|
InhoudIn deze nieuwsbrief:
|
Weer een feestje!De eindredacteur van het boek 'Harnas voor de hoofdstad' deelde met genoegen mee dat het boek is uitverkocht! Nog deze maand zal een tweede druk verschijnen. In deze tweede druk zal een aantal vervelende foutjes uit de eerste druk worden hersteld. Dat betekent dat de 3.000 exemplaren van de eerste druk in twee maanden tijd verkocht zijn. Grofweg 50 per dag! Mijn felicitaties aan alle betrokkenen met dit teken van waardering van het publiek. <http://www.stelling-van-amsterdam.nl/boek/>
|
Moderne Opzichter der FortificatiënWel eerder zijn er mensen geweest die zich afvroegen wie de staat van de Stelling van Amsterdam in de gaten houdt. Maar onlangs waren dat er twee in één week. Blijkbaar heeft men weinig vertrouwen in de eigenaren en mogelijk verwacht men dat er de hele dag een soort monumentenpolitie rond rijdt. In de eerste plaats zou je denken aan een zeer gedetailleerde inventarisatie, met GPS plaatsbepaling, van alle objecten. Bovendien moeten deze bouwkundig beoordeelt worden en bij voorkeur gefotografeerd. Deze gegevens en afbeeldingen moeten in een database opgeslagen worden om in de toekomst als referentie-materiaal te kunnen dienen. In beperkte mate en op onregelmatige momenten voer ik zulke inspectie-tochten uit. Maar de inventarisatie is veel te beperkt en met een te grote tijdsinterval. Het kan wel vier jaar duren voordat ik een fort opnieuw bezoek. En ik heb toch minstens vijf uur slaap nodig, moet acht uur werken en drie uur reizen per werkdag. Wie of wat zou het dan in de gaten moeten houden? Een vrijwilliger of groep van vrijwilligers dan? Wie heeft er nou voldoende tijd, kennis en draagvlak om zoiets systematisch te doen? En kan het zich veroorloven er niet voor betaald te worden? Er wordt niet verwacht dat er binnen afzienbare tijd een nieuwe correspondent kan worden aangesteld omdat men niemand weet die het zou willen en/of kunnen. Als iemand belangstelling heeft of meer wil weten over de inhoud, neem dan contact op met de Stichting Menno van Coehoorn. Een historische vereniging heeft al geopperd om een jaarlijkse schouw door de verschillende historische verenigingen te laten houden. Daarmee wordt het werk verdeeld (niet altijd even eerlijk) maar dan ontstaat volgens mij de noodzaak van een overkoepelende historische vereniging 'De Stelling van Amsterdam'. Om het te coördineren en omdat de verschillende historische verenigingen ook niet alles weten te vinden. Mijn bedoeling van dit epistel is om de geluiden en ideeën te bundelen die ik van diverse personen opvang. Wie de schoen past trekke hem (snel) aan...
|
Gereserveerde ErebegraafplaatsPeter Schat sprak na afloop van zijn lezing in Amstelveen iemand met een verhaal dat hij had gehoord uit de mond van de inmiddels overleden amateur-historicus en politieman Van Klaveren. In de Bovenkerkerpolder is nog een munitiemagazijn Bovenkerk aanwezig aan de Nesserlaan. De gebouwen zijn volgens mij uit de jaren 1950 maar de eerste vermelding die ik ken is van 1944. Van mei 1944 tot circa juli 1946 werd het gebruikt voor de opslag van het (gevangenis-)inventaris van Fort bij Spijkerboor. Toen werd het "voormalig Genie-magazijn" genoemd. Mogelijk dat dit Rijks-terrein oorspronkelijk was bestemd als begraafplaats. En na 1922 werden er niet veel meer gesneuvelden verwacht in het zuidelijk deel van de Stelling. Een andere locatie ligt in de Rietwijkeroorderpolder, nu het Amsterdamse Bos, waar in het midden een Rijks-terrein was. Uit mijn herinnering van archiefstukken (archief polderbestuur in het Gemeentearchief Amsterdam) had het een militaire bestemming maar is het bij een verkaveling geruild voor percelen waarop later het Magazijn Amstelveen is gebouwd. <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/alg-overig/>
|
Olie in de Koude OorlogRonald van Nigtevecht, woonachtig te - helaas - Almere, heeft in het archief van de Gemeente Loenen bevestiging gevonden van een van mijn vermoedens. "Veruit het grootste deel van de in ons land aanwezige voorraad aardolieproducten is geconcentreerd te Pernis. De planning voor de bouw van het depot Nigtevecht startte op 27 juni 1963. Oorspronkelijk was Maarssen gekozen maar vanwege stedebouwkundige plannen was dit niet haalbaar. De bouwvergunning werd op 29 juli 1966 verleend en men is daarna meteen begonnen met bouwen. Boer C. de Haan was bereid zijn land te verkopen voor het "Rijks Depot". De elf tanks, met een doorsnede van 23,5 meter en 14 meter hoogte konden 6000 m3 zware stookolie bevatten. Het terrein is circa 250 bij 120 meter en herbergt ook een ketelhuis met kantoor, leiding koker, tank fundaties en een weegbrug, De bouw van de tanks kostte circa 1.550.000 gulden en het ketelhuis circa 550.000 gulden. Naar de andere locaties, waarschijnlijk zes stuks, wordt nog gezocht. Mijn dank aan Ronald voor zijn speurwerk! <http://www.forten.info/catalogus/ko-nuts/>
