E-Nieuwsbrief Website Stelling van Amsterdam, nummer 30
(21 december 2000)
Beste lezer,
Bij deze een nieuwe e-nieuwsbrief over de website Stelling van
Amsterdam.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/>
Heb jij informatie die via deze nieuwsbrief aan geïnteresseerden gezonden kan worden? Stuur de informatie dan
aan <e-mail adres vervangen door formulier>.
Informatie over deze nieuwsbrief, het aanmelden en het archief van de
nieuwsbrieven is te vinden op:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/>
FEESTDAGEN
Ik wil iedereen via deze weg
P R E T T I G E F E E S T D A G E N E N E E N
V O O R S P O E D I G 2 0 0 1
toewensen! En een goed begin van het nieuwe millenium uiteraard.
Er staan weer veel leuke dingen voor volgend jaar in de agenda.
Hopelijk gaat het deze winter sneeuwen want de mooie winterse foto's
voor gebruik als kerstkaart raken op. Zie de website voor de
kerstkaart van dit jaar!
GRENSPALEN ZUIDERMAATWEG (vervolg)
In de vorige nieuwsbrief maakte ik melding van de werkzaamheden rond de Zuidermaatweg
bij Heemskerk. Een reactie daarop kwam van Fons Kruijer waarin hij verteld dat
hij de gemeente o.a. over de grenspalen had aangeschreven en een mondelinge
toelichting aan het hoofd Grondbedrijf heeft gegeven. Grenspaal O27 bleek echter
tijdens het baggeren van de sloot in het voorjaar op de kant terecht gekomen
te zijn. Fons heeft de opzichter uitgelegd wat je wel en niet met een provinciaal
monument mag doen en dat zo'n maf paaltje toch echt een monument is. De opzichter
was blijkbaar onder de indruk want al spoedig stond O27 weer op zijn plek.
Goed om te merken dat er mensen zijn die zich voor deze kleine -
onzichtbare - objecten inspant.
ARCHIEF
Op woensdag 20 december ben ik weer eens naar het Algemeen
Rijksarchief <http://www.archief.nl/rad/ara/> in Den
Haag geweest. Peter Claessen, de archiefsnuffelaar van Stiching
Pampus <http://www.pampus.nl/> ging mee en we hebben
gezellig de hele dag door papieren zitten snuffelen.
Ik had van Dhr. van Kerkum enkele tips gekregen, incl. archief- en
inventarisnummers. Een daarvan ging over het opheffen van de sectoren
binnen de Stelling. De satellietfoto met de grenzen maar
aanpassen?
Verder wat informatie gevonden over een Marechaussee Kazerne
Sloterdijk en diverse (plannen voor) munitiemagazijnen van rond
1930-1940. Peter vond voor me een bestek voor het verbouwen van het
gebouw Eik en Linde voor gebruik als Rijkspostduivenstation <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/adam-duiven/>.
Toevallig was daarover een e-mail correspondentie met de dierentuin
gaande. Artis gaat wat meer aandacht aan de historie van de
dierentuin besteden dus dit bestek zullen ze ook vast leuk
vinden.
Nog wat kleine dingen over de duinstelling bij IJmuiden <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijmuiden-positie/>,
stafkwartieren en rapporten van de Artillerie
Inrichtingen <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zaandam-ai/> over
chemische rookgordijnen en strijdgassen. Maar de zaken waar ik
eigenlijk nog steeds naar zoek, zoals de locomotiefloods bij het Fort aan de Nekkerweg <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nekkerweg/>, kon ik
niet vinden. Al met al een wat mager resultaat (alhoewel ik dagen
bezig ben met de verwerking) dus tijd om elders te gaan kijken:
Streekarchief Haarlem en Rijksarchief
Noord-Holland <http://www.archief.nl/rad/n-holland/>.
Voor Peter was het zijn eerste bezoek dus die vond nog leuke dingen
over Pampus <https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/pampus/>. Onder
andere ontwerpschetsen uit 1881, zoals het nooit uitgevoerd is. Maar
ook zaken die nu in de praktijk handig zijn om te weten zoals over de
riolen. Hieronder volgt een verslag van Peter over de gevonden
stukken.
