Sluit [X]   
 

Eerstaanwezend Officier Hioolen in 1893: benoemd tot Eerstaanwezend Ingenieur te 's-Gravenhage, Zuid-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 325

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam
Nummer 325 (11de jaargang, 15 juli 2009)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam. Deze en alle voorgaande nieuwsbrieven zijn, met illustraties, te raadplegen op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Inleiding

Beste lezer,

Wegens drukte met werk en allerlei andere zaken is het er niet van gekomen om dit jaar een dubbeldik zomernummer samen te stellen. Sorry. Toch is dit het laatste nummer voor het zomerreces waarin uw redacteur / veldwerker / archiefonderzoeker / webdesigner / fotograaf enz. van een vakantie gaat genieten en een paar boeken lezen.

In deze nieuwsbrief veel aandacht voor Weesp. Met een persbericht over de reconstructie van een bastion en toekomstige mogelijkheden om de vestingstad weer herkenbaar te maken. Aansluitend een inzicht hoe de plannen tot stand zijn gekomen. Maar ook een artikel over de sloop van een object dat met dezelfde vestingstad te maken heeft.
Tevens een artikel over de Indië-weigeraar Klaas Vonk die in Fort bij Spijkerboor gevangen heeft gezeten. In Aalsmeer zijn de lange procedures om het Fort bij Kudelstaart weer herkenbaar te maken tot resultaat gekomen, aldus het vierde artikel.
Tenslotte nog een kort artikel over mogelijk meer werelderfgoederen in Nederland en de vraag of het lot van de Elbe-vallei ook voor de Stelling gevolgen heeft.

Hopelijk blijf je abonnee want er zitten meerdere leuke verhalen in de pijplijn voor na het zomerreces, namelijk:

  • veldonderzoek op het Artillerie Schietkamp te Oldebroek;
  • gesprek met een politiek delinquent die in een fort gevangen heeft gezeten;
  • een bezoek aan een buitenlands Nationaal Reduit;
  • een oud boek over de Stelling;
  • een nieuw boek over de Koude Oorlog;
  • natuurlijk over de Stellingmaand 2009;
  • een mooi 50-jaar oud kerstverhaal...

Bekijk de gehele nieuwsbrief met afbeeldingen en links op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/laatstenieuwsbrief/

Overig kort nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Zie de nieuwste berichten op:
https://forum.stelling-amsterdam.nl/nieuw/

De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 26 augustus verschijnen.

Prettige zomer!
René Ros

 

Reconstructie Weesper-bastion Nieuwe Achtkant

Bron: persbericht gemeente Weesp d.d. 2 juli 2009.
Afbeelding: architectenbureau DLA+

De gemeenteraad van de gemeente Weesp zal in september een besluit nemen over de uitvoering van het ontwerp voor de reconstructie van het bastion Nieuw Achtkant, dat is gemaakt door architectenbureau DLA+.
Op dit moment zijn de bastions behoorlijk geërodeerd en zijn de borstweringen, kanonsbanken, traversen en bonnettraversen niet meer zichtbaar. Deze onderdelen worden in het ontwerp van DLA+ weer hersteld.

Een deel van het bastion Nieuw Achtkant zal worden gereconstrueerd volgens het plan uit 1891 (zie foto rechts). Boven en onderlangs, langs het water, zal men kunnen wandelen om dit te bekijken. Vlak voor de remise zal er een doorsnede worden gemaakt door de wal van het bastion. Bezoekers kunnen dan ook bij het pad langs het water komen. Op deze wand van cortenstaal, of beton dat eruit ziet als cortenstaal, zal ook de lijn van het voormalige bastion voor de ophoging van 1860 worden neergezet. Daarnaast kan aan de zijde van de remise een verbeelding van de inrichting en het gebruik van deze remise worden weergegeven.

Al lange tijd is de gemeente van plan de bastions op te knappen om het vestingverleden van Weesp meer herkenbaar en beleefbaar te maken voor burgers en bezoekers. Nu heeft de gemeente een ILG (Investeringsbudget Landelijk Gebied) subsidie aangevraagd bij de provincie Noord Holland om een deel van bastion Nieuw Achtkant te reconstrueren. Naar alle waarschijnlijkheid kan de gemeente rekenen op een financiering van 75% van de uitvoeringskosten.
Eind september 2009 zal er een moment komen waarop de omwonenden uitgebreid geïnformeerd zullen worden over het ontwerp en de uitvoering, die, indien de raad positief besluit, dit jaar dan nog zal gaan starten.

gemeente Weesp: http://www.weesp.nl/
Vesting Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp/
Kazematten Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp-kazemat/

 

"Jan Pomerans uit Nieuwe Schans"

Tekst: Rob Verhoef, correspondent stichting Menno van Coehoorn.
Foto: René Ros, Stichting Mega
Afbeelding: architectenbureau DLA+

Ik heb het vroeger ook gezongen maar het ging niet verder dan ik wist wat een plank van een meid dat was. Geschreven in 1923 en de tekst was van Jacques van Tol. Met het bastion “Nieuw Achtkant” in Weesp had het echter niets te maken, wel met het idee voor het herstel of bijna nieuw maken van deze schans/bastion. In mei 2008 kreeg ik met een aantal andere personen en instanties, waaronder de provincie en MEGA gelegenheid, hierover mee te denken. Er waren toen elf uitgangspunten voor het mogelijke ontwerp.