|
Damsluizen in de Koude OorlogDe hieronder genoemde meneer Van Braak werkt bij het waterschap en wist uit dien hoofde te melden dat de damsluisjes in de Waver en omgeving, die vaak aan de Stelling van Amsterdam worden toegeschreven, een voorziening uit de Koude Oorlog betreffen. Ze zijn namelijk aangelegd als onderdeel van de Wet Bescherming Waterstaatswerken in Oorlogstijd (BWO). De wet is inmiddels ingetrokken (1991?). Door de sluizen konden de boezemwateren gecompartimenteerd worden om in geval van dijkdoorbraak de schade te beperken. De volgende sluizen zijn mij bekend: Tevens weet ik een schotbalksponning in de brug van de N201 ter hoogte van Loenersloot. Mogelijk dat die er ook toe behoort. De veel grotere sluis met puntdeuren in Smal Weesp bij Weesp hoort er bij mijn weten niet bij. Deze is in de jaren 1930 gebouwd als civiel werk met een extra zware uitvoering van de landhoofden als militaire wens. Maar deze sluis, en bijvoorbeeld ook de penantensluizen bij Halfweg en Vijfhuizen, zouden wellicht wel voor hetzelfde doel gebruikt kunnen worden. Grappig is dat rond 2000 er onderhoud en wijzigingen aan een paar van deze sluizen hebben plaats gevonden. Lagen de schotten eerst op elkaar, tegenwoordig staan ze in een rek alsof het de borden in de vaatwasser zijn. Er wordt blijkbaar nog steeds aan ze gedacht. In 1999-2000 had ik 'toevallig' al foto's van de sluizen gemaakt. Een nieuw geïllustreerd overzicht van deze BWO-sluizen is te vinden op:
|
Posten van Kraijenhoff in AmstelveenTerwijl op de televisie wallen van zand te zien zijn, met erachter tanks, infanterie of depots, ging ik op een zonnige dag opzoek naar wallen van veen en klei. Voor persoonlijke besognes moest ik in Amstelveen zijn en maakte van de gelegenheid gebruik. Ik moest in een kantoorgebouw zijn waar vroeger een grote Duitse bunker gestaan moet hebben... De in Nieuwsbrief 84 genoemde Post 8 aan de Akerdijk (Westfront) was vanwege bouwwerkzaamheden en verkeerstechnische redenen (lees: file) niet makkelijk te bezoeken en is bewaard voor een volgende keer. Bij Schiphol was natuurlijk niets meer te zien van het fort behalve de bredere loop van de ringvaart. Er vlakbij was het Magazijn Amstelveen en daarvan is nog een loskade aanwezig evenals de twee woningen - die ook op een luchtfoto uit 1944 zijn te zien. Het terrein zelf is nog te herkennen en is in gebruik als opslag voor het Amsterdamse Bos en als parkeerplaats. Zelfs een deel van de wal rond het terrein is nog aanwezig. Een hoekje van het terrein is nu in gebruik als snelweg A9. Bij het oude dorp van Amstelveen, recent nog in het nieuws door kogels in een Heineken-ontvoerder, lagen vijf werken van de Posten 13 en 14 (Zuidfront). In 1787 is hier nog aardig gevochten toen de Pruisen Amstelveen in de rug aanvielen. Met Seya Dalderup (raadslid Burger Belangen Amstelveen) had ik recent contact over deze posten. Ze bezorgde me ook een artikel over deze posten uit 'Amstel Mare' van L.M.G. van Braak, inclusief gedetailleerde tekeningen.
De posten 16 en 17 zijn niet eens meer op de kaart te localiseren omdat ze aan de rand van het Haarlemmermeer lagen en vergraven zijn voor de latere ringvaart ervan. Ik ga geen moeite doen om deze in het veld te localiseren.
|
Linke linksIn elke nieuwsbrief twee verwijzingen naar andere interessante websites: - Ausweichsitz der Bundesregierung <http://www.rheinhit.de/bunkerland/> Meer verwijzingen zijn te vinden op Forten Info <http://www.forten.info/>.
|
Overig- De hierboven genoemde meneer Van Braak blijkt een deel van de vechtwagenhindernis in de Aetsveldse-laan in Weesp na de sloop te hebben gekregen. Het ligt nu, samen met een tetraëder, op zijn erf in Amstelveen. Hij zoekt er nog een goede bestemming voor. - Een foto in de experimentele beeldbank van het Gemeentearchief Amsterdam <http://beeldbank.amsterdam.nl/> bevestigde eindelijk het gebouw van het Militair Logement <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-logement/>. - Stichting Fort aan den Ham, die met het Defensiemuseum, heeft een eigen website gemaakt. Binnenkort ook een groot feest ter ere van het 100-jarig bestaan van het fort. <http://www.fortaandenham.nl>
|
Nieuwsbrief 88
Dat betekent dat het Station Amstelveen en emplacement op de plek ligt waar oorspronkelijk het noordelijk deel van Post 13 was en is deze naar het oosten verplaatst. Het zuidelijk deel zou enigszins gedraaid zijn. Tenslotte moest een wal van Post 14 afgesneden worden voor de rails.
Tenslotte nog