak, een ware vuurdoop dus. Opvallend veel bezoekers uit Kennemerland. Waarschijnlijk heeft dat te maken met het feit dat daar evenals vorig jaar ter gelegenheid van Open Monumentendag een zeer fraai verzorgd boekje op grote schaal is verspreid.

Begunstigd door lekker weer (er moesten zelfs zonnebrandmiddelen worden aangevoerd) stond de teller op zaterdagmiddag 12 september op 244 bezoekers. Erg leuk was het optreden van de leden van Nederland Neutraal, die in een luw hoekje bij de linker keelkazemat een waar kampement hadden ingericht (zie foto links). Compleet met de geur van uitgebakken spek.
De stand van Landschap Noord-Holland en ons eigen verkooppunt werden flink bezocht. Koffie en zelfgemaakte soep, waarom ons fort zo langzamerhand beroemd aan het worden is, vonden gretig aftrek.

Zondag kende helaas een miezerige start met een guur noordoostelijk windje. Bij de stands was het plastic erop, plastic eraf. Onze ontvangstpost moest schuilen onder een partytent. Om twaalf uur hadden we vijf bezoekers gehad. Tijdens het optreden van de Dorpskapel (zie foto rechts) waren helaas maar weinig bezoekers aanwezig.
Gelukkig brak even later het zonnetje door en begon het te lopen. Zodanig zelf dat, toen we tegen vijf uur de laatste bezoekers moesten teleurstellen omdat we gingen sluiten, de teller op 289 stond.

Met 533 bezoekers, waaronder opnieuw weer veel kinderen, kunnen we terug kijken op een zeer geslaagd weekend. Op naar de volgende evenementen: de 'Nacht van de nacht' op zaterdag 24 oktober.

Werkgroep Fort bij Krommeniedijk: http://www.fortbijkrommeniedijk.nl/
Nederland Neutraal: http://www.nederlandneutraal.nl/
Fort bij Krommeniedijk: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/krommeniedijk/
Nacht van de nacht 2009: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=5&t=630

 

Stichting Militair Erfgoed Groot-Amsterdam en/of de redacteur aanvaardt geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de nieuwsbrief door welke persoon en voor welk doel dan ook.
Tekst en foto's door René Ros tenzij anders aangegeven.
Bijdragen zijn welkom in de vorm van een compleet artikel met maximaal 500 woorden. Het staat de redactie van de nieuwsbrief vrij om ter opname aangeboden informatie in te korten, te redigeren of te weigeren.
De inhoud van de nieuwsbrieven wordt na publicatie niet meer gewijzigd. De informatie is daardoor per definitie gedateerd en kan later onjuist zijn gebleken of op andere wijze niet meer van toepassing zijn. De in de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)