Sluit [X]   
 

Fortwachter Pijl in 1933: "M.A. Pijl en 3 kd" met S.S. "Johan de Wit"...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 264

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 264
(9de jaargang, 14 februari 2007)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

 

Inleiding

Iedereen heeft even twee weken rust gehad, maar hier is de volgende nieuwsbrief...
Eerst over een mijlpaal in de bezoekstatistieken van de website en een nieuw adres ervoor. Vervolgens het resultaat van recent archiefonderzoek over de Duitse bezetting van het beschilderde Fort benoorden Spaarndam.
Dan informatie over het aanstaande museum in het Muizenfort te Muiden, een gesloopte houten woning bij DIemen en nieuw te maken plannen (graag met Seeadler) voor de Bloemendalerpolder. Tenslotte een aardig artikel over Duitse oorlogsproductie van V1 en V2 onderdelen in Amsterdam.

Helaas is op vrijdag 2 februari de moeder van Hans Baas overleden. Hans is bestuurslid en actief medewerker van onze stichting. De andere bestuursleden wensen Hans en zijn familieleden heel veel sterkte met het verwerken van dit verlies.
<http://www.fotothing.com/hans55/photo/dcc01c97331132873c2849c744749e3b/start=7>

Reageren op deze nieuwsbrief kan op het Stelling Forum: https://forum.stelling-amsterdam.nl/
De volgende nieuwsbrief zal waarschijnlijk op 28 februari verschijnen.

René Ros

 

Website mijlpaal en extra adres

De 300.000 grens is gepasseerd! Halverwege 4 februari ging de bezoekenteller over deze mooie grens heen. Alhoewel er websites zijn die dat aantal in een uurtje halen, ben ik toch heel tevreden met de belangstelling.
Deze bezoeken zijn in 97 maanden gerealiseerd, en met het huidige tempo zullen de volgende 100.000 bezoeken in de komende 20 maanden plaatsvinden.

Vanaf heden wordt een tweede, herkenbaardere domeinnaam voor de website in gebruik genomen. Het .org adres is destijds gekozen omdat een particulier toen geen .nl adres kon registreren. Tegenwoordig is dat geen beletsel meer en andere betrokkenen kiezen blijkbaar voor andere adressen.
Daarom is de website nu ook onder het adres www.stelling-amsterdam.nl te bereiken. Ook de e-mail adressen zijn overeenkomstig gewijzigd.

Hoe snel het adres www.stelling-amsterdam.org uitgefaseerd zal worden hangt o.a. af van zoekmachines maar zal meerdere jaren duren.
Overigens kom je ook met www.forten-amsterdam.nl en www.bunkers-amsterdam.nl op specifieke delen van de website terecht.

Jaarcijfers: <https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/website/jaarcijfers.htm>
Onderwerp op Stelling Forum: <https://forum.stelling-amsterdam.nl/viewtopic.php?t=125>

 

Duitse kunstenaars van Fort benoorden Spaarndam

Foto: Jurgen Lamers, medewerker Stichting Krayenhoff.

In de nieuwsbrieven 261 en 263 werd in twee artikelen door Jurgen Lamers aandacht geschonken aan de opzienbarende opschriften en tekeningen die in het Fort benoorden Spaarndam zijn gevonden. De meeste schilderingen zijn vermoedelijk van Nederlandse makelij, maar er zijn er ook een aantal met een Duitse achtergrond zoals de SS-runen en hakenkruis (zie foto).

Bij het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie liggen een aantal inlichtingenverslagen over Spaarndam. Die verslagen zijn opgesteld door de Groep Albrecht en gezonden 'To Eagle' oftewel Londen. Men noemt 'fortress Spaarndam' (Vesting Spaarndam) maar gezien de grootte zal men Fort benoorden Spaarndam bedoelen. De verslagen zijn niet geheel betrouwbaar en deskundig maar de moeite waard om de inhoud te kennen. Zie ook Nieuwsbrief 232 welke geheel aan de Groep Albrecht was gewijd.

