Sluit [X]   
 

Bureau Stellingcommandant in 1918: "Tentenkamp bij Velsen"

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief Stelling van Amsterdam

Nieuwsbrief 216

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 216
(7de jaargang, 20 september 2005)

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA) van Stichting Militair Erfgoed Groot-Amsterdam (MEGA). Geschreven door René Ros tenzij anders aangegeven.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Achter elk artikel in deze inhoudsopgave staat aangegeven welke gemeente het betreft.

 

Voorwoord

Op 16 september heb ik kunnen vieren dat eindelijk alle foto's zijn gecatalogiseerd. Vanaf augustus 2004 was de achterstand opgelopen tot meer dan 1 gigabyte! De StvA-collectie (zonder evenementen en oudere linies) bevat nu 13.791 foto's (6,6 gigabyte). De foto's van afgelopen zondag zijn er weer bij gekomen...

Deze nieuwsbrief bevat veel verslagen over bezoeken of ontvangsten op de forten. Maar eerst even een stukje over de enquete.

Komend weekeind vier ik mijn verjaardag en ga dus geen forten bezoeken. Wel heb ik komende woensdag een anti-stressdag in het Nationaal Archief. En donderdag ochtend een exclusieve rondleiding geven op Zeeburg. En ik moet nog...
Maar nu eerst een fles wijn opmaken!

René Ros
redacteur

 

Enquete enzo

Er komt wel eens ongevraagd kritiek op artikelen in deze nieuwsbrief. Daar is geen peil op te trekken. Artikelen waar de ongegeneerde provocatie vanaf druipt, verdwijnen in de vergetelheid. En onschuldige artikelen leiden tot verbazingwekkende commentaren, soms volgt pas maanden later een verwijt.
Vaak blijkt dat sommige mensen zijn vergeten dat het werk grotendeels door 1 onbetaalde persoon wordt gedaan. Of dat ze het verschil niet kunnen zien tussen feitenrelaas en prikkelende opinie.

Ik doe deze nieuwsbrief en de website voor mijn eigen plezier en omdat de historische kant van de Stelling mij zeer aanspreekt. Uiteraard ga ik dan geen uren per dag zitten bellen, schrijven en surfen om maar alle actuele informatie over de Stelling te verzamelen. Als ik dan een tip of trefwoord ontvang ben ik daar zeer blij mee. Maar zoekende op de website van de betreffende partij is er dan vaak niets over te vinden. Ik weet dan niet meer of minder dan elke andere burger (zoals de 370 abonnees) en er zullen dan natuurlijk ook in deze nieuwsbrief onvolledigheden voorkomen.

De sinds juni voorbereide enquete geeft echter een veel hoopvoller beeld dan op basis van de ongevraagde kritiek gedacht werd - en die opsteker had ik na de vorige nieuwsbrief hard nodig. Er zijn best veel enquete formulieren ingevuld maar de nieuwsbrief is wat mij betreft nog niet uit de gevarenzone en wijzigingen aan de opzet zijn dan onvermijdelijk. Als je het enquete formulier nog niet hebt ingevuld, doe dat dan alsjeblieft alsnog!

 

Tweede weekeind van de Stellingmaand

Het tweede weekeind is het generaals-gezin Ros als eenheid op inspectie tocht gegaan. Allereerst naar het Fort bij Uithoorn alwaar geheel andere negotiën in het fort huis hielden, bezig met de verkoop van dumpartikelen, wijn, bonbons en consumpties. In 'ons' lokaal 13, door anderen ook wel 'Rossarium' genoemd, is de leuke tentoonstelling over de Stelling te zien die Hans Baas heeft samengesteld. Naast de betonnen en ijzeren voorwerpen hangen daar ook de informatie-panelen over de Stelling van Lex Tempelman†.
<http://www.illustratoren-oost.nl/pags/17_tempelman.html>

