Sluit [X]   
 

Soldaat Tsjoemboeridze in 1945: vermoord op Fort aan de St. Aagtendijk

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 246

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam, nummer 246
(8ste jaargang, 10 juli 2006)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan ge-interesseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Hierboven staat achter de artikelen, indien van toepassing, welke gemeente het betreft.

 

Inleiding

Aanvankelijk was het de bedoeling deze nieuwsbrief woensdag uit te brengen. Dan is er een evenement om de herontwikkeling van het Fort aan de Nekkerweg te starten. Omdat er al veel artikelen beschikbaar zijn (de volgende nieuwsbrief schiet ook al op) toch maar nu al een nieuwsbrief. Wellicht volgt na woensdag een extra (korte) nieuwsbrief.

Deze nieuwsbrief begint met een artikel over de activiteiten in de komende Stellingmaand. Ondergetekende is, in de rol van Inspecteur-Generaal, al gevraagd een fort te openen met een kanonschot.
Een volgend artikel gaat over enkele unieke Duitse foto's die op de meeste forten genomen hadden kunnen worden. Tevens een gedachtenprikkel over het verdwijnen van de thema-fietsroute 'Fortenroute'. En afsluitend over de grenspaal van het Fort benoorden Uitgeest die kort geleden in de lokale pers aan bod kwam.

De volgende nieuwsbrief zal uiterlijk op 24 juli verschijnen.

René Ros

 

Stellingmaand 2006

Ook dit jaar zijn er in de maand september Stellingmaand activiteiten. Deze keer zijn de activiteiten zo veel mogelijk per sector in een weekeinde geconcentreerd: Sector Ilpendam op 2 en 3 sep., Sector Ouderkerk op 9 en 10 sep. (ook Open Monumentendag), Sector Sloten op 16 en 17 sep. en Sector Zaandam op 23 en 24 sep. Er is dit jaar sprake van veel verschillende (kinder-)theater voorstellingen op diverse forten.

Middels 'bedrijfsspionage' is een overzicht van de activiteiten op 26 forten, batterijen en een remise beschikbaar gekomen. De spionage-activiteiten hebben nog geen informatie opgeleverd over het fort waar de openingshandeling verricht zal worden. De Fortenmaand opent altijd op 1 september en de Stellingmaand op de 1ste vrijdag van september, maar dit jaar is dat dezelfde dag...

Even de opmerkelijkste wijzigingen: Fort aan de Jisperweg gaat open (2 en 3 sep) voor rondleidingen en theater, zodat de rode pagina in het Stellingpaspoort toch weer gestempeld kan worden. Ook bijzonder zijn de rondleidingen en cultureel evenement op de Kustbatterij bij Durgerdam op 3 sep.
Op 10 sep. is rondwandelen op het Fort in de Botshol mogelijk. Normaal is dit fort, het voorbeeld van 'Het Kleine Plan' zonder bomvrije gebouwen, nooit toegankelijk.
In de Sector Sloten is op 16 en 17 sep. waarschijnlijk ook Fort bij de Liebrug te bezoeken maar activiteiten zijn nog niet bekend. In de vorige nieuwsbrief is al gemeldt dat de Batterij aan de Sloterweg ook opengesteld zal worden.
Sector Zaandam heeft geen verrassingen behalve de avondopenstelling van Fort bij Spijkerboor op 23 sep. Afwijkend van de sectorweekeinden is toch wederom Fort Hinderdam op 2 en 3 sep. open.
Fort bij Krommeniedijk, Fort bij Kudelstaart en Fort bij De Kwakel staan i.t.t. vorig jaar niet meer in het overzicht. Onlangs vernam ik van de eigenaar van Fort bij De Kwakel dat hij zich nooit had aangemeld voor de Stellingmaand 2005.
Opmerkelijk is dat Landschap Noord-Holland dit jaar geen van haar forten openstelt. Fort bij IJmuiden doet, na afwezigheid vorig jaar, wel weer mee.

Stellingmaand: <http://www.stellingmaand.nl/>
Fort aan de Jisperweg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/jisperweg/>
Kustbatterij bij Durgerdam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/durgerdam/>
Fort in de Botshol: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/botshol/>
Fort bij de Liebrug: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/liebrug/>
Batterij aan de Sloterweg: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/sloterweg/>
Fort bij Spijkerboor: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/spijkerboor/>
Fort Hinderdam: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/hinderdam/>
Fort bij IJmuiden: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijmuiden/>

 

Unieke Duitse foto's

Er worden nog steeds Duitse zolders opgeruimd en fotoboeken over Der Krieg de deur uit gedaan. Onlangs kreeg ik, met hulp van en dank aan diverse personen, de gelegenheid om twee unieke foto's te bemachtigen van Duitse Luftwaffe soldaten op het Fort bij Aalsmeer.

