Nieuwsbrief 283Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam. Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op: Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Of aanvullende informatie, tips e.d.? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.
|
InleidingBeste lezer, Na september sluiten de forten, stort de belangstelling in, zakken de bezoekcijfers en is er weinig nieuws te openbaren. En uw redacteur is dan wel Zelfstandige Zonder Personeel maar deze maanden zeker niet zonder werk. Een gewone nieuwsbrief heeft dus een maand op zich laten wachten. Maar zo tussendoor zijn er een paar locaties bezocht en boeken gelezen waarmee de website is aangevuld en ook wat extra over is te schrijven. Bij een bezoek aan het Noord-Hollands Archief kon een (1) dossier opgevraagd en legaal gefotografeerd worden, over illegaal fotograferen van een fort, om later uit te pluizen voor het openingsartikel. Een volgend artikel over een Engelse bestroming van Fort bij IJmuiden mocht uit de krant overgenomen worden: eindelijk zijn de Engelsen op de kust geland en kon het nut van een Kringstelling aangetoond worden, ware het niet dat het om een recente oefening gaat. Blijft de vraag wie er gewonnen heeft, de Engelsen of de terroristen. Verder kan ik meedelen dat er inmiddels een goed gesprek met Stichting Cultureel Erfgoed Noord-Holland heeft plaatsgevonden. De belangrijkste oorzaak van de situatie is vermoedelijk achterhaald maar het zal nog tijd en gesprekken gaan kosten. Daarnaast zijn de hete hangijzers van hun nieuwe website aangepast. Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/ René Ros
|
Verboden foto'sPrivacy: uit niet openbaar archief, geen bezwaar van het Noordhollands Archief. Er zijn van die archiefstukken die gewoon leuk en grappig lijken maar tegelijkertijd een tijdsbeeld schetsen. Neem bijvoorbeeld het dossier 'Processen-verbaal overtreding wetboek van strafrecht art.430 fotograferen van het fort "Velsen", Kanaalweg, 1953-1954' in het archief van de Gemeentepolitie Beverwijk in het Noordhollands Archief. Oost-Europeaanse spionen? Nee, twee verhalen over Nederlandse fotografie-liefhebbers. Op 27 december 1952 ging een 28 jarige man J.S. uit Apeldoorn met zijn Rolfix fotocamera op de fiets op pad. Samen met zijn broer waar hij logeerde; R.S. uit Wijk aan Zee met een Penguin camera. Hij nam een aardig plaatje van een loods maar werd aangesproken door de Marine beambte M.J. v.d. H. die het Fort bij Velsen bewaakte vanwege de munitieopslag door de Koninklijke Marine (een collega van Berkhof van wie een biografie op de website staat). Het tweede geval betrof een 20-jarige fotograaf-assistente M.Z. uit Amsterdam. Wegrijdende in haar auto werd ze op 1 november 1954 door dezelfde beambte tot stoppen gemaand en gevraagd naar haar vergunning om militaire werken te fotograferen. Bij gebrek daaraan mocht ook zij haar persoonsgegevens en de camera van haar meereizende vriendin inleveren. Ze zag gewoon een fotogeniek plaatje en meende dat het om een oude bunker ging. Ook de beide foto's zaten in het dossier waarbij de foto van M.Z. hierboven (op website) is afgebeeld. Stom toevallig vrijwel identieke foto's van de bergloods tussen de hoge bomen, weerspiegelend in de fortgracht. En het fortgebouw? Dat lag rechts buiten beeld!!! Fort bij Velsen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/velsen/> N.B. Geen van de fotografen kon ik terugvinden in het telefoonboek. Zodoende was het niet mogelijk om toestemming te verkrijgen voor het gebruik van de foto. Wel heb ik de inmiddels 86-jarige Marine beambte telefonisch gesproken. Binnenkort kan ik nader contact met hem opnemen en wacht tevens de eervolle taak om de twee Marine beambten met elkaar in contact te brengen.
|
Britse mariniers bestormen forteilandBron: IJmuider Courant, 26 oktober jl. Britse mariniers hebben gisteren bij het krieken van de dag een militaire oefening gehouden op het forteiland in IJmuiden. Een groep van ongeveer vijfenzeventig commando's bestormde rond zes uur vanuit zee het eiland waarop zich twintig 'terroristen' hadden verschanst. Bij de oefening werd geschoten met losse flodders. De aanvallende militairen werden vanaf het Britse 'Landing Ship Dock' RFA Mounts Bay (L3008, zie foto) overgeladen op kleine rubberen bootjes, waarna ze het eiland betraden en de vijandige partij uitschakelden. Vervolgens zijn beide groepen teruggekeerd naar het Britse schip, dat drie mijl uit de kust lag. Het doel van de oefening was het toewerken naar een missie in Afghanistan. "Het klinkt misschien raar, maar het principe van deze oefening is vergelijkbaar met die in Afghanistan", aldus de kapitein der mariniers. "Het uitschakelen van een vijand op een plek als het forteiland is hetzelfde als het elimineren van een vijand in landen als Afghanistan." Leen de Jager, beheerder van het forteiland, stond op de eerste rij. Vanaf het dak van het fort volgde hij de Britse invasie. "Het was een heel mooie actie", zegt hij. "Heel spectaculair. Ze hebben een uur lang geschoten. Er zijn zeker tienduizend patronen afgevuurd. Ze hebben er echt op los geknald." Fort bij IJmuiden: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijmuiden/>
|
Inundatiekering bewesten het Fort bij VeldhuisMet dank aan Fred Braaksma en Martin Hilgers voor aanvullend veldwerk. De "Inundatiekering bewesten het Fort bij Veldhuis" wordt genoemd in het provinciale monumentregister uit 1989 maar had nog niet echt aandacht gekregen. Totdat recent de gelegenheid was gevonden om een inundatieduiker in de doodlopende westelijke helft van de Zuidermaatweg bij Beverwijk te bezoeken.