De catering, met buitenterras, was prima en we lieten het ons goed smaken. Aan een boottochtje over de fortgracht kwamen we helaas niet toe. De tocht met paardenkoets naar het Fort aan de Drecht had langer geduurd dan gedacht. Ook op dat fort was het eigenlijk te rustig voor een Open Monumentendag, was het te mooi weer?
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uithoorn/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/drecht/>

Aangekomen op het Fort bij Aalsmeer was het ook niet druk meer, de ochtend was drukker geweest. Er was een kampement met soldaten die lustig met hun kanon en geweren schoten. Wordt toch wel eens tijd dat die artilleriegroepen in toepasselijkere uniformen gaan marcheren en - dat zal het grote probleem zijn - achterlaadgeschut gebruiken.
Na een rondje door het fort gelopen te hebben, op het terras gefeteerd door gastheer Co Wies†. Mede door het weer was het aangenaam vertoeven.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/aalsmeer/>

De volgende dag was het bewolkter toen we aan het eind van de middag vanuit woonplaats Weesp naar het Fort Uitermeer fietsten. Op dat tijdstip was het al weer rustig maar de vorige dag en die ochtend was het behoorlijk druk geweest. Volgens Kabelkrant Weesp kwam het publiek zaterdag bij binnenkomst op dit mannenbolwerk tussen de lingerie-kramen van de braderie terecht.
Onzeker was of het publiek in het torenfort mocht kijken, maar dat mocht. Binnenkort wordt de gracht rond het torenfort gegraven en is het niet meer toegankelijk. En er wordt helaas nog één klein munitiemagazijn gesloopt.

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitermeer/>
<http://www.stellingmaand.nl/>

 

Derde weekeind van de Stellingmaand

Dit derde weekeind was eigenlijk een half weekeind omdat op de zaterdag werd meegewerkt aan de openstelling van Fort benoorden Purmerend (zie hieronder).

Alhoewel ik op zondag een gat in de dag had willen slapen, sleepten de gezinsleden me het bed uit. 's Middags hebben we twee forten bezocht. Om te beginnen Fort bij Marken-Binnen alwaar de jeugdbrandweer demonstraties gaf. De jonge bezoekers mochten met de brandspuit ook blokjes omspuiten en dat werd enthousiast gedaan. Er was ook een soldaat in vol tenue die vertelde hoe het leven van de soldaten op het fort was. Tevens werden er rondleidingen gegeven. Dit programma wordt elk weekeind verzorgd. Maar ook op dit fort relatief weinig bezoekers maar best gezellig.

Via de noodzakelijke omweg kwamen we op het Fort bij Krommeniedijk terecht. Doordat het enkele jaren geleden bijna geheel van bomen is ontdaan, zie je het beton nu van 2 kilometer afstand in plaats van 50 meter. Het geringe aantal parkeerplaatsen was geheel bezet en bij het fort heerste een gezellige maar niet al te drukke sfeer. De kinderen konden eindelijk weer eens met een schijnwerper door een leeg fort lopen. Voor de minder goed voorbereide bezoekers stonden overal olielampen.
Ook op dit fort natuurlijk weer een paar bekenden tegengekomen, waaronder fortwachter Kees Bruins. Het leukst was echter de mevrouw die in alle onschuldigheid een papiertje met informatie over de Stelling aan me wilde geven.

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/marken-binnen/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/krommeniedijk/>
<http://www.stellingmaand.nl/>

 