ARCHIEF OVER PAMPUS (door Peter Claessen, vrijwilliger Stichting
Pampus)
Enige tijd geleden had ik tijdens een mailwisseling met René
geopperd een bezoek te willen gaan brengen aan het Algemeen
Rijksarchief <http://www.archief.nl/rad/ara/>. Ik was
daar nog nooit geweest en vermoedde dat daar veel meer informatie te
vinden is over Pampus dan
in de andere archieven die ik tot nu toe heb bezocht. Hij stelde
onmiddellijk voor om samen te gaan, want hij wilde daar ook het een
en ander opzoeken. Een bijkomend voordeel was dat hij me dan een
beetje wegwijs kon maken in dat archief. Daar was ik hem dankbaar
voor.
Zodoende belandde ik al vrij snel in het Pampusgebeuren. Ik vermoed
dat ik nog lang niet alles over Pampus heb gevonden maar wat ik
gezien heb is voor mij reden genoeg om het ARA in de toekomst nog een
paar keer met een bezoek te vereren.
Wat ik onder andere gevonden heb zijn een aantal bestekken over de
bouw van het Fort aan het Pampus die de Stiching
Pampus nog niet in haar bezit heeft. In deze bestekken worden
de volgende zaken behandeld
- Het inrichten van de dynamokamer.
- Het maken van de opstelling voor een zoeklicht.
- Het maken van consoles en kappen voor booglampen (hiervan waren de
tekeningen al in ons bezit).
- Het maken van afsluitkappen op klimgaten.
- Het maken van spreekbuisleidingen.
- Het leveren van lantaarns.
- Voorzieningen aan riolen en afvoerleidingen.
- Het uithakken van nissen en het maken van projectielrekken in de
pantserstanden.
- Allerlei verbeteringen van ondergeschikt belang.
- Het bekleden van het dak van het hoofdgebouw met asfaltmastiek en
asfaltvilt.
Verder heb ik diverse rapportages en briefwisselingen gezien.
Zoals:
- Het wel of niet opstellen van hefkoepels.
- Het bepalen van welke soorten munitie en in welke hoeveelheden zij
dan moeten worden aangeschaft voor de snelvuurkanonnen in de
pantserstanden.
- Benodigde inrichtingen ter bevordering van de nabijverdediging van
het Fort aan het Pampus.
- Oefeningen van de Pampusbemanning met de daarvoor aangewezen
Marinevaartuigen zoals waarnemings- en seinoefeningen. (Zie ook
<https://www.stelling-amsterdam.nl/stelling/extra/flottielje/>.)
- Een verslag van het onderzoek naar de deugdelijkheid van de
elektrische installatie en de zoeklichten op het fort na gehouden
schietoefeningen.
- Een volledig verslag van de functie van alle ruimten in het fort en
een boekje over de Regelingen betreffende de veiligheidsdienst en de
gevechtsindeling voor het fort Pampus. (heel interessant).
Dit was in het kort wat ik tijdens mijn eerste bezoek aan de ARA
heb gevonden. Niet gering, en ik verwacht dan ook bij volgende
bezoeken, als ik echt ga spitten, er nog veel meer nuttige informatie
boven water komt.
Omdat de tekeningen in de inventarislijsten naar mijn mening niet
goed geïndexeerd waren heb ik ze nog niet kunnen inzien op
microfiche want waar naar verwezen werd waren heel andere tekeningen
en hadden dan ook niets gemeen met Pampus. Maar ook daar kom ik een
volgende keer wel uit.
DE SNIEP
Het terrein op de meubelboulevard Diemen, op het terrein De Sniep,
bevat een zeven tot negen fundamenten en vloeren en het meeste puin
ligt er nog. Enkele grote loodsen moeten een stalen wandconstructie
gehad hebben. Er liggen ook restanten van betonnen steunpilaren die
van een gebouw van meer dan één verdieping waren.