Tevens de locatie waar het Fort benoorden Beverwijk gebouwd had kunnen zijn. De Zuidermaatweg blijkt een speciaal aangelegde inundatiekering te zijn geweest om twee inundatiekommen in een polder te scheiden. Voor een groot deel werd de Zuidermaatweg verhoogd en bleef op de kering liggen. Het werd voorzien van drie inundatieduikers en een flinke hoeveelheid grenspalen. Opmerkelijk genoeg heeft de kering zelf (evenals andere kades) nooit een monumentstatus gekregen, alleen de grenspalen en de drie duikers. En dat breekt die kleine elementen nu op. Sorry, inundatiekering, sorry. Maar het enige dat binnen mijn mogelijkheden ligt, is een speciale informatie-pagina aan je wijden... * De grenspalen rond het Fort bij Veldhuis zijn een positieve tegenstelling, deze zijn met vlaggetjes gemarkeerd om schade tijdens het baggeren te voorkomen. Maar heb ik eindelijk de Genie-peilschaal gevonden, staat de paal er wel maar is de peilschaal foetsie. Inundatiekering bewesten het Fort bij Veldhuis: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/veldhuis-kering/>
|
Beroemde onderwijzer als korporaalMet dank aan Peter Schat en het Theo Thijssen Museum. Wellicht de beroemdste (literaire) onderwijzer van ons land is Theo Thijssen. Als oude lichting moest ook hij in augustus 1914 aantreden en was tot juni 1915 korporaal-artillerist in het Fort bij Uithoorn. Hij stuurde acht brieven aan zijn uitgever, gepubliceerd in 1976, die grotendeels verhalen over zijn verblijf in het fort. Graag zou ik de teksten geheel over willen nemen omdat ze een interessante impressie geven van gewone mannen die zich voorbereiden op bijzondere omstandigheden en er samen het beste van maken. Zie de nieuwe biografie over Theo Thijssen op de website, na het lezen van een paar citaten: "Vorige week hebben we Zondagsavonds onderling een soiree georganiseerd en een van de nummers was het aanbieden van twee reusachtige kransen met linten in de nationale kleuren aan de beide officieren, namens de bezetting. ... het plan was uitgegaan van de gewone manschappen; geen wonder dan ook dat de twee heren werkelik getroffen waren." (22-8-1914) "Het mooie weer is op; vandaag bovendien een idioot drukke dag gehad, want de majoor is ziek, en nu heb ik de zaakjes waargenomen. Naar rangen wordt hier niet erg meer gekeken, heel prakties zorgen we alleen dat alles in orde komt ..." (17-9-1914) "Intusschen wordt ons land hoe langer hoe meer 'n katje dat niet zonder handschoenen aan te pakken is, en dat sleept ons misschien overal zonder kleerscheuren doorheen." (12-2-1915) Korporaal Thijssen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/thijssen/>
|
Opmerkelijke gedenknaald in BennebroekDankzij mijn werk verblijf ik regelmatig buiten de Stelling en heb ik op de route naar huis soms de gelegenheid langs objecten te rijden. Zoals een bezoek aan het plaatsje Bennebroek om, bij de ingang van het Linnaeushof, een hardstenen gedenknaald in een weiland te zien staan. Bivak te Bennebroek: <https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/extra/bennebroek/>
|
Medewerkers gezochtStichting Mega zoekt enkele kort-verband vrijwilligers voor diverse werkzaamheden. Spreekt een van de onderstaande 'functies' je aan, neem dan alsjeblieft contact op met de redactie van deze nieuwsbrief. Google Earth medewerker Internet-medewerker Archief-medewerker Gidsen Stichting Mega: <http://www.stichting-mega.nl/>
|
OverigOverig kort, en meestal actueel, nieuws verschijnt op het Stelling Forum. Door je te registeren bij het forum kan je eenvoudig zien welke onderwerpen zijn geplaatst sinds je vorige bezoek en kan je zelf berichten plaatsen. - Een overzicht van de belangrijkste wijzigingen aan de website kan je vinden op: - Start plan bastion Nieuwe Achtkant, Weesp: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=279> - 'Tomatensaus-inundatie' nieuwe promotie-campagne van de NHWL? <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=280> - 'Gladio bestaat echt niet meer': <http://www.nu.nl/news/1311723/11/Gladio_bestaat_echt_niet_meer.html> - De luchtfoto, die je vanaf elke informatie pagina over objecten kan openen, geeft nu ook een mogelijkheid om een routebeschrijving naar het object te genereren. Gaat meestal goed, maar blijf opletten: naar Fort bij IJmuiden laat Google Maps je de veerboot naar Newcastle nemen om na 800 meter rechts overboord te springen... - Het Google Earth bestand over de Stelling (en alle andere van de linies en categorieen op Forten Info) zijn in Google Earth (Layer: Gallery/Google Community/Google Community Forum/Military) en Google Maps (zoek in Communitykaarten) geplaatst zodat de locaties zichtbaar zijn en ook op naam gevonden kunnen worden. <http://maps.google.nl/)
|
Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.
|