Dat is op zich al heel bijzonder, maar de krijgshaftige mannen poseerden bij de hefkoepel en de keelkazemat waarin heel duidelijk het geschut nog aanwezig is! Fotocamera's waren nog niet zo gangbaar en de Duitse soldaten hebben relatief kort foto's van geschut kunnen maken. Want vanaf vermoedelijk 1942-1943 werd door de Beauftragte für Altmetall und Schrotterfassung al het 'oud ijzer' opgehaald.

Op de foto's zijn de twee lopen van het 10 cm geschut in de linker keelkazemat, in de half geopende luiken, goed zichtbaar. En de linker hefkoepel is omhoog gebracht en de loop uitgeschoven. Gezien de schaduwrichting moeten de foto's vroeg in de ochtend gemaakt zijn, gezien de schaduwlengte wellicht in de zomer. De foto's geven ook een goed beeld van andere forten met een keelkazemat en/of hefkoepel.

Dat er Luftwaffe soldaten op de foto's staan, zal komen door de opstelling en bergplaats die de Duitsers in de frontwal van het fort hebben gebouwd. Waarschijnlijk was dit een schijnwerper voor de luchtafweer rond Fliegerhorst Schiphol. Die dus al in de eerste helft van de oorlog aangelegd moet zijn.

De aanschafkosten rechtvaardigen bijna de aankoop van een brandkast. Het is daarom vanzelfsprekend dat de foto's (groter en scherper dan hier afgebeeld) alleen onder bepaalde voorwaarden en tegen vergoeding beschikbaar worden gesteld.

Fort bij Aalsmeer: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/aalsmeer/>
Fliegerhorst Schiphol: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schiphol-vliegkamp/>

 

Fietsroute gaat verdwijnen

Tekst en foto: Fred Braaksma.

Op vrijdag 23 juni heeft gedeputeerde Patrick Poelmann het “startschot” gegeven voor de ingebruikname van het nieuwe fietsknooppuntennetwerk in de provincie Noord-Holland. De genummerde fietsknooppunten verbinden 500 kilometer fietsroutes in Nationaal Landschap Laag Holland en regio Noord-Kennemerland.
Dat betekent dat op termijn de bekende zeskantige routebordjes van de thema-fietsroutes, zoals de Fortenroute, zullen verdwijnen. Terwijl de Fortenroute bordjes een prima middel voor meer bekendheid met de Stelling zijn. Bij mij heeft dit in ieder geval gewerkt en ben ik ge-interesseerd geraakt in de Stelling.
Recent heb ik een rondje Beemster van 75 km gefietst en dat bleek te gaan via de knooppunten 45, 14, 30, 28, 4, 9, 11, 10, 33, 32, 31, 30, 35, 28, 27, 82, 62, 58, 57, 88, 91, 92. Ik weet niet of ik dat leuker vind.

Uit navraag bij de provincie blijkt dat de bordjes van de fortenroute inderdaad op termijn gaan verdwijnen, zodra de knooppunten in het hele Stellinggebied zijn ingevoerd. Tijdens de komende Stellingmaand zal er een fietsroutekaart verschijnen waarop de knooppunten alvast staan aangegeven.
De Stichting Stelling van Amsterdam laat weten dat de bordjes minimaal nog twee jaar blijven hangen en dat ze onlangs weer zijn aangevuld en hiaten zijn aangepakt.

Startschot 500 kilometer fietsplezier: <http://www.laagholland.nl/nieuws/2006/knooppuntbewegwijzering.html>
Halter in Balans: <http://www.halterinbalans.nl/s2e.php?content_id=26>

 

Historische vereniging wil antiek merkteken verplaatsen

Bron: Dagblad Kennemerland van donderdag 22 juni jl. (samengevat)

Haast niemand weet het, maar in Uitgeest zit een antieke paal van het ministerie van oorlog in de grond. Kijk je naar de paal in het riet dan zie je langs de slootkant een stenen geval met een kapotte bovenkant waarop de markering O12 nog net te lezen is. O staat voor Oorlog, 12 is het serienummer. Toevallig heeft net een eend er een nest gebouwd met vijf eieren, wat een schril contrast lijkt met de eigenlijke bedoeling van het stuk steen.