Met deze uitgangspunten is de gemeente aan het werk gegaan en is het architectenbureau DLA+ in juli 2009 met een voorstel gekomen (zie hierboven). De gemeenteraad zal hierover in september 2009 een besluit gaan nemen. Van het oorspronkelijke bastion zijn de scherpe kantjes in de loop van de jaren eigenlijk geheel verdwenen en is het gewoon een glooiend terrein geworden zonder nog het echte aanzicht van een bastion.

Belangrijk is dat hetgeen wat hersteld gaat worden voor iedereen herkenbaar moet zijn. Het karakter moet de herkenbaarheid van de aardwerken zijn en misschien ook wel een belevingswereld rondom het thema stadsverdediging. Het toekomstperspectief is hiervoor onderverdeeld in de onderwerpen knooppunt van linies, abrupte overgang van stad naar land en er zijn alleen wallen gerealiseerd in het (zuid)oosten.
Deze punten zijn weer onderverdeeld in diverse uitwerkingen maar dat zijn er teveel om op te noemen. Wat wel belangrijk is dat van bovenstaande een uitwerking is gemaakt voor een aantal uitvoeringsprojecten op korte termijn en met name het reconstrueren van Bastion Nieuw Achtkant.

Wanneer dit alles een uitvoering gaat krijgen is nog niet echt duidelijk, De plannen liggen er in ieder geval en dat beloofd in ieder geval heel wat. Laten we hopen dat met name het bastion “Nieuw Achtkant” er binnen niet al te lange tijd weer uit gaat zien als een bastion met herkenbare elementen uit de “brisantfase” maar ook de G-kazematten en de groepsschuilplaatsen (zie afbeelding rechts waarop een groepsschuilplaats ontbreekt). Zodra de gemeente begint met de uitvoering zal ik zeker een kijkje komen nemen.

Gehele "Jan Pomerans uit Nieuwe Schans" op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?f=2&t=602
Vesting Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp/
Kazematten Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp-kazemat/

 

Kringenwetwoning gesloopt

Alhoewel uw redacteur woonachtig is in Weesp, komt hij niet dagelijks langs het torenfort en over de 's-Gravelandseweg. Toen dat onlangs wel gebeurde bleek een kleine, vervallen houten woning aan ‘s-Gravelandseweg 3 te zijn gesloopt. Ten behoeve van de uitbreiding van de manege aldaar.

De gemeente heeft mooie plannen voor de bastions (zie hierboven) en houdt het bouwvolume van de sportonderkomens in het schootsveld ervan wel in de gaten. Maar het behoud van, zeer waarschijnlijk, een houten kringenwetwoning ontsnapt aan haar aandacht of is niet belangrijk genoeg. Moeten de plannen om meer als vestingstad te profileren verder kijken dan alleen de bastions?

Kringenwetwoningen: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/kringenwet/
Vesting Weesp: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/weesp/

 

Indië-weigeraar Klaas Vonk

Met dank aan: Xander Meijers (vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor) en dhr. Klaas Vonk.
Foto: Carsten Ros.

Noem ze geen dienstweigeraar want de dienstplicht werd niet geweigerd. Maar in 1946-1950 wilden ze niet naar Nederlands-Indië uitgezonden worden. Meestal omdat ze geen bezetter in een ander land wilden zijn, net nu ze zelf een paar jaar eerder van een bezetter waren ontdaan.
De eerste van uiteindelijk 111.653 dienstplichtingen waren op 22 september 1946 naar Nederlands-Indië (nu Indonesië) gevaren. Er waren 6.000 dienstplichtigen die het dienstbevel niet opvolgden en weigerden naar Nederlands-Indië te gaan. Daarvan staakten 4.800 dienstplichtingen onder druk hun weigering zodat uiteindelijk circa 1.200 voor de Krijgsraad verschenen.

Dhr. Klaas Vonk was een van hen. Als dienstplichtig soldaat kreeg hij in 1948 zijn militaire basistraining in Vught en in 1949 de Indische gevechtsopleiding in Chaam (beide in N.B.). Maar bleef thuis toen hij de boot op moest. De Marechaussee kon hem tien maanden niet vinden tot ze hem kort voor kerst 1949 thuis aantroffen. En toevallig had zijn vader een jachtgeweer onder de arm ... hij mocht zich ook wel na de kerstdagen komen melden.
Na een verblijf in een barakkenkamp in Schoonhoven en een gevangenis in Den Haag werd hij veroordeeld tot 1 jaar en 2 maanden gevangenisstraf. Die begon in mei 1950 met 200 anderen in Fort bij Spijkerboor. In oktober ging hij naar Kamp Banckenbos bij Veenhuizen waar hij op 4 april 1951 de poort uit werd gezet.

