E-Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 38
(12 april 2001)
Beste lezer,
Bij deze een nieuwe e-nieuwsbrief over de website Stelling van
Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>
Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan
aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
Deze nieuwsbrief is, met meer verwijzingen, te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
Daar is ook meer informatie over deze nieuwsbrieven, het aanmelden en
het archief te vinden.
STUDIEDAG STELLING VAN AMSTERDAM
Op donderdag 5 april jl. was er in de Meervaart (Amsterdam-Osdorp)
een studiedag over het onderzoek
naar de Stelling van Amsterdam. Op een grote steenworp
afstand, de kruising Tussenmeer - Baden Powellweg, lag postnummer 11
in het Westfront van de Posten van Kraijenhoff. Aan deze zijde van
Amsterdam werd een landing via het Haarlemmermeer gevreesd. In 1787
kwamen de Pruisen inderdaad via het meer maar landden in de omgeving
van de huidige Vrije Universiteit.
Na een begin met het onvermijdelijke bakkie koffie was er 's
ochtends een plenaire sessie waarin de onderzoekers van de vier
onderzoeksrichtingen een verslag van hun bevindingen deden. Na de
lunch waren er enkele workshops over de onderwerpen. Daarin kon
gediscussieerd worden aan de hand van enkele stellingen. In de daarop
volgende plenaire sessie werd verslag gedaan van de workshops en was
er nog gelegenheid tot het stellen van vragen - die er nauwelijk
waren.
Afsluitend was er een voordacht "Naar een open stelling" door Max van
den Berg, hoogleraar sociale geografie aan de UvA. En gedeputeerde
voor ruimtelijke ordening Henry Meijdam sloot de dag echt af.
Op de inhoud zal te zijner tijd vast door de Provincie uitgebreid
verslag gedaan worden. En inmiddels zijn er al enkele artikelen over
schenen in het Noord-Hollands Dagblad, Witte Weekblad en De
Kennemer.
Een paar hoofdgedachten die mij bijbleven waren dat de Stelling zeker
behouden zal blijven en dat ingrepen in het gebied ook een
verbetering kunnen zijn omdat deze de Stelling zichtbaarder maken.
Over het niet toegankelijk zijn van de forten, en dus geen bestemming
voor de recreant, was grote overeenstemming. Ook werd de gedachte
ge-uit dat er een centrale instantie moet komen die een regie voor de
gehele Stelling kan voeren om een afgewogen samenhang te garanderen:
niet in elk fort een museum en op regelmatige afstand b.v.
overnachtings-gelegenheid. Verder werd er veel ambtenarentaal
gebruikt waarvoor deze observeerder niet voldoende wilskracht had om
dat in de bovenkamer steeds te vertalen.
In de centrale hal, bij de bar, had ik twee computers met de
website geïnstalleerd. Op twee tafels lag wat documentatie
materiaal en daarvan trokken vooral de topografische kaarten uit 1912
belangstelling. Ik heb diverse mensen kunnen spreken. Oude bekenden,
mensen die ik alleen per e-mail kende en nieuwe mensen - zoals de
professor en zijn student die archiefonderzoek naar de inundaties en
wateraanvoer doen.
De website zelf had bij de deelnemers al een aardige bekendheid. In
de presentaties bleek ook dat de website gebruikt was maar soms in
onvoldoende mate met als dieptepunten het verkeerde fort benoemen op
een kaart en een niet volledig afgebouwde groepsschuilplaats een
geschutsopstelling noemen.
Een trap in de onderbuik kwam van de journalist die in de praktijk
had bekeken wat die Stelling eigenlijk voorstelt. Hij had gelijk met
zijn conclusie "niets, want je kan nergens op". Maar tegen lacherige
uitspraken als "websites gevuld door jongetjes die geen strijd
kennen" ben ik nog niet bestand. Het was een citaat uit een essay dat
uit gaat komen.
Dan was het leuker om mijn satellietfoto van de Stelling groot op het
projectie-scherm te zien. Weliswaar in andermans presentatie zonder
dat ik er van wist, maar toch... voor deze keer.
De bijeenkomt in gebouw Mercurius (Wormer) op 9 april kon ik door ziekte helaas niet bijwonen. Maar ik begreep dat de bijeenkomst geslaagd was en er een levendige discussie was geweest. Dat was ook een dag later het geval toen er een bijeenkomst in de raadzaal in de Bomvrije Kazerne in Muiden. Na een inleiding over het onderzoek en de vier onderzoeksgebieden waren er mini-workshops. Bij panelen over het betreffende onderwerp was - als praatpaal - een deskundige aanwezig en werd er gediscussieerd en ideeën aangedragen. Deze werden op een flip-over bord opgeschreven. Afsluitend werden deze punten samengevat aan het gehele gezelschap.
Een kleine selectie van foto's die tijdens de drie bijeenkomsten zijn gemaakt, is te zien op de website.
