Beste lezers,
Ter gelegenheid van de nieuwe versie 1.0.21 van de website Stelling van Amsterdam een e-nieuwsbrief.
FAXBRIEF
Sinds deze nieuwsbrief-editie is het ook mogelijk om deze per fax te
ontvangen. Er zijn namelijk een aantal personen en instellingen die
geen e-mail hebben maar toch op de hoogte gehouden willen worden.
Vanwege de wat hogere kosten die aan deze manier van verspreiden zijn
verbonden proberen we het aantal ontvangers beperkt te houden.
Indien je iemand weet die de nieuwsbrief per fax wil ontvangen laat
het dan even, met motivatie, weten! Als je deze tekst echter als fax
ontvangt, maar per e-mail kan ontvangen, laat ons dan even het e-mail
adres weten!
Fort Zuidwijkermeer
We zijn klaar voor de Week van het Landschap!
De ruimte in het Fort Zuidwijkermeer is met het Noordhollands
Landschap geregeld en de computers worden beschikbaar gesteld door
Apple Center Summix in Haarlem.
Het fort is geopend van 18 t.e.m. 26 september 1999 en wel op zaterdag
en zondag van 10.00 tot 17.00 uur en de overige dagen van 13.00 tot
16.00. Er zijn diverse andere aktiviteiten in het fort waarover we
later nog zullen berichten op de informatie pagina. Vorig jaar zijn
er een paar duizend bezoekers geweest.
Twee computers zullen steeds beschikbaar zijn om de website te
bekijken. Op de beide zondagen zullen Jurgen en/of René
aanwezig zijn. Kom gerust eens bijkletsen en noteer het in de agenda!
Zie voor meer informatie deze pagina:
https://www.stelling-amsterdam.nl/landschap/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zuidwijkermeer/
http://www.summix.nl/
OPEN MONUMENTENDAG
Er zijn diverse forten open tijdens Open Monumentendag op 11
september as. De lijst is vast niet helemaal compleet: Fort bij
Spijkerboor, Fort bij Edam, Fort aan de Drecht, Fort bij Kudelstaart,
Fort aan de Ossenmarkt - Weesp en Vesting Muiden. De holle Steenen
Beer bij het Muiderslot in Muiden is ook open en wel van 10.00 tot
16.00 uur.
Bovendien is de gehele maand september Utrechtse Fortenmaand. Behalve
een aantal forten in de Nieuwe Hollandse Waterlinie is het Fort bij
Uithoorn dan open met extra aktiveiten op Open Monumentendag. Het zou
ons verbazen als Fort bij Abcoude dicht is!? Sommige aktiviteiten
zijn op reserveringsbasis dus eerst even uitzoeken hoe en wanneer het
fort open is.
Overigens is er op 5 september, volgens een reclamevliegtuigje boven
Weesp, een Vestingdag in Naarden!?
http://www.openmonumentendag.nl/
https://www.stelling-amsterdam.nl/algemeen/ Toeristische Tips
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nhw/
BEROEMD BEZOEK
Schreven we vorige keer nog dat mindef.nl nog niet langs was
geweest?
NATUURMONUMENTEN
Eind augustus zijn we mee geweest met een interne rondgang van
medewerkers van Natuurmonumenten langs drie van hun forten. Fort Waver-Amstel (recent in eigendom), Fort in de Botshol en Fort
bij Nigtevecht hebben we op deze manier kunnen bekijken.
Omdat Fort Waver-Amstel vrij snel na Defensie in gebruik is
gekomen door een wijnhandel is het interieur relatief goed intakt.
Kapstokken, privaten, waternissen met kraan, leidingen,
electriciteitskasten, deuren met sleutel, wasruimten, houten vloeren
in de officiersverblijven etc. Helaas mochten we het interieur niet
fotograferen. Buiten was echter ook nog genoeg te zien. De twee
hefkoepelgebouwen zijn licht beschadigd terwijl op andere forten
duidelijk te zien is dat er explosieven gebruikt zijn bij de
verwijdering van het geschut door de Duitse bezetter. Alleen de
hefkoepelgebouwen van Fort bij Nigtevecht (en Fort bij Aalsmeer) zijn
nog beter bewaard: intakt met stalen draairing waarop het geschut
rustte. De ringen hebben zelfs nog een gradenverdeling.
De verdedigbare aardwerken van Fort in de Botshol zijn minder
fotogeniek maar absoluut uniek om te bezoeken. De enige aanwezige
bouwsels zijn de fortwachterswoning en een reeks grenspaaltjes. Maar
in de frontwal zijn nog wel loopgraven en mitrailleursnesten te
herkennen. Die zijn ook nog herkenbaar op het Fort Waver-Amstel.