Fort benoorden Purmerend

Hoeveel mensen zouden er komen? Het Fort benoorden Purmerend is al niet vrij toegankelijk maar ook de afgelopen Stellingmaanden was het er door gebrek aan manschappen nog niet van gekomen. Wijnimport Bart, de eigenaar, nam echter enthousiast de aangeboden helpende hand van Stichting Mega aan.
Zodoende stond om stipt 10.00 uur op zaterdag 17 september een hele ploeg klaar. Jacco Huitema, van het in het fort gevestigde restaurant La Ciboulette, stond achter een tafel met dranken en heerlijke, culinair bereide erwtensoep. Onder leiding van directeur Henk Bart werden door medewerkers en familieleden flessen wijn uit restpartijen verkocht en kon er wijn worden geproefd. Tevens stonden vier gidsen* klaar om met bezoekers het niet vrij-toegankelijke interieur te betreden. En tenslotte nog twee personen** bij de computers met website, audio-visuele presentatie en de informatiepanelen. De in het programma aangekondigde soldaten hebben helaas drie dagen van tevoren verstek laten gaan.

De voorzieningen, inclusief een terras, stonden binnen in een van de twee loodsen die sinds 1996 in het zandpakket voor het hoofdgebouw zijn verborgen. Soms kon een bezoeker niet wachten op de uitleg van een gids, keek naar de nu zichtbare frontmuur en vroeg zich verwondert af 'of er hier niet een heleboel zand moest zijn'.
Ondanks de moderne loodsen heeft het fort zelf nog een oorspronkelijke uitstraling. Een aantal ruimten zijn verbouwd tot kantoor en restaurant. Maar de opslag van kleine partijen wijn vindt plaats in de munitiemagazijnen met lampnissen, op de resten van de privaten en onder het waterreservoir.

De stroom bezoekers kwam langzaam op gang maar het werd zo druk dat de auto's op de openbare weg geparkeerd stonden. Als het in de hal rustig was dan kwam dat omdat net een gids met een omvangrijke groep was vertrokken. Tot vier uur namen alle gidsen, na hoogstens vijf minuten keel-smeer-pauze, weer een groep mee.
Bij de computers was het ook gezellig met bekenden en onbekenden waaronder Beambte Berkhof.

Al tijdens de naborrel konden we terug blikken op een drukke maar zeer geslaagde dag. Waarin we niet alleen 350 bezoekers hebben ontvangen maar ook zelf een leuke - en leerzame - dag hebben gehad. Bedolven onder een jaarvoorraad wijn verlieten we na 10 uur werken het fort weer.

Een tiental foto's van deze openstelling zijn in een fotoreportage op de website te vinden:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/purmerend2005/>

* Frank van Drie (Edam), Hans de Jong ('uitzendkracht'), Joan Rückert (Spijkerboor) en Louis Zaal (Pampus).
** Hans Baas en René Ros

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/purmerend-noord/>
<http://www.stichting-mega.nl/>
<http://www.wijnimportbart.nl/>
<http://www.la-ciboulette.nl/>

 

Een gedenkwaardig jaar voor het Fort bij Aalsmeer

Door Co Wies†.

In- en om het fraaie Fort bij Aalsmeer werden ook dit jaar weer diverse locaties vrij toegankelijk gesteld. Er waren een aantal foto-exposities te bezichtigen en een doorlopende fotofilm, specifiek gericht op het fort en de in de onmiddellijke nabijheid gelegen inundatiewerken.

In bijzondere omstandigheden werd tijdens deze Stellingmaand het 100-jarig bestaan van de bomvrije gebouwen gevierd.

Op zaterdag 10 september werd aan deze 2 daagse manifestatie medewerking verleend door de Saluutbatterij Atkins en het Shantykoor de “De Marconisten”. Wethouder Tuning verrichte de officiële opening met een eerste saluutschot.
Op zaterdag 17 september vond het optreden plaats van de Saluutbatterij Rijdende Artillerie Amsterdam. De openingsschot van deze dag werd verricht door “Paspoortgeneraaltje Rowdy Wies”.

De Stichting Meerhistorie gaf op beide dagen acte de presente met een promotionele stand en Henri Stroet vertoonde lichtbeelden van de Geniedijk Haarlemmermeer.
Een ruime belangstelling bezoekers en bestuurlijke- en maatschappelijke autoriteiten viel het jarige fort ten deel. Vele blijken van positieve verwondering en inherente complimenten ten aanzien van het fort werden vernomen.