<http://www.noord-holland.nl/home/PROJECT/PROSTELLING-DEFA.HTM>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/>
DRINKWATERVOORZIENING
Op weg naar de hierboven genoemde conferentie van 5 april ben ik even
bij de afslag Sloten (A4) een rondje gaan rijden. Op het laatste
hoekje van het terrein waar de bronpijpen van de Militaire Drinkwatervoorziening in de grond zaten wordt nu een McDonalds restaurant gebouwd (ja, ook
daar al). Moet je daar eens een flesje bronwater bestellen en dan
even stilstaan bij de bronpijpen onder je voeten!
Even de uitvoerder aangesproken want ik was natuurlijk benieuwd of ze
nog restanten van de bronpijpen waren tegen gekomen. Jurgen Lamers
had er al eens met een metaaldetector gezocht en toen was de
conclusie dat er meer metaal zat dan in een normaal weiland. Maar
voor de bouw van het "restaurant" gaan ze de bodem niet in, er is een
meter zand bovenop gelegd.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/riekerpolder/>
EVENEMENTEN
De afgelopen weken waren er twee evenementen met drie bijeenkomsten
waarbij ik de website heb kunnen demonstreren. De belangstelling was
relatief gering in vergelijking met soortgelijke presentaties in
Fort Zuidwijkermeer (1999) en Fort
aan de Drecht (2000). Maar de opgedane contacten lijken zinvol en
diverse malen heb ik de aandacht kunnen vestigen op de bouwwerken
binnen de Stelling.
Doordat er een onkostenvergoeding was voor beide evenementen kon ik
het geheel "budget-neutraal" houden. Het kostte me alleen twee vrije
dagen en dat was voorlopig wel weer even genoeg.
Tijdens de bijeenkomst in Muiden werd ik benadert door
filmproductie-maatschappij Fauna Film die in opdracht van de
Wereldomroep werkt aan een serie over Wereld
Erfgoed monumenten. Het duurt twee jaar voordat ze klaar zijn
met filmen, dus programmeer nog maar even niet je video. Ze willen
o.a. mij interviewen en filmen in verband met de website.
Het zou onder andere daarom leuk zijn om eind dit jaar, b.v. Open
Monumentendag, op een fort de website te kunnen presenteren. Als
iemand een fort weet waar een groot publieks-evenement gaat plaats
vinden, dan wil ik dat graag weten.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/landschap1999/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/fotoreportages/drecht2000/>
<http://www.faunafilm.com/worldheritagesites/index.htm>
TULPKAZERNE
In Nieuwsbrief 34 vroeg ik om informatie over
de Tulpkazerne. Deze was aan de Ferdinand Bolstraat in Amsterdam en blijkt een
scholen/kloostercomplex te zijn. Iemand die er op de kleuterschool heeft gezeten
- Co Stronck, nu 60 jaar - informeerde me hierover. De Duitse bezetter heeft
het aan het begin van de oorlog als kazerne in gebruik genomen. En na de oorlog
heeft de Marechaussee en de politie er kort in gezeten.
Nadere informatie zal ik inwinnen bij de Vredeskerk. De gebouwen schijnen nog te bestaan.
CRUQUIUSDIJK 113
Al eerder had ik me afgevraagd waarom ik de houten kringenwetwoning aan de Cruquiusdijk 113 niet zag. Tijdens een verkenningsrit voor de komende
excursie heb ik iets rustiger kunnen kijken en kom ik tot een negatieve conclusie: hij is weg!
Alhoewel de boerderij in het concept-monument register Stelling van
Amsterdam wordt beschreven is deze blijkbaar geen monument geworden.
In een nogal gedateerd overzicht van provinciale monumenten ontbreekt
deze woning. Een andere, nr. 120, komt wel in dat overzicht voor en
staat er nog...
Ik kwam bij Fort bij
Aalsmeer wel een andere, voor mij nieuwe, houten woning
tegen.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/kringenwet/>
JACOB OLIE
In de bibliotheek eens een fotoboek van Jacob Olie meegenomen. Daarin
een foto van het vertrek van artillerie naar Oldebroek vanaf het
Weesperpoortstation in Amsterdam. Dit station bestaat niet meer maar
lag nabij de Sarphatistraat met daaraan o.a. de Oranje
Nassau-kazerne. De foto is van 3 juni 1900. In de diashow
"Jacob Olie" op de website is een foto van schietoefeningen in
Oldebroek op 5 juni.
Iets minder leuk was de kaart van Amsterdam in hetzelfde boek. Daarin
staat het Militair
Logement aangegeven op een ietwat andere locatie dan het gebouw
dat ik ervoor gefotografeerd heb. De foto's zijn dus verwijdert
totdat ik het juiste gebouw heb gefotografeerd, indien het nog
bestaat.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/dia/olie/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-logement/>
TROUWEN
B&W van de Gemeente
Uithoorn willen de gemeenteraad als experiment voorstellen
"Fort aan de Drecht aan te
wijzen als 'huis der gemeente' voor het voltrekken van maximaal drie
burgerlijke huwelijken en registratie van partnerschappen in 2001;
voorwaarde is dat het Fort dan uitsluitend per boot, paardentractie
of pendelbus wordt benaderd." In november 2001 wordt het experiment
dan geëvalueerd.