Een deel van de foto's is al beschikbaar op de site, de detail en
panorama foto's volgen met versie 1.1.
Nogmaals onze dank aan de verschillende medewerkers van
Natuurmonumenten die het mogelijk hebben gemaakt om mee te gaan!
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/waver/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/botshol/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/nigtevecht/
BATTERIJ AAN DE IJWEG
Dit 'mini-fort' is geheel onder een aarden heuvel verdwenen. Het
bevindt zich, net als de gelijksoortige Batterij aan de Sloterweg, in
de geniedijk door de Haarlemmermeerpolder.
Omdat er niet bekend is óf en wat er nog onder de grond
aanwezig is hebben we een klein onderzoekje met prikstok en
metaaldetector gedaan. Omdat alleen de grond verwijderen het ultieme
antwoord geeft, moeten we voorzichtig zijn met uitspraken. Bovendien
is de grond op veel plaatsen erg dicht waardoor de prikstok moeilijk
werkt en is er ongewapend beton gebruikt.
Maar we denken dat het frontgebouw nog intakt is en onder een laag
grond van twintig centimeter aanwezig is. Aan de keelzijde konden we
over een breedte van circa drie meter beton aantikken op een diepte
van veertig centimeter horizontaal de dijk in.
Op andere delen van het terrein hebben we niet zulke waarnemingen
gedaan. Mogelijk is de batterij nog compleet maar het is ook mogelijk
dat een deel gesloopt is (m.n. het hoofdgebouw). Indien de Gemeente
Haarlemmermeer nog iets spannends aan de Floriade 2002 wil toevoegen:
ga maar graven!
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/haarlemmermeer/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/ijweg/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/sloterweg/
DRINKWATERVOORZIENING
Oftewel het Militair Bronwaterinstituut hebben we onlangs
uitgebreider gefotografeerd. Het is het grootste (en nog bestaande)
complex dat exclusief voor de Stelling is gebouwd.
Van het interieur is weinig over en de buitenkant van de gekraakte
gebouwen is er ook niet mooier op geworden. De conducteurswoning en
het machinegebouw lijken qua stijl veel op de conducteurswoningen van
de sectorparken. Een reinwaterkelder bevat nog een grote afsluiter en
heeft nog tegeltjes op de vloer. Of er van de twee oorspronkelijke
reinwaterkelders nog wat over is, is niet na te gaan omdat deze op
het Rijks Luchtvaart Dienst (RLD) terrein liggen.
Ook hier hebben we de metaaldetector gebruikt. Er is nog een strook
van circa 400 meter aanwezig waarin de putten zijn geboord. Deze
strook is duidelijk herkenbaar bij het gasverdeelstation bij de Oude
Haagse Weg (A4 Afslag Sloten bij motel) maar is niet geheel origineel
sinds de aanleg van de Haagse Weg. Het complex met machinegebouw en
ontijzeringsinrichting zijn te herkennen aan de twee
antenne-platformen van de RLD welke goed zichtbaar zijn vanaf de
snelweg A4.
Van ondergronds lopende hevelleidingen e.d. hebben we geen sporen
gevonden. Mogelijk wel van enkele, op regelmatige afstand liggende,
putten. Laten we het zo samenvatten: er zit meer metaal dan in een
gewoon weiland!
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/riekerpolder/
SECTORPARKEN
Kwartet!
Ook op het laatste door ons bezochte sectorpark (afd. materieel)
blijkt een originele (1895?) conducteurswoning annex magazijn te
staan. Dus behalve in Het Schouw, Halfweg en Ouderkerk ook
één in Zaandam bij het Hembrugterrein. Helaas is deze,
sinds dit jaar, niet meer origineel omdat de westelijke helft, langer
en met een uitbouw, is herbouwd. Ook hier is geen houten loods meer
aanwezig. Deze is pas in 1985 gesloopt, naar verluidt onder het
bewind van een opruimerig type militaire autoriteit. Ook de loods in
Halfweg, de loods en woning van Fort bij Kudelstaart en de drie
gebouwen van Fort bij Krommeniedijk zouden hierdoor gesloopt
zijn.
OUDE KRUITMAGAZIJNEN
Bij Spaarnwoude staat nog een kruitmagazijn uit 1870, ten tijde van de Posten van Kraijenhoff. Het is de enige resterende van de vijf die gebouwd zijn. Een
andere hebben we als bouwtekening teruggevonden en moet rond 1893 bij het Fort
in de Laander- en Westbijlmerpolder (later Sectorpark Ouderkerk, afd. Munitie)
gebouwd zijn en is rond 1968 gesloopt. Op die tekening staat handgeschreven
'zelfde als Slochterbrug'. En Slochterbrug is het Sectorpark Ilpendam, afd.
