Sluit [X]   
 

Kapitein van Westering in 1939: "op het door hem gedaan verzoek eerval ontslag uit den...

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 120

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 120
(5de jaargang, 4 december 2003)

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA); een onafhankelijk particulier initiatief zonder winst-oogmerk.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

PRETTIGE PAKJESAVOND!

 

Schoorl gevonden

Eindelijk, na twee jaar ogen openhouden ben ik maar eens echt gaan zoeken naar de stukken over de schietproeven in de duinen van Schoorl. In de bibliotheek van Stichting Menno van Coehoorn was een knipselmap uit het archief van de tijdens zijn leven zeer actieve Belonje. Daarin werd verwezen naar de Memorieën der Genie in het Algemeen Rijks Archief te Den Haag - tegenwoordig het Nationaal Archief. Door een fout in de inventaris hield ik al snel drie medewerkers bezig maar de eerste aanvraagpoging was raak.

Aangedragen werd een dikke map met situatietekeningen van de vijf gebouwen die in 1890 in de duinen bij strandpaal 30 zijn gebouwd. Om ze in 1892 te beschieten met een 21 cm mortier en een 15 cm kanon. Ook het handgeschreven verslag was er evenals een stapel (kwijl) zeer fraaie foto's; onbetaalbaar om te reproduceren maar 'slechts 1,70' voor een enkele goede kleuren kopie (zie foto).

Van de vijf gebouwen waren er drie ten behoeve van het ontwerp voor nieuw te bouwen forten van de Stelling. namelijk een betonnen bedding, een gebouw met drie lokalen als van het latere hoofdgebouw en een losse keelkazemat.
Daarnaast twee gebouwen van een bestaande bakstenen remise en twee lokalen van een bakstenen fort maar beide voorzien van een extra laag beton en zand als mogelijke aanpassing.
Er werd op geschoten en als delen niet geraakt waren dan liet men de granaten ter plekke ontploffen (het 'opleggen'). De scherfwerking van diverse granaten was groot, tot op 1300 meter werden scherven teruggevonden. Drie granaten werden in zee geschoten en onder water ontploffend trad er geen scherfwerking op. Het verslag noemde hierbij de fortgracht die aldus inslagen zonder verdere schade kon absorberen.
Op 30 juni kwam de Minister van Oorlog zelf even kijken. Op de website Parlement & Politiek (http://www.parlement.com/) bleek dat het om A.L.W. Seyffardt moet gaan.

Een tekening waaruit de exacte locatie of het tracé van het gebruikte smalspoorlijntje bleek was helaas niet in het archiefdossier aanwezig. Belonje had wel een aantekening over de locatie. Ik ben in 2001 (30 graden en lange broek!) al eens in de duinen gaan kijken alwaar alleen enkele bakstenen te zien waren. Maar ook de Duitse bezetter was hier actief. En het is ook mogelijk dat door duinafslag het terrein (grotendeels) is verdwenen. Die bakstenen liggen gezien de nieuwe informatie wel erg dicht bij de plaats waar de bakstenen schietdoelen hebben gestaan. En die bomkrater ernaast...
Meest herkenbaar was een smalle op- en afgaande helling over een duinkam en daarop aansluitend een strook met andere begroeiïng. Uit het verslag bleek dat men zoden had gestoken en deze langs de spoorbaan geplaatst om zandverstuiving te voorkomen. De zoden moeten zijn gaan wortelen en nogsteeds herkenbaar zijn.

Een van de aanbevelingen die voortkwam uit de proeven was om de binnenzijde van de lokalen te bekleden met een ijzeren plaat om brokstukken en scheuren tegen te houden. Die aanbeveling is niet overgenomen. Wel dat een segmentgewelf beter was dan een halfcirkelgewelf.
En ook dat het Nederlandse duinzand een zeer grote weerstand tegen inslagen had. Het zand voor de dekkingen van de forten is inderdaad bij Schoorl en bij IJmuiden afgegraven. In Schoorl leidde dat tot Kamp Schoorl, in IJmuiden tot de Vissershaven.

De machinist van de stoomlocomotief was een werkman van de constructie werkplaatsen (Delft?) met de achternaam 'De Man'. Achternamen herkennen blijf ik leuk vinden, dus ik ben benieuwd of deze verwant is aan de familie De Man die heden ten dage het Fort aan den Ham bestieren.

Meer informatie vind je op de pagina over de Schietdoelen bij Schoorl (voorheen Militair Schietproefterrein Schoorl):
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schoorl/>

Op vrijdag 12 december ga ik met de boswachter in het gebied wandelen.