Uitgeester Rein Dijkstra, secretaris van de Historische Vereniging Oud Uitgeest, wil de paal bij het fietspad tussen de Molenweg en de Geesterweg aan de vergetelheid ontrukken. De paal moet worden uitgegraven en verplaatst, vertelt Dijkstra. De paal herinnert aan de tijd dat een deel van de grond van het bedrijventerrein van Uitgeest in eigendom was van het ministerie van oorlog, de voorloper van het ministerie van defensie. Dat ministerie had het plan om in Uitgeest twee forten te bouwen, als onderdeel van de Stelling van Amsterdam.
"Als het Hoogheemraadschap het riet langs de slootkant maait, wordt die paal steeds geraakt. Een kopje kleiner gemaakt, bij wijze van spreken." Bovendien zet accountantsbureau WEA daar binnenkort op het grasland ook een groot kantoor neer, wat het 'erfgoed' ook al geen goed doet.
Dijkstra heeft de gemeente gevraagd de paal te verplaatsen, maar Uitgeest wil niet verder gaan dan het als gemeentelijk monument te bestempelen. Dijkstra denkt dat het historische merkteken mooi bij de verderop staande molen De Kat kan staan. Dan kunnen mensen 'm beter zien en blijft hij zeker voor het nageslacht bewaard. Weliswaar lijkt de verplaatsing mogelijk een beetje op geschiedvervalsing omdat het ding niet meer op de originele plek staat, maar Dijkstra kijkt daar graag overheen. "Als de paal bij die molen staat, kunnen we er een bordje bijhangen, waarop we de geschiedenis van de Stelling van Amsterdam uitleggen."

Aanvulling redactie:
Het terrein bij Uitgeest werd in 1885-1886 onteigend ten behoeve van het Fort benoorden Uitgeest en de grenspalen zullen in die jaren of kort erna geplaatst zijn.
Het fort is, evenals twee andere, niet gebouwd omdat het inundatiegebied naar de kust te smal zou worden. Toen er nog gedacht werd aan offensieve uitvallen vanuit die forten was een smalle inundatie vereist om zelf snel buiten de inundatievelden te kunnen komen. Al in 1888 werd door de Minister van Oorlog besloten om alle delen van de Stelling een uitsluitend defensieve taak te geven en om een meer oostelijk tracé te volgen waardoor de inundaties breder konden worden. Het nog bestaande Fort bij Krommeniedijk heeft de taak van het Fort benoorden Uitgeest overgenomen.

Stichting Mega heeft in een brief aan de Historische Vereniging Oud Uitgeest, met afschrift aan eigenaar, gemeente, hoogheemraadschap en provincie, aanvullende informatie op het krantenartikel gegeven. Tevens geven we aan dat naar onze mening bij veel militaire objecten de plaats zeer specifiek gekozen is en we van mening zijn dat de grenspaal uit zijn verband wordt getrokken bij een verplaatsing. Wellicht is het afdoende en goedkoper om aan weerszijden van de grenspaal houten palen ter bescherming te plaatsen. Aan de overzijde van de fortgracht, bij het fietspad, kan dan een informatiebord uitleg geven over het gehele Fort benoorden Uitgeest en het latere munitiemagazijn Uitgeest-Noord.

Fort benoorden Uitgeest: <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitgeest-noord/>

 

Overig

- Je vraagt je soms af wanneer we gaan inzien dat oneindige groei onmogelijk is. Fort aan het Pampus moet volgens o.a. een GL-wethouder op termijn een eilandje in het stadspark van Amsterdam-Almere worden: <http://www.nu.nl/news/764428/12/Almere_gaat_huizen_bouwen_in_IJmeer.html>

- Een NS-medewerker heeft een aantal foto's beschikbaar gesteld van de NS bunker (rayon Amsterdam) uit de Koude Oorlog op het emplacement Watergraafsmeer: <http://www.forten.info/index.htm?cgi-bin/fotoalbum/emAlbum.cgi?c=show_thumbs;p=Koude_Oorlog/Amsterdam_-_NS_Watergraafsmeer_2006>

- Omdat het interessant en leuk is, een korte expeditie naar de Geleide Wapen-sites in Duitsland gemaakt: <http://www.forten.info/reisverslagen/ggw2006/>

- Maar de expeditie was mede om een idee te krijgen wat men ook rond Amsterdam hadden willen bouwen: <https://www.stelling-amsterdam.nl/bunkers/geleidewapens/>

- Een oude 8-mm film over het het bunker-bungalowpark Kostverloren bij Zandvoort: <http://www.rtvnh.nl/page.asp?page=Super8>

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)
 
 
 
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)