De gemeente Haarlemmermeer, als eigenaar van het fort, beraadt zich momenteel betreffende een herbestemming van het fort.
In het geheel van "De Stelling" zou bijvoorbeeld vestiging van een der bezoekerscentra zeker denkbaar zijn. Middels inbrengen van een aantal maatschappelijk culturele functies kan aan de algemene leefbaarheid, in dit landschappelijk bedreigde gebied, positief worden bijgedragen en behoud op langere termijn worden toegekend.
Gegeven het oprukkend economische geweld en toenemend ruimte beslag van het nabij gelegen Schiphol kan wat betreft het oostelijk deel van de Geniedijk, hier een extensieve factor worden ingebracht.

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/aalsmeer/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/aalsmeer-sluis/>
<http://www.fortwachtertje.nl/>

 

Van Hattum en Blankevoort

Tegenwoordig is Van Hattum en Blankevoort een werkmaatschappij van de VolkerWessels onderneming met sinds 1993 het hoofdkantoor in Woerden. Opmerkelijk is dat dit oude bedrijf nog steeds bestaat en de Stelling de aanleiding was.
Want rond 1910 ontstond het bedrijf in Beverwijk en ging het nog om een meneer Van Hattum en een meneer Blankevoort. En ze ontmoette elkaar in Beverwijk omdat Blankevoort daar de bomvrije gebouwen van het Fort aan de St. Aagtendijk moest bouwen.

Het bedrijf van Blankevoort, opgericht in 1831, had eerder al de Kustbatterij bij Durgerdam en het Fort bij Hoofddorp van gebouwen voorzien. Later hebben ze samen ook het Fort benoorden Purmerend, Fort bij Edam, Fort bij Spijkerboor en vermoedelijk (ze verbleven in het plaatsje Jisp) ook Fort aan de Jisperweg en, gecontroleerd door Dudok, Fort aan de Middenweg van bomvrije gebouwen voorzien. Van de eerste twee forten, waarvan de bouw tezamen werd aanbesteed, heb ik het contract uit het archief opgedoken en dat is ondertekend door N. Blankevoort, één van de zonen van oprichter Cornelis Blankevoort.

Enige tijd geleden was ik al gewezen op de omvangrijke fortenbouw door Van Hattum en Blankevoort, maar recent ontmoette ik een medewerker van het bedrijf (tevens voorzitter Stichting Fort Everdingen) die enkele relevante pagina's van een jubileumboek toezond.

<http://www.vhb-vsce.nl/>

 

Overig

- Een nieuwe luchtfoto van het Fort aan het Pampus ontvangen:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoalbum/luchtfoto/pampus.htm>

- De teksten van een reeks krantenartikelen over Fortmanoeuvres, gehouden bij Spaarndam in 1903, ontvangen van Joop de Vries†, Spaarndam. Deze vermakelijke edoch leerzame artikelen zijn geplaatst op een nieuwe pagina 'Fortmanoeuvres 1903'
<https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/stukken/oefening-1903/>

- Beambte Berkhof gaf op het Fort benoorden Purmerend twee fraaie foto's die hij na de eerste ontmoeting in 1999 had gevonden. Onder andere een foto van het interieur van Fort bij Velsen is aan zijn biografie gevoegd!
<https://www.stelling-amsterdam.nl/mensen/berkhof.htm>

- De nieuwsbrief Waterlinie nr. 12, met het eerder genoemde omstreden artikel van Eric Luiten, kan nu als PDF gedownload worden. <http://www.hollandsewaterlinie.nl/index.asp?id=10>

- Stellingkoerier nr. 15 van juni 2005, een uitgave van Stichting Stelling van Amsterdam, is nu ook als PDF te downloaden. <http://www.stelling-van-amsterdam.nl/koerier/>

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)
 
 
 
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)