Op 12 juni 1944 meldt de groep een bezetting van ongeveer 300 man. En een bord "Wassowsky"* wijst "to fortress Spaarndam". Een verslag van een dag later heeft het over 150 Luftwaffe / Hermann Göring troepen (vermoedelijk "Fallschirm Ersatz und Ausbildungs Regiment Hermann Göring").
Alle Herman Göring troepen zijn voor of op 1 juli vertrokken en vervangen door circa 100 SS-soldaten in witte uitmonstering. Vier weken later (29 juli) schat men de totale bezetting van Spaarndam op 200-300 man SS. Met een schildwacht bij "kazerne Spaarndam" en een op de "vestingwal". Op 3 augustus weet men blijkbaar meer en noemt het verslag 200-250 manschappen van de 6de compagnie SS. Gezien de nog aanwezige tekst onder SS-runen en hakenkruis ging het om een Polizei Division.
Dezelfde SS-eenheden lagen langs de Haarlemmerliede van Spaarndam tot Fort bij De Liede**. Alle SS troepen zijn rond 25 augustus vertrokken en ook op 6 september 1944 zijn het dorp en fort verlaten. Ook van het radiostation ten oosten van Spaarndam (nu langs snelweg A9) denkt de Groep Albrecht dat het waarschijnlijk is verlaten.

* Een adellijke naam uit Pommeren.
** Vanaf dat punt is mij nog niets bekend over aansluitende Duitse werken van de Vorderen Wasserstellung of anderszins.

Fort benoorden Spaarndam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spaarndam-noord/>
Nieuwsbrief 232: <https://www.stelling-amsterdam.nl/225-249/nieuwsbrief-232.htm>
Nieuwsbrief 261: <https://www.stelling-amsterdam.nl/250-274/nieuwsbrief-261.htm>
Nieuwsbrief 263: <https://www.stelling-amsterdam.nl/250-274/nieuwsbrief-263.htm>
Vorderen Wasserstellung: <http://www.forten.info/catalogus/duits-vorder/>

 

Muiden Muizenfort Museum

Door Guus Kroon, MMM-werkgroep van de Historische Kring Muiden.

Er komt een museum in het Muizenfort in Muiden. Een kleine groep enthousiaste inwoners van Muiden, Muiderberg en Weesp heeft twee jaar geleden het initiatief genomen om een werkgroep op te richten, onder de paraplu van de Historische Kring in Muiden.

Doel van de werkgroep is om een klein en overzichtelijk museum te stichten in de entree-hal van het Muizenfort. Daarin worden panelen geplaatst met de geschiedenis van de militaire verdedigingswerken van Muiden door de eeuwen heen. Op het buitenterrein van het Muizenfort worden loopgraven aangelegd. Deze loopgraven verbinden het fort met de onlangs gedeeltelijk uitgegraven, in de periode 1939-1940 gebouwde Nederlandse groepsschuilplaats M4z. De schuilplaats wordt ingericht met eenvoudig meubilair, zodat er een indruk gekregen kan worden van de toenmalige toestand voor de dienstdoende militairen. Een moderne digitale camera op een draaibare periscoop geeft de illusie dat men de polders onder water laat zetten. In de toekomst wordt ook de aanwezige gepantserde stalen observatiepost op een voetstuk geplaatst.

Muizenfort: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/muiden-fort/>
De Sluiz, januari 2007: <http://www.ham-muiden.nl/specials/29.htm>

 

Gesloopte woning

Van de Posten van Kraijenhoff was nog één houten woning bekend die ik destijds als kringenwetwoning indeelde. De woning stond bij Post nummer 19 aan de Lange Stammersdijk bij Diemen. Volgens de bewoners die ik enkele jaren geleden sprak, is het rond 1900 op de post gebouwd en in 1939 verplaatst naar de huidige locatie.

