Sluit [X]   
 

in 1916: Landweer op onbeperkt klein verlof

© 1999-2024, René G.A. Ros
Laatst gewijzigd 29-1-2024

Donateur worden?

Nieuwsbrief

Nieuwsbrief 112

Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 112
(30 september 2003, 5de jaargang)

Een nieuwsbrief over de website Stelling van Amsterdam (StvA); een onafhankelijk particulier initiatief zonder winst-oogmerk.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>

Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen en illustraties, ook te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook informatie te vinden over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en het archief.

Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan aan <e-mail adres vervangen door formulier>.

 

Inhoud

In deze nieuwsbrief:

 

Stellingmaand: Uitermeer en Nigtevecht

Op zaterdag 27 september was het nog heerlijk zonnig weer toen ik op het Fort Uitermeer werd afgezet. Enkele relevante organisaties waren hun informatiekraampjes aan het inrichten. Veiligheidshalve was rekening gehouden met regen en stonden de kraampjes onder het afdak van de wagenloods van de dienst Weg en Werken. Een verkooppunt voor drinken schonk alle bezoekers gratis koffie en thee - met dank aan de provincie.

Rond 10 uur spraken de gedeputeerde Schippers en Weesper wethouder Lüken de aanwezigen toe. Het ging met name over de consolidatie van het torenfort en de toekomstige inrichting van het terrein. Hierna zou het fort geopend worden met een kanonschot en de wethouder filosofeerde nog even welke buurgemeente hij zou gaan beschieten. Na het uit de remise rollen van het kanon werd het richting Weesp zelf opgesteld...
Ook hier soldaten in Napoleontisch uniform en een voorlaad-kanon (de derde deze maand voor mij) die in een kampement van twee tenten op het terrein 'verbleven'. Ze gebruikten een veel korter lontje dan ik elders gewend was dus het was weer echt schrikken toen het kanon afging.

De hoge en andere vroege gasten kregen hierna een rondleiding over het terrein. Norbert Daemen (Landschap Noord-Holland) sprak over de natuur en inrichting tijdens een wandeling. Bij het torenfort nam Dhr. Scheltema (de architect) het over om het torenfort en de gebouwen te bespreken. De gevonden (eerste) resten van de sluis waren ook zichtbaar. Er was behoorlijk veel publiek en de rondleidingen gingen de hele dag door.
In het munitiemagazijn naast het torenfort was een ware bioscoopzaal ingericht en draaide een presentatie over de Stelling van Amsterdam, de Nieuwe Hollandse Waterlinie en het fort. Mijn verbazing was groot toen ik onder andere mijn eigen 'satellietfoto uit 1900' groot in beeld zag verschijnen. Uren aan zitten werken en dan is het in minuten 'geleend' en een bronvermelding kon er niet eens vanaf. Uiteraard later verhaal gehaald en toen bleek dat de maker ook alle foto's van de folder - die digitaal aangeleverd waren - gescand heeft!

Een viertal munitiemagazijnen zijn in gebruik bij de Muskusrattenbestrijding van de provincie. Heel verstandig gebruikten ze de bezoekersstroom om informatie over hun werk te geven en toonden het materieel zoals de vallen en kano's.
Samen met Eddy de Haes, mijn partner in crime deze dag, dook ik echter de bosjes in. Na vijf meter kon niemand ons meer door de struiken zien evenals het gebouw waar we naar toe liepen: de munitiewerkplaats. Deze is uit dezelfde tijd als de woning en de magazijnen (1954-1955). Het dak lekt en zelfs na de lange droge periode ligt er een modderlaag op de vloer. De oude stoelen en tafels staan te schimmelen en de ruiten zijn stuk. En toch is het het mooiste gebouw op het terrein.

Even later spraken we nog een buurtbewoner die zich de aanleg van de munitiemagazijnen en het opblazen van het torenfort nog herinnerde. Ook dat de dienstplichtigen die op het fort zaten de oude dikke houten raam- en deurluiken van de diverse gebouwen verpatsten aan de boeren in de omgeving. De getuige had zelf nog een verrotte deur liggen.

Nog weer later kwam mijn vrouw met de kinderen nog even kijken. Helaas het Stellingpaspoort vergeten dus geen stempel...
De kinderen kregen ieder een zaklantaarn en holden de donkere munitiemagazijnen in. Vooral die met de reflecterende verkeersborden deed het goed. Na een rondwandeling kwamen we bij de oude remise en ook die was geheel donker. We vonden na een tip inderdaad een baardvleermuis tussen een kier. Maar vanwege de vleermuizen en omdat een meisje-zonder-ouderlijk-toezicht (niet mijn dochter) in de waterkelder was gevallen, werd de put gedempt en de meeste ruimten weer voor het publiek gesloten.