<http://www.uithoorn.nl/>
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/drecht/>
SUBSIDIE PROVINCIE UTRECHT
(Uit Rijn en Gouwe, met dank aan Hans Baas)
"De voorgenomen restauraties van onder meer fort Amstelhoek
[Fort bij
Uithoorn], de toren van de hervormde kerk in Wilnis en molen
De Valk in Montfoort lopen minstens een jaar vertraging op. De Provincie
Utrecht heeft verzoeken om subsidie afgewezen.
Voor fort Amstelhoek was bijna twee miljoen aangevraagd. Het
beschikbare budget van de provincie is zo krap dat zij geen kans ziet
hier geld in te steken."
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/uithoorn/>
HERINRICHTING VAN DE VECHTSTREEK
De Dienst Landelijk Gebied heeft een Landinrichtingscommissie
ingesteld en deze stelt de komende tijd het Raamplan voor het gebied
voor. O.a. met twee telefonische spreekuren die vanwege de MKZ-crisis
de twee inloopavonden in Kortenhoef (11-4) en Weesp (17-4) vervangen.
De folder schrijft onder het kopje "Cultuurhistorie: Behoud van de
cultuurhistorische waarden" het volgende:
"Oude vestingsteden, zoals Naarden, en de verdedigingswerken van de
Nieuwe Hollandse Waterlinie en de Stelling van Amsterdam, zullen
beter zichtbaar en herkenbaar gemaakt worden."
Van de vijf foto's in de folder zijn er maar liefst twee met
militaire objecten: luchtfoto van Fort Uitermeer en een gewone foto van de draaibrug bij hetzelfde fort
langs de Vecht.
En nee, geen website beschikbaar. Bijdragen aan het Raamplan mogen
alleen per post opgestuurd worden.
BEZOEKERS
Er zijn dit jaar al 5800 bezoekers op de website geweest. In heel
1999 waren dat er 5400 dus daar zijn we al overheen. In 2000 waren er
ca. 21.000 bezoekers. De laatste weken zit er een dip in de
bezoekers-aantallen. Voorheen waren er tussen de 60-70 bezoekers per
dag, nu blijft het regelmatig rond de 50 hangen. Wie weet de oorzaak?
Nog suggesties ter verbetering van de site? Of is de site 'af'?
ZOEKEN
Elke week en elke maand ontvang ik een overzicht van FreeFind, de
zoekmachine die in de Stelling-site wordt gebruikt. In maart werd er
door de bezoekers 72 keer in de Nederlandse en 26 keer in de Engelse
versie gezocht. Opvallend daaraan is dat er vaak typfouten in de
zoektermen voorkomen, te veel woorden gebruikt worden of termen die
helemaal niets met de Stelling te maken hebben. Enkele voorbeelden?
Nou b.v.: 'albert cuip', 'fort kudelstaart', 'stormvloedkering nieuwe
waterweg', 'zwolle', 'frans duise oorlog'. Dus let op de spelling en
begin met zo weinig mogelijk woorden.
Soms wordt er ook gezocht op een persoonsnaam, vermoedelijk door die
persoon of zijn/haar naaste. Ga vooral je gang, ik kan niet zien wie
het echt is! :-)
OVERIG
(o.a. uit de knipselkrant van Stichting Stelling van Amsterdam)
- Er zijn uitgewerkte plannen voor het conserveren van de ruineuze
torenfort van Fort Uitermeer.
- De aanleg van de fietsbrug in de Geniedijk
door de Haarlemmermeer, over snelweg A4, heeft vertraging
opgelopen.
- Bij Fort bij
Nigtevecht komt zeer waarschijnlijk een tuibrug over het
Amsterdam-Rijnkanaal, kosten 14 miljoen gulden / 6.35 miljoen euro.
- Op het Fort bij
IJmuiden zat tot voor kort een vossen-paartje. Het verdwijnen van
een strekdam en de daarop overnachtende meeuwen nooptte hen om naar
het vasteland te zwemmen. Er zijn nu vijf gesteriliseerde katten op
het eiland uitgezet om een rattenplaag te voorkomen.
- Mijn oude digitale camera heb ik verpatst aan een collega. Het was
een emotioneel afscheid... :-(
- Op mijn Apple Macintosh PowerBook G3, mijn hoofdcomputer, ben ik
overgestapt van Max OS 9.1 naar Mac OS X. Dat is een geheel nieuw, op
UNIX BSD gebaseerd, besturingssysteem voor normale computers. Daarbij
ben ik ook overgestapt op de e-mail software die daar bijhoort. Tot
nu toe nog verbazingwekkend weinig problemen tegengekomen. Maar
wellicht gaat er iets verkeerd tijdens het rondsturen van deze
nieuwsbrief? Vandaar deze mededeling/waarschuwing...
Met vriendelijke groet,
René Ros