Op de post zelf en ernaast staan nog twee bakstenen munitiemagazijnen uit circa 1939. Een bijbehorende (geschut?)loods is al in 2000 gesloopt.
Onlangs is gebleken dat ook de woning is gesloopt ende verdwenen. De woning had waarschijnlijk geen monumentstatus.

Posten van Kraijenhoff: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/krayenhoff/>
Kringenwetwoningen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kleine-werken/kringenwet/>

 

Nieuw plan Bloemendalerpolder

Bron: Weespernieuws d.d. 31-01-2007

Opnieuw is er een ontwerpatelier ingericht om plannen te maken voor de Bloemendalerpolder. Daarbij wordt het KNSF-terrein buiten beschouwing gelaten, daar worden apart plannen voor gemaakt.
Er was al eerder een ontwerpatelier aan het werk gezet. Dat kwam in de zomer van 2005 met een plan voor polder en KNSF-terrein. Dat lijkt voor een groot deel voor niets te zijn geweest, want dat plan zou financieel niet haalbaar zijn.

Het nieuwe ontwerpatelier heeft de opdracht gekregen een betaalbaar bouwproject te krijgen binnen alle voorwaarden die zijn gesteld. Zo moet 2/3e van de polder als recreatiegebied worden ingericht en zijn er nieuwe wegen naar de A1 en het centrum van Weesp nodig. Maar ook moet rekening worden gehouden met de wensen die de betrokken marktpartijen hebben.

Noot redacteur: Net als het vorige plan is er een redelijke kans dat Radarstation Seeadler geheel behouden kan blijven hetgeen de intentie van de gemeente Muiden is. Al in het vorige ontwerp was het in de historische kaart opgenomen. Een verlegging van de snelweg A1 met 300 meter zou geen schade opleveren aan de nog aanwezige elementen. Wel ligt de zuidelijke helft van het radarstation in het gebied dat voor woningbouw is bestemd en er circuleert een ontwerp die het bedekt met woningen of water.

Weespernieuws: <http://www.weesper.nl/weespernieuws/>
Radarstation Seeadler: <http://www.radarstation.nl/>

 

Vergeltungswaffen in Amsterdam

Met dank aan Gerlof Langerijs en Michel van Best.
Foto: Leo de Vries / Trucage: René Ros.

Geen militair erfgoed maar wat opmerkelijke Amsterdamse oorlogsgeschiedenis* uit de annalen van de Groep Albrecht.

Volgens hun rapporten werden bij Warsitz-Werke onderdelen gemaakt voor het Vergeltungswaffen 1 (V1, zie foto rechts). Dit was een Duitse vliegende bom, en de eerste cruise-missile, die van juni 1944 t.e.m. maart 1945 werd ingezet op Londen en Antwerpen.
De Warsitz-Werke was gevestigd in het oude Diamantgebouw aan de Valckenierstraat 69 te Amsterdam, nabij de Sarphatistraat. Het pand bestaat niet meer.

Op 14 juli 1944 schrijft men dat het gebouw in gebruik is als opslagplaats van V1 onderdelen. Een week later (22-7) weet men te melden dat ongeveer 700 personen er werken aan de fabricage van ventielen en roeraandrijving voor de V1.
Iets soortgelijks, namelijk fabricage van fijne onderdelen voor V1 en duikboten, wordt een maand later (23-8) gemeld. Ook op de oude werf Conrad in Haarlem zouden V1 onderdelen gefabriceerd worden, maar verhuisde naar de Sint Pietersberg.

Tot zover de informatie van de Groep Albrecht. De fabriek blijkt als 'Feinmechanische Werkstaetten Warsitz, Amsterdam' een eigen fabrikantcode 'mjc' te hebben gehad. Uit Duitse documentatie is niets bekend over productie voor de V1 door Warsitz-Werke, maar voor de V2 zijn wel onderdelen gemaakt zoals de Ruderringen, Steurventil P 60 en Hauptventiel Bp 125.
En de werkzaamheden van de werf Conrad zijn waarschijnlijk naar de Cannerberg, naast de Sint Pietersberg, verplaatst alwaar later een NAVO luchtmachthoofdkwartier was gevestigd.