Naast een gebouwtje aan de Weespertrekvaart ligt een stapel puin met
veel witte tegeltjes alsof dit een waschlokaal is geweest. Het meest
opvallend is een hoek van een gebouw met een betonnen dakgoot en
afvoer...
Het is nog onduidelijk of De Sniep inderdaad een munitiemagazijn is geweest
of een nieuwere naam van het magazijn Varkenseiland op hetzelfde eiland was. Magazijn
Varkenseiland bestond sinds tenminste 1912 en het is mogelijk dat De Sniep
een latere herbouw was. De gewapend betonnen fundering en andere constructie
elementen wijzen naar de periode rond 1930. Het terrein blijkt overigens goed
aan te sluiten op een terrein met woning (1950?) en loods van een drankgroothandel.
Vanwege het dichtmetselen van de deuren aan de waterzijde lijkt het alsof de
loods niet voor de groothandel gebouwd is... De stijl komt wel overeen met andere
loodsen van rond 1930 maar zo'n grote loods ken ik nergens anders.
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/magazijnen/>
COPYRIGHT
Zo nu en dan komen we websites tegen waarop foto's staan die van de
Stelling-site "geleend" zijn. Zelf ben ik zo zorgvuldig mogelijk met
auteursrechten omgegaan en ik verbaas me erover dat mensen raar staan
te kijken als ze aangesproken worden op het "lenen". Ja, in principe
is het hele foto-archief beschikbaar maar als ruil willen we dan wel
een duidelijke bronvermelding mét link en vooral met het
juiste bijschrift. Bovendien zijn er een aantal foto's waarbij we,
als ze door anderen ongevraagd gekopieerd worden, mogelijk juridische
problemen krijgen met de feitelijke eigenaar. Daarom vragen we
iedereen om ook op Internet de auteurswet ten minste in het
achterhoofd te houden. Mocht je een afbeelding zien die mogelijk niet
op de juiste wijze hergebruikt is, dan hoor ik dat graag.
Her vervelendste is dat sommige personen als een klein kind reageren
en doen alsof ze heel lief zijn geweest en dat er niet zo gezeurd
moet worden. Gelukkig zijn er ook mensen die volwassen reageren met
"het is wel een mooie foto!"
Zie voor meer informatie over het foto-archief:
<https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/>
EXCURSIE
Voor de Stichting
MIlitair Erfgoed <http://www.rgaros.nl/sme/> wordt
momenteel een excursie naar de Stelling voorbereidt. Alhoewel alles
nog onder voorbehoud is, wordt gedacht aan een bezoek aan
verschillende werken bij Amsterdam en in de Sector Sloten. De diverse
eigenaren en gebruikers worden momenteel benadert en hopelijk is het
mogelijk om in het voorjaar van 2001 de excursie uit te voeren. De
excursie is in ieder geval voor de donateurs van de stichting. Of ook
anderen mee mogen hangt af van de belangstelling en de maximale
grootte van de groep.
OVERIG
- een grote loods (artillerieloods?) uit ca. 1930 van/bij het magazijn
Stammersdijk nabij Diemen is tussen juli en december 2000 jammerlijk gesloopt...
<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/magazijnen/>
- de Bloemendalerpolder, tussen Muiden en Weesp, is, zoals in de vorige nieuwsbrief
gemeld, onderwerp van gesprek tussen beide gemeenten. De provincie denkt echter
niet aan woningen en bedrijven, maar aan een bos. In de polder zijn nog restanten
van een Duitse radar
installatie.<https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/duits/>
- Het Hembrugterrein (vm. Algemeen Verdedigingspark) moet volgens de
huidige plannen in 2004 voor 70% verkocht zijn. De overblijvende 30%
is dan Eurometaal (vm. Artillerie Inrichtingen)? (dank aan Sander
Vet, Zaandam)
- BV 't Fort - De Kwakel heeft nu een website op <http://www.tfort.nl/>
T O T V O L G E N D J A A R !
Met vriendelijke groet,
René Ros