Tegen één uur reden Eddy en ik naar het Fort bij Nigtevecht. Ook hier een aardige drukte maar we zochten eerst de rust op om even te picknicken.
Eddy had dit fort in januari 1999 voor het laatst bezocht, dus hem viel het vele werk op dat sindsdien uitgevoerd was. Er was nu verlichting, de modder op de vloeren was weg, de deuren worden geverfd, het dak is opnieuw bedekt en er zijn toiletten volgens de moderne eisen. De poterne is zelfs voorzien van tafels en stoelen alsof er zo een kelner je bestelling komt opnemen.

Het was aardig druk gezien de vele fietsen bij de toegangsdam. Maar ook hier lossen de bezoekers op in het grote terrein en kwamen wij ze bijna niet tegen. Er werd eerst een dia-voorstelling aan de bezoekers gegeven waarna ze met een gids een rondwandeling maakten.

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uitermeer/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nigtevecht/>

 

Stellingmaand: Penningsveer

De laatste zondag ben ik nog even kort met het gezin naar het Fort bij Penningsveer geweest. Het was regenachtig weer en de drukte viel duidelijk tegen. Maar de rats en kuch smaakte wel een stuk beter dan bij 30 graden!
De roofvogeldemonstratie ging gewoon door en trok een behoorlijke groep bezoekers. Maar die hielden het niet allemaal anderhalf uur vol...

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/penningsveer/>

 

Stellingmaand: Einde

Zo, het wordt weer wat rustiger. Na vier weken topdrukte op de forten kan alles en iedereen zich klaar gaan maken voor de winterslaap.

Er zijn circa 20.000 bezoeken gebracht aan de forten die opengesteld waren. Dat is een zeer groot aantal waar de organisatie ongetwijfeld tevreden mee zal zijn. Voor de Stellingpaspoorten was veel belangstelling en ik ben benieuwd of er na deze maand nog vaak om stempels wordt gevraagd.
Aan de Stellingmaand website werd ruim 7.300 keer een bezoek gebracht. Aan mijn website werd circa 1.600 (38%) meer bezoeken gebracht dan de 4.070 in dezelfde maand vorig jaar.

Voor zover ik heb begrepen zijn de fort-eigenaren tevreden. Wat hen betreft is het geheel vatbaar voor herhaling. Zelf heb ik een vrolijke en nieuwsgierige sfeer op de diverse forten geproefd en is het een succes geworden.
Door het behaalde succes hoop ik dat er volgend jaar wat strengere eisen voor de activiteiten komen en deze niet zo maar in de gemeenschappelijke promotie opgenomen zullen worden. Op een fort zal echt iets bijzonders plaats moeten vinden, speciaal voor de Stellingmaand en met de Stelling als onderwerp. Ook vind ik dat het door het publiek gewaardeerde re-enactment (soldaten in origineel uniform) meer ingang moet gaan krijgen.
Dat er tijdens de Stellingmaand activiteiten op enkele forten privé-activiteiten waren en daardoor zelfs terreindelen waren afgezet, heeft mij met stomheid geslagen.

Een onbekend aantal bezoekers had een minder aangename Stellingmaand ervaring - een onvermijdbaar maar te vermijden feit. Er zijn diverse klachten geweest over onjuistheden in het programma. Ook zullen verschillende mensen gezocht hebben naar de in de folder genoemde maar niet bestaande 'VVV Zandvoort'.
De oorzaken hebben waarschijnlijk in de gehele keten gezeten maar het zal wel duidelijk zijn dat er nauwkeuriger gewerkt zal moeten worden.

Ik heb tijdens de afgelopen maand ook heel veel verwarring bemerkt.
Bij het publiek is het verschil tussen de Stelling van Amsterdam en de Nieuwe Hollandse Waterlinie onduidelijk. Soms denkt men dat het om hetzelfde gaat. En ik geloof niet dat de activiteiten van de 'Stellingmaand' dat ook maar een klein beetje verholpen heeft. Sterker nog, een enkele keer is de verwarring juist groter gemaakt.
En bij zowel publiek als fort-eigenaren lag de naam 'Stellingmaand' niet op het puntje van de tong. Liever gebruikte men de naam 'Fortenmaand' maar dat was dan weer onjuist. Wellicht dan toch mee doen onder de naam 'Nationale Fortenmaand'?
Een ander misverstand waar ik deze maand meerdere keren op gestoten ben, is dat mensen denken dat ik in dienst ben van de provincie of de Stichting Stelling van Amsterdam. Daar zal ik meer duidelijkheid in moeten gaan scheppen. Suggesties?

Aansluitend op de gidsen-cursus van de vorige nieuwsbrief kan ook geconcludeerd worden dat er - indien de Stellingmaand herhaald wordt - volgend jaar meer gidsen nodig zijn. Het was op diverse forten schipperen met de beschikbare manschappen. En daarbij werden zelfs mensen ingezet met een vlotte babbel terwijl ze nog nooit zelf een fort bezocht hadden. Dat zal ook niet altijd een goede indruk achtergelaten hebben.
Daarom zal een cursus over inhoud en presentatie van rondleidingen, volgens mij, binnen een jaar van de grond moeten gaan komen. Door zo'n cursus wordt de uitwisseling van gidsen tussen de forten ook gemakkelijker en ontstaat er een soort gidsen-pool.