Uw redacteur heeft dhr. Vonk thuis mogen spreken en ook op het fort ontmoet (zie foto rechts). Het gehele gespreksverslag is 3.300 woorden lang maar dat is samengevat tot een nieuwe biografie over Soldaat Vonk van ruim 600 woorden.
Al jarenlang komt dhr. Vonk eens per maand, als er rondleidingen gegeven worden, naar het fort en brengt voor de gidsen koek mee. Het mooiste vindt hij het om mensen die vragen of hij de gids is, te verbazen met het antwoord "nee, ik ben de gevangene".

Soldaat Vonk: https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/vonk/
Fort bij Spijkerboor: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spijkerboor/
Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor: Vrijwilligersgroep Fort bij Spijkerboor
Dossier 'Indie-weigeraars' van Andere Tijden: http://geschiedenis.vpro.nl/programmas/2899536/afleveringen/3388141/

 

Handhaving Fort bij Kudelstaart

Tekst en foto's: Rob Verhoef, correspondent stichting Menno van Coehoorn.

De stichting Menno van Coehoorn en enkele omwonenden zijn al jaren bezig met het verzoek aan de gemeente Aalsmeer om de illegale bouwsels en aanlegsteigers op het Fort bij kudelstaart te verwijderen. In het bestemmingsplan “Uiterweg-Plasoevers 2005” is opgenomen dat er voor de illegaal gebouwde aanlegplaatsen en aanlegsteigers geen ontheffing kan worden verleend. Naar mijn idee volledig terecht want al deze bouwsels hebben het fort nu eenmaal niet een fraai gezicht gegeven. Inmiddels een jaar geleden heeft de gemeente aan gebruiker stichting Vakantie Faciliteiten Militairen (VAFAMIL) een vooraankondiging gedaan tot het opleggen van een dwangsom als de illegale bouwsels niet binnen 4 maanden verwijderd zouden worden. Hierop heeft VAFAMIL gevraagd om de bouwsels te legaliseren.

VAFAMIL heeft echter bij de Raad van State echter geen gehoor gevonden en de gemeente staat dus in haar recht met het verzoek de illegale bouwsels te verwijderen. In een vergadering in oktober 2008 heeft VAFAMIL dan ook besloten om volledige medewerking te verlenen aan de uitspraak van de Raad van State. Hierna is er een gesprek geweest tussen VAFAMIL en de gemeente waar besloten is om VAFAMIL de kans te geven de illegale bouwsels te verwijderen voor 1 november 2009.

Om er daadwerkelijk voor te zorgen dat dit ook op deze datum is gerealiseerd is een dwangsom opgelegd van €50.000 per week met een maximum van €100.000. Maar wat nu als VAFAMIL dit nu “gewoon” gaat betalen? Gelukkig heeft de gemeente in haar besluit daar ook rekening mee gehouden en zijn ze dan bevoegd om nogmaals een verhoogde dwangsom op te leggen.

Is na 1 november 2009 dan alles opgelost en ziet het fort er weer als een fort uit? Laten we hopen dat VAFAMIL ook de waarde van dit onderdeel van het Werelderfgoed gaat inzien en ook de rest van het fortterrein weer een wat meer historisch verantwoord aanzien gaat geven. Ik zou wat graag na 1 november 2009 eens met belangstellenden en omwonenden over het fort willen lopen om te zien of we iets meer van de militair erfgoed te zien dan nu het geval is. Dat zou toch moeten kunnen samen met een voormalige eigenaar als Defensie.

[Red.: aan de zuidzijde (frontzijde) van het fort is inmiddels een begin gemaakt met het verwijderen van de steigers.]

Stichting Menno van Coehoorn: http://www.coehoorn.nl/
Stichting VAFAMIL: http://www.vafamil.nl/
Uitspraak Raad van State: http://www.raadvanstate.nl/uitspraken/...
Fort bij Kudelstaart: https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kudelstaart/

 

Meer werelderfgoed

Foto: Wikipedia Commons.

Het Koninkrijk der Nederlanden heeft, na het inschrijven van de Waddenzee als het eerste natuurgebied, nu acht werelderfgoederen (deels) binnen haar grenzen.

De aanvraag voor de grachtengordel van Amsterdam loopt nog, met vermoedelijk in 2010 plaatsing op de Lijst van Werelderfgoederen. Het betreft het deel binnen de laatste stadswallen en een verband met de Stelling is dan natuurlijk snel gemaakt.
Ondertussen heeft ook de Noordelijke Maasvallei alswel de elf Friese steden de ambitie om werelderfgoed te worden.

In de laatste vergadering van het World Heritage Committee is echter voor de tweede maal een vermelding van de lijst afgevoerd. Namelijk de Elbe-vallei bij Dresden in Duitsland vanwege de bouw van een 635 lange brug door de vallei (zie foto links).
Is dat te vergelijken met een snelweg door het IJmeer, langs Fort aan het Pampus? Of de snelweg A8 tussen Fort aan Den Ham en Fort bij Veldhuis? Of de Geniedijkjes Haarlemmermeer?

Werelderfgoed op Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewforum.php?f=30

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
ReneRos.biz voor ontwikkeling, advies & expertise en opleidingen voor Filemaker database-toepassingen. (Advertentie)
 
 
 
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)