German WWII Alphabetic Ordnance Codes L-O: <http://www.radix.net/~bbrown/codes_full_alpha_l-o.html>

* Die zelfs niet in het boek 'De bezette stad' wordt genoemd. <https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/boeken/>

 

Tweede dagexcursie

(Apart verzonden op woensdag 7 februari 2007 en ter archivering bij deze latere nieuwsbrief gevoegd.)

Voor de aangekondigde excursie van 12 mei zijn we bedolven onder de aanmeldingen. Normaal is 50% van de beschikbare plaatsen met een week of twee geboekt en daarna druppelt het tot de sluitingsdatum vol. Deze keer waren alle 40 plaatsen binnen vier dagen geboekt en was er na acht dagen een bezetting van 150%.

Nadat de excursie voor 12 mei geheel was volgeboekt, is besloten een tweede excursie op 2 juni te organiseren. Nieuwe aanmeldingen zijn uitsluitend voor deze 2 juni! Deelnemers die op de wachtlijst waren geplaatst krijgen nog apart bericht over de nieuwe datum.

Voor de tweede excursie zijn dus al behoorlijk wat aanmeldingen dus al je nog meewilt...

Dagexcursie 2007: <https://doccentrum.stelling-amsterdam.nl/activiteiten/dagexcursie/>

 

Overig

- Het gebied "De Omval" in Amsterdam (bij het Amstel Station) zou ook ooit door het Ministerie van Defensie zijn gebruikt. Weet iemand daar wellicht meer over? <http://nl.wikipedia.org/wiki/Omval_(Amsterdam)>

- In Nieuwsbrief 259 (Ooggetuige over Fort bij Hoofddorp) werd een Duitse veterinaire eenheid genoemd die in en bij het Fort bij Hoofddorp was gelegerd. Uit het Groep Albrecht-archief (NIOD) schreef dat het om de Luftwaffe Veterinar Kompagnie ging alhoewel ook landmacht (Heere) werd gezien. Uit een sterfgeval in de Luftwaffenlazarett (Wilhelmina Gasthuis) in Amsterdam leidde men af dat het de Lw.-Vet.Komp.16 betrof. <https://www.stelling-amsterdam.nl/250-274/nieuwsbrief-259.htm>

- Ook de Stelling van Amsterdam was op de Fiets- en Wandelbeurs in de RAI Amsterdam (3-4 feb. jl.): <http://www.noord-holland.nl/thema/nieuws/actueel/NoordHolland_op_Fiets_en_Wandelbeurs.asp>

- De provincie Noord-Holland zoekt nieuwe leden voor de onafhankelijke adviescommissies Podiumkunsten en Culturele planologie: <http://www.noord-holland.nl/thema/nieuws/actueel/Gezocht_leden_culturele_adviescommissies.asp>

- Dezelfde provincie zoekt ook een 'Themacoordinator van de Stelling van Amsterdam': <http://www.tangram-tis.nl/07080/Vacatures/07080%2D944476185020/>

- Stichting Herstelling heeft per 1 februari haar hoofdkantoor in het Muidense Muizenfort verlaten. Het nieuwe hoofdkantoor is in het praktijkcentrum aan de Laarderhoogtweg in Amsterdam Zuidoost, alwaar de horeca- en metaal-afdeling al langer gevestigd zijn. <http://www.herstelling.nl/>

- Als je per-se Microsoft Internet Explorer wilt blijven gebruiken, download dan tenminste de nieuwe versie 7. Die lijkt zich eindelijk een stuk beter aan de web-standaarden te houden en diverse websites worden nu getoond zoals bedoelt: <http://www.microsoft.com/netherlands/windows/ie/downloads/default.mspx

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
'Kennismaken met de Stelling van Amsterdam' is een gratis interactief e-book over de Stelling. (Advertentie)
 
 
 
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)