Door de huidige gidsen heb ik een paar keer hard gelachen - niet uitgelachen. Je kan je niet anders dan een beroemdheid voelen wanneer je een fort betreed en tussen de medewerkers 'René Ros is op het fort' wordt gefluisterd. Om daarna zich voor te stellen en even gezellig te kletsen - voor zover de drukte het toestond. Er worden echter nog geen handtekeningen gevraagd...

Afsluitend moet ik zeggen dat het een vreselijk vermoeiende maand was. Veel activiteiten in slechts vier weekeinden die een normaal mens nooit allemaal kan bezoeken en al veel eerder een overdosis oploopt. Daarnaast stegen voor mij het aantal vragen en verzoeken om foto's. Zo had ik de Rijksgebouwendienst over het Rijksmuseum aan de telefoon en een e-mail van de provincie Gelderland over een uitstapje van de afdeling ruimtelijke ordening.

Kunnen we er niet gewoon voor zorgen dat de forten het gehele jaar vaker open zijn?

De laatste foto's zijn geplaatst op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/stellingmaand2003/foto/>

Op Forten Info is nu een September-enquete waarin mensen hun ervaringen van de afgelopen maand kunnen aangeven. Als je mee wilt doen (ben je te laat).

 

Excursie Eurometaal

Een herhaling om het geheugen nog even op te frissen:

De Stichting Militair Erfgoed heeft een excursie naar de voormalige Artillerie-Inrichtingen (A.I.) georganiseerd.

De A.I. (vanaf 1973 Eurometaal) was de enige producent van munitie in Nederland, maar in 2002 heeft Eurometaal haar activiteiten gestopt. Op dit moment is de fabriek geheel ontmanteld, maar er liggen diverse zeer interessante objecten op het terrein. Het terrein is nu in beheer bij Domeinen maar er worden allerlei plannen gesmeed voor de herontwikkeling van het terrein. Met andere woorden een unieke gelegenheid om nog een kijkje te nemen op dit boeiende terrein.

De excursie wordt gehouden op zaterdagmorgen 18 oktober. De kosten bedragen voor donateurs van de stichting € 7,50, niet-donateurs betalen € 10,-.
Als abonnee van deze nieuwsbrief betaal je slechts € 8,50 als je 'StvA' en het e-mail adres vermeldt waarop je deze nieuwsbrief ontvangt.

Meer informatie over het aanmelden is te vinden op de website van de stichting:
<http://www.militair-erfgoed.nl/programma/>

<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zaandam-ai/>

 

Overig

- In de vorige nieuwsbrief schreef Hans Baas dat de Eurometaal tentoonstelling in het Fort aan den Ham "een vast plaatsje moeten krijgen op het Hembrug terrein!". Van het stichtingsbestuur van het fort begreep ik dat deze tentoonstelling van Peter de Vries inderdaad, te zijner tijd, naar het Eurometaal terrein gaat.

- Op 23 september was er blijkbaar een groep scholieren met een opdracht van de leraar. Veel bezoeken vanaf Kennisnet, gezocht via Google en dan verschillende berichten in gastenboeken met teksten voor boven de 18-jaar...

- In de twee-wekelijkse krant Weesper Nieuws is al een artikeltje met foto over het opgraven van de Weespse kazemat verschenen. <http://www.weesp.org/wn/>

 

Uw mening

Dit is een experiment voor een nieuw vast item in de nieuwsbrief. Het zal in de komende nieuwsbrieven voorkomen en afhankelijk van het gebruik verdwijnen of blijven.

Als je deze nieuwsbrief op de website leest, kan je hier aangeven wat je van de nieuwsbrief vindt:
(formulier verwijdert)

 

Stelling van Amsterdam op Twitter Stelling van Amsterdam op Facebook Doc.centrum Stelling van Amsterdam op LinkedIn
Stelling van Amsterdam op foto-site Instagram Stelling van Amsterdam op video netwerk YouTube

Deze website wordt verzorgd door particuliere experts en is geen website van een overheid.
Alle rechten voorbehouden, o.a. gebruik door commerciële partijen alleen met voorafgaande toestemming.
Stelling van Amsterdam. Een stadsmuur van water.
UNESCO Werelderfgoed sinds 1996
Bureau Meerzijdig let op meerdere zijden bij support, mediation, procesbegeleiding en trainingen. (Advertentie)
 
 
 
Reizend restaurant SterkWater strijkt neer langs de Hollandse Waterlinies. In de grootste, oudste en prachtigste forten genieten haar gasten van een bijzondere avond uit, met een heerlijk 5-gangen diner en meeslepende verhalen. (Advertentie)