Munitie geworden!
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/posten/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/bijlmerpolder/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/slochterbrug/
ZEEBURG
De luchtfoto uit 1947 van het militaire eiland toont een paar
raadselachtige zaken. Herkennen we explosievenopslag bunkers? Het
lijkt wel of delen van een fort aanwezig zijn! Een los
hefkoepelgeschut voor schietoefeningen?
Wat werd er gegraven, er zijn hele diepe schaduwen te zien. De twee
loodsen van het marinevliegkamp zijn nog goed te zien. De barak die
in juli jl. gesloopt is blijkt de laatste van vier geweest te
zijn.
Er blijken gefusilleerde, gedeserteerde Duitse soldaten begraven te
zijn geweest. Luisterposten van de marine en landmacht zijn hier
begonnen... De opzichterswoning bij de voormalige ingang is er nog,
misschien zelfs een bunkertje.
Veel vragen dus die we te zijner tijd beantwoord hopen te hebben na
het bezoeken van de militaire archieven in de Kolonel Sixkazerne in
Amsterdam...
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/zeeburg/
https://www.stelling-amsterdam.nl/forten/schellingwoude/
PROVINCIE NOORD-HOLLAND
Tijdens het veld- en archiefonderzoek van de laatste twee jaar zijn
we een aantal zaken tegengekomen die we nog niet eerder gepubliceerd
hebben gezien. Volgens het monumentregister is er b.v. niets van de
sectorparken overgebleven terwijl wij inmiddels op alle vier locaties
identieke oude conducteurswoningen hebben gevonden.
Aan veel zaken hebben we in deze nieuwsbrieven al aandacht
geschonken. We hebben de hele lijst maar eens naar de Provincie
Noord-Holland en de Stichting Stelling van Amsterdam gestuurd ter
bespreking en commentaar. Wil je dezelfde lijst lezen, e-mail ons dan
even.
BUITENLAND
Jurgen heeft enige tijd geleden een bezoek gebracht aan de
grensstreek van België en Frankrijk. Daar heeft hij Duitse
Atlantikwall onderdelen Batterie Salzwedel (Raversijde, B), Batterie
Todt (Audinghen, FR) en de V3 Bunker (Mimoyecques, FR) bezocht en
gefotografeerd. De foto's zitten in het foto-archief maar zullen
(nog) niet op de website gebruikt worden.
Ook heeft Jurgen het Imperial War Museum bezocht en enkele stukken
geschut in de collectie gefotografeerd. Vooral die exemplaren die ook
door het Nederlandse leger zijn gebruikt. Het archief en de
bibliotheek van het museum houdt zich echter weinig bezig met
niet-Britse oorlogsvoering. Stukken over de Nederlandse verdediging
liggen dan ook in een slecht ontsloten archief elders in Engeland.
Helaas.
LOKATIENET
Voor de topografische kaarten maken we gebruik van de diensten van
Locatienet. Voor niet-commercieel gebruik zijn de prijzen drastisch
gezakt naar nul gulden! Als no-budget particulieren zijn we daar blij
mee, natuurlijk!
http://free.locatienet.nl/
FOTO-ARCHIEF
Er zijn wat aanvullingen op de informatie over het gebruik van
materiaal uit ons foto-archief. De laatste tekst is te vinden op:
https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/ Foto-archief
WIJZIGINGEN
Alle vijf delen van het Monumentregister Stelling van Amsterdam zijn
nageplozen en diverse aanvullingen en correcties zijn hierdoor in de
website gemaakt. Tevens zijn de wijzigingen zoals hierboven genoemd
op de site te vinden.
Verder zijn er diverse correcties en aanvullingen in de teksten
gemaakt. Zie voor de wijzigingen sinds versie 1.0.20:
https://www.stelling-amsterdam.nl/colofon/ klik dan op Wijzigingen.
In die pagina zitten links naar de gewijzigde pagina's.
BEREIKBAAR
We zijn sinds kort op een eigen telefoonnummer en faxnummer
bereikbaar. Bellen kan tussen 20.00 en 22.00 op nummer 0294 41 09 08.
Een fax sturen kan de hele dag via nummer 0294 - 41 09 08. Voor de fax
maken we gebruik van een gratis fax->e-mail dienst van
www.xoip.nl.
E-mail sturen kan natuurlijk altijd: auteur@stelling-amsterdam.nl of direkt
aan jurgen@rgaros.nl of rene@rgaros.nl.
Met vriendelijke groet,
Jurgen Lamers en René Ros
PS. René is inmiddels voor de vierde keer aan het oog geopereerd en het ziet er naar uit dat er geen nieuwe operaties meer nodig zijn. Het herstel van het zicht zal traag verlopen en welke kwaliteit het zal hebben...