 

Vroem, VROM zoekt linies

Gelezen in "Het Post-militaire landschap, werkboek oktober 2003", een eerste versie van een overzicht van militaire linies door het Ministerie van Volksgezondheid, Ruimtelijke Ordening en Milieu; Directoraat-Generaal Ruimte:

"...en opvallend is de kennisopbouw via internet. Er zijn zeer uitvoerig en kwalitatief goede sites die zich richten op een of enkele linies: Grebbelinie, de Stelling van Amsterdam, de Atlantikwall of op een groot aantal linies in Nederland."

De Posten van Kraijenhoff was nog niet in het werkboek opgenomen omdat men denkt dat er geen restanten meer van zijn. Als ze de amateurs nou eens direct betrokken bij hun onderzoek...

 

Kerstkaarten

Een uitbreiding van de informatie in Nieuwsbrief 118:

Uit het foto-archief heb ik twintig digitale foto's geselecteerd van forten in de sneeuw en in klein formaat op een pagina ten toon gesteld. Daar zitten er vast wel een aantal bij die je kan gebruiken voor je kerstkaart of andere kerstversiering! Desnoods als behang op je computer.
Suggestie voor een bijschrift van de besneeuwde pantserkoepel van Fort bij Spijkerboor: "De incasso-afdeling wenst u een plezierig 2004".

Particulieren betalen 8 euro en organisaties 30 euro voor het eigen gebruik. De opbrengst hiervan wordt gebruikt om RAF luchtfoto's te laten reproduceren voor gebruik in onderzoek en op de website. De reproductie van één foto kost 30 euro.
Naast de normale overmaking kan ook online betaald worden met het eenvoudige Way2Pay systeem.

<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/kerst/>
<http://www.way2pay.nl/>

Mocht je zelf sneeuw-foto's willen maken of als je ook vindt dat je een fort in alle vier seizoenen beleefd moet hebben: indien er voldoende sneeuw is gevallen dan zal ik het Fort bij Uithoorn eenmaal open kunnen stellen. Dat hangt natuurlijk van het weer af en zal hoogstens een dag van tevoren via een bericht alhier aangekondigd worden.

 

Fort bij Edam

Vanwege de Stellingmaand zijn via de lokale pers twaalf (!) nieuwe gidsen geworven en daarna opgeleid om rondleidingen te geven in het Fort bij Edam. Daaruit is blijkbaar een permanent enthousiasme ontstaan want vanaf april worden er elke eerste zondag van de maand rondleidingen gegeven. In perfecte synergie met de wijnproeverij, die 's middags een inloopproeverij houdt. Voorwaar een mooi effect van de Stellingmaand!

<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/bezoek/>

 

Overig

- Fort aan het Pampus heeft de status van Rijksmonument gekregen!

- Volgens informatie van Kees Bruins en uit een archiefstuk van Belonje is het Kruitmagazijn De Poel, genoemd in Nieuwsbrief 118, in opdracht van het waterschap gesloopt en is er niets ondergronds meer aanwezig. <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/assendelft-zeedijk/>

- Stichting Menno van Coehoorn heeft maar liefst drie exemplaren van het boek dat ik zo graag zou willen hebben: Stelling van Amsterdam uit 1998. Ik mag er een ruilen voor een boek dat zij nog niet hebben - kleine kans als ze al twaalf volle boekenkasten hebben! Cadeau-suggestie als mijn website in januari het eerste lustrum viert???

 

Deze nieuwsbrief is een uitgave van het Documentatiecentrum Stelling van Amsterdam. De redacteurs en auteurs aanvaarden geen aansprakelijkheid, op welke wijze ontstaan, door het gebruik van de inhoud van de website, nieuwsbrief of andere publicatie, door welke persoon en voor welk doel dan ook. Wij hebben ons best gedaan om alle rechthebbenden op deze website / nieuwsbrief te achterhalen. Eenieder die meent dat zijn/haar materiaal zonder voorafgaande toestemming hier is gebruikt, verzoeken wij om zich tot ons te wenden. Bij gebruik als bron voor publicaties en andere uitingen is bronvermelding verplicht en tevens wordt deskundige begeleiding, door bijvoorbeeld de redacteur of auteur, aanbevolen. In de nieuwsbrieven weergegeven meningen zijn een deel van een column of strikt persoonlijk tenzij expliciet anders is aangegeven. 'Majoor Van Hall' en 'Soldaat Troelstra' zijn fictieve militairen uit het verleden die dienen als pseudoniemen voor verschillende personen. Activiteiten zoals rondleidingen worden mogelijk door andere partijen georganiseerd en de verantwoordelijkheid voor inhoud, uitvoering e.d. ligt geheel bij de betreffende partij. De inhoud van een nieuwsbrief wordt na publicatie niet meer gewijzigd en kan later onjuist zijn gebleken of niet meer van toepassing zijn. De auteursrechten berusten bij René G.A. Ros tenzij anders is aangegeven.

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
FMTraining - Trainingen en cursussen voor gebruikers en ontwikkelaars van FileMaker (Advertentie)