Sluit [X]   
 

Gedeputeerde van Diepen in 1939: geboren te Amsterdam, Noord-Holland

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 206

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 206
(7de jaargang, 14 juni 2005)

Een nieuwsbrief over militair erfgoed in de regio Groot-Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

Achter elk artikel in deze inhoudsopgave staat aangegeven welke gemeente het betreft.

 

Voorwoord

Excuses voor de vertraging. Er zijn nogal wat problemen met de harde schijven van de digitale drukpers maar als alles goed is heb ik de 20 gigabyte aan foto's en documenten toch nog in tweevoud.
En gisteravond hadden we een heerlijke vergadering in de buitenlucht op het Fort bij Uithoorn. Er zijn toch ook nog een paar geneugten als beloning voor deze "hobby".

Geen getreuzel met korte introducties, ook deze nieuwsbrief is weer "bomvol".

 

Nevenbatterij ontploft 3

Heet van de pers: de website Nu.nl bericht in 'Politie verdenkt jongeren van explosie Spaarndam' het volgende:

"De politie Kennemerland denkt dat de explosie in een oude bunker in Spaarndam, eind mei, is veroorzaakt door jongeren. De ontploffing richtte zware schade aan aan een huis dat 200 meter van de bunker verwijderd ligt."

"De politie heeft buurtonderzoek gedaan. Daaruit bleek dat "één of meer personen een explosieve stof tot ontploffing hebben gebracht bij de bunker", aldus de politie dinsdag. De verdachten zouden uit Spaarndam zelf komen. De politie verwacht "binnenkort" een of meer verdachten aan te houden."

<http://www.nu.nl/news/541033/13/Politie_verdenkt_jongeren_van_explosie_Spaarndam.html>

 

Fort benoorden Purmerend open

Op zaterdag 17 september zal, in het kader van de Stellingmaand, het Fort benoorden Purmerend opengesteld worden. Eigenaar Wijnimport Bart heeft door personele omstandigheden nog niet eerder aan de Stellingmaand mee kunnen doen. Stichting Mega heeft daarom aangeboden te assisteren en er zijn inmiddels een aantal vrijwilligers gevonden die bereid zijn te helpen.

Het programma is nog onder voorbehoud maar er zullen rondleidingen door gidsen gegeven worden. Een klein deel van het fort is vrij toegankelijk waaronder de twee nieuwe loodsen die ondergronds zijn aangelegd - dat moet je zeker zien. Er zullen daar enkele video's en de website te bekijken zijn. En uiteraard is er wat wijn te proeven.
Ook zullen er enkele soldaten in origineel tenue opwachting maken en uitleg geven over uniform en wapens.

<http://www.wijnimportbart.nl/>
<http://www.la-ciboulette.nl/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/purmerend-noord/>

 

Bezoekje Fort Uitermeer 2

Over de werkzaamheden op het Fort Uitermeer kwam aanvullende informatie binnen van Casper Meijer, de projectleider van de provincie Noord-Holland.

Op de korte termijn worden vier munitiemagazijnen gesloopt. Twee ervan staan te dicht bij het torenfort en moeten plaats maken voor de gracht die om het torenfort gegraven gaat worden. Twee andere staan in de zichtlijn vanaf de provinciale weg en moeten weg om het torenfort letterlijk zichtbaar te maken.
Voor de meeste andere magazijnen is momenteel nog geen herbestemming maar ook geen sloopplan. De toekomst van deze is dus nog allerminst zeker.

Het impregneren van de muur van het torenfort (met hars) is nu gereed en de steigers zijn weggehaald. Binnenkort start het graven van de gracht rond de toren. Van puin en grond wordt een deel van de wal hersteld.

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitermeer/>

 

Monnickenmarkt

Door Co Wies†.

Op zaterdag 11 juni was ook de jonge Stichting Mega van de partij op de Monnickenmarkt. Deze werd gehouden in het 650 jaar stadsrechten vierende Vesting Monnickendam.

Op het jaarlijkse festijn presenteren zich diverse instellingen en stichtingen, die zich inzetten voor behoud van cultureel erfgoed, in combinatie met een boekenmarkt. Op basis van een gezamenlijke kraam met Stichting Behoud Weidevogels werd mede promotie gevoerd voor de Bond Heemschut. De folders over de forten vlogen sneller weg dan die over de vogels. En ook de weidevogel bemanning was vanwege de natuurwaarde te interesseren voor de forten.

In de pittoreske en nostalgische omgeving van de haven van Monnickendam had MEGA-voorzitter Peter Schat het druk met toelichten en aanbevelen van doelstellingen en activiteiten van beide organisaties. Frank van Drie, geboren Monnickendammer en als vrijwilliger betrokken bij het Fort bij Edam, en schrijver dezes waren aanwezig voor assistentie. Zelfs de aanwezigheid van de Inspecteur-Generaal en gezin ontbrak er 's-middags niet aan.

<http://www.stichting-mega.nl/>
<http://www.monnickenmarkt.nl/>
<http://www.fortbijedam.nl/>

 

Kromhout Kaarten

Door Peter Schat en René Ros.

Naar aanleiding van een ontmoeting op de Monnickenmarkt ontvingen we een e-mail van Jan Werner, conservator Kaarten & Atlassen Universiteits Bibliotheek Amsterdam. Hij wees ons op een meerbladige kaart van de Stelling van Amsterdam die hij recentelijk op hun online beelddatabank heeft geplaatst.

De kaarten zijn prachtig materiaal waar je als liefhebber van de militaire historie lange tijd blijft doorklikken, vergroten en genieten van de esthetiek van het tekenwerk en de nauwkeurigheid waarmee de omgeving van de verdedigingswerken in kaart is gebracht.
Toch heeft de atlas iets aandoenlijks, want alle energie die er in gestoken is, leidde in elk geval niet tot realisering van de vestingwerken. Het zijn militaire fantasieën over een Stelling van Amsterdam die nooit is gebouwd. Het plan was de begin negentiende eeuw aangelegde Posten van Kraijenhoff om te bouwen tot een nieuwe Stelling van Amsterdam en de bestaande inundatievelden te verbeteren. De kring kwam op deze wijze echter te krap rond de hoofdstad te liggen, aangezien de draagwijdte van het geschut zienderogen was toegenomen door technische ontwikkelingen.

De kaarten op de website behoren bij een militaire studie uit 1871 door J.H. Kromhout, Kapitein bij den Generalen Staf. Ze tonen een lange reeks van forten en batterijen, die werden bewapend met kanonnen met ouderwetse gladde lopen en moderne getrokken lopen en die in de open lucht werden opgesteld op omwalde kunstmatige eilandjes.
De eerste platen tonen de bestaande posten, daarna volgen de denkbeelden van Kromhout. Opvallend is dat het Fort in de Laander en Westbijlmerpolder (aangelegd in 1868) niet tussen de bestaande werken staat, maar wel als ontwerp in de vorm zoals het daadwerkelijk gebouwd is. En mocht iemand nog twijfelen of het Fort aan het Schiphol ooit echt is omgewerkt wordt door deze kaarten tegengesproken - maar je moet wel goed kijken.

In een aantal gevallen, zoals bij Spaarndam en Penningsveer, zijn de locaties later benut om de betonnen accesposten te bouwen die zo karakteristiek voor de Stelling van Amsterdam zijn.
Een later plan was om de Posten van Kraijenhoff een tweede verdedigingslinie te laten vormen. Hiervan is het echter nooit genomen. De getekende polygonale modellen waren natuurlijk zeer verouderd en als je naar de hoeveelheid te realiseren werken kijkt, zal het kostenplaatje ongetwijfeld een rol hebben gespeeld.

<http://dpc2.uba.uva.nl/cgi/i/image/image-idx?c=carto;type=boolean;view=thumbnail;rgn1=carto_si;q1=28.23.01;>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/posten/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/bijlmerpolder/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schiphol/>

 

Namen van de forten

Onlangs wees iemand er op dat het woord 'benoorden' in bijvoorbeeld 'Fort benoorden Purmerend' met een kleine letter moet beginnen. Op de gevel van het fort staat het inderdaad met een kleine letter. Dus alle 'benoorden', 'bezuiden' en 'beoosten' in de gehele website (met zoek-en-vervang) aangepast. Overigens werd in 1895 besloten (zie Nieuwsbrief 108) om wel tussenvoegsels in de namen te gebruiken. Op een enkele uitzondering na, hebben alleen bomvrije gebouwen van 1907 en later, de naam in het beton boven de hoofdingang.

Enige tijd geleden heb ik in overleg met lokale historicus Kees Bruins de naam van het Fort Zuidwijkermeer aangepast. We kwamen tot de conclusie dat de correcte naam 'Fort in de Zuidwijkermeerpolder' is. Zo staat het ook op bouwtekeningen aangegeven.

De systematiek die ik tot nu toe heb kunnen ontdekken in de naamgeving, en dan vooral de tussenvoegsels, is deze:
- forten gelegen en vernoemd naar een weg, dijk of vaargeul: 'aan de';
- forten gelegen bij en vernoemd naar een stad of dorp: 'bij'. Enkele plaatsen zoals 'De Kwakel' hebben het lidwoord 'de' als onderdeel van de naam en dat moet dan wel met een hoofdletter beginnen;
- forten gelegen en vernoemd naar een samenkomst van wateren, deze hebben geen tussenvoegsel: Fort Waver-Amstel;
- forten die niet volgens een van bovenstaande wijzen zijn vernoemd, hebben de naam van de polder waarin het ligt: 'in de'. Zoals Fort in de Zuidwijkermeerpolder en Fort in de Botshol;
- forten die voor 1895 zijn gebouwd hebben geen tussenvoegsels in de naam die op het fort is aangebracht: 'Fort Abcoude' en 'Pampus'.

Zelf probeer ik het goede voorbeeld te geven met de schrijfwijze van de namen. Er zijn echter twee uitzonderingen: Kustbatterij bij Durgerdam en Kustbatterij bij Diemerdam. Tegenwoordig zal niemand meer 'Werk a/h IJ op het Vuurtoreneiland' of 'Werk a/h IJ bij Diemerdam' gebruiken. Die hoop heb zelfs ik opgegeven...

 

Bezoekerscentrum

Tot januari 2006 in elke nieuwsbrief een stukje over het bezoekerscentrum. Ook als er weer niets te melden is...

Je kan mijn voorstel over het bezoekerscentrum uit 2003/2004 lezen of downloaden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/diversen/bezoekerscentrum/>

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Het Kenniscentrum Waterlinies (KCW) verzamelt, onderzoekt, borgt en verspreidt kennis over de Hollandse Waterlinies: de Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam. (Advertentie)
 
 
 
Fort Resort Beemster herbergt een van de meest luxueuze wellnessresorts met hotel van Nederland. In de karakteristieke sfeer van het fort beleeft u wellness zoals u nog nooit heeft ervaren. (Advertentie)